szkolnictwo wyższe https://ordoiuris.pl/szkolnictwo-wyzsze pl Stanowisko Instytutu na rzecz kultury prawnej Ordo Iuris w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (druk UD-194) https://ordoiuris.pl/edukacja/stanowisko-instytutu-na-rzecz-kultury-prawnej-ordo-iuris-w-sprawie-projektu-ustawy-o-0 <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: x field--node--title--analiza-prawna.html.twig * field--node--title.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--title.html.twig * field--string.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--title--analiza-prawna.html.twig' --> Stanowisko Instytutu na rzecz kultury prawnej Ordo Iuris w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (druk UD-194) <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--title--analiza-prawna.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * field--node--uid--analiza-prawna.html.twig x field--node--uid.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--uid.html.twig * field--entity-reference.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field--node--uid.html.twig' --> <span> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'username' --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/user/username.html.twig' --> <span lang="" about="/user/127" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="">filip.bator</span> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/user/username.html.twig' --> </span> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field--node--uid.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * field--node--created--analiza-prawna.html.twig x field--node--created.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--created.html.twig * field--created.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field--node--created.html.twig' --> <span>pt., 05/21/2021 - 12:23</span> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field--node--created.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'links__node' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * links--node.html.twig x links.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/navigation/links.html.twig' --> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/navigation/links.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: x field--node--body--analiza-prawna.html.twig * field--node--body.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--body.html.twig * field--text-with-summary.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--body--analiza-prawna.html.twig' --> <p class="text-align-justify"><strong>Przedstawiony przez Ministra Edukacji i Nauki do prekonsultacji projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (druk UD-194) ma na celu wzmocnienie „wolności nauczania, wolności słowa, badań naukowych, ogłaszania ich wyników oraz debaty akademickiej” (cyt. za uzasadnieniem projektu) w systemie szkolnictwa wyższego i nauki, a także stworzenie mechanizmu instytucjonalnej ochrony tych wolności na polskich uczelniach. W konsekwencji projektowana nowelizacja w zamyśle jej twórców powinna zagwarantować także ochronę podstawowych wolności członków wspólnoty uczelni, a zwłaszcza nauczycielom akademickim.</strong></p> <p class="text-align-justify">Zasadniczy cel projektu w pełni zasługuje na uwzględnienie. W utrwaloną wielowiekową tradycją ideę uniwersytetu wpisuje się wspólne dążenie do poznania prawdy, co jest osiągalne wyłącznie poprzez rzetelne i wolne od uprzedzeń badania naukowe oraz otwartą na różnicę zdań debatę. Odpowiada to w pełni polskiej aksjologii konstytucyjnej, w której to właśnie prawda uznawana jest za jedną z „uniwersalnych wartości”, a wolność wyrażania poglądów (art. 54 ust. 1), wolność prowadzenia badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników, a także wolność nauczania (art. 73) chronione są na gruncie ustawy zasadniczej. Również w preambule ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2021 r. poz. 478 z późn. zm.) wskazuje się, że „dążenie do poznania prawdy i przekazywanie wiedzy z pokolenia na pokolenie jest szczególnie szlachetną działalnością człowieka”, zaś „obowiązkiem władzy publicznej jest tworzenie optymalnych warunków dla wolności badań naukowych i twórczości artystycznej, wolności nauczania oraz autonomii społeczności akademickiej”. Jako konieczne jawi się zatem zapewnienie każdemu swobody korzystania z konstytucyjnych wolności i praw w przestrzeni akademickiej, która nie może być ograniczana w arbitralny sposób.</p> <p class="text-align-justify">Nikt nie może ponosić negatywnych konsekwencji za zgodne z prawem działania związane z szeroko pojmowaną działalnością naukową lub artystyczną. Powinno ono zabezpieczać nie tylko przed bezpodstawnym wszczęciem postępowania dyscyplinarnego, ale obejmować swym zasięgiem inne przypadki nieformalnych represji jakich doświadczali pracownicy naukowi, studenci i doktoranci w związku z głoszonymi poglądami lub wyznawanym światopoglądem. Ponadto Instytut stoi na stanowisku, że tylko zgodne z prawem korzystanie z przysługujących wolności i praw zasługuje na ochronę.</p> <p class="text-align-justify">Zgadzając się zatem w pełni z zidentyfikowanymi celami projektu, zaprezentowane zostaną poniżej uwagi do poszczególnych propozycji, a także sugestie rozwiązań prawnych wzmacniających ochronę podstaw systemu szkolnictwa wyższego i nauki, które w ocenie Instytutu Ordo Iuris mogą przyczynić się do pełniejszego osiągnięcia zakładanego przez projektodawcę celu.</p> <p class="text-align-justify">Zaproponowane rozwiązania zmierzają do podniesienia standardu ochrony przedmiotowych wolności przede wszystkim poprzez zmianę przepisu określającego zadania rektora uczelni, a mianowicie art. 23 ust. 2 Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce. W jego treści dodany ma zostać pkt. 2a, uzupełniający zadania rektora o zapewnienie w uczelni poszanowania wolności nauczania, wolności słowa, badań naukowych, ogłaszania ich wyników, a także debaty akademickiej organizowanej przez członków wspólnoty uczelni z zachowaniem zasad pluralizmu światopoglądowego i przepisów porządkowych uczelni. Zabieg ten co do zasady zasługuje na aprobatę, niemniej jednak warto zauważyć, że tworzony w ten sposób swoisty kontekst interpretacyjny dla rozwiązań szczegółowych wynika już z cytowanych fragmentów preambuły do Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce. Niemniej jednak zaakcentowanie tych wartości w samej części normatywnej ustawy ocenić trzeba pozytywnie, a umieszczenie ich w katalogu zadań rektora powinno determinować sposób podejmowania decyzji w relewantnych sprawach, jak choćby organizacji debat, konferencji, etc. Tym samym troska o wolność słowa, wolność prowadzenia badań naukowych i ogłaszania ich wyników, a także o wolność nauczania staje się zobowiązaniem ściśle związanym z osobą rektora, który wskutek reformy z 2018 r. stał się figurą centralną w strukturze instytucjonalnej uczelni.</p> <p class="text-align-justify">Ponadto, w projektowanym art. 275 ust. 1a Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce projektodawcy proponują określenie negatywnej definicji przewinienia dyscyplinarnego w drodze przepisu expressis verbis wskazującego, że wyrażanie przekonań religijnych, światopoglądowych lub filozoficznych nie może stanowić przewinienia dyscyplinarnego. Zagwarantowanie swobody ekspresji swoich przekonań bez obawy o ewentualne reperkusje ze strony władz uczelni umożliwi prowadzenie rzetelnej debaty i poszerzenie horyzontów intelektualnych jej uczestników o nowe perspektywy, będące nierzadko warunkiem możliwości uchwycenia złożoności zjawisk występujących we współczesnym świecie. Biorąc zatem pod uwagę cel projektu jakim jest potrzeba zapewnienia realnego pluralizmu w debacie akademickiej i jego ścisłe powiązanie z postępem naukowym, regulację tę należy zaopiniować jako wysoce pożądaną na gruncie funkcjonowania wspólnot akademickich.</p> <p class="text-align-justify">Z pragmatycznego punktu widzenia za właściwe uznać należy także określenie formy prawnej w postaci postanowienia, a także niezwłoczne udzielenie informacji nauczycielowi akademickiemu o wydaniu przez rektora zalecenia prowadzenia przeciwko niemu postępowania dyscyplinarnego.  Realizacja tego obowiązku rozpoczyna bieg terminu do wniesienia zażalenia, a tym samym przyśpiesza przedłożenie sprawy pod obrady właściwej komisji, co znacznie usprawni całe postępowanie, a w przypadku ewentualnego naruszenia wolności słowa rzeczywiście zagwarantuje ich sprawną i efektywną ochronę.</p> <p class="text-align-justify">W tym zakresie jednocześnie za słuszny kierunek zmian należy uznać także wprowadzenie środka zaskarżenia już na etapie wydania przez rektora postanowienia o poleceniu rzecznikowi dyscyplinarnemu rozpoczęcia prowadzenia sprawy. Wynika to ze wspomnianej już silnej pozycji rektora w obecnej instytucjonalnej strukturze akademickiej.</p> <p class="text-align-justify">Wprowadzenie zmian zaproponowanych przez Ministerstwo nie stoi na przeszkodzie uwzględnieniu rekomendacji przygotowanych przez Instytut, które służą realizacji celów zamierzonych przez ustawodawcę i uzupełniają regulacje ustawowe o postanowienia niezbędne dla zapewnienia skutecznej ochrony wolności konstytucyjnych.</p> <p class="text-align-justify">Pewnym mankamentem opiniowanego projektu jest pominięcie konieczności zapewnienia należytej ochrony wolności słowa studentów i doktorantów. Również oni są członkami wspólnoty akademickiej, a zatem powinni korzystać z właściwych dla ich statusu gwarancji. Uniwersytet jest miejscem, w którym każdy powinien czuć się bezpiecznie, dlatego też ochroną przed wykluczeniem, dyskryminacją i cenzurą powinni zostać objęci także studenci, którzy w przypadku relacji student-nauczyciel akademicki są słabszą stroną. Postulujemy zatem wprowadzenia stosownych gwarancji prawnych dla studentów i doktorantów, które mogłyby być wzorowane na rozwiązaniach chroniących wolności nauczycieli akademickich.</p> <p class="text-align-justify">Ponadto dla zapewnienia swobody wyrażania myśli koniecznym jest przyznanie zainteresowanym środków prewencyjnych w postaci zwrócenia się ze skargą już w przypadku samego zagrożenia konstytucyjnych wolności i praw. Ochrona ex post nie przystaje do zmieniających się warunków życia społecznego i dynamiki debaty akademickiej. Pełna ochrona wolności słowa powinna pozwalać na szybką reakcję w przypadku każdej próby cenzury ex ante, a nie tylko umożliwiać zainteresowanym wykazanie, że oskarżenia kierowane pod ich adresem były bezpodstawne i krzywdzące.