Informujemy, że Pani/Pana dane osobowe są przetwarzane przez Fundację Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris z siedzibą w Warszawie przy ul. Zielnej 39, kod pocztowy 00-108 (administrator danych) w ramach utrzymywania stałego kontaktu z naszą Fundacją w związku z jej celami statutowymi, w szczególności poprzez informowanie o organizowanych akcjach społecznych. Podstawę prawną przetwarzania danych osobowych stanowi art. 6 ust. 1 lit. f rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).

Podanie danych jest dobrowolne, niemniej bez ich wskazania nie jest możliwa realizacja usługi newslettera. Informujemy, że przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Korzystanie z newslettera jest bezterminowe. W każdej chwili przysługuje Pani/Panu prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych. W takim przypadku dane wprowadzone przez Pana/Panią w procesie rejestracji zostaną usunięte niezwłocznie po upływie okresu przedawnienia ewentualnych roszczeń i uprawnień przewidzianego w Kodeksie cywilnym.

Do Pani/Pana danych osobowych mogą mieć również dostęp podmioty świadczące na naszą rzecz usługi w szczególności hostingowe, informatyczne, drukarskie, wysyłkowe, płatnicze. prawnicze, księgowe, kadrowe.

Podane dane osobowe mogą być przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania. Jednak decyzje dotyczące indywidualnej osoby, związane z tym przetwarzaniem nie będą zautomatyzowane.

W razie jakichkolwiek żądań, pytań lub wątpliwości co do przetwarzania Pani/Pana danych osobowych prosimy o kontakt z wyznaczonym przez nas Inspektorem Ochrony Danych pisząc na adres siedziby Fundacji: ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa, z dopiskiem „Inspektor Ochrony Danych” lub na adres poczty elektronicznej [email protected]

Przejdź do treści
PL | EN
Facebook Twitter Youtube

Zaangażowanie światopoglądowe Agencji Praw Podstawowych UE

Data publikacji: 22.09.2016

Zgodnie ze stroną internetową Agencji Praw Podstawowych „od momentu założenia APP, Agencja przeprowadza regularne przeglądy prawnego i społecznego rozwoju UE w sprawach homofobii, transfobii oraz dyskryminacji ze względu na orientację seksualną i płeć społeczno-kulturową (gender)”. Jednakże, w ostatnich latach stało się jasne, że APP, zamiast wypełniać swoje zadanie polegające na dostarczaniu naukowych danych oraz ekspertyz, bez przerwy forsuje wypracowaną przez siebie agendę LGBT. Brak wiarygodnych, pozyskanych w sposób poprawny metodologicznie danych pozostaje w sprzeczności z postanowieniami powołującego APP Rozporządzenia Rady Nr 168/2007. Zgodnie z art. 2 tego Rozporządzenia, „[c]elem agencji jest dostarczanie pomocy i wiedzy fachowej w zakresie praw podstawowych odpowiednim instytucjom, organom, biurom i agencjom Wspólnoty oraz jej państw członkowskich przy wdrażaniu przez nie prawa wspólnotowego; wsparcie to służy pełnemu poszanowaniu praw podstawowych”1.

 

W 2014 r. głównym wydarzeniem w tym obszarze była zorganizowana przez APP konferencja poświęcona zwalczaniu dyskryminacji ze względu na orientację seksualną oraz tożsamość społeczno-kulturową(org. „Tackling sexual orientation and gender identity discrimination”), która odbyła się w Brukseli 28 października 2014 r. Pretekstem do zorganizowania tego wydarzenia było opublikowanie przez Agencję wyników przeprowadzonego w 2012 r. badania ankietowego dot. sytuacji osób LGBT w Europie - „EU LGBT Survey. European Union lesbian, gay, bisexual and transgender survey”. Fakt, że po raz pierwszy w historii wydarzenie poświęcone tej tematyce odbyło się w brukselskiej siedzibie Rady UE, budynku Justus Lipsius, zostało przez organizatorów wielokrotnie podkreślone jako wyraz postępującego zainteresowania tą tematyką na coraz wyższych strukturach władzy UE.

 

Warto zaznaczyć, że wielokrotnie kwestionowana była metodologia badań będących przyczynkiem do stworzenia publikacji APP. Sami jej autorzy w opublikowanym raporcie technicznym wyraźnie zaznaczyli, że wyniki przeprowadzonej ankiety nie stanowią w pełni miarodajnej analizy sytuacji osób LGBT w Unii Europejskiej i Chorwacji, a jedynie „reprezentują poglądy, doświadczenia i życia” ponad 90 tys. respondentów2. Autorzy podkreślali, że przeprowadzenie w pełni miarodajnych badań wymagałoby powszechnego ustalenia operatywnej definicji osób LGBT; jej brak oznacza bazowanie na subiektywnych deklaracjach respondentów. Ponadto, ograniczone zasoby finansowe nie pozwoliły im na przeprowadzenie badań na odpowiednio dużej próbie osób (w USA analogiczne badania przeprowadzano w oparciu o ponad 200 tys. przeprowadzonych rozmów)3. W konsekwencji badania oparto o ankietę dostępną on-line, która nie została wyposażona w żadne bariery powstrzymujące przez wielokrotnym jej wypełnieniem przez jeden i ten sam podmiot. W tym kontekście poważne wątpliwości budzi podejmowanie zdecydowanych kroków legislacyjnych na podstawie danych o charakterze czysto poglądowym. Należy podkreślić, że o ile selektywne przedstawienie problemów osób społeczności LGBT daje pewien obraz problemów, z jakimi w codziennym życiu mierzą się osoby z tych środowisk, o tyle błędem jest dokonywanie całościowej oceny działań poszczególnych państw członkowskich w oparciu o niepełne dane. Tymczasem autorzy badania odpowiadając podczas konferencji na pytania kwestionujące wiarygodność przedstawionych danych całkowicie pominęli problem wielkości grupy respondentów.


Pozostawiając na boku kwestię metodologicznej poprawności ankiety, zwrócić należy uwagę, że jej autorzy w zaprezentowanej publikacji nie ograniczyli się wyłącznie do ilościowej i jakościowej analizy zebranych danych, lecz sformułowali w niej wyraźne zalecenia co do działań, jakie powinny zostać podjęte dla poprawy sytuacji osób LGBT w Europie.

 

W publikacji sformułowano postulaty odnoszące się do działań państwa we wszystkich sferach życia osób LGBT. Poza promowaniem wprowadzenia przez poszczególne państwa członkowskie krajowych planów działania oraz zwiększenia społecznej świadomości istniejących rozwiązań prawnych, Agencja Praw Podstawowych sformułowała też szereg postulatów dotyczących zmiany istniejących rozwiązań prawnych, przekraczając tym samym przysługujący jej mandat.

 

A. W szczególności APP postuluje, żeby „[p]aństwa członkowskie Unii Europejskiej powinny zapewnić, że obiektywne informacje dotyczące orientacji seksualnej, płci społeczno-kulturowej oraz sposobu wyrażania własnej płciowości są częścią programów nauczania, aby promować poszanowanie i zrozumienie wśród kadry nauczycielskiej oraz uczniów, a także aby podnieść poziom świadomości problemów, z jakimi mierzą się osoby ze środowisk LGBT. Pracownikom oświaty powinny zostać zapewnione szkolenia dotyczące tego, jak poruszać w klasie tematykę LGBT.”4

 

Problem jest dwojakiej natury. Po pierwsze, APP wzywa do zmiany treści programów nauczania poprzez włączenie teorii gender dotyczących orientacji seksualnej człowieka, jego społeczno-kulturowej tożsamości (tożsamości genderowej) oraz sposobów wyrażania własnej płciowości, a także poprzez rozpowszechnianie ich zarówno wśród uczniów (studentów), jak i nauczycieli (nauczycieli akademickich).


Po drugie, nie jest jasne, co obejmowałyby teorie określane przez APP mianem „obiektywnych informacji”. Zróżnicowanie rozmaitych teorii gender oraz studiów nt. seksualności człowieka doprowadzi wręcz do wzajemnych sprzeczności między ich poszczególnymi odłamami. W raporcie technicznym towarzyszącym wydanej przez APP publikacji dot. sytuacji osób LGBT eksperci agencji sami stwierdzili, że kwestia ogólnej koncepcji zaliczania do badania społeczności w dalszym ciągu pozostaje przedmiotem ożywionej dyskusji5. Tym samym niemożliwe jest odwoływanie się do obiektywnych informacji w tym względzie, a dokonanie jakiegokolwiek wyboru wyłącznie jednej z nich stanowiłoby arbitralne rozstrzygnięcie.


Wkraczanie przez Agencję Praw Podstawowych w działania podejmowane przez państwa w sferze edukacji stanowi jawne przekroczenie przez to ciało przysługujących jej w unijnym prawie kompetencji. Dokonywana przy okazji sporządzania kolejnych raportów weryfikacja przez APP działań podjętych przez państwa członkowskie w zakresie przedstawionym w zaleceniach prowadzi do przekroczenia przysługujących temu ciału uprawnień i prowadzi do wykorzystywania gwarantowanej jej prawnie niezależności do promowania własnych koncepcji rozumienia seksualności człowieka w systemie edukacji.

 

B. Publikacja Agencji Praw Podstawowych dotycząca sytuacji osób LGBT zawiera ponadto stanowisko w odniesieniu do ich ochrony na gruncie przepisów prawa karnego. Sformułowana przez APP opinia wskazuje, że „Państwa członkowskie Unii Europejskiej powinny rozważyć przyjęcie prawodawstwa dotyczącego homofobicznej i transfobicznej mowy nienawiści oraz przestępstw z nienawiści”6.

 

W obecnie obowiązującym stanie prawnym różnica między mową nienawiści a przestępstwem z nienawiści jest niejasna. Równie enigmatyczna jest relacja między zaprezentowanymi przez APP pomysłami, a gwarancjami wolności wyrażania opinii oraz wolnością wyrażania uczuć religijnych. Pociąganie do odpowiedzialności karnej w związku z mową nienawiści lub przestępstwami popełnianymi z nienawiści w znacznym stopniu zaczyna być stosowanie w odniesieniu do osób, które wyrażają swoje głęboko zakorzenione przekonania moralne lub religijne nt. małżeństwa i seksualności. „Homofobiczna i transfobiczna mowa nienawiści i przestępstwa z nienawiści” są ogólnymi pojęciami, których próżno szukać w jakiejkolwiek umowie międzynarodowej. Z tych powodów należy uznać, że poprzez promowanie niejasnych pod względem prawnym oraz silnie naznaczonych ideologicznie koncepcji Agencja Praw Podstawowych wykracza poza przysługujące jej uprawnienia i nie wywiązuje się ze swojego obowiązku dochowania neutralności.

 

C. Opublikowana w grudniu 2014 r. pełna wersja raportu, zawierająca pełne zestawienie uzyskanych danych „Being Trans in the European Union. Comparative analysis of the EU LGBT survey data” formułuje jeszcze dalej idące zalecenia. Zawarto w niej m.in. postulaty ułatwienia procedur zmiany płci metrykalnej polegające na rezygnacji z wymogu rozwodu czy interwencji medycznej: „procedury zmiany płci społeczno-kulturowej powinny być łatwo dostępne, transparentne oraz efektywne, zapewniając poszanowanie dla godności i wolności człowieka. W szczególności rozwód i interwencje medyczne, takie jak sterylizacja, nie powinny być wymagane dla prawnego rozpoznania płci społeczno-kulturowej”7.

 

Należy podkreślić, że takie podejście nie tylko całkowicie ignoruje biologiczny wymiar płciowości człowieka, lecz także bezsprzecznie ingeruje w już istniejące stosunki małżeńskie i prowadzi do ominięcia definicji małżeństwa jako związku dwóch osób przeciwnej płci. Oparcie procedur zmiany płci o subiektywną decyzję jednostki, pozbawioną jakiegokolwiek udziału w niej osób trzecich, stanowi krystalizację ideologii gender, uznającą płeć za kształtowaną nie w obiektywnym wymiarze biologicznym, lecz indywidualnie, przez każdego z osobna. Promowanie przez Agencję Praw Podstawowych takich rozwiązań jest bezpośrednim wkroczeniem przez nią w sferę autonomicznych działań państw członkowskich UE, a ich ewentualna recepcja przez polskiego prawodawcę wiązać się będzie z naruszeniem konstytucyjnej zasady neutralności światopoglądowej państwa zawartej w art. 25 ust. 2 Konstytucji RP.

 

D. Podczas konferencji odbywającej się 28 października 2014 r. poruszono ponadto szereg innych kwestii dotyczących proponowanych przez Agencję Praw Podstawowych działań, jakie byłyby w stanie poprawić sytuację osób LGBT. Do szczególnie kontrowersyjnych należy zaliczyć sformułowany przez Martine Reicherts, europejską Komisarz ds. sprawiedliwości, praw podstawowych i obywatelstwa, propozycję zintensyfikowania prac ustawodawczych nad horyzontalną dyrektywą antydyskryminacyjną. W konsekwencji jej przyjęcia za niezgodne z prawem Unii Europejskiej byłoby odmienne traktowanie osób homoseksualnych i transseksualnych w sektorze usług, przykładowo ze względów religijnych. Wobec wieloletniego pata negocjacyjnego pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi, który uniemożliwia uzyskanie wymaganej przez art. 19 TFUE jednomyślności, komisarz Reichters zaproponowała skorzystanie w odniesieniu do tego aktu z procedury wzmocnionej współpracy: „Idealnie byłoby, gdyby gwarancjami praw podstawowych objęci byli wszyscy obywatele Unii Europejskiej, a nie wyłączni ci mieszkający w niektórych państwach członkowskich. Lecz jeśli mechanizm wzmocnionej współpracy okaże się być jedynym sposobem na przełamanie tego pata, osobiście uważam, że nie powinniśmy bronić się przed tym rozwiązaniem, trzymając się celu, którego być może nigdy nie uda nam się osiągnąć”8.

 

Przyjęcie horyzontalnej dyrektywy antydyskryminacyjnej nie tylko uderzy w gwarancje wolności światopoglądowej obywateli UE, lecz także wiązać się będzie z negatywnym wpływem na efektywność europejskiej gospodarki, dla której kluczowe jest zapewnienie dywersyfikacji świadczonych usług, również pod kątem określania docelowej grupy ich odbiorców. Dostosowanie oferty do oczekiwań określonych osób pozwala na zoptymalizowanie biznesowej strategii przedsiębiorcy, tymczasem proponowane w omawianej legislacji rozwiązania odmawiają tym działaniom zasadności. Niezależnie od powyższego, należy podkreślić, że w kontekście zaangażowania instytucji Unii Europejskiej w budowanie lepszego środowiska dla osób należących do środowiska LGBT zaskakuje taka gotowość do budowania „Europy dwóch prędkości”.

 

E. Pogłębieniem i kontynuacją zapoczątkowanych w 2014 r. działań jest opublikowany w maju 2015 r. raport o sytuacji w dziedzinie praw podstawowych osób interseksualnych. Oparty został na zestawie danych, które posłużyły do stworzenia raportu o osobach LGBT i rozwija jego główne tezy stwierdzając, że podejście, zgodnie z którym ludziom przypisywana jest albo płeć żeńska, albo męska, ma znaczący wpływ na kształtowanie prawa i polityki. Tymczasem zdaniem APP z przeprowadzonych badań wynika, że w Unii Europejskiej istnieje potrzeba rewizji krajowego ustawodawstwa i praktyk w odniesieniu do sytuacji osób interseksualnych. Pozostają one „narażone na dyskryminację tak długo, jak w rejestrach, m.in. rejestrach urodzenia, nie odnotowują należycie tożsamości płciowej . (…) Oznaczenia płci w dokumentach tożsamości oraz rejestrach urodzenia powinny zostać zrewidowane w celu lepszej ochrony osób interseksualnych. W tym celu należy rozważyć wprowadzenie w dokumentach tożsamości rozwiązań innych niż oznaczenia płci . Należy również rozważyć możliwość zastosowania oznaczeń neutralnych pod względem płci ”.10

 

Sytuacja osób cierpiących na hermafrodytyzm, kreowanych współcześnie na odrębną „między-płciową” grupę osób („interseksualiści”), rzeczywiście wiąże się z wieloma obiektywnymi trudnościami. W rzeczywistości mamy tu jednak do czynienia nie ze zjawiskiem przełamującym podział na płeć żeńską i męską ale z zaburzeniami w rozwoju cech płciowych, które winy być przedmiotem stosownej troski terapeutycznej, nie zaś przyczynkiem do destabilizowania sposobu rozumienia płciowości. Pomimo tego, że możliwe są mniej inwazyjne rozwiązania prawne (np. częściowe zwolnienia dla hermafrodytów, czy wydłużenie terminu na dokonanie rejestracji), Agencja Praw Podstawowych wzywa do zmiany ustawodawstwa we wszystkich państwach członkowskich, w których rejestracja oddaje naturę człowieka bytującego bądź to jako kobieta, bądź też jako mężczyzna. Postulaty APP obejmują albo usunięcie informacji o biologicznej płci ze wszystkich certyfikatów urodzenia, albo kreowanie „nowych” oznaczeń płci, a przez to zacieranie płciowej tożsamości człowieka jako kobiety bądź mężczyzny.

 

Wszystkie te działania stanowią wyraz skoncentrowania APP na współczesnych, radykalnych postaciach politycznego ruchu wyzwolenia. Jako główne zagrożenie dla wolności człowieka, postrzega on dzisiaj jego płciową tożsamość, jako kobiety bądź mężczyzny. Jest to zradykalizowana postać dążenia, którego dawne formy wyrażały się w ruchu feministycznym zaś współcześnie wyrażają się w ruchu LGBT a zwłaszcza w dopisywaniu do tego skrótu kolejnych liter.

