główne PUNKTY
1
Minister ds. Równości Katarzyna Kotula przedstawiła przed unijną Komisją Praw Kobiet i Równouprawnienia (FEMM) priorytety polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej w zakresie „praw kobiet” i „równości płci”.
2
Ważnym punktem polskiej prezydencji ma być dalsza praca nad Dyrektywą Antydyskryminacyjną. W ocenie Ordo Iuris, akt ten poważnie ograniczy swobodę zawierania umów i swobodę działalności gospodarczej, a także będzie znacząco ingerował w życie prywatne.
3
Wśród priorytetów znalazło się także dążenie do zwiększenia ochrony przed dyskryminacją, a szczególnie przed tzw. przestępstwami na tle płci (gender crimes).
Dyrektywa Antydyskryminacyjna ograniczająca wolność
Minister Kotula zaznaczyła, że ważnym punktem polskiej prezydencji będzie dalsza praca nad unijną Dyrektywą Antydyskryminacyjną, która od lat budzi kontrowersje i nie została jeszcze ostatecznie uchwalona. Akt ten ustanawia ramowy system zakazu dyskryminacji na tych podstawach i określa jednolity minimalny poziom ochrony w Unii Europejskiej dla osób, które padły ofiarą dyskryminacji ze względu na wskazane cechy. Instytut Ordo Iuris przygotował analizę tej dyrektywy w 2016 roku. W analizie eksperci Instytutu podkreślali, że szereg propozycji zawartych w ówczesnym projekcie Dyrektywy Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania osób bez względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną (COM (2008) 426) poważnie ograniczy swobodę zawierania umów i swobodę działalności gospodarczej, a także będzie stanowić znaczącą ingerencję w życie prywatne. Cztery poprzednie dyrektywy równościowe i polska ustawa antydyskryminacyjna z 2010 r., która je obecnie egzekwuje, mają znacznie węższy zakres niż ta obecnie forsowana. Przepisy dyrektywy mają zastosowanie do szerokiego spektrum stosunków cywilnoprawnych, w tym między usługodawcami a ich klientami. Minister Kotula podkreśliła, że jej przyjęcie może być istotnym krokiem w kierunku wyrównywania szans kobiet na rynku pracy oraz eliminowania nierówności w dostępie do usług i edukacji.
Bezpieczeństwo cyfrowe i walka z nadużyciami w sieci
Według Katarzyny Kotuli, jednym z głównych celów polskiej prezydencji będzie skuteczna implementacja Aktu o Usługach Cyfrowych (DSA) w kontekście ochrony kobiet w przestrzeni cyfrowej. Wskazała na rosnące zagrożenia związane ze stosowaniem techniki deepfake (łączenia obrazów ludzkich twarzy za pomocą sztucznej inteligencji w celach dezinformacyjnych), cyberprzemocą oraz tzw. pornografią zemsty, które w nieproporcjonalnym stopniu dotykają kobiet.
Europosłowie wyrazili aprobatę dla tej inicjatywy, podkreślając potrzebę skuteczniejszych mechanizmów ścigania przestępstw cyfrowych. Wskazali, że konieczne jest wypracowanie lepszej współpracy między platformami internetowymi a organami ścigania, aby skuteczniej eliminować nielegalne treści z sieci.
„Prawa reprodukcyjne i seksualne”, postulaty lobby LGBT i starzenie się kobiet
Podczas debaty europosłowie zasiadający w FEMM zwrócili uwagę na kwestie związane z tzw. prawami seksualnymi i reprodukcyjnymi kobiet. W ich ocenie, niektóre państwa członkowskie wciąż nie zapewniają „pełnego dostępu do edukacji seksualnej i usług zdrowotnych związanych z reprodukcją”, co – zdaniem niektórych europosłów – wymaga interwencji na poziomie unijnym.
Wiele miejsca poświęcono także realizacji postulatów ruchu LGBT. Poruszono również temat sytuacji starszych kobiet, które często doświadczają wykluczenia społecznego i ekonomicznego, co wymaga dostosowania polityki społecznej do zmian demograficznych w Europie.
Czy Unia przyjmie wspólną definicję gwałtu?
Jednym z najbardziej kontrowersyjnych tematów dyskusji była propozycja wprowadzenia jednolitej definicji gwałtu w całej Unii Europejskiej, opartej na koncepcji zgody. Obecnie regulacje w tym zakresie różnią się w poszczególnych krajach, co sprawia, że ochrona ofiar jest nierówna. Minister Kotula nie zadeklarowała jednoznacznego stanowiska Polski w tej sprawie, podkreślając jednak, że kwestia ta będzie jednym z tematów przewijających się w dyskusjach podczas polskiej prezydencji.
Prezentowane przez minister Kotulę poglądy spotkały się zarówno z entuzjazmem, jak i krytyką, szczególnie wśród środowisk konserwatywnych, które dostrzegają w nich ryzyko nadmiernej ingerencji UE w suwerenne decyzje państw członkowskich. Według nich, polska prezydencja powinna skupić się na realnych wyzwaniach, takich jak ochrona rodziny, wspieranie macierzyństwa i przeciwdziałanie ubóstwu wśród kobiet, zamiast promować kontrowersyjne zmiany prawne.
– Program polskiej prezydencji, mimo deklarowanego celu, jakim ma być ochrona praw kobiet, koncentruje się na ideologicznych postulatach, które nie mają bezpośredniego związku z rzeczywistymi problemami kobiet w Europie. Niepokojące jest forsowanie rozwiązań, które mogą prowadzić do ograniczenia autonomii państw członkowskich w zakresie prawa pracy i edukacji. Zamiast skupić się na realnych trudnościach, których doświadczają Europejki, przedstawicielka polskiego rządu skoncentrowała się niestety na kwestiach kontrowersyjnych i ideologicznych – wskazała Julia Książek z Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris.
Źródło zdjęcia okładkowego: Adobe Stock
