parlament

W poniedziałek 23 listopada w Paryżu odbyło się spotkanie w ramach Komisji Spraw Społecznych, Zdrowia i Zrównoważonego Rozwoju Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Wśród punktów porządku obrad znajdowało się sprawozdanie dotyczące surogacji, zatytułowane „Prawa człowieka i kwestie etyczne związane z macierzyństwem zastępczym” [AS/SOC (2015) 46, the ‘Surrogacy Report’] - które już przed wygłoszeniem wywołało wiele kontrowersji.

Ze względu na zarzucany konflikt interesów sprawozdawcy (związany z działalnością zawodową) oraz próbę podważenia w rezolucji dotychczasowego stanowiska UE w tej sprawie, zadecydowano o przeniesieniu pierwszego czytania rezolucji na obrady plenarne Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, które odbędą się w styczniu 2016 roku w Strasburgu.

Sprawozdanie miało zostać przedstawione przez Petre de Sutter, belgijską senator, z zawodu lekarza ginekologa, szefa departamentu medycyny reprodukcyjnej w Szpitalu Uniwersyteckim w Gandawie. Klinika jest jednym z czterech belgijskich szpitali praktykujących zabiegi surogacji, mimo braku koniecznych ku temu regulacji prawnych. Bez wątpienia, z samego faktu promowania i legalizacji macierzyństwa zastępczego na poziomie europejskim, belgijska senator czerpałaby bezpośrednie korzyści finansowe. Tymczasem Kodeks etyczny członków Zgromadzenia Parlamentarnego w Art. 8 stanowi, że członkowie Zgromadzenia (w tym także sprawozdawcy) powinni unikać wszelkich konfliktów pomiędzy rzeczywistymi lub potencjalnymi, gospodarczymi, handlowymi, finansowymi lub innymi interesami, na poziomie zawodowym, osobistym lub rodzinnym oraz interesem publicznym związanym z przedmiotem prac Zgromadzenia. Naruszenie tego przepisu przez Petrę de Sutter było ewidentne, w związku z czym zadecydowano o przełożeniu obrad. Nieznane są jeszcze decyzje co do osoby nowego sprawozdawcy.

Ponadto, w 2011 roku na forum Parlamentu Europejskiego dyskutowano już kwestie dopuszczalności surogacji oraz związanych z nią etycznych wątpliwości i społecznych zagrożeń. Przyjęto wówczas rezolucję, która jasno określa surogację jako zjawisko negatywne i szkodliwe społecznie oraz wzywa państwa członkowskie do uznania jej za „poważny problem, wykorzystujący i uprzedmiotawiający ciało kobiety, w tym jej narządy rozrodcze.” W rzeczywistości jednak, surogacja oznacza nie tylko wykorzystanie ciała kobiety, ale także potraktowanie dziecka jako przedmiotu transakcji. Bez względu na to czy samo dziecko stanowi formę tej zapłaty, czy też fakt jego urodzenia zobowiązuje do niej określonego „zamawiającego”, zawsze celowo pozbawiane jest biologicznej matki, mimo że Konwencja o prawach dziecka w art. 7 stanowi, że każde dziecko ma "prawo wiedzieć i być pod opieką swoich rodziców".

Bez wątpienia Rada Europy jako najstarsza organizacja europejska, stworzona w celu promocji i ochrony praw człowieka, powinna zająć klarowne i jednoznacznie negatywne stanowisko w tej sprawie. Będzie to przedmiotem styczniowej debaty na sesji plenarnej Zgromadzenia Parlamentarnego, na której obecna będzie również delegacja posłów z Sejmu RP.

Komitet ds. równości i niedyskryminacji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy przyjął ostateczną wersję rezolucji i raportu w sprawie Dyskryminacji i nietolerancji w Europie wobec chrześcijan.

W ostatnich latach dochodziło w Europie do licznych aktów wrogości, przemocy i wandalizmu wobec chrześcijan oraz miejsc chrześcijańskiego kultu. Wydarzenia te były bardzo często pomijane i przemilczane przez władze krajowe oraz społeczność międzynarodową.

Przyjmując raport przygotowany przez Valeriu Ghiletchi (Republika Mołdowy, EPP / CD), Komitet ds. równości i niedyskryminacji ZP RE wezwał państwa członkowskie do zapewnienia w równym stopniu każdemu człowiekowi skutecznego korzystania z ochrony wolności religijnej oraz wolności przekonań.

Według parlamentarzystów, rządy państw europejskich powinny promować kulturę tolerancji opartą na akceptacji pluralizmu religijnego, chronić wolność zgromadzeń, przestrzegać fundamentalnego prawa do swobody wypowiedzi oraz publicznie potępić stosowanie oraz podżeganie do przemocy. Treść raportu zawiera również zapisy dotyczące ochrony wolności edukacji, swobody noszenia symboli religijnych i wolności sumienia.

Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy zadecyduje o przyjęciu raportu Komisji w dniach 26-30 stycznia br. podczas posiedzenia plenarnego w Strasburgu.

22 kwietnia Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy, przy absencji dwóch trzecich jego składu, przyjęło rezolucję „o zwalczaniu dyskryminacji osób transpłciowych w Europie”. Autorzy tego dokumentu chcą, by państwa członkowskie Rady Europy uprościły procedurę zmiany metrykalnej adnotacji o płci oraz zapewniły refundację hormonalnych i chirurgicznych procedur przekształcających ciało osób cierpiących na zaburzenia tożsamości płciowej zgodnie z ich oczekiwaniami. Domagają się także przyjęcia ustawodawstwa kształtującego sytuację tych osób w sposób uprzywilejowany.

Rezolucja została uchwalona w Zgromadzeniu Parlamentarnym RE przy mobilizacji lewicy i absencji prawicy. W głosowaniu wzięło udział łącznie jedynie 103 spośród 318 członków Zgromadzenia. Za przyjęciem Rezolucji głosowało 68 parlamentarzystów, 23 było przeciwko, a wstrzymało się 12.

Rezolucja zawiera postulat przyjęcia przez państwa członkowskie RE szybkich i prostych procedur pozwalających na zmianę adnotacji o płci w aktach stanu cywilnego (tzw. „zmiana płci metrykalnej”). Autorzy dokumentu chcą, by zmiana taka była możliwa na podstawie decyzji jednostki podjętej w oparciu o jej subiektywne odczucia. Domagają się również tego, by „zmiany płci” metrykalnej nie uzależniać od wcześniejszego leczenia medycznego, w szczególności tzw. zabiegów adaptacyjnych (chirurgicznych i hormonalnych) ani od konsultacji psychologicznych lub konieczności przechodzenia tzw. „testu realnego życia”. Co więcej, zasugerowano potrzebę wprowadzenia do krajowych systemów prawnych instytucji „trzeciej płci”.

Postuluje się także, by państwa podjęły szereg działań nadających przywileje osobom cierpiącym na zaburzenia tożsamości płciowej, które kwalifikowane są w rezolucji jako ochrona tych osób przed dyskryminacją. Autorzy rezolucji chcą uczynić „tożsamość płciową” przesłanką, ze względu na którą, pod groźbą sankcji, nie będzie można różnicować sposobu traktowania osób na gruncie prawa pracy, polityki mieszkaniowej oraz w służbie zdrowia. Autorzy rezolucji domagają się również penalizacji wypowiedzi, które zostaną uznane za motywowane „dyskryminacją z powodu tożsamości płciowej”.

Wezwano także do finansowania ze środków publicznych interwencji hormonalnych i chirurgicznych, które potocznie określa się mianem procedury „zmiany płci”. Autorzy dokumentu uważają także, że zjawiska, jednoznacznie klasyfikowane przez medycynę jako zaburzenia tożsamości płciowej, powinny zostać usunięte z obowiązujących klasyfikacji chorób i zaburzeń tak, jak pod koniec ubiegłego wieku stało się to z homoseksualizmem.

Rezolucja wzywa również do promowania tych zjawisk poprzez kampanie edukacyjne „zwiększające świadomość społeczeństwa”, których celem jest prezentowanie zaburzeń tożsamości płciowej jako elementu różnorodności społecznej chronionej przez normy prawa antydyskryminacyjnego. W szczególności akcentuje się potrzebę wprowadzenia specjalistycznych szkoleń dla przedstawicieli władz publicznych oraz pracowników ochrony zdrowia.

Zwraca się uwagę, że rezolucja ta może być elementem nacisku na Europejski Trybunał Praw Człowieka, przed którym postulaty ruchu LGBT dotyczące transseksualizmu nie zostały uwzględnione w dwóch niedawno rozstrzygniętych sprawach. W jednej domagano się usunięcia przez Turcję prawnych ograniczeń stawianych osobom chcącym dokonać zmiany adnotacji o płci w aktach stanu cywilnego (orzeczenie z dnia 10 marca 2015 r. w sprawie Y.Y. v. Turkey, nr skargi 14793/08) w drugiej domagano się usunięcia przez Finlandię wymogu przekształcenia związku małżeńskiego w związek partnerski, jeśli jedno z małżonków chciało się poddać procedurze tzw. „zmiany płci” (orzeczenie z dnia 16 lipca 2014 r. w sprawie Hämäläinen v. Finland, nr skargi 37359/09). Rezolucja może być wykorzystywana jako argument w kolejnych, analogicznych postępowaniach toczących się obecnie przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka.