Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych od 1 stycznia 2013 roku

11 listopada 2012 r. Prezydent RP podpisał ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 24 października 2012 r. (dalej: ustawa o PIT). Oznacza to, że od 1 stycznia 2013 r. będą obowiązywać nowe przepisy, które będą miały zastosowanie do dochodów uzyskanych od tej daty. Zmiany dotyczą między innymi ulgi internetowej oraz ulgi prorodzinnej, dlatego też warto zapoznać się bliżej z nowymi przepisami.

 

1. Ulga Internetowa

Aktualnie, zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6a ustawy o PIT, podatnicy mają prawo do odliczania ponoszonych przez nich wydatków z tytułu użytkowania sieci Internet w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł.

 

Co się zmieni?

Nowelizacja nie przewiduje całkowitej likwidacji ulgi z tytułu użytkowania sieci Internet, wprowadza jednak istotne ograniczenie w tym zakresie. Odliczenie będzie podatnikowi przysługiwać w wysokości takiej jak dotychczas, ale tylko w dwóch kolejno po sobie następujących latach podatkowych. Warunkiem jest również nieskorzystanie z przedmiotowej preferencji w okresie poprzedzającym te lata. Podatnik, który w  2012 r. po raz pierwszy skorzystał z odliczenia z tytułu użytkowania sieci Internet, będzie mógł skorzystać z tego odliczenia wyłącznie za rok 2013.

Początkowo rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o PIT zakładał zniesienie ulgi internetowej. Jako przyczynę proponowanej zmiany podano między innymi: powszechność tej usługi, obniżkę cen dostępu do sieci Internet oraz znikome znaczenie społeczne ulgi. Senat postanowił formalnie utrzymać ulgę, jednak uczynił to w taki sposób, iż mało kto będzie mógł z niej skorzystać. Prawo do ulgi utracą wszyscy, którzy przynajmniej dwakroć (w dwóch rocznych rozliczeniach) z niej korzystali. Zachowują ją jedynie ci, którzy do tej pory z niej nie korzystali lub pierwszy raz skorzystają w rozliczeniu za bieżący rok (2012). Ci będą mogli, ostatni raz skorzystać z tej ulgi w przyszłym roku.

W ten sposób dobrodziejstwo wyświadczone rzez Senat okazuje się mieć efekt bardziej propagandowy niż realnie sprzyjać upowszechnieniu dostępu do Internetu, tym bardziej, że jest on obłożony 23 % stawką podatku VAT.

 

2. Tzw. „ulga na dzieci”

Obecnie, mechanizm obliczania należności z tytułu PIT uwzględniający fakt utrzymywania przez podatników dzieci (tzw. „ulga na dzieci”) uregulowany jest w art. 27f ustawy. Zgodnie z przepisami, odliczeniu od podatku podlega kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik, w stosunku do małoletniego dziecka:

- wykonywał władzę rodzicielską,

- pełnił funkcję opiekuna prawnego (jeśli mieszkał z dzieckiem),

- sprawował opiekę jako rodzina zastępcza na odpowiedniej podstawie prawnej (orzeczenie sądu, lub umowa).

 

Kwota odliczenia wynosi 92,67 zł miesięcznie na każde dziecko, czyli 1.112,04 zł rocznie. Jeśli osoby uprawnione są małżeństwem, wówczas suma ta dotyczy ich łącznie, oni też określają, w jakiej proporcji ją podzielą między siebie.

Na powyższych zasadach z odliczenia może również skorzystać podatnik, który – w  związku z wykonywaniem ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej – utrzymywał w roku podatkowym pełnoletnie dziecko:

–       które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

–       do ukończenia 25 roku życia uczące się jeżeli w roku podatkowym nie uzyskało znaczniejszych dochodów^[1].

 

Możliwość tego odliczenia nie jest uzależniona ani od wysokości uzyskanego przez podatnika dochodu czy też liczby dzieci.

 

Co się zmieni?

Nowe brzmienie ust. 2 art. 27 f uzależnia wysokość odliczenia od liczby dzieci ograniczając jednocześnie stosowanie tego odliczenia w przypadku posiadania jednego dziecka.

Od Nowego Roku ulga na jedno dziecko nie będzie przysługiwać podatnikom posiadającym wyłącznie jedno dziecko:

 

- zarówno małżonkom jeśli pozostają w związku przez cały rok podatkowy, jak i samotnie wychowującym dziecko, jeśli ich łączne dochody przekroczą kwotę 112.000 zł.

- podatnikowi niepozostającemu w związku małżeńskim, ale niemającemu statusu osoby samotnie wychowującej dziecko, jeśli jego dochody przekroczą w roku podatkowym kwotę 56.000 zł.

 

Przy ustalaniu ulgi na jedno dziecko należy brać pod uwagę dochody^[2] opodatkowane stawką 19%, pomniejszone o zapłacone (pobrane przez płatnika) w roku podatkowym składki na ubezpieczenie społeczne. Wysokość odliczenia na jedno dziecko nadal wynosić będzie 92,67 zł. za każdy miesiąc kalendarzowy.

Ponadto nowelizowany przepis stanowi o podwyższeniu miesięcznej kwoty odliczenia na trzecie i kolejne dziecko.

Bez względu na wysokość uzyskanych dochodów wysokość odliczenia wyniesie:

 

- na trzecie dziecko - 139,01 zł za każdy miesiąc kalendarzowy (roczna kwota odliczenia 1.668,12 zł),

- na czwarte i każde kolejne dziecko – 185,34 zł za każdy miesiąc kalendarzowy (roczna kwota odliczenia 2.224,08 zł).

 

W przypadku rodzin z dwójką dzieci nic się nie zmienia (pozostaje taka sama  kwota odliczenia 92,67 zł/mc, brak też limitów dochodowych obowiązujących w przypadkujedynaków).

Proponowane zmiany przedstawia się jako wyraz prorodzinnej polityki rządu wspierającej rodziny wielodzietne, jednak aby w pełni skorzystać z przyznanego prawa do odliczenia rodzina powinna mieć odpowiednio wysoki dochód. Wielu podatników nie odczuje korzyści mogących wynikać z tych zmian.

 

Wydaje się, że znacznie korzystniejsze byłoby zastąpienie odliczeń określonych kwot od podatku, odpowiadającymi im wysokością, odliczeniami od dochodu. W sytuacji takiej każda rodzina, zarówno ta, która ma niewielki przychód, jak i ta, która ma wyższy przychód rozkładający się na większą liczbę dzieci, mogłyby wyraźniej zauważyć pozytywne skutki zmian.