Autor: Zofia Roguska

1. Rozporządzenie Rady (WE) NR 168/2007 z dnia 15 lutego 2007 r. ustanawiające Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej, art. 2 oraz motyw 7.
2. „This is why the EU LGBT survey does not provide the statistical overview for the situation of the entire LGBT population in the EU and Croatia, but it presents the findings about the views, the experiences and the lives of 93,079 LGBT survey respondents living in the 27 EU Member States and Croatia, which makes it the largest ever survey of this kind about LGBT people in Europe.”„EU LGBT Survey Technical Report”, s. 8.
3. „EU LGBT Survey Technical Report”, s. 7.
4. „EU Member States should ensure that objective information on sexual orientation, gender identity and gender expression is part of school curricula to encourage respect and understanding among staff and students, as well as to raise awareness of the problems faced by LGBT persons. Training should be provided to educational professionals on how to approach LGBT issues in class (…).” , EU LGBT Survey, s. 15.
5. „There is an on-going debate about the size of the LGBT population and in particular about the different social constructs conceptualisations and perceptions of who are and who are identified as LGBT persons. Differences are found regarding same-sex or transgender experiences in different social contexts, and among men and women. Bisexuality and its definition in relation to same-sex experiences is a notable example of this difficulty in conceptualising the LGBT population.” „EU LGBT Survey Technical Report”, s. 7.
6. „EU LGBT Survey Technical Report”, s. 16.
7. „Gender recognition procedures should be accessible, transparent and efficient, ensuring respect for human dignity and freedom. In particular, divorce and medical interventions, such as sterilisation, should not be required in legal gender recognition processes.”, „Being Trans in the European Union. Comparative analysis of the EU LGBT survey data”, s. 19.
8. „I would like to see governments take a position. At the same time, you cannot force Member States to agree to something. That is a fact we have to live with. Therefore I personally believe one way forward could be a change of the legal basis that would allow a group of Member States to go ahead and adopt the directive under enhanced cooperation. I keep hearing that there is a substantial number of countries that supports the proposal. Well, what about giving them the opportunity to say this loud and clear and move forward? Ideally, fundamental rights should be guaranteed for all citizens of the European Union, not just for those in certain Member States. But if enhanced cooperation turns out to be the only way to break the deadlock, I personally believe we should not defeat ourselves by clinging to an ideal objective we may never be able to achieve. Taking a small step is better than waiting for a big one that might just be impossible at this moment in time.” Przemówienie konferenyjne komisarz Martine Reicherts „Change and continuity: what lies ahead for LGBTI rights in the EU?, s. 3.
9. „Gender recognition procedures should be accessible, transparent and efficient, ensuring respect for human dignity and freedom. In particular, divorce and medical interventions, such as sterilisation, should not be required in legal gender recognition processes.”, „Being Trans in the European Union. Comparative analysis of the EU LGBT survey data”, s. 19.
10. „The Fundamental Rights Situation of Intersex people, Registration of Sex at Birth”, s. 8.

Ochrona życia

Analiza projektu Paktu ONZ na rzecz Prawa do Rozwoju

· W Grupie Roboczej Rady Praw Człowieka ONZ trwają prace nad projektem nowego traktatu międzynarodowego - Paktu na rzecz Prawa do Rozwoju.

Czytaj Więcej

Rejestracja związków wyznaniowych w wybranych państwach europejskich

· Obowiązujące w polskim systemie prawnym regulacje umożliwiają z chwilą wpisu do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych nabycie szeregu uprawnień.  

· Liberalne rozwiązania mogą jednak zostać wykorzystane przez podmioty podszywające się pod związki wyznaniowe, które prowadzą działalność przestępczą.

Czytaj Więcej

Edukacja

Analiza projektowanych zmian w zakresie możliwości zadawania i oceniania prac domowych dla uczniów szkół podstawowych

· Kończy się etap konsultacji publicznych i opiniowania projektu rozporządzenia Ministra Edukacji zakładającego zakaz zadawania pisemnych i praktycznych prac domowych uczniom klas I-III.

· Z kolei w klasach IV-VIII pisemne i praktyczne prace domowe miałyby być zadawane wyłącznie „dla chętnych”, jednak uczeń nie mógłby otrzymać za nie oceny, nawet pozytywnej.

Czytaj Więcej

Edukacja

Ocena wybranych propozycji zmian w podstawie programowej

W związku z projektem zmian w podstawie programowej kształcenia ogólnego zaprezentowanym przez Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz ogłoszeniem trwających do dnia 19 lutego 2024 r. prekonsultacji w tym zakresie poniżej prezentujemy listę uwag i zastrzeżeń do wybranych propozycji zmian.

 

 

Autorzy poszczególnych uwag:

Czytaj Więcej