Przeciw dyskryminacji, przeciw ideologii. Odpowiedź Ordo Iuris na Strategię LGBT Komisji Europejskiej

Adobe Stock

Komisja Europejska próbuje wprowadzić rozwiązania pozbawione uzasadnienia w obowiązujących normach tak prawa krajowego, jak i międzynarodowego, groźne dla wolności gospodarczej i wolności słowa. W „Europejskiej strategii na rzecz równości LGBTIQ” proponuje się m.in. penalizację „mowy nienawiści wobec LGBTIQ” jako europrzestępstwa na poziomie całej UE, tworzenie „tęczowych biur” na posterunkach policji czy ograniczenie rozwoju programów sztucznej inteligencji tylko dlatego, że rozpoznają twarze na podstawie płci biologicznej. Najnowsze badania dowodzą, że proponowany w Strategii model walki z dyskryminacją jest nieskuteczny. W krajach, gdzie wprowadzono rozwiązania głęboko przebudowujące prawo rodzinne lub ingerujące w wolność słowa, skala negatywnych zjawisk dotyczących osób o skłonnościach homoseksualnych jest znacznie wyższa. Komisja powiela też nieprawdziwe informacje o rzekomym istnieniu w Polsce „stref wolnych od LGBT”. Instytut Ordo Iuris przygotował raport na ten temat.

Opublikowana 12 listopada przez KE „Strategia na rzecz równości LGBTIQ 2020-2025” jest pierwszym dokumentem o tej randze wydanym przez Unię Europejską. Część z propozycji znajdujących się w dokumencie nie wzbudza wątpliwości i wynika wprost z ogólnych zasad oraz gwarancji systemu praw człowieka.  Należą do nich m. in. postulaty walki z dyskryminacją w miejscu pracy, ograniczenia niepotrzebnych interwencji chirurgicznych w stosunku do dzieci przejawiających zaburzenia tożsamości płciowej czy zwalczania przemocy i agresji wobec osób o odmiennych skłonnościach seksualnych.

 W Strategii pojawiają się jednak próby wprowadzenia nowych pojęć i kategorii praw, które nie mają uzasadnienia w obowiązującym normach i wobec których nie istnieje konsensus wśród państw członkowskich Unii Europejskiej. Stanowią one również nieuprawnioną próbę wykroczenia poza przyznane Unii w traktatach kompetencje oraz zasady proporcjonalności i subsydiarności, a także uderzają one bezpośrednio w polski ład konstytucyjny.

Za wątpliwe można uznać, w szczególności, zadeklarowane w Strategii działania w celu przyjęcia przez Unię Europejską kontrowersyjnej Dyrektywy Antydyskryminacyjnej z 2008 r., która od lat budzi silny sprzeciw państw członkowskich, organizacji pozarządowych i przedsiębiorców. Usilne dążenie do przyjęcia tego aktu prawa wiążącego pomimo jego niezgodności z obowiązującym prawem traktatowym oraz otwartym sprzeciwem licznych państw członkowskich jest całkowicie nieuprawnione.

W Strategii pojawiają się pojęcia takie jak gender identity, transgender, non-binary people, które są przedmiotem licznych kontrowersji i które nigdy nie zostały zaakceptowane przez społeczność międzynarodową w żadnym wiążącym traktacie. Bardzo niepokojący może być przy tym fakt, że, w odróżnieniu nawet od wielu istniejących publikacji unijnych, w całej Strategii wyraz „trans” ani razu nie został rozwinięty do postaci „transsexual” albo „transgender”. Zupełną nowością jest wprowadzenie kategorii „kobiet LBTIQ” i niesłuszne uprzywilejowanie tak określonych osób, przyznając im korzyści przynależne dotąd jedynie po prostu kobietom. Rodzi to uzasadnione podejrzenie o chęć ukrycia zamiaru manipulowania pojęciem płci już na poziomie terminologicznym.

Za niezgodne z obowiązującym prawem niektórych państw członkowskich (w tym Polski można uznać również postulaty związane z przyznaniem możliwości transkrypcji aktów stanu cywilnego (małżeństw, adopcji) osób pozostających w zinstytucjonalizowanej relacji jednopłciowej w państwach, które tych instytucji nie uznają. Szczególne wątpliwości może budzić postulat intepretowania Dyrektywy o swobodnym przepływie osób w sposób umożliwiający uznanie ich na terenie całej UE, a także propozycja przyjęcia przez Radę w 2021 r. przepisów kryminalizujących „mowę nienawiści” i przestępstwa z „nienawiści wobec LGBTIQ” jako „przestępstwa unijne” na poziomie Unii Europejskiej. Punkt odniesienia stanowić tutaj będzie decyzja ramowa z 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych.

Jak pokazują najnowsze badania opublikowane przez Agencję Praw Podstawowych, przyjęty przez Komisję Europejską model walki z dyskryminacją nie jest skuteczny. W państwach, które od lat stosują politykę antydyskryminacyjną opartą o głęboką przebudowę prawa rodzinnego oraz ingerencję w wolność słowa czy wolność gospodarczą, skala występowania negatywnych zjawisk dotykających osoby o skłonnościach homoseksualnych lub zaburzeniach tożsamości płciowej jest znacznie wyższa niż w krajach takich jak Polska, które podobnych działań nie podjęły.

Celem raportu przygotowanego przez Ordo Iuris jest przeanalizowanie postulatów znajdujących się w Strategii pod kątem ich skuteczności i zgodności z obowiązującym prawem. Przywołane w nim zostały najnowsze badania Agencji Praw Podstawowych, oparte na odpowiedziach wysłanych przez niemal 140 tysięcy respondentów. Poszczególne propozycje autorów dokumentu skonfrontowano również z najważniejszymi zasadami, na których oparte zostało funkcjonowanie Unii Europejskiej (zasady równości, zakaz dyskryminacji, subsydiarności i proporcjonalności). W analizie pojawia się również wątek prawa krajowego, jako że duża część ze znajdujących się w Strategii postulatów uderza w obowiązujący w Polsce porządek konstytucyjny.

„Przedstawione w raporcie ECJL liczby dotyczące finansowania najważniejszych instytucji międzynarodowych takich jak Rada Europy, WHO oraz powiązania sędziów zasiadających w Europejskim Trybunale Praw Człowieka są alarmujące i każą zastanowić się nad niezależnością tych organów. Bez pełnej transparentności w tym zakresie, trudno mówić o realizacji zasady praworządności przez te instytucje” – podkreśla Karolina Pawłowska, Dyrektor Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris.