Przegląd reform do jakich zobowiązał się Rząd RP, w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO)

Krajowy Plan Odbudowy – zwany KPO, to propozycja odbudowy polskiej gospodarki po pandemii COVID-19 oraz jej przygotowanie na przyszłe ewentualne kryzysy. 1 czerwca br. Komisja Europejska zaakceptowała KPO, zaś 17 czerwca Rada UE. Dokument ten przewiduje szereg reform, inwestycji, które z założenia mają przyśpieszyć wzrost gospodarczy oraz poprawić zatrudnienie. Obszary, które zostaną poddane reformom to przede wszystkich gospodarka, środowisko, cyfryzacja, edukacja, zdrowie. Poniżej zostały przedstawione główne założenia reform w oparciu o dostępne dokumenty na stronie internetowej: [https://www.gov.pl/web/planodbudowy/o-kpo], pn.: „Annex to Council Implementing Decision”, „Robocze tłumaczenie załącznika do decyzji implementacyjnej Rady UE”.

 

 

PRZEDSIĘBIORCA

1. ustawa o finansach publicznych zostanie zmieniona poprzez wprowadzenie nowego systemu klasyfikacyjnego, nowego modelu zarządzania budżetem oraz zredefiniowanych średniookresowych ram budżetowych. W wyniku tej nowelizacji zostanie ustanowiony nowy system budżetowy
2. ustawa o finansach publicznych zostanie zmieniona poprzez rozszerzenie zakresu stosowania stabilizacyjnej reguły wydatkowej na większą liczbę jednostek sektora instytucji rządowych i samorządowych, w szczególności na fundusze celowe. Wdrażanie reformy zostanie zakończone do 31 marca 2025 roku.
3. "Tarcza prawna" wprowadzi następujące przepisy prawne: (i) ustanawiające procedury elektroniczne (internetowe) dominującym kanałem załatwiania co najmniej ośmiu procedur administracyjnych i prawnych, w tym składania oświadczeń przez podmioty związane z turystyką i przedsiębiorców do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego; (ii) upraszczające procedury administracyjne, w szczególności związane z zawodem marynarza oraz handlem i dystrybucją napojów alkoholowych; (iii) ograniczające stosowanie procedury dwuinstancyjnej w co najmniej dziesięciu procedurach związanych w szczególności z zasobami geologicznymi; (iv) ograniczające liczbę dokumentów i formalności wymaganych w procedurach administracyjnych, na przykład w procesach planowania przestrzennego i budowlanych; oraz (v) wydłużające terminy niektórych procedur administracyjnych, na przykład rejestracji samochodu zakupionego w innym państwie członkowskim
4. znowelizuje "Ustawę o wspieraniu nowych inwestycji" ("Polska Strefa Inwestycji") celem zwiększenia w Polsce liczby obszarów określanych jako "specjalne strefy ekonomiczne" oraz stworzenia nowego modelu udzielania wsparcia finansowego przedsiębiorcom podejmującym działalność w tych strefach, głównie w formie ulg podatkowych i dotacji przeznaczonych na zakup gruntów inwestycyjnych. Wdrażanie reformy zostanie zakończone do 31 grudnia 2023 roku.
5. Co najmniej 70% (wagowo) innych niż niebezpieczne odpadów konstrukcyjnych i pochodzących z rozbiórki, wytworzonych na placu budowy, będzie gotowych do ponownego wykorzystania, recyklingu czy też innego rodzaju odzysku materiałów, w tym do operacji wypełniania wyrobisk przy użyciu tych odpadów celem zastąpienia innych materiałów, zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami oraz Protokołem UE Dotyczącym Gospodarowania Odpadami z Budowy i Rozbiórki.
6. Konstrukcja infrastruktury przesyłowej i dystrybucyjnej paliw gazowych będzie umożliwiać w czasie budowy transport gazów odnawialnych i niskoemisyjnych.
7. Konstrukcja nowych budynków będzie zgodna z założeniami budynków o niemal zerowym zużyciu energii, określonymi w Dyrektywie dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków (Dyrektywa 2018/844/UE).

1. Kryteria kwalifikowalności dla projektów realizowanych na terenach inwestycyjnych, wykluczają następującą listę działań (i) działalność związaną z paliwami kopalnymi, w tym ich dalsze wykorzystanie, (ii) działalność w ramach unijnego systemu handlu emisjami (ETS) prowadzącą do prognozowanych emisji gazów cieplarnianych równych lub wyższych niż odpowiednie poziomy odniesienia; (iii) działalność związaną ze składowiskami odpadów, spalarniami oraz zakładami mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów; oraz (iv) działalność, podczas której długotrwałe unieszkodliwianie odpadów może powodować szkody dla środowiska. Zakres zadań wymaga ponadto, aby wybierane były tylko te rodzaje działalności, które są zgodne z odpowiednimi przepisami unijnymi i krajowymi dotyczącymi ochrony środowiska.
2. Docelowo, tereny inwestycyjne zapewnią odpowiednie zabezpieczenia, aby uniknąć szkód wyrządzanych różnorodności biologicznej. W szczególności ustanowienie terenów inwestycyjnych odbywać się będzie w pełnej zgodności z Dyrektywą OOŚ (Dyrektywa 2014/52/UE), Dyrektywą Siedliskową (Dyrektywa 92/43/EWG) oraz Dyrektywą Ptasią (Dyrektywa 2009/147/WE).

 

PLANOWANIE PRZESTRZENNE

1. przyjęciu nowej ustawy o planowaniu przestrzennym. Ustawa ta, między innymi: (i) wprowadzi wymóg przygotowania i przyjęcia przez wszystkie gminy długoterminowej strategii związanej z zagospodarowaniem przestrzennym na ich terenie; (ii) wprowadzi wymóg przygotowania i przyjęcia przez wszystkie gminy ogólnych planów zagospodarowania przestrzennego, przekształconych następnie w akty prawa miejscowego, określających ogólne zasady zabudowy na terenie gminy, oraz opartych na długoterminowej strategii gminy związanej z zagospodarowaniem przestrzennym; (iii) wprowadzi wymóg, który zobowiąże inwestorów do realizacji dodatkowych projektów na rzecz gminy przy realizacji nowych projektów deweloperskich, co ma na celu m.in. ograniczenie rozwoju budownictwa mieszkaniowego bez wystarczającej oferty usługowej (np. sklepy); (iv) określi proces, w ramach którego zainteresowane strony mogą uczestniczyć w opracowywaniu strategii i planów ogólnych w gminach.

 

KONSUMENCI

1. W szczególności, praktyki handlowe będą uznawane przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) za nieuczciwe, jeżeli (i) są sprzeczne z wymaganiami dotyczącymi dobrych praktyk handlowych; (ii) w istotny sposób naruszają lub mogą naruszyć interesy innych stron umowy.
2. Będzie chronić wszystkie podmioty handlowe, w tym nabywców produktów rolnych i spożywczych.
3. Reforma obejmie również sporządzenie śródokresowego przeglądu nowego prawa, które powinno zawierać ocenę, czy osiągnięto założone cele, oraz określać kierunki działań mających na celu rozwiązanie potencjalnych problemów związanych z wdrożeniem tego prawa.

 

ŁAŃCUCH DOSTAW/BIZNES

1. Budowa oraz modernizacja lokalnych centrów magazynowo-dystrybucyjnych, rynków hurtowych i lokalnych rynków żywności, oraz spółdzielni w tym renowacja lub modernizacja infrastruktury logistycznej i ICT (technologii informacyjno-telekomunikacyjnych), termomodernizacja budynków.
2. Wsparcie dla MŚP i mikroprzedsiębiorstw zajmujących się przetwórstwem rolno-spożywczym, w tym w sektorze rybołówstwa i akwakultury, obejmujące zakup maszyn i urządzeń, łącznie ze środkami transportu, a także rozbudowę i modernizację infrastruktury zakładu.
3. Wsparcie rolników i rybaków w przetwórstwie i obrocie produktami rolno-spożywczymi, w tym budowa i modernizacja infrastruktury oraz zakup nowych maszyn i urządzeń, w tym dla przetwórstwa, sprzętu transportowego i przechowywania produktów. Wsparcie obejmie również organizację sprzedaży produktów rolno-spożywczych w Internecie wraz z organizacją dostawWsparcie dla organizacji charytatywnych z sektora rolno-spożywczego na modernizację budynków, infrastruktury i sprzętu, w tym środków transportu. Wsparcie obejmuje rozwój systemów informatycznych i aplikacji cyfrowych.
4. Wsparcie dla rolników we wdrażaniu rozwiązań z zakresu Rolnictwa 4.0. Obejmuje to zakup czujników, stołów i sprzętu cyfrowego, a także zakup i serwis rozwiązań cyfrowych, takich jak aplikacje i oprogramowanie.
5. Wsparcie dla rolników oraz producentów z sektora rybołówstwa i akwakultury związane z zieloną transformacją. Obejmuje to modernizację infrastruktury producentów, w tym wymianę dachów zawierających materiały szkodliwe dla zdrowia lub środowiska, a także wymianę słupów impregnowanych kreozotem na plantacjach chmielu.
6. Zakupione samochody ciężarowe oraz inne pojazdy ciężkie będą wyłącznie samochodami o zerowej emisji, niskiej emisji lub pojazdami LNG/CNG, napędzanymi biogazem/biometanem. Pojazdy specjalnego przeznaczenia również mają spełniać zasady określone wyżej. Pojazdy napędzane biopaliwami, biopłynami i paliwami z biomasy mają: (i) spełniać kryteria zrównoważonego rozwoju i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone w art. 29-31 oraz przepisy dotyczące biopaliw na bazie żywności i paszy określone w art. 26 Dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dyrektywa 2018/2001/UE, dalej zwana REDII) oraz powiązanych aktów wykonawczych i delegowanych; oraz (ii) dawać pewność, że w ramach programu wspieranego przez REDII stosowane w nich będą wyłącznie biopaliwa, biopłyny i paliwa z biomasy zgodne z Rozporządzeniem RRF; oraz (iii) zostać uzupełnione "środkami wspierającymi” udowadniającymi, że udział biopaliw, biopłynów i paliw z biomasy w krajowym miksie będzie wzrastał z czasem.
7. Wszystkie remonty budynków muszą być przeprowadzane zgodnie z Dyrektywą dotyczącą charakterystyki energetycznej budynków (Dyrektywa 2018/844/UE).
8. Zakłady wytwarzające energię z biogazu muszą spełniać kryteria zrównoważonego rozwoju i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone w art. 29-31 oraz przepisy dotyczące biopaliw na bazie żywności i paszy określone w art. 26 Dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dyrektywa 2018/2001/UE) oraz powiązanych aktów wykonawczych i delegowanych

 

STATKI BEZZAŁOGOWE

1. Reforma przyzna Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej prawo do posiadania udziałów w spółkach prawa handlowego oraz upoważni ją lub jej podmioty zależne do prowadzenia projektów pilotażowych wspierających wdrażanie modeli biznesowych i usług opartych na BSP.

 

NAUKA I PRZEDSIĘBIORSTWO

1. Pierwszym działaniem w ramach tej reformy będzie rozszerzenie kategorii podmiotów, z którymi uczelnie mogą tworzyć spółki celowe. Będą to ośrodki badawcze, instytuty Polskiej Akademii Nauk oraz instytuty Sieci Badawczej Łukasiewicz
2. Drugie działanie w ramach tej reformy ma na celu ustalenie, dla placówek badawczych i jednostek podległych Ministerstwu Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zasad korzystania z laboratoriów, infrastruktury badawczej i transferu wiedzy w ramach współpracy nauka-nauka i nauka-biznes. Zasady przyznawania pomocy mają być zgodne z zasadą niedyskryminacji i przejrzystości
3. utworzenie Branżowych Centrów Umiejętności (Sectoral Skills Centres) oraz zmiana odpowiednich przepisów prawnych tak, aby zapewnić ukierunkowane usługi w zakresie podnoszenia i zmiany kwalifikacji.
4. nowelizację Ustawy o systemie oświaty oraz Karty Nauczyciela
5. Zmiana Ustawy o systemie oświaty obejmie plan rozwoju Sieci Centrów Umiejętności (Skills Centres' Network), określi miejsce i rolę Centrów Umiejętności w systemie kształcenia i szkolenia, zasady i warunki zatrudniania pracowników w tych Centrach, ustanowi przepisy dotyczące cyklicznych przeglądów zapewniających nadzór nad zarządzaniem Centrami Umiejętności i ich trwałością po 2026 roku, a także dostosuje istniejący system zarządzania, wprowadzając odpowiednie przepisy dotyczące zarządzania Centrami, z uwzględnieniem pracodawców (w tym przedstawicieli MŚP), partnerów społecznych i innych zainteresowanych stron, w tym władz regionalnych i lokalnych.

 

RYNEK PRACY

1. przeprojektowanie sposobu funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia oraz wzmocnienie aktywnej polityki na rynku pracy; (ii) ułatwienie procesu zatrudniania pracowników zagranicznych; (iii) ułatwienie procedur rekrutacyjnych poprzez wdrożenie nowych przepisów dotyczących umów zawieranych drogą elektroniczną; oraz (iv) zbadanie metod służących większemu wykorzystaniu umów zbiorowych oraz stworzenie jednolitej umowy o pracę.
2. Reforma obejmie nowe przepisy dotyczące publicznych służb zatrudnienia, zatrudnienia obywateli państw trzecich oraz zawierania niektórych umów o pracę drogą elektroniczną. Ponadto reforma ma polegać na przyjęciu nowych standardów i ram działania w zakresie funkcjonowania i koordynacji publicznych służb zatrudnienia. Należy przeprowadzić proces konsultacji z partnerami społecznymi na temat możliwości zawierania umów zbiorowych oraz dokonać kompleksowej analizy potencjalnej roli jednolitej formy umowy o pracę. Należy wprowadzić w życie odpowiednie zmiany prawne, określone w wyniku takich konsultacji i badań.
3. cyfryzację procesów zachodzących w publicznych służbach zatrudnienia, (ii) szkolenia dla pracowników tych służb, (iii) opracowanie nowych standardów ich działania.
4. nowelizacji ustawy o opiece nad dziećmi do lat trzech oraz na ustanowieniu specjalnego wieloletniego programu tworzenia i funkcjonowania placówek opieki nad dziećmi. Nowelizacja ma m.in. scalić zarządzanie trzema odrębnymi źródłami finansowania tworzenia i funkcjonowania placówek opieki nad dziećmi: finansowaniem krajowym, Europejskim Funduszem Społecznym+ (EFS+) oraz Instrumentem na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF). Reforma obejmie także opracowanie odpowiedniego systemu oraz zapewnienie wystarczających środków finansowych do stworzenia stabilnego, długoterminowego finansowania krajowego usług opieki nad dziećmi do lat trzech.
5. Inwestycja obejmie również stworzenie 47 500 nowych miejsc w żłobkach i klubach dziecięcych poprzez budowę nowych obiektów oraz renowację (remonty i adaptacje) istniejących. W wyjątkowych przypadkach, jeśli zajdzie taka potrzeba, może to obejmować zakup nieruchomości i infrastruktury (zakup gruntów lub lokali).
6. Reforma polega na przyjęciu ustawy o ekonomii społecznej. Ustawa określi podstawowe zasady związane z tym sektorem, w tym w szczególności zasady funkcjonowania i wspierania przedsiębiorstwa społecznego, nowe zasady współpracy między podmiotami ekonomii społecznej a samorządem lokalnym w realizacji usług społecznych, a także zasady koordynacji polityki w zakresie rozwoju ekonomii społecznej.
7. Inwestycja obejmie przygotowanie oraz wdrożenie programów zapewniających dotacje kwalifikującym się podmiotom. Miarą realizacji inwestycji będzie: (i) nadanie statusu przedsiębiorstwa społecznego 1400 podmiotom; oraz (ii) zapewnienie wsparcia finansowego co najmniej 1000 podmiotom społecznym
8. Reforma polega na przyjęciu poprawki do Kodeksu Pracy. Nowelizacja umożliwi pracę zdalną w dowolnym czasie, a nie tylko w wyjątkowych okolicznościach, oraz wprowadzi elastyczne formy organizacji czasu pracy. Nowelizacja określi także kilka operacyjnych rozwiązań w zakresie pracy zdalnej i elastycznej, w tym: (i) możliwość pracy zdalnej poza miejscem zatrudnienia, w oparciu o ustalenia między pracownikiem a pracodawcą, (ii) określenie zasad dotyczących narzędzi pracy, które ma zapewnić pracodawca, oraz (iii) stworzenie ram dla zasad bezpieczeństwa i higieny pracy mających zastosowanie do pracy zdalnej.
9. przyjęciu nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ocenie jej działania. Nowelizacja zakłada obniżenie od 2023 roku podatku dochodowego od osób fizycznych dla tych, którzy osiągnęli ustawowy wiek emerytalny, ale nie chcą przechodzić na emeryturę i wolą kontynuować pracę. Zwolnieni z podatku dochodowego zostaną pracownicy mieszczący się w pierwszym progu podatkowym (85 528 zł w 2021 r.) oraz zarabiający nie więcej niż przeciętne wynagrodzenie brutto w polskiej gospodarce narodowej. W przypadku pozostałych pracowników, o wyższych zarobkach, którzy osiągnęli ustawowy wiek emerytalny, ale nie przeszli na emeryturę i kontynuują pracę, stawka podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie obniżona.
10. Reforma zostanie wprowadzona aktem prawnym, który zagwarantuje, że zatrudnienie na podstawie umów cywilnoprawnych będzie podlegało składkom na ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe, wypadkowe, z tytułu chorób zawodowych i chorobowe.  Ponadto zniesiona zostanie zasada, zgodnie z którą składka na ubezpieczenie społeczne jest odprowadzana od minimalnego wynagrodzenia za pracę z tytułu umów cywilnoprawnych.

 

KULTURA

1. Po pierwsze, w ramach inwestycji zostanie stworzony program dotacji dla instytucji kulturalnych, organizacji pozarządowych, MŚP i mikroprzedsiębiorstw z CCS wspierający realizację projektów związanych z: (i) podnoszeniem kompetencji cyfrowych i ekologicznych w CCS; (ii) rozwijaniem działań kulturalnych/kreatywnych, takich jak koncerty, spektakle i wystawy, w tym w formatach wirtualnych; (iii) tworzeniem programów edukacyjnych i warsztatów dotyczących architektury, projektowania i sztuk kreatywnych, aby pomóc artystom i projektantom w rozwijaniu ich umiejętności ekologicznych i cyfrowych; (iv) tworzeniem warsztatów wspierających współpracę oraz wymianę wiedzy i umiejętności pomiędzy CCS oraz z sektorami nauki, technologii i biznesu; (v) opracowywaniem w ramach CCS nowych produktów i usług wykorzystujących przełomowe technologie, takie jak sztuczna inteligencja, blockchain czy internet rzeczy.
2. Po drugie, inwestycja stworzy program stypendialny wspierający twórców, artystów, animatorów, edukatorów i naukowców z CCS. W szczególności program stypendialny zapewni wsparcie finansowe na: (i) kursy dla artystów rozwijające ich umiejętności artystyczne i cyfrowe lub ekologiczne; (ii) zindywidualizowane szkolenia zawodowe dla artystów; (iii) stworzenie artystom możliwości spotkań w formatach wirtualnych lub bezpośrednich z lokalnymi, krajowymi i międzynarodowymi profesjonalistami z dziedziny sztuki, poprzez warsztaty i serie dyskusyjne; (iv) stworzenie artystom możliwości współpracy w formatach wirtualnych lub bezpośrednich z profesjonalistami z innych sektorów, w tym nauki, technologii i biznesu.
3. inwestycja przeprowadzi renowację Muzeum Narodowego w Krakowie z myślą o stworzeniu modelowego ośrodka wsparcia dla przemysłów kultury i kreatywnych, w szczególności obejmujące wzornictwo i architekturę. Renowacja muzeum połączy najwyższe standardy w zakresie efektywności energetycznej i materiałów renowacyjnych z najbardziej zaawansowanymi technologiami w zakresie zrównoważonego rozwoju, zgodnie z zasadą "nie czyń znaczącej szkody" (DNSH). Prace renowacyjne obejmą, między innymi: (i) rozwiązania w zakresie efektywności energetycznej; (ii) rozwój zaplecza cyfrowego dostępnego dla MŚP z branży kulturalnej; (iii) demonstrację rozwiązań w zakresie zrównoważonego rozwoju dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym w sektorze materiałów budowlanych.
4. w ramach inwestycji zawartych zostanie dziesięć umów o współpracy pomiędzy klientami z branży kreatywnej (twórczej) a ośrodkiem wsparcia. W szczególności umowy o współpracy określą sposoby zacieśniania kooperacji pomiędzy placówkami kulturalnymi, uczelniami, początkującymi przedsiębiorcami i producentami branży kreatywnej.

 

KOSMOS

1. Ustawa ustanowi krajowego administratora danych satelitarnych.
2. utworzenie Narodowego Systemu Informacji Satelitarnej (NSIS), który będzie dostarczał usługi monitoringu z wykorzystaniem danych pochodzących z SOZ
3. na orbitę zostaną wyniesione cztery satelity

 

POWIETRZE

1. aktualizacja Krajowego Programu Ochrony Powietrza
2. nowelizacja rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska określającego normy dla paliw stałych
3. modernizacja ciepłownictwa komunalnego oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, realizowane będą wyłącznie inwestycje w instalacje niskoemisyjne oraz w odnawialne źródła energii. Wsparcie uzyskają instalacje wykorzystujące do produkcji ciepła: energię ze źródeł odnawialnych; paliwa gazowe w kogeneracji, bez udziału węgla; pompy ciepła i źródła geotermalne oraz inne technologie spełniające wymagania DNSH w zakresie zastępowania węgla w ogrzewaniu systemowym. Nie dopuszcza się stosowania paliwa pochodzącego z odpadów. Próg 250g CO₂/kWh wytworzonej energii nie może być przekraczany w instalacjach zasilanych gazem ziemnym. Beneficjentami będą podmioty, których działalność polega na produkcji ciepła na potrzeby komunalne i mieszkaniowe. Projekty będą wybierane w drodze konkursów otwartych, z uwzględnieniem następujących kryteriów: (i) gotowość i dojrzałość projektu do realizacji; (ii) stopień obniżenia emisji CO₂ i/lub PM_2.5 i PM₁₀ w wyniku realizacji projektu; (iii) wykorzystanie odnawialnych źródeł energii; (iv) lokalizacja na obszarach o największej rocznej emisji PM_2.5 i PM₁₀.
4. Inwestycje będą polegały na: (i) wymianie nieefektywnych źródeł ogrzewania pomieszczeń i wody; i/lub (ii) termomodernizacji budynków mieszkalnych; i/lub (iii) montażu instalacji wytwarzających energię ze źródeł odnawialnych (głównie paneli fotowoltaicznych, kolektorów słonecznych). Poziom wsparcia dostosowany zostanie do siły nabywczej odbiorców końcowych. Wsparcie będzie udzielane zgodnie z zasadą DNSH (nie czyń znaczącej szkody)
5. odnawialne źródła energii oraz dostosowanie funkcji, instalacji i systemów technicznych budynków do aktualnych wymagań obowiązującego prawa; gruntowne remonty; modernizację systemów ogrzewania pomieszczeń i wody; instalację energooszczędnego oświetlenia. Inwestycje wspierane w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) powinny prowadzić średnio do co najmniej 30% oszczędności energii pierwotnej. Projekty będą wybierane w drodze konkursów otwartych, z uwzględnieniem następujących kryteriów: (i) gotowość i dojrzałość projektu do realizacji; (ii) stopień obniżenia emisji CO₂ i/lub PM_2.5 i PM₁₀; (iii) stopień obniżenia zużycia energii pierwotnej; (iv) wykorzystanie OZE
6. stworzenie ram prawnych dla funkcjonowania wodoru jako paliwa alternatywnego w transporcie, poprzez wprowadzenie przepisów dotyczących budowy, bezpiecznej eksploatacji i modernizacji stacji wodorowych, a także określenie organów odpowiedzialnych za wydawanie zezwoleń na korzystanie z takich stacji oraz gwarantujących ich niezbędną kontrolę techniczną
7. stworzenie infrastruktury wodorowej oraz zaprojektowanie rynków wodoru z myślą o wspieraniu wprowadzania na rynek odnawialnego i niskoemisyjnego wodoru, integracji produkcji wodoru z innymi rynkami energii, a także stworzenie odpowiedniej otoczki legislacyjnej dla inwestorów
8. inwestycje w stacje tankowania wodoru, w tym w jego  magazynowanie. Instalacje do magazynowania wodoru będą przystosowane do wszystkich źródeł wodoru, jednak z czasem ilość magazynowanego tzw. szarego wodoru (wodoru z paliw kopalnych) będzie się zmniejszać
9. rozwój, budowę i wdrażanie innowacyjnych jednostek transportowych zasilanych wodorem. Inwestycja skupi się na opracowaniu, testowaniu, demonstracji i komercjalizacji różnych typów jednostek transportowych napędzanych wodorowymi ogniwami paliwowymi tak, aby wspierać wysiłki Polski na rzecz dekarbonizacji tego sektora gospodarki
10. rozwój możliwości wytwarzania niskoemisyjnego wodoru oraz instalacji do wytwarzania wodoru odnawialnego, w tym elektrolizerów, wraz z infrastrukturą towarzyszącą
11. wprowadzeniu zmian do ustawy o odnawialnych źródłach energii (Ustawy o OZE), takich jak wprowadzenie korzystniejszych warunków funkcjonowania klastrów energii, wdrożenie kolektywnych modeli prosumentów energii, wdrożenie przepisów dotyczących nowych wspólnot energii odnawialnej, wprowadzenie przepisów określających zasady działania jednego z modeli wspólnoty energii odnawialnej oraz przyjęcie zasad prowadzenia działalności w sektorze biometanu
12. zmiany w ustawie o inwestycjach w zakresie lądowej energetyki wiatrowej, aby ułatwić realizację tych inwestycji w gminach, które chcą ulokować na swoim terenie takie instalacje, poprzez przyznanie władzom gminnym większych uprawnień w zakresie określania lokalizacji poszczególnych inwestycji oraz umożliwienie lokalizowania elektrowni bliżej budynków mieszkalnych niż obecnie obowiązująca minimalna odległość, wynosząca dziesięciokrotność wysokości instalacji
13. wejście w życie rozporządzenia zawierającego plan aukcji odnawialnych źródeł energii w podziale na technologie (w tym dla nowych lądowych farm wiatrowych). Plan ten określi budżet i wolumen energii elektrycznej, który będzie dostępny dla każdej aukcji konkursowej w latach 2022-2027
14. Ponadto Polska stopniowo zwiększy moc zainstalowaną lądowych farm wiatrowych i instalacji fotowoltaicznych, co przyczyni się do zielonej transformacji.
15. W odniesieniu do rozwoju morskich farm wiatrowych reforma wprowadzi szczegółowe zasady wnoszenia opłaty koncesyjnej na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki rozszerzonej o podmioty zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych
16. Ponadto reforma będzie również regulować rodzaje przepływów pieniężnych, które należy uwzględnić przy obliczaniu ceny skorygowanej, oraz szczegółową metodę obliczania tej ceny
17. Inwestycja będzie polegała na rozbudowie linii przesyłowych 400 kV wraz z odpowiednimi stacjami oraz na wdrożeniu na rynku energii elektrycznej centrum danych oraz analizatora jakości energii.
18. Program wsparcia przedinwestycyjnego polega na opracowaniu optymalnego formatu prawnego/organizacyjnego i modelu biznesowego dla uruchomienia lub rozwoju społeczności energetycznej oraz przygotowaniu niezbędnych analiz i dokumentacji dla przygotowania inwestycji.
19. budowa głębokowodnego terminalu instalacyjnego o powierzchni ok. 30 ha, który umożliwi jednoczesną eksploatację dwóch jednostek instalacyjnych. Drugi projekt obejmie przebudowę portów i dostępu do nich od strony morza (w tym falochronów). W portach w Łebie i Ustce powstaną dwa terminale serwisowe dla morskiej energetyki wiatrowej, które stanowić będą kluczową infrastrukturę obsługującą instalacje morskie.

 

WODA/ŚCIEKI

1. wprowadzeniu obowiązku stosowania przez gminy instrumentów zapobiegających niewłaściwemu pozbywaniu się ścieków oraz mechanizmu tzw. wykonania zastępczego, czyli organizowania przez gminę opróżniania szamb, stosowanego wobec właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umów na ich opróżnianie. Wprowadzi także obowiązek przeprowadzania regularnych kontroli oraz wprowadzi skuteczny mechanizm egzekwowania prawa.
2. Inwestycja obejmie wsparcie dla nowych podłączeń do infrastruktury wodnej, w tym budowę, rozbudowę lub modernizację systemów zaopatrzenia w wodę lub odprowadzania ścieków na obszarach wiejskich, i będzie prowadzić do wzrostu liczby ludności wiejskiej korzystającej z infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej. Wspierane będą również inwestycje związane z promocją racjonalnej gospodarki wodno-ściekowej. W ramach inwestycji będzie możliwość dofinansowania infrastruktury wykorzystującej rozwiązania cyfrowe, np. instalacji/wymiany wodomierzy na urządzenia zdalnego odczytu, tworzenia elektronicznych systemów zarządzania wodą i kanalizacją.

 

ENERGIA/ ZIELONO

1. stworzenia standardowego zestawu wartości referencyjnych dla różnych rodzajów środków oszczędzania energii. Środki takie nie będą już musiały być poddawane audytowi, co ułatwi udział w systemie mniejszym podmiotom. Kolejnym elementem reformy jest włączenie do Systemu Zobowiązującego do Efektywności Energetycznej przedsiębiorstw paliwowych wprowadzających na rynek paliwa płynne stosowane w transporcie.
2. budowa, rozbudowa lub modernizacja istniejących instalacji przemysłowych i produkcyjnych, urządzeń przemysłowych i elektrycznych, mająca na celu poprawę ich efektywności energetycznej; (ii) budowa i instalacja w przedsiębiorstwach własnych (do zastosowań wewnętrznych) OZE, w tym turbin wiatrowych, kolektorów słonecznych, paneli fotowoltaicznych, systemów geotermalnych, pomp ciepła; (iii) budowa w przedsiębiorstwach magazynów energii związanych z produkcją energii ze źródeł odnawialnych; (iv) budowa/modernizacja własnych niskoemisyjnych źródeł energii, w tym kogeneracja; (v) zwiększanie udziału paliw niskoemisyjnych lub zeroemisyjnych w procesach produkcyjnych, z zachowaniem najwyższych standardów emisyjnych; (vi) zastępowanie niskoenergetycznych źródeł ciepła wykorzystujących paliwa (stałe, ciekłe, gazowe) lub energię elektryczną źródłami bardziej efektywnymi energetycznie; (vii) termomodernizacja budynków i obiektów wykorzystywanych w procesach przemysłowych
3. Reforma m.in. zwolni magazynowanie energii elektrycznej z obowiązku taryfowego oraz zlikwiduje podwójne naliczanie opłat sieciowych. Uzależni także obowiązek uzyskania koncesji/wpisu do rejestru od łącznej mocy zainstalowanej magazynów energii elektrycznej, bez względu na ich pojemność
4. modernizacji istniejącej elektrowni szczytowo-pompowej. Obejmie dostosowanie instalacji do obecnych i przyszłych potrzeb regulacyjnych i rynkowych celem zapewnienia rentownej pracy elektrowni. Obejmie również modernizację zbiornika górnego (remont nawierzchni bitumicznej), tuneli górnego ujęcia wody i dalszych ich części oraz co najmniej trzech z czterech hydrogeneratorów
5. zakup oraz instalacja rezerwowych magazynów energii elektrycznej o pojemności 4-5 kWh każdy
6. projekty inwestycyjne zwiększające wykorzystanie w miastach OZE oraz podnoszące efektywność energetyczną, rozwijające zeroemisyjną infrastrukturę transportową (pieszą, rowerową) zintegrowaną z transportem zbiorowym, a także edukujące i podnoszące świadomość mieszkańców co do konieczności przekształcania miast w kierunku neutralności klimatycznej, w ramach adaptacji do zmian klimatu. Drugi z tych celów będzie realizowany poprzez projekty inwestycyjne mające na celu zwiększanie powierzchni biologicznie czynnych na obszarach miejskich i funkcjonalnych oraz zmniejszanie zasklepiania gleby, a także poprzez inwestycje miejskie w przyrodę wraz z towarzyszącymi im rozwiązaniami z zakresu ochrony roślin.
7. zwiększenie poziomu współfinansowania ze środków publicznych budynków spełniających standardy efektywności energetycznej, o 20% bardziej ambitne niż minimalny standard efektywności energetycznej obowiązujący w Polsce
8. budowie niskoemisyjnych wielorodzinnych budynków mieszkalnych z wykorzystaniem instalacji OZE (w tym w szczególności paneli fotowoltaicznych, kolektorów słonecznych) oraz innych "zielonych" rozwiązań zwiększających efektywność energetyczną budynków. Zużycie energii w budynkach objętych wsparciem będzie o 20% niższe niż minimalny standard efektywności energetycznej (budynek o niemal zerowym zużyciu energii) dla nowych budynków

 

WIATRAKI

1. szczegółowe wymagania eksploatacyjne i konstrukcyjne dla poszczególnych elementów elektrowni w tym elektrowni morskich, uwzględniając przy tym bezpieczeństwo i niezawodność pracy elektrowni jako całości, w tym elektrowni morskich. Wejdzie w życie rozporządzenie określające maksymalną cenę za 1 MWh (wyrażoną w złotych), która może być podawana w ofertach składanych przez jej producentów podczas aukcji.
2. projekty związane z budową morskich farm wiatrowych

 

MATERIAŁY NIEBEZPIECZNE

1. określeniu zasad postępowania z materiałami niebezpiecznymi zatopionymi w Morzu Bałtyckim, i ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa dla zdrowia ludzi i stanu środowiska. W ramach reformy: określone zostaną kompetencje organów administracji publicznej w zakresie przepisów prawa; wskazane zostaną podmioty wiodące i współdziałające w sprawach związanych z zatopionymi na obszarach morskich materiałami niebezpiecznymi; opracowany zostanie szczegółowy plan działania administracji publicznej, oraz jednostek nadzorowanych i podległych tej administracji, w zakresie problematyki związanej z materiałami niebezpiecznymi zatopionymi na obszarach morskich, wraz ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za realizację poszczególnych zadań; wprowadzone zostaną zmiany prawne umożliwiające monitorowanie, identyfikację oraz ewentualne wydobycie i unieszkodliwienie materiałów niebezpiecznych

 

 

CYFRYZACJA

1. poprzez usunięcie barier prawnych dla inwestycji w sieci szerokopasmowe, a po drugie, poprzez dostosowanie przepisów krajowych do wspólnego unijnego zestawu narzędzi służących łączności z dnia 25 marca 2021 r., będącego zbiorem najlepszych praktyk mających na celu przyspieszenie wdrażania i upowszechniania sieci o bardzo dużej przepustowości (VHCN). Zmiany prawne przewidują m.in. zmiany w rozporządzeniu w sprawie inwentaryzacji infrastruktury i usług telekomunikacyjnych oraz w rozporządzeniu w sprawie systemu Jednolitego Punktu Informacyjnego (SIP)
2. zwiększenie liczby gospodarstw domowych objętych stacjonarną siecią szerokopasmową do 931 tys., ze szczególnym uwzględnieniem obszarów tzw. białych plam (gdzie nie ma obecnie infrastruktury szerokopasmowej o dużej przepustowości i gdzie w najbliższej przyszłości rynek najprawdopodobniej nie udostępni użytkownikom końcowym sieci oferującej łączność o prędkości pobierania danych 100 MB/s), tak aby objąć taką siecią co najmniej 80% gospodarstw domowych, przy zachowaniu możliwości zwiększenia jej przepustowości do rzędu gigabajtów
3. zmiany legislacyjne promujące komunikację elektroniczną pomiędzy instytucjami publicznymi, przedsiębiorcami i obywatelami. Pierwsza z nich polega na zmianie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, celem cyfryzacji dokumentów i procesów realizowanych przez administrację publiczną. Druga zmieni ustawę z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (VAT) w zakresie wykorzystania ustrukturyzowanych danych z faktur wystawianych w formacie elektronicznym, wprowadzając obowiązek wystawiania i otrzymywania e-faktur za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF)
4. stworzenie i wdrożenie Programu Rozwoju Kompetencji Cyfrowych. Program ten określi kompleksowy, długoterminowy zestaw wymagań wspierających rozwój i monitorowanie kompetencji cyfrowych w edukacji formalnej, pozaformalnej i nieformalnej. W programie należy jasno sformułować zasady powołania i funkcjonowania Centrum Rozwoju Kompetencji Cyfrowych.
5. przewiduje się opracowanie 39 projektów mających na celu m.in. budowę dziewięciu nowych lub rozbudowę istniejących platform udostępniania danych publicznych i e-usług; budowę 30 nowych lub rozbudowę istniejących publicznych systemów informatycznych; wdrożenie 65 nowych, zmodyfikowanych lub zintegrowanych e-usług publicznych; udostępnienie, dostosowanie i rozbudowę 400 e-usług, w tym usług API na nowych lub rozbudowanych platformach, a także wdrożenie trzech testowych mechanizmów współpracy stymulujących wykorzystanie przełomowych technologii
6. wyposażenie w przenośne komputery z oprogramowaniem co najmniej 90% nauczycieli, oraz zapewnienie jednego laptopa na maksymalnie sześciu uczniów, czyli zaopatrzenie szkół w przynajmniej 1 200 000 laptopów
7. Należy opracować plan gospodarowania odpadami, aby uzyskać maksymalny poziom recyklingu sprzętu elektrycznego i elektronicznego po zakończeniu jego eksploatacji, w tym poprzez umowy z partnerami zajmującymi się recyklingiem, uwzględnione w projekcjach finansowych lub oficjalnej dokumentacji projektu
8. w urzędzie ministra właściwego ds. cyfryzacji zostanie utworzone Centrum Rozwoju Kompetencji Cyfrowych, w skład którego wejdą eksperci, doradcy i specjaliści, wspierający realizację polityki cyfrowej
9. należy stworzyć sieć koordynatorów cyfrowych, którzy będą wspierać każdą gminę w organizacji procesu cyfryzacji, w sumie przeciętnie 2 477 osób (minimum jeden koordynator na gminę, w zależności czynników takich jak: wielkość, liczba mieszkańców, poziom umiejętności cyfrowych oraz zapotrzebowania na sprzęt komputerowy)
10. bezpieczeństwa systemów informatycznych: (i) rozwój krajowego systemu bezpieczeństwa cybernetycznego; (ii) zdolność do skutecznego zapobiegania incydentom i reagowania na nie; (iii) tworzenie świadomości społecznej w odniesieniu do bezpieczeństwa cybernetycznego. Wymienione cele zostaną osiągnięte poprzez szereg zmian w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa oraz w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11 września 2018 r. w sprawie wykazu usług kluczowych.
11. W zakresie (i) cyberbezpieczeństwa zostanie zrealizowanych 8 projektów indywidualnych zmierzających do:

• utworzenia sieci 7 regionalnych centrów cyberbezpieczeństwa (RegioSOC);
• utworzenia sieci obejmującej łącznie 7 sektorowych zespołów reagowania na incydenty bezpieczeństwa komputerowego (CSIRT) w kluczowych sektorach w rozumieniu Dyrektywy NIS (Dyrektywy w sprawie środków na rzecz wspólnego wysokiego poziomu cyberbezpieczeństwa w całej Unii): energetyce, transporcie, ochronie zdrowia, bankowości, infrastrukturze rynku finansowego, infrastrukturze cyfrowej i zaopatrzeniu w wodę;
• podłączenia 385 krajowych podmiotów zajmujących się cyberbezpieczeństwem do zintegrowanego systemu zarządzania cyberbezpieczeństwem;
• stworzenia sieci minimum 30 centrów monitorowania bezpieczeństwa (SOC) na potrzeby bezpieczeństwa narodowego oraz modernizacji istniejących centrów;
• realizacji programu przekwalifikowania 600 osób w zakresie cyberbezpieczeństwa, w tym między innymi obecnych pracowników;
• wdrożenia programu zabezpieczenia systemów w co najmniej 30 podmiotach stosujących technologię operacyjną w przemysłowych systemach sterowania;
• udzielenia wsparcia 400 podmiotom w zakresie modernizacji i rozbudowy struktur cyberbezpieczeństwa z wykorzystaniem technologii informatycznych i operacyjnych, w tym zakupu zapór sieciowych i systemów cyberbezpieczeństwa;
• utworzenia na poziomie wojewódzkim sieci osób odpowiedzialnych za cyberbezpieczeństwo (ang. cybersecurity first responders), które będą wspierać podmioty publiczne w reagowaniu na incydenty związane z cyberbezpieczeństwem oraz w usuwaniu skutków takich incydentów, a także prowadzić szkolenia dla władz lokalnych i regionalnych w zakresie cyberbezpieczeństwa (co najmniej 440 przeszkolonych osób odpowiedzialnych za cyberbezpieczeństwo plus pracownicy władz lokalnych i regionalnych).

12. utworzone zostaną 3 standardowe centra przetwarzania danych, gwarantujące energooszczędną i skalowalną infrastrukturę krytyczną, aby zapewnić dostępność usług cyfrowych oraz bezpieczną infrastrukturę dla systemów ICT
13. usunięcie istniejących barier dla rozwiązań 5G w branżach wertykalnych oraz dostosowanie przepisów krajowych do unijnego zestawu narzędzi łączności (EU Connectivity Toolbox). Zmiany regulacyjne skupią się na temacie emisji pola elektromagnetycznego (EMF) oraz instalacji radiokomunikacyjnej, natomiast konkretne poprawki zostaną określone przez odpowiednie ministerstwa dla następujących sektorów wertykalnych: zdrowie, logistyka i transport, rolnictwo, przemysł, energetyka, inteligentne miasta, edukacja i ochrona środowiska
14. co najmniej 4200 stacji bazowych zostanie rozmieszczonych na obszarach wiejskich, gdzie rynek nie zapewnia i prawdopodobnie nie zapewni w najbliższej przyszłości wystarczającej jakości usług. Cel ten należy rozumieć jako dodatkowe pokrycie osiągnięte dzięki wsparciu z RRF, a zatem nie uwzględnia ono gospodarstw domowych, które zostaną objęte zasięgiem sieci w wyniku aukcji częstotliwości 5G. Ponadto zbudowany zostanie nowy stacjonarny system monitorowania, aby zapewnić publiczny dostęp do danych na temat poziomu emisji pól elektromagnetycznych pochodzących z instalacji radiokomunikacyjnych
15. Inwestycja obejmuje:

1. budowę i/lub modernizację sieci lokalnej (LAN) w 100 000 sal lekcyjnych;
2. zapewnienie zestawu IT do zdalnego nauczania dla 100 000 sal lekcyjnych;
3. wyposażenie 16 000 szkół podstawowych i ponadpodstawowych w laboratoria sztucznej inteligencji (AI) oraz laboratoria przyrodnicze, technologiczne, inżynieryjne i matematyczne (STEM);
4. cyfryzację systemu egzaminacyjnego, w szczególności reorganizację i modernizację centralnej i okręgowych komisji egzaminacyjnych oraz cyfryzację Informatycznego Centrum Edukacji i Nauki.

16. Inwestycja polegać będzie na uruchomieniu nowych usług, w tym:

1. narzędzia Analizy Zdrowia Pacjenta, wspomagającego proces oceny stanu zdrowia pacjenta,
2. narzędzia wspomagającego podejmowanie decyzji przez lekarzy w oparciu o algorytmy sztucznej inteligencji (AI), oraz
3. centralnego repozytorium elektronicznej dokumentacji medycznej zintegrowanego z innymi kluczowymi systemami opieki zdrowotnej.
4. W Centrum e-Zdrowia zostanie również utworzone Centrum Operacji Bezpieczeństwa (Security Operations Centre - SOC). Centrum przyczyni się do wzmocnienia zasobów informatycznych Centrum e-Zdrowia oraz dostosowania ich do rosnących potrzeb w dziedzinie cyberbezpieczeństwa.

