Informujemy, że Pani/Pana dane osobowe są przetwarzane przez Fundację Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris z siedzibą w Warszawie przy ul. Zielnej 39, kod pocztowy 00-108 (administrator danych) w ramach utrzymywania stałego kontaktu z naszą Fundacją w związku z jej celami statutowymi, w szczególności poprzez informowanie o organizowanych akcjach społecznych. Podstawę prawną przetwarzania danych osobowych stanowi art. 6 ust. 1 lit. f rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).

Podanie danych jest dobrowolne, niemniej bez ich wskazania nie jest możliwa realizacja usługi newslettera. Informujemy, że przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Korzystanie z newslettera jest bezterminowe. W każdej chwili przysługuje Pani/Panu prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych. W takim przypadku dane wprowadzone przez Pana/Panią w procesie rejestracji zostaną usunięte niezwłocznie po upływie okresu przedawnienia ewentualnych roszczeń i uprawnień przewidzianego w Kodeksie cywilnym.

Do Pani/Pana danych osobowych mogą mieć również dostęp podmioty świadczące na naszą rzecz usługi w szczególności hostingowe, informatyczne, drukarskie, wysyłkowe, płatnicze. prawnicze, księgowe, kadrowe.

Podane dane osobowe mogą być przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania. Jednak decyzje dotyczące indywidualnej osoby, związane z tym przetwarzaniem nie będą zautomatyzowane.

W razie jakichkolwiek żądań, pytań lub wątpliwości co do przetwarzania Pani/Pana danych osobowych prosimy o kontakt z wyznaczonym przez nas Inspektorem Ochrony Danych pisząc na adres siedziby Fundacji: ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa, z dopiskiem „Inspektor Ochrony Danych” lub na adres poczty elektronicznej [email protected]

Przejdź do treści
PL | EN
Facebook Twitter Youtube

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe

ihgf

 

Art. 1. W ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2021 r. poz. 1082 oraz z 2022 r. poz. 655, 1079, 1116 i 1393) w art. 99:

 

  1. pkt 4 otrzymuje brzmienie:

 

„4) przestrzegania warunków wnoszenia, posługiwania się lub zakazu korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych na terenie szkoły oraz podczas wycieczek szkolnych i zajęć organizowanych dla uczniów poza szkołą;”

 

  1. dotychczasowe brzmienie oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 i 3 w brzmieniu:

 

„2. Regulacje statutowe dotyczące obowiązków, o których mowa w ust. 1 pkt 4 powinny uwzględniać specyficzne, indywidualne potrzeby uczniów, w szczególności związane z ich zdrowiem lub niepełnosprawnością.

3. Względem ucznia niestosującego się do obowiązków wynikających ze statutu szkoły w zakresie wskazanym w ust. 1 pkt 4, nauczycielowi przysługuje prawo odebrania i zatrzymania telefonu lub innego urządzenia elektronicznego, do momentu zakończenia zajęć lekcyjnych w danym dniu, a w przypadku zajęć organizowanych poza szkołą – do momentu zakończenia tych zajęć.”

 

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

 

 

UZASADNIENIE

1. Obecny stan prawny

            Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 99 pkt 4 ustawy – Prawo oświatowe: „Obowiązki ucznia określa się w statucie szkoły z uwzględnieniem obowiązków w zakresie: przestrzegania warunków wnoszenia i korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych na terenie szkoły”. W przepisie jest zatem mowa o warunkach wnoszenia i korzystania z urządzeń elektronicznych, jednakże nie ma w nim wzmianki o możliwości zupełnego zakazania korzystania z nich. Co prawda art. 99 nie zawiera zamkniętego katalogu obowiązków, jakie szkoła może nałożyć w statucie na ucznia, jednak brak wyraźnego upoważnienia ustawowego, dotyczącego możliwości wprowadzenia zakazu korzystania ze stanowiących własność prywatną urządzeń oraz ich odebrania i zatrzymania przez nauczyciela, może budzić wątpliwości, czy w świetle art. 140 Kodeksu cywilnego[1], a przede wszystkim w świetle art. 21 ust. 1 oraz art. 31 ust. 3 Konstytucji RP[2] tego rodzaju zakazy zamieszczone w statucie szkoły, bez wyraźnego zapisu ustawowego, są dopuszczalne.

2. Zakres proponowanych zmian

            Niniejszy projekt zmian ustawy – Prawo oświatowe, ma na celu rozszerzenie treści art. 99 ustawy o przepisy, które w sposób jednoznaczny wprowadzałby możliwość ustanowienia w statucie szkoły: 1) zakazu używania telefonów komórkowych oraz innych urządzeń elektronicznych na terenie szkoły oraz podczas zajęć organizowanych poza szkołą; 2) możliwości odebrania i zatrzymania urządzenia przez nauczyciela do momentu zakończenia zajęć lekcyjnych w danym dniu, a w przypadku zajęć organizowanych poza szkołą – do momentu zakończenia tych zajęć.

3. Zakaz używania telefonów w szkołach na przykładzie prawa francuskiego

            Przepisy zakazujące używania telefonów komórkowych zarówno na terenie szkoły, jak i poza nim – podczas zajęć związanych z edukacją – obowiązują m.in. we francuskim porządku prawnym już od 2010 roku. W roku 2018 wprowadzono pewne zmiany, m.in. rozszerzając ustawowy zakaz używania telefonu poza zajęcia dydaktyczne i obejmując nim również inne urządzenia końcowe, służące do komunikacji elektronicznej (np. tablety lub zegarki, tzw. „smartwatche”), oraz ustanawiając możliwość korzystania z tych urządzeń w celach edukacyjnych również na lekcjach oraz w miejscach, w których regulacje wewnętrzne szkoły wyraźnie na to zezwalają[3]. Zmiany wprowadzone w 2018 roku zostały poprzedzone debatą i analizą[4] poświęconą zjawisku używania  telefonów przez dzieci i młodzież szkolną. Poniżej przedstawiono wybrane wnioski z niej płynące:

  • Korzystanie z telefonów komórkowych wśród młodych ludzi w wieku od 12 do 17 lat znacząco wzrosło na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat. Przeprowadzone badania wskazały, że 93% dzieci w wieku 12–17 lat posiadało telefon komórkowy w 2016 roku (72% w 2005 roku);
  • Korzystanie z telefonów komórkowych podczas zajęć dydaktycznych oraz na terenie szkoły powoduje wiele dysfunkcji w przebiegu lekcji i funkcjonowaniu szkoły. W tym kontekście wskazuje się na ryzyko złośliwych i niebezpiecznych praktyk wśród uczniów (cyberprzemoc, cyberseksizm) oraz dostępu do brutalnych lub szokujących treści, w tym pornograficznych;
  • Korzystanie przez uczniów z telefonów komórkowych podczas lekcji jest szkodliwe dla ich uwagi i koncentracji. Prowadzi do jej rozproszenia, co nie sprzyja skupieniu, rozumieniu i zapamiętywaniu nauczanego materiału . Zakaz używania telefonów komórkowych podczas zajęć dydaktycznych zapewni uczniom środowisko sprzyjające nauce, umożliwiające uwagę, koncentrację i podejmowanie refleksji, które stanowią czynniki niezbędne do utrzymywania aktywności, zrozumienia i zapamiętywania informacji;
  • W czasie przerwy korzystanie z telefonów komórkowych przez uczniów może być szkodliwe, z uwagi na to, że zmniejsza ich aktywność fizyczną i ogranicza interakcje społeczne między nimi. Może ponadto uniemożliwić harmonijną socjalizację, niezbędną dla rozwoju dzieci. Korzystanie z telefonów komórkowych podczas przerw wpływa również negatywnie na gotowość uczniów do powrotu na zajęcia lekcyjne po skończeniu przerwy;
  • Na podstawie badania z 2015 roku opublikowanego przez London School of Economics and Political Science, opartego na danych zebranych z 91 szkół w czterech angielskich miastach (Birmingham, Leicester, Londyn i Manchester), stwierdzono, że wyniki uczniów w nauce wzrastają po wprowadzeniu zakazu używania telefonów komórkowych oraz że zakaz używania telefonów komórkowych powoduje poprawę wyników, zwłaszcza wśród uczniów znajdujących się w najbardziej niekorzystnej sytuacji. Wprowadzenie zakazu używania telefonów może być zatem sposobem na zmniejszenie nierówności edukacyjnych, a także nierówności związanych z sytuacją materialną uczniów.

4. Dane dotyczące używania smartfonów przez polskich nastolatków

            Warto również przytoczyć konkluzje płynące z raportu polskiego Państwowego Instytutu Badawczego NASK, sporządzonego w 2021 roku w ramach czwartej edycji ogólnopolskiego badania „Nastolatki 3.0”, na podstawie badań przeprowadzonych w 2020 roku wśród polskich nastolatków[5]. Z raportu wynikają m.in. niżej przedstawione wnioski:

  • Od pierwszych edycji badania „Nastolatki 3.0” tj. od 2014 roku obserwowany jest stały wzrost liczby godzin przeznaczanych przez respondentów na korzystanie z internetu. Obecnie nastolatki spędzają w sieci średnio 4 godziny 50 minut dziennie w czasie wolnym, w dni nauki. W dni wolne od zajęć szkolnych czas ten wydłuża się średnio do 6 godzin i 10 minut. Mniej więcej co dziesiąty (11,5%) nastolatek jest aktywny w sieci ponad 8 godzin dziennie, a co piąty (21,3%) spędza tyle czasu przed monitorem w dni wolne od edukacji;
  • Co trzeci nastolatek (33,6%) wykazuje się wysokim natężeniem tzw. wskaźników problematycznego użytkowania internetu[6]; problem ten szczególnie silnie dotyka dziewcząt w wieku szkolnym, spośród których aż 39,4% twierdzi, że gdyby pozbawić je smartfona, ich życie stałoby się puste;
  • 64,1% nastolatków uważa, że powinna mniej korzystać ze swojego telefonu/smartfona;
  • 37,9%, nastolatków twierdzi, że bezskutecznie próbowało ograniczyć korzystanie z telefonu/smartfona;
  • 29,8% nastolatków odczuwa potrzebę używania telefonu/smartfona zaraz po tym, gdy przestaje go używać;
  • 35,8% nastolatków deklaruje, że bywa zmęczona i niewyspana z powodu nadmiernego używania telefonu/smartfona, 28,5% – że miewa zawroty głowy lub pogorszenie wzroku z powodu nadmiernego używania telefonu/smartfona, zaś 17,6% odczuwa ból w nadgarstku lub karku podczas korzystania z telefonu/smartfona.

5. Potrzeba i cel wprowadzenia zmian

            Przytoczone badania uzasadniają proponowane zmiany w art. 99 ustawy – Prawo oświatowe. Uwolnienie dzieci i młodzieży na czas pobytu w szkole od kompulsywnego przebywania w świecie wirtualnym będzie sprzyjało samodzielnemu myśleniu, koncentracji uczniów podczas zajęć lekcyjnych oraz ogólnej efektywności nauczania. Brak dostępu uczniów do smartfona ułatwi pracę nauczycielom, zmniejszy ryzyko oszukiwania na sprawdzianach, będzie motywował do większej aktywności fizycznej oraz sprzyjał procesom socjalizacyjnym w gronie rówieśników. Szczególnie dwa ostatnie aspekty przemawiają za rozszerzeniem możliwości wprowadzenia ograniczeń oraz zakazu korzystania z urządzeń elektronicznych służących do komunikacji również poza teren szkoły, np. na czas wycieczek szkolnych czy zorganizowanych wyjść do kin, teatrów etc. Zmniejszy się również ryzyko cyberprzemocy związanej m.in. z zamieszczaniem w sieci zdjęć lub nagrań wykonanych bez zgody osób na nich widniejących oraz coraz bardziej powszechnego w dzisiejszych czasach zjawiska tzw. „hejtowania” w sieci, co przy okazji będzie miało pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i samopoczucie uczniów. Nie można również pominąć pozytywnego wpływu na zdrowie, związanego ze zmniejszeniem ekspozycji na światło niebieskie emitowane przez ekrany smartfonów.

            Proponowane zmiany są istotne nie tylko w zakresie, w jakim jednoznacznie określają możliwość wprowadzenia zakazu używania telefonów i urządzeń elektronicznych, ale także w tej części, w której przewidują możliwość odebrania i zatrzymania telefonu uczniowi, który nie stosuje się do obowiązujących zasad. Bez tej regulacji, w wielu przypadkach ograniczenia i zakazy dotyczące korzystania z urządzeń elektronicznych, pozostawałyby przepisami martwymi, gdyż perspektywa obniżonej oceny z zachowania często nie jest wystarczającym czynnikiem motywującym ucznia do przestrzegania obowiązków. Sam zakaz powinien jednocześnie uwzględniać szczególne potrzeby osób niepełnosprawnych, którym korzystanie z urządzeń elektronicznych ułatwia funkcjonowanie lub komunikację, oraz osób cierpiących na różne schorzenia, wymagające np. kontrolowania poziomu cukru we krwi, co jest możliwe również przy pomocy urządzeń elektronicznych umożliwiających komunikację. Można przewidywać, że jednoznaczna treść przepisów rangi ustawowej, pozwalająca na wdrożenie przez szkoły, w drodze wewnętrznych regulacji, zakazu używania telefonów i urządzeń służących do komunikacji elektronicznej, przyczyni się do obecności tego rodzaju rozwiązań w większej liczbie placówek. Proponowane zmiany wzmocnią legitymizację dyrektorów szkół i nauczycieli, zwiększą bezpieczeństwo ich pracy i zabezpieczą działania w tym zakresie.

            Należy dodać, że ograniczenia lub zakazy używania przez uczniów urządzeń nie oznaczają zahamowania rozwoju technologii cyfrowych w edukacji. Nauczyciele w dalszym ciągu będą mogli korzystać z dobrodziejstw technologicznych, m.in. cyfrowych tablic interaktywnych, tabletów, rzutników oraz komputerów. Również w statutach będą mogły znaleźć się zapisy dotyczące dopuszczalnego korzystania z telefonów, np. gdy korzystanie to jest nadzorowane przez nauczyciela i służy celom edukacyjnym.

