Informujemy, że Pani/Pana dane osobowe są przetwarzane przez Fundację Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris z siedzibą w Warszawie przy ul. Zielnej 39, kod pocztowy 00-108 (administrator danych) w ramach utrzymywania stałego kontaktu z naszą Fundacją w związku z jej celami statutowymi, w szczególności poprzez informowanie o organizowanych akcjach społecznych. Podstawę prawną przetwarzania danych osobowych stanowi art. 6 ust. 1 lit. f rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).

Podanie danych jest dobrowolne, niemniej bez ich wskazania nie jest możliwa realizacja usługi newslettera. Informujemy, że przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Korzystanie z newslettera jest bezterminowe. W każdej chwili przysługuje Pani/Panu prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych. W takim przypadku dane wprowadzone przez Pana/Panią w procesie rejestracji zostaną usunięte niezwłocznie po upływie okresu przedawnienia ewentualnych roszczeń i uprawnień przewidzianego w Kodeksie cywilnym.

Do Pani/Pana danych osobowych mogą mieć również dostęp podmioty świadczące na naszą rzecz usługi w szczególności hostingowe, informatyczne, drukarskie, wysyłkowe, płatnicze. prawnicze, księgowe, kadrowe.

Podane dane osobowe mogą być przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania. Jednak decyzje dotyczące indywidualnej osoby, związane z tym przetwarzaniem nie będą zautomatyzowane.

W razie jakichkolwiek żądań, pytań lub wątpliwości co do przetwarzania Pani/Pana danych osobowych prosimy o kontakt z wyznaczonym przez nas Inspektorem Ochrony Danych pisząc na adres siedziby Fundacji: ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa, z dopiskiem „Inspektor Ochrony Danych” lub na adres poczty elektronicznej [email protected]

Przejdź do treści
PL | EN
Facebook Twitter Youtube

Powstrzymać falę samobójstw wśród młodzieży. Opinia Ordo Iuris dla ONZ

Data publikacji: 11.09.2024

Adobe Stock

· Rada Praw Człowieka ONZ podczas 52. sesji przyjęła rezolucję w sprawie zdrowia psychicznego i praw człowieka.

· Rezolucja ta wzywa Wysokiego Komisarza Praw Człowieka do zorganizowania jednodniowych konsultacji i przygotowania kompleksowego raportu na temat wyzwań i najlepszych sposobów realizacji praw człowieka osób z niepełnosprawnością.

· Wysoki Komisarz ds. Praw Człowieka ma uwzględnić w swoim raporcie propozycje narzędzi politycznych do wdrażania perspektywy praw człowieka w zdrowiu psychicznym oraz przedstawić raport Radzie Praw Człowieka na 58. sesji.

· Instytut Ordo Iuris przygotował opinię w tej sprawie dla Biura Wysokiego Komisarza Praw Człowieka.

· Eksperci przedstawili polskie regulacje (w tym konstytucyjne) dotyczące ochrony osób niepełnosprawnych, podkreślając propozycje zmian zaprezentowane w raporcie Ordo Iuris „Jak systemowo wspierać osoby z niepełnosprawnościami? z 2020 roku”.

· W dokumencie wskazano także na trudności, które pojawiają się podczas wdrażania tych norm i polityk oraz przedstawiono przykłady dobrych praktyk, takich jak bon terapeutyczny i ulgi podatkowe.

· Eksperci Instytutu Ordo Iuris wskazali też na dane i działania rządu w zakresie zdrowia psychicznego i niepełnosprawności, a także prześledzili statystki dotyczące zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.

· Pokazują one, że w ostatnich latach znacznie wzrósł odsetek prób samobójczych podejmowanych przez osoby małoletnie.

