Rada Europy debatuje nad rezolucją o zakazie macierzyństwa zastępczego

Komisja Spraw Społecznych, Zdrowia i Zrównoważonego Rozwoju Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy ma zaopiniować projekt rezolucji wzywającej do zakazu surogacji. Sprawozdawczyni opinii, Petra de Sutter, postuluje złagodzenie sprzeciwu wobec surogacji zawartego w projekcie rezolucji. Wątpliwości budzi bezstronność posłanki de Sutter, która stoi na czele oddziału medycyny reprodukcyjnej szpitala uniwersyteckiego w Gandawie. Z apelem o poparcie projektu rezolucji w obecnym kształcie wystąpili posłowie Parlamentu Europejskiego, a także Instytut Ordo Iuris.

Macierzyństwo zastępcze, zwane potocznie surogacją, to umowa, której celem jest poczęcie, urodzenie, a następnie porzucenie dziecka i przekazanie go innej osobie lub osobom. Służy ona wykorzystaniu „wynajętej” w tym celu kobiety do urodzenia dziecka, które następnie zobowiązuje się porzucić, zwykle za wynagrodzeniem. Projekt rezolucji zawiera czytelny sprzeciw wobec tej praktyki. Mówi on, że „surogacja podważa godność kobiety, sprowadzając jej ciało i jego reprodukcyjną funkcję do zwykłego towaru”.  W dokumencie wyrażono zaniepokojenie „wykorzystywaniem kobiet w trudnej sytuacji” oraz „turystyką płodnościową sprzyjającą rozwojowi czarnego rynku handlu dziećmi”.  W tekście projektu znajduje się również wyraźne potępienie umów o macierzyństwo zastępcze, które „sprowadzają dziecko do towaru przeznaczonego do kupna i sprzedaży”.  Na końcu zaleca się „dalszą analizę kwestii związanych z praktyką surogacji” oraz „przedyskutowanie środków rozwiązania tego problemu”. 

Projekt rezolucji potępiającej surogację mają zaopiniować posłowie z Komisji Spraw Społecznych, Zdrowia i Zrównoważonego Rozwoju. W projekcie opinii na temat tej rezolucji Petra de Sutter sugeruje złagodzenie tonu,  powołując się na „oczywisty brak konsensusu” w sprawie macierzyństwa zastępczego, które w niektórych państwach jest wciąż dozwolone. Jej zdaniem rezolucja powinna dotyczyć jedynie technicznych aspektów surogacji, bez jednoznacznych rekomendacji co do dopuszczalności tej praktyki. Wątpliwości budzi bezstronność posłanki de Sutter, która stoi na czele oddziału medycyny reprodukcyjnej szpitala uniwersyteckiego w Gandawie. 

18 stycznia grupa posłów do Parlamentu Europejskiego wystosowała list do członków Komisji Spraw Społecznych, Zdrowia i Zrównoważonego Rozwoju przy Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy z apelem o pozytywne zaopiniowanie przedmiotowego projektu rezolucji.  Eurodeputowani przypominają, że 17 grudnia 2015 r. Parlament Europejski jednoznacznie potępił praktykę macierzyństwa zastępczego, „która podważa godność ludzką kobiety, ponieważ jej ciało i funkcje reprodukcyjne wykorzystywane są jako towar”. Parlament Europejski „uważa, że praktyka ta, która obejmuje reprodukcyjne wykorzystywanie ciała ludzkiego dla osiągnięcia zysku lub innych korzyści, zwłaszcza w przypadku kobiet znajdujących się w trudnym położeniu w krajach rozwijających się, powinna być zakazana i traktowana jako pilna kwestia w ramach instrumentów z zakresu praw człowieka.” 

Posłowie do Parlamentu Europejskiego zwracają się więc z prośbą do członków Komisji Spraw Społecznych, Zdrowia i Zrównoważonego Rozwoju o „uczynienie wszystkiego, co leży w ich mocy, by doprowadzić do zdecydowanego i jasnego potępienia wszelkich form surogacji”.

26 stycznia list z podobnym apelem do posłów Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy przygotował Instytut Ordo Iuris. W przekonaniu Instytutu „projekt rezolucji, podobnie jak potępiająca praktykę macierzyństwa zastępczego rezolucja Parlamentu Europejskiego z 17 grudnia 2015 r.,  jest spójny z  zobowiązaniami wynikającymi z art. 35 Konwencji Praw Dziecka, zgodnie z którym Państwa Strony „będą podejmowały wszelkie kroki o zasięgu krajowym, dwustronnym oraz wielostronnym dla przeciwdziałania (…) sprzedaży bądź handlowi dziećmi, dokonywanych dla jakichkolwiek celów i w jakiejkolwiek formie.” Instytut zwraca się więc z prośbą do posłów o przyjęcie w głosowaniu rezolucji „Prawa człowieka i etyczne aspekty surogacji” oraz odrzucenie w głosowaniu opinii autorstwa de Sutter.