</p> <p class="text-align-justify">Należy także zwrócić uwagę, że opiniowany projekt może zostać rozszerzony również pod względem przedmiotowym. Za pożądane należy uznać wprowadzenie mechanizmu, który uniemożliwiłby bezpodstawne i arbitralne blokowanie organizacji wydarzeń akademickich, takich jak konferencje czy też wykłady okolicznościowe. Projekt w obecnym kształcie nie odnosi się do tego zagadnienia poprzez stworzenie jakichkolwiek ram proceduralnych. Samo poszerzenie katalogu zadań rektora o obowiązek „zapewnienia w uczelni poszanowania wolności nauczania, wolności słowa, badań naukowych, ogłaszania ich wyników, a także debaty akademickiej organizowanej przez członków wspólnoty uczelni z zachowaniem zasad pluralizmu światopoglądowego i przepisów porządkowych uczelni” – jakkolwiek zasługujące ipso se na aprobatę – jest jednak niewystarczające. W tym względzie postuluje się zatem wprowadzenie odrębnych komisji odwoławczych, które byłyby instancją odwoławczą w przypadku odmowy wyrażenia zgody na organizację wydarzeń, takich jak spotkania, debaty, wykłady okolicznościowe oraz konferencje.</p> <p class="text-align-justify">Należy również poddać pod rozwagę skorygowanie projektu pod względem modyfikacji umiejscowienia Komisji dyscyplinarnej przy Ministrze Edukacji i Nauki. Być może zasadne byłoby utworzenie komisji odwoławczej działającej przy RGNiSW, w skład której wchodziliby przedstawiciele najważniejszych organów państwowych, co pozwoliłoby na zachowanie jej bezstronności, a jednocześnie spełniałoby wymogi w zakresie reprezentacji środowiska naukowego. Ponadto zdaniem Instytutu dużo lepszym rozwiązaniem byłoby odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego do decyzji wydawanych przez Komisję, a co za tym idzie zaskarżania jej decyzji do sądu administracyjnego. Pozwoliłoby to uwzględnić postulat sądu bliskiego obywatelowi i nie stwarzałoby zagrożenia paraliżu Sądu Apelacyjnego w Warszawie – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych na skutek wniesionych zażaleń na postanowienia Komisji.</p> <p class="text-align-justify">Ważnym postulatem jest nałożenie na Komisję (niezależnie od tego, czy zachowana zostanie jej obecnie proponowana struktura, czy też ulegnie ona zmianie) obowiązku przedstawiania rocznych raportów przedstawiających skalę nadużyć wymierzonych w wolność nauczania, twórczości artystycznej, prowadzenia badań naukowych i ogłaszania ich wyników oraz w autonomię uczelni. Raport dostarczałby wiedzy o stanie respektowania podstaw systemu szkolnictwa wyższego i nauki przez instytucje tworzące system szkolnictwa wyższego i nauki, co pozwoliłoby zwiększyć kontrolę społeczną nad tymi instytucjami oraz ocenić efektywność i skuteczność wprowadzanych regulacji.</p> <p class="text-align-justify">W pozostałym zakresie Instytut Ordo Iuris popiera projektowane rozwiązania prawne.</p> <p class="text-align-justify"> </p> <p class="text-align-justify">Autorzy:</p> <p class="text-align-justify">Weronika Przebierała – analityk w Centrum Analiz Legislacyjnych Ordo Iuris</p> <p class="text-align-justify">Maria Podlodowska – analityk w Centrum Analiz Legislacyjnych Ordo Iuris</p> <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--body--analiza-prawna.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: x field--node--field-zdjecie2--analiza-prawna.html.twig * field--node--field-zdjecie2.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--field-zdjecie2.html.twig * field--image.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--field-zdjecie2--analiza-prawna.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'image_formatter' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * image-formatter--node--analiza-prawna--field-zdjecie2.html.twig x image-formatter.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image-formatter.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'image_style' --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image-style.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'image' --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image.html.twig' --> <img src="/sites/default/files/styles/artykul_full/public/2021-05/AdobeStock_259710506_0.jpeg?itok=Km0UTvTY" width="250" height="250" alt="" typeof="foaf:Image" /> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image.html.twig' --> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image-style.html.twig' --> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image-formatter.html.twig' --> <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--field-zdjecie2--analiza-prawna.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: x field--node--field-kategoria--analiza-prawna.html.twig * field--node--field-kategoria.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--field-kategoria.html.twig * field--entity-reference.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--field-kategoria--analiza-prawna.html.twig' --> <a href="/edukacja">Edukacja</a> <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--field-kategoria--analiza-prawna.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * field--node--field-tagi--analiza-prawna.html.twig x field--node--field-tagi.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--field-tagi.html.twig * field--entity-reference.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/page_node/field--node--field-tagi.html.twig' --> <hr> <ul class="tags_list"> <li class="label label-ordo2"><a href="/szkolnictwo-wyzsze" hreflang="pl">szkolnictwo wyższe</a></li> <li class="label label-ordo2"><a href="/ordo-iuris" hreflang="pl">Ordo Iuris</a></li> <li class="label label-ordo2"><a href="/analiza" hreflang="pl">analiza</a></li> </ul> <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/page_node/field--node--field-tagi.html.twig' --> Fri, 21 May 2021 10:23:35 +0000 filip.bator 3496 at https://ordoiuris.pl Stanowisko Instytutu na rzecz kultury prawnej Ordo Iuris w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (wersja z 28.01.2020 r.) https://ordoiuris.pl/edukacja/stanowisko-instytutu-na-rzecz-kultury-prawnej-ordo-iuris-w-sprawie-projektu-ustawy-o <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: x field--node--title--analiza-prawna.html.twig * field--node--title.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--title.html.twig * field--string.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--title--analiza-prawna.html.twig' --> Stanowisko Instytutu na rzecz kultury prawnej Ordo Iuris w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (wersja z 28.01.2020 r.) <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--title--analiza-prawna.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * field--node--uid--analiza-prawna.html.twig x field--node--uid.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--uid.html.twig * field--entity-reference.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field--node--uid.html.twig' --> <span> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'username' --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/user/username.html.twig' --> <span lang="" about="/user/127" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="">filip.bator</span> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/user/username.html.twig' --> </span> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field--node--uid.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * field--node--created--analiza-prawna.html.twig x field--node--created.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--created.html.twig * field--created.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field--node--created.html.twig' --> <span>czw., 03/12/2020 - 09:38</span> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field--node--created.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'links__node' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * links--node.html.twig x links.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/navigation/links.html.twig' --> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/navigation/links.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: x field--node--body--analiza-prawna.html.twig * field--node--body.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--body.html.twig * field--text-with-summary.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--body--analiza-prawna.html.twig' --> <p class="text-align-justify"><strong>Przedstawiony przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego do prekonsultacji projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce ma na celu uzupełnienie katalogu podstaw systemu szkolnictwa wyższego i nauki o wolność wyrażania poglądów oraz stworzenie instytucjonalnego mechanizmu ochrony wolności stanowiących podstawy tegoż systemu. Zaprezentowane rozwiązania zmierzają do podniesienia standardu ochrony wolności składających się na system szkolnictwa wyższego i nauki, w szczególności przez wskazanie, że niedopuszczalne jest karanie za korzystanie z przysługujących praw i wolności oraz utworzenie komisji, której działalność będzie monitorować poszanowanie tych wolności przez instytucje tworzące system szkolnictwa wyższego i nauki.</strong></p> <p class="text-align-justify">Zgadzając się w pełni z celami projektu oraz przedstawionymi kierunkami zmian, zaprezentowane zostaną poniżej szczegółowe propozycje rozwiązań prawnych wzmacniających ochronę podstaw systemu szkolnictwa wyższego i nauki, które w ocenie Instytutu Ordo Iuris są pożądane, jeśli nie niezbędne, do osiągnięcia zakładanego przez projektodawcę celu.</p> <p class="text-align-justify">Zdecydowanie pozytywnie należy ocenić włączenie wolności wyrażania poglądów do katalogu wyrażonych expressis verbis podstaw systemu szkolnictwa wyższego i nauki. Jednocześnie słusznym kierunkiem jest dodanie do zasad ogólnych przepisu, zgodnie z którym nikt nie może ponosić negatywnych konsekwencji zgodnego z prawem korzystania z tych wolności.</p> <p class="text-align-justify">Za właściwą należy uznać propozycję powołania Komisji do spraw wolności w systemie szkolnictwa wyższego i nauki. Trzeba jednak zwrócić uwagę na możliwe negatywne skojarzenia, które budzi jej nazwa, bowiem „Komisja do spraw wolności” może wywoływać uzasadnione podejrzenie fasadowości jej działań w obszarze ochrony wolności. W związku z tym, właściwsze wydaje się nadanie Komisji innej nazwy, na przykład Komisja odwoławcza przy RGNiSW (dalej: Komisja). W ocenie Instytutu Ordo Iuris w składzie Komisji powinni znaleźć się także przedstawiciele podmiotów mających legitymację demokratyczną, np. po jednym przedstawicielu Prezydenta RP, Sejmu i Senatu, oraz sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, wskazany przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego. W związku z powyższym proponujemy, by art. 341d ust. 1 uzyskał brzmienie:</p> <p class="text-align-justify">„Art. 341d 1. W skład Komisji wchodzi 9 członków, w tym:</p> <ol><li class="text-align-justify">2 powoływanych i odwoływanych przez ministra;</li> <li class="text-align-justify">1 powoływany i odwoływany przez Prezydenta RP;</li> <li class="text-align-justify">1 powoływany i odwoływany przez Sejm RP;</li> <li class="text-align-justify">1 powoływany i odwoływany przez Senat RP;</li> <li class="text-align-justify">1 powoływany i odwoływany przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego spośród sędziów Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku;</li> <li class="text-align-justify">1 powoływany i odwoływany przez RGNiSW;</li> <li class="text-align-justify">1 powoływany i odwoływany przez PSRP;</li> <li class="text-align-justify">1 powoływany i odwoływany przez KRD.”</li> </ol><p class="text-align-justify">Artykuł 2 ust. 3-4 projektu ustawy powinien wówczas uzyskać brzmienie:</p> <p class="text-align-justify">„3. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, Prezydent RP, Sejm RP, Senat RP, Prezes Trybunału Konstytucyjnego, Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej i Krajowa Reprezentacja Doktorantów powołają członków Komisji do spraw wolności w systemie szkolnictwa wyższego i nauki, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.</p> <p class="text-align-justify">4. Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Prezydent RP, Sejm RP, Senat RP, Prezes Trybunału Konstytucyjnego, Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej i Krajowa Reprezentacja Doktorantów przekażą ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego i nauki informację o powołanych członkach Komisji do spraw wolności w systemie szkolnictwa wyższego i nauki, w terminie 40 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.”.</p> <p class="text-align-justify">Przy przyjęciu składu Komisji w wyżej zaproponowanym kształcie, partia (albo koalicja) rządząca będzie miała bezpośredni wpływ na wybór trzech członków Komisji, a wypadku zwycięstwa wyborczego w obu izbach parlamentu na czterech – podobnie jak aktualnie w projekcie. Dalszych dwóch członków powoływaliby nieprzynależący do partii politycznych Prezydent RP oraz Prezes Trybunału Konstytucyjnego. Zwiększenie udziału przedstawicieli podmiotów mających demokratyczną legitymację oznaczałoby zmniejszenie udziału w składzie Komisji członków powoływanych przez RGNiSW. Natomiast przyjęcie jedenastoosobowego składu Komisji pozwoliłoby na zapewnienie szerokiego udziału przedstawicieli podmiotów mających demokratyczną legitymację bez jednoczesnego zmniejszenia udziału w składzie Komisji członków powoływanych przez RGNiSW.</p> <p class="text-align-justify">Instytut Ordo Iuris postuluje również, aby nowo utworzona Komisja zamiast rekomendacji wydawała decyzje administracyjne podlegające natychmiastowemu wykonaniu. Decyzje te podlegałyby zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Istotne jest, aby Komisja niezwłocznie wydawała decyzję w konkretnej sprawie, dlatego konieczne jest oznaczenie krótkiego terminu wydania decyzji (raczej nie dłużej niż 96 godzin od wpłynięcia sprawy). Dla zapewnienia efektywności funkcjonowania Komisji należy dopuścić elektroniczny tryb składania skargi. W postępowaniu prowadzonym przed Komisją należy odpowiednio stosować przepisy Ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego<a href="#_ftn1" name="_ftnref1" title="" id="_ftnref1">[1]</a>.</p> <p class="text-align-justify">Trzeba podkreślić, że wydawanie decyzji administracyjnych zamiast niewiążących rekomendacji w pełniejszy sposób chronić będzie wolności będące podstawami systemu szkolnictwa wyższego i nauki. Natychmiastowa wykonalność decyzji gwarantuje, że jeśli Komisja uzna, iż konkretne wydarzenie o charakterze naukowym powinno się odbyć, to tak się stanie (analogicznie w odwrotnej sytuacji). Postulowane rozwiązanie pozwoli na organizację takich wydarzeń jak odwołana w sposób skandaliczny w grudniu 2017 r. w Krakowie konferencja naukowa „Prawo dziecka do życia” czy szereg spotkań z Rebeccą Kiessling odwołanych także w 2017 r.<a href="#_ftn2" name="_ftnref2" title="" id="_ftnref2">[2]</a> Z kolei zaskarżalność decyzji wydawanych przez Komisję pozwoli na sądową kontrolę wypracowywanych przez Komisję standardów poszanowania wolności w systemie szkolnictwa wyższego i nauki.</p> <p class="text-align-justify">Ponadto uzasadnione wydaje się nałożenie na Komisję obowiązku corocznego przedstawiania raportu z respektowania podstaw systemu szkolnictwa wyższego i nauki przez instytucje tworzące system szkolnictwa wyższego i nauki.