6. Proponowany zakres zmian na tle regulacji francuskich

            Proponowane w niniejszym projekcie zmiany, w przeciwieństwie do przepisów francuskich, wskazują jedynie na możliwość ustanowienia w statucie szkoły zakazu korzystania z urządzeń elektronicznych służących do komunikacji. W prawie francuskim zaś tego rodzaju zakaz ma charakter obligatoryjnej zasady na poziomie prawa powszechnie obowiązującego, dopuszczając jedynie możliwość ustanowienia przez szkoły, w drodze wewnętrznych regulacji, pewnych wyjątków od tej zasady.

7. Skutki finansowe proponowanych zmian

            Proponowane zmiany nie stanowią obciążenia dla budżetu państwa ani dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

8. Zgodność z prawem Unii Europejskiej

            Projekt ustawy nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.

 

 

 

[1]    Art. 140 ustawy z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2022 r. poz. 1360): „W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą”.

[2]    Art. 21 ust. 1: „Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia”.

      Art. 31 ust. 3: „Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw”.

[4]    Zob. raport francuskiej komisji ds. kulturalnych i edukacji, dostępny na stronie: https://www.assemblee-nationale.fr/dyn/15/rapports/cion-cedu/l15b0989_rapport-fond.pdf oraz uzasadnienie projektu zmian w prawie francuskim: https://www.assemblee-nationale.fr/dyn/15/textes/l15b0941_proposition-loi, dostęp: 28 lipca 2022.

[5]    Raport do pobrania na stronie: https://thinkstat.pl/publikacje/nastolatki-3-0-raport-z-ogolnopolskiego-badania-uczniow-2021-r, dostępi: 28 lipca 2022 r.

[6]    Zjawisko to dotyczy m.in. spędzania zbyt dużej ilości czasu w wirtualnym świecie oraz silnego zaangażowania w aktywności online.

Stop okaleczaniu dzieci. Projekt ustawy o zakazie „zmiany płci”

Instytut Ordo Iuris opublikował projekt ustawy zakazujący podejmowanie interwencji medycznych polegających na podawaniu środków blokujących dojrzewanie płciowe oraz hormonów płci przeciwnej a także operacji chirurgicznych zmierzających do tzw. zmiany płci. Regulacja ta dotyczy osób małoletnich, ubezwłasnowolnionych oraz cierpiących na zaburzenia psychiczne uniemożliwiające świadome wyrażenie zgody.

Czytaj Więcej

W kierunku urzeczywistnienia wolności sumienia i religii – propozycje legislacyjne Ordo Iuris

Polska konstytucja dobrze chroni wolność sumienia i religii obywateli RP. W dzisiejszym czasie stanowi ona tamę dla antyreligijnych postulatów radykalnej lewicy, która aktywizuje się również w Polsce.

Czytaj Więcej

Projekt ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

Art. 1. W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2021 r. poz. 1100) wprowadza się następujące zmiany:

Czytaj Więcej

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw

Art. 1.     W ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. ‑ Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1359) w art. 169 po § 1 dodaje się § 1a w brzmieniu:

„§ 1a          Z wnioskiem o zwolnienie opiekuna wystąpić może prokurator, w szczególności gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia na szkodę małoletniego przestępstwa z art. 207 § 1‑3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. ‑ Kodeks karny.”.

Czytaj Więcej

Tak dla rodziny, nie dla gender

Komitet obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej "Tak dla rodziny, nie dla gender" przygotował projekt ustawy mający na celu wypowiedzenie Konwencji stambulskiej i zastąpienie jej Konwencją o prawach rodziny. Autorami projektu są Instytut Ordo Iuris i Chrześcijański Kongres Społeczny. Podpisało się pod nim 150 tys. Polaków. Akcję wsparło wiele środowisk i organizacji prorodzinnych. Ustawa ma za zadanie realne zwalczanie przemocy domowej, wolne od nieskutecznych rozwiązań opartych na radykalnej ideologii gender.

Czytaj Więcej

Projekt nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce

Instytut Ordo Iuris przygotował projekt nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Przede wszystkim projekt zmian zakłada wzmocnienie ochrony wolności prezentowania poglądów i wyników badań naukowych oraz zapewnienie skutecznych mechanizmów jej przestrzegania. Zgodnie z naszą propozycją wolność prezentowania poglądów może być ograniczona jedynie w przypadku promowania stanowisk, których głoszenie jest wprost zabronione przez polskie prawo.

Czytaj Więcej