Ordo Iuris interweniuje w ETPC w kolejnej serii spraw dotyczących aborcji w Polsce

Adobe Stock

• Do Trybunału w Strasburgu wpływa wiele skarg na zakaz aborcji eugenicznej w Polsce.

• Zdaniem skarżących, brak możliwości poddania się aborcji eugenicznej narusza ich prawo do prywatności oraz zakaz tortur.

• Zdecydowana większość skarg pochodzi od kobiet, które nawet nie są w ciąży.

• Instytut Ordo Iuris przedłożył w ETPC opinię przyjaciela sądu, w której przypomina, że prawo do życia przysługuje także nienarodzonym dzieciom z niepełnosprawnością.

PRZECZYTAJ OPINIĘ (WERSJA ANGIELSKA) - LINK

Do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu wpłynęła kolejna seria skarg na ochronę życia nienarodzonych dzieci w Polsce. Ma to związek z wyrokiem polskiego Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r., K 1/20, który orzekł o niekonstytucyjności tzw. przesłanki eugenicznej pozwalająca na przeprowadzenie aborcji w przypadku wystąpienia u dziecka wady rozwojowej. Od tego czasu do Trybunału w Strasburgu wpływają skargi kobiet, które uważają, że utrata dostępu do aborcji eugenicznej narusza ich prawo do prywatności (art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka) oraz zakaz tortur (art. 3 EKPC).  

W sześciu ostatnich sprawach skargi wniosły kobiety, które obawiają się, że jeśli zajdą kiedyś w ciążę, a ich dziecko okaże się niepełnosprawne, to nie będą mogły się poddać aborcji. Żadna z nich w momencie wnoszenia skargi nie jest w ciąży.

Instytut Ordo Iuris, za zgodą Przewodniczącego Sekcji I ETPC, przedłożył Trybunałowi opinię przyjaciela sądu. W opinii przypomniano, że nie istnieje żaden przepis prawa międzynarodowego, który mówiłby o prawie do aborcji, natomiast istnieje wiele przepisów, które mówią o prawie do życia, w tym również dla dzieci nienarodzonych, czego przykładem jest Konwencja ONZ o prawach dziecka, w której preambule stwierdza się, iż „dziecko, z uwagi na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową, wymaga szczególnej opieki i troski, w tym właściwej ochrony prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu”. Oprócz tego przytoczono dotychczasowe orzecznictwo Trybunału w Strasburgu, z którego jasno wynika, że państwa mogą w imię ochrony moralności publicznej ograniczać dostęp do aborcji.

- Nasze Centrum Prawa Międzynarodowego na bieżąco monitoruje sprawy wpływające do Trybunału w Strasburgu, interweniując w obronie fundamentalnych wartości takich jak choćby właśnie prawo każdej istoty ludzkiej do życia. Pozwala nam na to rola przyjaciela sądu, w ramach której możemy przedstawić Trybunałowi uwagi prawne na temat zagadnienia związanego z istotą każdej sprawy. Fala skarg na zakaz aborcji eugenicznej w Polsce to w dużej mierze sztucznie wykreowane zjawisko, bo w zdecydowanej większości przypadków pochodzą one od kobiet, które nawet nie są w ciąży. Tymczasem zgodnie z przepisami postępowania przed ETPC, skargę może wnieść wyłącznie osoba, która doznała konkretnego uszczerbku. Tymczasem większość skarżących żali się na uszczerbek hipotetyczny, który może nastąpić, jeżeli kiedyś zajdą w ciążę, a ich dziecko będzie miało wadę rozwojową. W ostatnim czasie Trybunał zaczął już odrzucać pierwsze skargi bez merytorycznego rozpoznania, ponieważ wiele skarżących przestało odpowiadać na pisma procesowe, co stanowi podstawę do skreślenia danej skargi z rejestru – powiedziała Weronika Przebierała, dyrektor Centrum Prawa Międzynarodowego Instytutu Ordo Iuris.