</p> <p class="text-align-justify">Instytut Ordo Iuris postuluje również rozszerzenie katalogu przypadków uprawniających ministra do nałożenia administracyjnej kary pieniężnej w wysokości do 50 000 zł o przypadek naruszenia wolności, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy nowelizowanej. Minister mógłby nałożyć taką karę na instytucję tworzącą system szkolnictwa wyższego i nauki, w szczególności po wydaniu przez Komisję decyzji, w której zawarte zostałoby stanowisko stwierdzające naruszenie którejś z wolności wymienionych w art. 3 ust. 1. Minister decydowałby o wysokości nakładanej kary, a jego decyzja w tej sprawie byłaby zaskarżalna do sądów administracyjnych.</p> <p class="text-align-justify">W związku z powyższym do art. 1 projektu ustawy należałoby dodać pkt 6 w brzmieniu:</p> <p class="text-align-justify">„6) w art. 431 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:</p> <p class="text-align-justify">„2a. Minister może nałożyć karę do 50 000 zł na instytucję tworzącą system szkolnictwa wyższego i nauki w przypadku naruszenia przez nią wolności, o której mowa w art. 3 ust. 1.””.</p> <p class="text-align-justify">Niezależnie od zakreślenia kręgu instytucji, których działania w zakresie ochrony wolności będących podstawami systemu szkolnictwa wyższego i nauki będą podlegać badaniu przez Komisję, minister powinien posiadać kompetencję do nałożenia omawianej kary na każdą z instytucji tworzących system szkolnictwa wyższego i nauki. Podkreślenia wymaga fakt, że nałożenie takiej kary należy do kompetencji ministra, które są odrębne od kompetencji Komisji. Nie ma zatem powodu, by rozszerzając katalog przypadków uprawniających do nałożenia kary jednocześnie ograniczać go do sytuacji, w których Komisja wydała stosowną decyzję w sprawie. Trzeba także wskazać, że naruszenie wolności, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy nowelizowanej, jest przesłanką faktyczną, dlatego nie ma konieczności uzyskiwania „prejudykatu” w postaci decyzji Komisji.</p> <p class="text-align-justify">Ponadto wątpliwości może budzić fakt, że w projekcie niektóre instytucje tworzące system szkolnictwa wyższego i nauki (np. Polska Akademia Nauk, Polska Akademia Umiejętności) zostały wyłączone spod kognicji Komisji. Wątpliwości te nasiliłyby się, gdyby instytucje te zostały wyłączone także od możliwości ukarania w wypadku naruszenia wolności, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy nowelizowanej.</p> <p class="text-align-justify">W pozostałym zakresie Instytut Ordo Iuris popiera projektowane rozwiązania prawne.</p> <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--body--analiza-prawna.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: x field--node--field-zdjecie2--analiza-prawna.html.twig * field--node--field-zdjecie2.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--field-zdjecie2.html.twig * field--image.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--field-zdjecie2--analiza-prawna.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'image_formatter' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * image-formatter--node--analiza-prawna--field-zdjecie2.html.twig x image-formatter.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image-formatter.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'image_style' --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image-style.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'image' --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image.html.twig' --> <img src="/sites/default/files/styles/artykul_full/public/2020-03/AdobeStock_312396496_0.jpeg?itok=JwAWaND9" width="250" height="250" alt="" typeof="foaf:Image" /> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image.html.twig' --> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image-style.html.twig' --> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image-formatter.html.twig' --> <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--field-zdjecie2--analiza-prawna.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: x field--node--field-kategoria--analiza-prawna.html.twig * field--node--field-kategoria.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--field-kategoria.html.twig * field--entity-reference.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--field-kategoria--analiza-prawna.html.twig' --> <a href="/edukacja">Edukacja</a> <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/analyses_block/field--node--field-kategoria--analiza-prawna.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * field--node--field-tagi--analiza-prawna.html.twig x field--node--field-tagi.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--field-tagi.html.twig * field--entity-reference.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/page_node/field--node--field-tagi.html.twig' --> <hr> <ul class="tags_list"> <li class="label label-ordo2"><a href="/ordo-iuris" hreflang="pl">Ordo Iuris</a></li> <li class="label label-ordo2"><a href="/stanowisko" hreflang="pl">stanowisko</a></li> <li class="label label-ordo2"><a href="/analiza" hreflang="pl">analiza</a></li> <li class="label label-ordo2"><a href="/projekt-ustawy" hreflang="pl">projekt ustawy</a></li> <li class="label label-ordo2"><a href="/nauka" hreflang="pl">Nauka</a></li> <li class="label label-ordo2"><a href="/szkolnictwo-wyzsze" hreflang="pl">szkolnictwo wyższe</a></li> <li class="label label-ordo2"><a href="/wolnosc-akademicka" hreflang="pl">wolność akademicka</a></li> </ul> <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/page_node/field--node--field-tagi.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * field--node--field-przypisy--analiza-prawna.html.twig * field--node--field-przypisy.html.twig * field--node--analiza-prawna.html.twig * field--field-przypisy.html.twig * field--text-long.html.twig x field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field.html.twig' --> <div><div id="ftn1"> <p class="text-align-justify"><a href="#_ftnref1" name="_ftn1" title="" id="_ftn1">[1]</a> Dz. U. z 2020 r. poz. 256.</p> </div> <div id="ftn2"> <p class="text-align-justify"><a href="#_ftnref2" name="_ftn2" title="" id="_ftn2">[2]</a> Zob. szerzej Lista Najważniejszych Ograniczeń Wolności Akademickiej w Polsce, https://ordoiuris.pl/sites/default/files/inline-files/Lista_najwa%C5%BCniejszych_ogranicze%C5%84_wolno%C5%9Bci_akademickiej_w_Polsce_0.pdf.</p> </div> </div> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field.html.twig' --> Thu, 12 Mar 2020 08:38:30 +0000 filip.bator 1688 at https://ordoiuris.pl Akademia Ordo Iuris - szkolenie "Zmiany w szkolnictwie wyższym i nauce. Wnioski i postulaty" https://ordoiuris.pl/dzialalnosc-instytutu/akademia-ordo-iuris-szkolenie-zmiany-w-szkolnictwie-wyzszym-i-nauce-wnioski-i <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: x field--node--title--aktualnosc.html.twig * field--node--title.html.twig * field--node--aktualnosc.html.twig * field--title.html.twig * field--string.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/news_block/field--node--title--aktualnosc.html.twig' --> Akademia Ordo Iuris - szkolenie &quot;Zmiany w szkolnictwie wyższym i nauce. Wnioski i postulaty&quot; <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/news_block/field--node--title--aktualnosc.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * field--node--uid--aktualnosc.html.twig x field--node--uid.html.twig * field--node--aktualnosc.html.twig * field--uid.html.twig * field--entity-reference.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field--node--uid.html.twig' --> <span> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'username' --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/user/username.html.twig' --> <span lang="" about="/user/127" typeof="schema:Person" property="schema:name" datatype="">filip.bator</span> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/user/username.html.twig' --> </span> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field--node--uid.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * field--node--created--aktualnosc.html.twig x field--node--created.html.twig * field--node--aktualnosc.html.twig * field--created.html.twig * field--created.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field--node--created.html.twig' --> <span>ndz., 03/01/2020 - 09:29</span> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field--node--created.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'links__node' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * links--node.html.twig x links.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/navigation/links.html.twig' --> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/navigation/links.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: x field--node--body--aktualnosc.html.twig * field--node--body.html.twig * field--node--aktualnosc.html.twig * field--body.html.twig * field--text-with-summary.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/news_block/field--node--body--aktualnosc.html.twig' --> <p class="text-align-justify"><strong>"Zmiany w szkolnictwie wyższym </strong><strong>i nauce. Wnioski i postulaty" - to temat kolejnego szkolenia w ramach Akademii Ordo Iuris. Wydarzenie odbędzie się 6 marca na Uczelni Łazarskiego w Warszawie. Rekrutacja trwa do 4 marca.</strong></p> <p class="text-align-justify"><strong><a href="https://akademia.ordoiuris.pl/">STRONA AKADEMII ORDO IURIS</a></strong></p> <p class="text-align-justify">Akademia Ordo Iuris zapewnia poszerzenie wiedzy zdobywanej w trakcie studiów o merytoryczne treści z zakresu m.in. prawa cywilnego, rodzinnego, karnego, administracyjnego, gospodarczego czy międzynarodowego – zawsze w kontekście aksjologii Konstytucji RP, która jest fundamentem dla całego ładu prawnego. Część merytoryczna zostanie uzupełniona o warsztaty z kompetencji miękkich. Połączenie wiedzy i umiejętności oraz kompleksowe spojrzenie na kulturę prawną w Polsce i Europie, gwarantuje uczestnikom poszerzenie horyzontów i zdobycie umiejętności przydatnych w rozwoju kariery prawniczej i działaniach podejmowanych w przestrzeni społecznej.</p> <p class="text-align-justify">6 marca, godz. 9:00-17:30</p> <p class="text-align-justify">Uczelnia Łazarskiego</p> <p class="text-align-justify">ul. Świeradowska 43</p> <p class="text-align-justify">Warszawa</p> <p class="text-align-justify"><a href="https://akademia.ordoiuris.pl/rejestracja/">Rekrutacja</a> trwa do 4 marca.</p> <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/news_block/field--node--body--aktualnosc.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: x field--node--field-kategoria--aktualnosc.html.twig * field--node--field-kategoria.html.twig * field--node--aktualnosc.html.twig * field--field-kategoria.html.twig * field--entity-reference.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/news_block/field--node--field-kategoria--aktualnosc.html.twig' --> Kategoria } <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/news_block/field--node--field-kategoria--aktualnosc.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: x field--node--field-zdjecie--aktualnosc.html.twig * field--node--field-zdjecie.html.twig * field--node--aktualnosc.html.twig * field--field-zdjecie.html.twig * field--image.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/news_block/field--node--field-zdjecie--aktualnosc.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'image_formatter' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * image-formatter--node--aktualnosc--field-zdjecie.html.twig x image-formatter.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image-formatter.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'image_style' --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image-style.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'image' --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image.html.twig' --> <img src="/sites/default/files/styles/artykul_full/public/2020-02/logo-ordo-iuris-842x842.png?itok=dFw7sqTb" width="250" height="250" alt="" typeof="foaf:Image" /> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image.html.twig' --> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image-style.html.twig' --> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image-formatter.html.twig' --> <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/news_block/field--node--field-zdjecie--aktualnosc.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * field--node--field-zrodlo-zdjecia--aktualnosc.html.twig * field--node--field-zrodlo-zdjecia.html.twig * field--node--aktualnosc.html.twig * field--field-zrodlo-zdjecia.html.twig * field--string.html.twig x field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field.html.twig' --> <div>Ordo Iuris</div> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/field.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * field--node--field-galeria--aktualnosc.html.twig * field--node--field-galeria.html.twig * field--node--aktualnosc.html.twig x field--field-galeria.html.twig * field--image.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/news_block/field--field-galeria.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'image_formatter' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: x image-formatter--node--aktualnosc--field-galeria.html.twig * image-formatter.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/news_block/image-formatter--node--aktualnosc--field-galeria.html.twig' --> <a href="https://ordoiuris.pl/sites/default/files/2020-02/87727713_121697362728788_5296509001767321600_o.jpg" data-lightbox="news-gallery"> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'image_style' --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image-style.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'image' --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image.html.twig' --> <img src="/sites/default/files/styles/thumbnail/public/2020-02/87727713_121697362728788_5296509001767321600_o.jpg?itok=sQ3D1och" width="100" height="100" alt="" typeof="foaf:Image" /> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image.html.twig' --> <!-- END OUTPUT from 'core/themes/stable/templates/field/image-style.html.twig' --> </a> <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/news_block/image-formatter--node--aktualnosc--field-galeria.html.twig' --> <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/news_block/field--field-galeria.html.twig' --> <!-- THEME DEBUG --> <!-- THEME HOOK: 'field' --> <!-- FILE NAME SUGGESTIONS: * field--node--field-tagi--aktualnosc.html.twig x field--node--field-tagi.html.twig * field--node--aktualnosc.html.twig * field--field-tagi.html.twig * field--entity-reference.html.twig * field.html.twig --> <!-- BEGIN OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/page_node/field--node--field-tagi.html.twig' --> <hr> <ul class="tags_list"> <li class="label label-ordo2"><a href="/ordo-iuris" hreflang="pl">Ordo Iuris</a></li> <li class="label label-ordo2"><a href="/akademia" hreflang="pl">akademia</a></li> <li class="label label-ordo2"><a href="/rekrutacja" hreflang="pl">rekrutacja</a></li> <li class="label label-ordo2"><a href="/szkolnictwo-wyzsze" hreflang="pl">szkolnictwo wyższe</a></li> <li class="label label-ordo2"><a href="/szkolenie" hreflang="pl">szkolenie</a></li> <li class="label label-ordo2"><a href="/uczelnia-lazarskiego" hreflang="pl">uczelnia łazarskiego</a></li> </ul> <!-- END OUTPUT from 'themes/custom/ordoiuris/templates/page_node/field--node--field-tagi.html.twig' --> Sun, 01 Mar 2020 08:29:25 +0000 filip.bator 1671 at https://ordoiuris.pl