 

 

Dokument Ordo Iuris został skierowany w związku z zaproszeniem organizacji społecznych do udziału w konsultacjach dotyczących realizacji praw osób z niepełnosprawnościami i korzystających z usług ochrony zdrowia psychicznego. Eksperci Instytutu Ordo Iuris przenalizowali istniejące przepisy, wskazując, że obowiązek zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami szczególnej opieki zdrowotnej, pomocy w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej spoczywa na władzach publicznych i wynika nie tylko z mocy prawa międzynarodowego, ale także na podstawie przepisów art. 68 ust. 3 i art. 69 Konstytucji RP. Instytut zwrócił uwagę, że Polski system wsparcia osób z niepełnosprawnościami, ich rodzin oraz organizacji, które mają te osoby wspierać, mimo licznych reform i zapowiedzi zmian, wciąż nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Choć w ostatnich latach wprowadzono w nim kilka pozytywnych zmian, pozostaje on nadmiernie zbiurokratyzowany i pozbawiony ogólnej wizji. Propozycje naprawy tego stanu rzeczy zostały przedstawione w raporcie Instytutu Ordo Iuris „Jak systemowo wspierać osoby z niepełnosprawnościami?” z 2020 roku.

 

Instytut Ordo Iuris wskazał na trudności, które pojawiają się podczas wdrażania tych norm i polityk, oraz przedstawia przykłady dobrych praktyk. Należą do nich bon terapeutyczny i ulgi podatkowe. Eksperci zauważyli, że w obecnym stanie prawnym bon terapeutyczny jest instytucją nieznaną. Jego wprowadzenie byłoby jednak odpowiedzią na specyficzne potrzeby osób z niepełnosprawnościami.  Bon terapeutyczny mógłby być również wykorzystywany na usługi psychologiczne i wizyty u psychiatry.  Wprowadzenie bonu uzupełniłoby liczne formy wsparcia dla osób niepełnosprawnych oferowane przez władze publiczne. Formuła bonu jest jednak szersza i uwzględnia również inne osoby potrzebujące. Celem bonu terapeutycznego jest bowiem wsparcie nie tylko osób niepełnosprawnych, ale także chorych psychicznie i osób z problemami niedostosowania społecznego, które byłyby jego bezpośrednimi i głównymi beneficjentami. Analitycy Instytutu zaproponowali, żeby bon terapeutyczny obejmował zajęcia psychoedukacyjne, psychokorekcyjne, psychoprofilaktyczne, resocjalizacyjne, rewalidacyjne, rehabilitacyjno-terapeutyczne i psychoterapeutyczne. Wymienione zajęcia terapeutyczne mogłyby być prowadzone przez organizacje pozarządowe, posiadające status organizacji pożytku publicznego i prowadzące działalność statutową w sferze następujących zadań publicznych: działalność na rzecz integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym; ochrona i promocja zdrowia; działalność na rzecz osób niepełnosprawnych; przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym; działalność na rzecz osób w wieku emerytalnym. 

 

 

W kwestii ulg podatkowych, eksperci Instytutu Ordo Iuris podkreślili, że obecne polskie przepisy podatkowe przewidują pewne preferencje dla osób niepełnosprawnych. W pierwszej kolejności wskazano na zwolnienia z opodatkowania niektórych kategorii dochodów, takich jak świadczenia z pomocy społecznej, zasiłki uzupełniające czy dodatki do rent rodzinnych. Drugi obszar preferencji podatkowych obejmuje ulgę rehabilitacyjną w podatku dochodowym od osób fizycznych, która pozwala na odliczenie od dochodu ściśle określonych kategorii wydatków związanych z pozostawaniem osobą niepełnosprawną.

 

Co do zasady brak jest jednak rozwiązań, które ściśle adresowałyby potrzeby niepełnosprawnych dzieci i ich rodzin. Wynika to z faktu, że ustawodawca kieruje swoją pomoc do ogółu osób niepełnosprawnych, nie uwzględniając specyficznych potrzeb dzieci i ich najbliższych.

 

Ordo Iuris zauważa, że istniejący system wsparcia podatkowego osób niepełnosprawnych wymaga ewolucji, a nie rewolucji. Konieczne jest bowiem jego rozwijanie i dostosowywanie do stale rosnących potrzeb społecznych, przy jednoczesnym jak najmniejszym obciążeniu budżetu państwa. Dlatego też zakres stosowania dodatkowych preferencji podatkowych powinien dotyczyć rodziców dzieci, u których zdiagnozowano choroby psychiczne. 

 

Instytut przywołał także badania WHO, według których na całym świecie 1 na 7 (14%) osób w wieku 10-19 lat doświadcza zaburzeń psychicznych, jednak pozostają one w dużej mierze nierozpoznane i nieleczone. Ochrona nastolatków przed chorobami psychicznymi, promowanie dobrostanu psychicznego oraz zapewnienie dostępu do opieki w zakresie zdrowia psychicznego mają kluczowe znaczenie dla ich zdrowia i dobrostanu w okresie dojrzewania i dorosłości. Według raportu „Zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży. Raport za lata 2012-2021”, w ciągu roku (2021 vs. 2020) nastąpił 77-procentowy wzrost prób samobójczych i 19-procentowy wzrost zgonów w wyniku samobójstw. W 2020 roku było ich około 800, rok później - około 1400. Kolejne dwa lata przyniosły dalsze wzrosty - zarówno w 2022, jak i 2023 roku odnotowano ponad 2000 prób samobójczych wśród najmłodszych. Jak wskazują eksperci, średnio dwóch uczniów w każdej klasie liczącej 28 osób podjęło taką próbę. 10 stycznia 2020 r. Ministerstwo Zdrowia wprowadziło model opieki psychiatrycznej nad dziećmi i młodzieżą oparty na trzech poziomach referencyjności. Wprowadzony model ma na celu zapewnienie pomocy młodym pacjentom i ich rodzinom tak wcześnie, jak to możliwe i jak najbliżej domu. Zapobiega to pogarszaniu się stanu zdrowia psychicznego pacjenta i ewentualnej hospitalizacji na oddziale psychiatrycznym, co często jest trudnym doświadczeniem dla młodej osoby i jej rodziny. Instytut Ordo Iuris podkreśla, że jest to kierunek zmian zgodny z obecnymi trendami w projektowaniu systemów zdrowia psychicznego w innych krajach europejskich i zgodny z międzynarodowymi zaleceniami.

 

„Na arenie międzynarodowej podstawowym dokumentem odnoszącym się do zdrowia psychicznego jest Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób (MKB-11). Ten system klasyfikacji, opracowany przez Światową Organizację Zdrowia, służy do ujednolicenia diagnostyki zaburzeń psychicznych na całym świecie. Dzięki MKB-11, lekarze i badacze mogą porównywać dane i opracowywać skuteczniejsze metody leczenia. Kolejnym ważnym dokumentem jest Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych. Choć Konwencja ta dotyczy szerokiego spektrum niepełnosprawności, zawiera również przepisy odnoszące się do osób z zaburzeniami psychicznymi. Gwarantuje ona tym osobom prawo do zdrowia, w tym do opieki zdrowotnej, rehabilitacji i wsparcia społecznego. W Polsce kwestie zdrowia psychicznego są uregulowane w licznych aktach prawnych. Jednakże poza aspektem prawnym, ważnym elementem jest również podkreślenie konieczności zapewnienia godności i poszanowania praw osób z zaburzeniami psychicznymi” – zaznacza Julia Książek z Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris.

 

Wspieram

Ordo Iuris Africa – przedstawicielstwo Instytutu w Aruszy, afrykańskiej stolicy praw człowieka

• Instytut Ordo Iuris był współorganizatorem II Panafrykańskiej Konferencji o Wartości Rodziny w Nairobi oraz gościem rządowych obchodów Międzynarodowego Dnia Rodziny w Kenii.

Czytaj Więcej

Festiwal dla Życia i Rodziny we Wrocławiu

• W najbliższy weekend we Wrocławiu odbędzie się Festiwal dla Życia i Rodziny.

Czytaj Więcej

Dzieci wracają do rodziców. Wyrok w sprawie niemieckiej rodziny, która zamieszkała w Polsce

W Sądzie Okręgowym w Gdańsku zakończyło się postępowanie w sprawie niemieckiej rodziny Mori.

Sąd uchylił postanowienie o umieszczeniu dzieci w rodzinie zastępczej, co oznacza, że mogą one wrócić do rodziców.

Czytaj Więcej

Szczególna ochrona dzieci „identyfikujących się jako LGBTQI”? Spotkanie unijnej Agencji Praw Podstawowych

Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) zorganizowała spotkanie z organizacjami społecznymi na temat zaleceń dotyczących zintegrowanych systemów ochrony dzieci. W wydarzeniu wzięła udział Anna Kubacka z Centrum Prawa Międzynarodowego Instytutu Ordo Iuris.

Czytaj Więcej