 

 

EDUKACJA/CYFRYZACJA

1. przyjęcie polityki cyfryzacji w oświacie, aby przygotować dzieci i młodzież do życia w społeczeństwie informatycznym

 

 

OCHRONA ZDROWIA

1. Reforma sektora szpitalnego zostanie wprowadzona jedną nową ustawą, która jednak może wprowadzić zmiany w ustawach już istniejących, takich jak ustawa o działalności leczniczej czy ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Główne założenia reformy to:     

1. restrukturyzacja szpitali poprzez konsolidację, zmianę profilu oraz zakresu i struktury świadczeń zdrowotnych przez nie udzielanych, na podstawie krajowego i regionalnych planów transformacji oraz mapy potrzeb zdrowotnych, a także odpowiednia aktualizacja sieci szpitali;
2. podstawa dla działań na rzecz racjonalizacji piramidy opieki zdrowotnej poprzez przesunięcie niektórych świadczeń zdrowotnych ze szpitali na niższe poziomy opieki (opieka podstawowa, opieka ambulatoryjna) wraz z odpowiednio zmienionymi przepisami dotyczącymi rocznych planów finansowych NFZ; oraz
3. zmiany w systemie finansowania szpitali zapewniające ich skuteczną i trwałą restrukturyzację, w tym rozwiązanie problemu umarzania długów szpitali w sposób wyważony, w oparciu o przejrzyste i oparte na dowodach kryteria oraz solidny system finansowania, zachęcający do właściwego świadczenia opieki oraz zwiększający efektywność i jakość opieki; a także stworzenie profesjonalnego systemu nadzoru nad szpitalami, wzmocnienie kadry zarządzającej oraz zachęcanie do używania nowoczesnych systemów, narzędzi i metod zarządzania w ochronie zdrowia.

2. pakiet legislacyjny dotyczący uruchomienia krajowych usług e-zdrowia oraz ich integracji z istniejącymi/dostępnymi systemami e-zdrowia na poziomie krajowym i regionalnym
3. Główne kategorie projektów obejmują inwestycje w nowy sprzęt medyczny oraz prace infrastrukturalne i budowlane
4. Reforma składa się z inicjatyw mających na celu zachęcenie młodych ludzi do podejmowania i kontynuowania studiów medycznych, a następnie wykonywania zawodu lekarza w Polsce. Obejmie: (i) wprowadzenie systemu udzielania pożyczek dla studentów medycyny, w tym zachęt finansowych do wykonywania zawodu w Polsce po zakończeniu studiów; oraz (ii) utworzenie studiów drugiego stopnia dla ratowników medycznych, co przełoży się na wzrost kwalifikacji i dochodów zainteresowanych specjalistów.
5. wprowadzenie przepisów mających na celu poprawę atrakcyjności zawodów medycznych i warunków pracy pracowników medycznych. Przepisy te zwiększą elastyczność kształcenia podyplomowego, między innymi poprzez umożliwienie lekarzom uzyskania nowego certyfikatu kompetencji zawodowych w różnych specjalistycznych dziedzinach. Podniosą także najniższe wynagrodzenie podstawowe dla szerokiego grona pracowników medycznych a także zreorganizuje zasady podziału niektórych kompetencji pomiędzy lekarzy a wyspecjalizowanych pracowników medycznych, pracowników służb ratownictwa medycznego, pielęgniarki i innych opiekunów medycznych, po przeprowadzeniu odpowiednich szkoleń.

 

EDUKACJA/MEDYCYNA

1. wprowadzeniu nowych przepisów w zakresie badań klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi, w tym przejrzystego systemu oraz ograniczenia barier administracyjnych i prawnych. Obejmie również opracowanie i wdrożenie strategicznego planu rozwoju sektora biomedycznego w Polsce, opartego na ocenie jego potrzeb, istniejących barier rozwoju oraz obszarów o potencjalnej przewadze konkurencyjnej
2. Inwestycje obejmą następujące działania:

1. konkursy grantowe na finansowanie działalności badawczo-rozwojowej ze szczególnym uwzględnieniem innowacyjnych produktów, takich jak leki, rozwój urządzeń medycznych, zwłaszcza do użytku mobilnego, a także tworzenie i wdrażanie narzędzi teleinformatycznych do celów medycznych i zdrowotnych,
2. rozwój dodatkowych Ośrodków Wsparcia Badań Klinicznych, których zadaniem będzie prowadzenie działalności badawczej w zakresie badań klinicznych, stworzenie elektronicznej platformy komunikacyjnej dla Polskiej Sieci Badań Klinicznych oraz wyszukiwarki badań klinicznych, a także działania uświadamiające w tym zakresie,
3. inne działania wspierające sektor biomedyczny, w tym badania oraz wsparcie dla uniwersytetów i inkubatorów technologicznych, oraz
4. stworzenie Centrum Badawczo-Analitycznego w ramach Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH - Państwowego Instytutu Badawczego, którego głównym zadaniem będzie monitorowanie szerokiego zakresu zagrożeń dla zdrowia ludzkiego, a także sytuacji zdrowotnej i potrzeb ludności. Związana z tym infrastruktura będzie się składać m.in. z laboratoriów o szerokim zakresie stopni bezpieczeństwa biologicznego, aż do poziomu BSL-3+, a także z kampusu, który będzie wykorzystywany do działań szkoleniowych i edukacyjnych

 

BIZNES/MEDYCYNA

1. wdrożenie ram regulacyjnych ułatwiających przyciągnięcie producentów oraz zwiększenie produkcji leków i aktywnych substancji farmaceutycznych (API) w Polsce
2. wsparcie dla projektów związanych z rozwojem API. Wsparcie ma pomóc w rozwoju  API (w tym API własnościowych, biopodobnych i generycznych) oraz powiązanych wyrobów medycznych, w tym w budowie/rozbudowie niezbędnej infrastruktury. Wsparciem zostanie objętych co najmniej 11 projektów z tej dziedziny

 

TRANSPORT

1. ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza pochodzących z transportu oraz zwiększenie udziału paliw alternatywnych, dzięki szerokiemu wachlarzowi środków regulacyjnych i pozaregulacyjnych, wdrażanych jako część kompleksowej, długoterminowej strategii dekarbonizacji transportu
2. nałożenie na regionalne i lokalne władze publiczne obowiązku zakupu od 2025, w miastach o liczbie mieszkańców przekraczającej 100 000, wyłącznie autobusów nisko- i zeroemisyjnych
3. reforma będzie zachęcać do korzystania z transportu przyjaznego dla środowiska za pośrednictwem szeregu środków wspierających władze lokalne w tworzeniu i wdrażaniu Planów Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (Sustainable Urban Mobility Plan(s), SUMP). Do 31 marca 2023 r. zostanie utworzona struktura administracyjna dysponująca odpowiednimi zasobami, zapewniająca wsparcie techniczne i finansowe przy opracowywaniu lokalnych SUMP.
4. wprowadzenie do czerwca 2026 roku opłaty rejestracyjnej i podatku od posiadania pojazdów emitujących zanieczyszczenia, zgodnie z zasadą "zanieczyszczający płaci".
5. gospodarki nisko- i zeroemisyjnej poprzez wspieranie przemysłu z branży "czystej" energii i mobilności: ustanowienie specjalnego instrumentu finansowego (funduszu) dla wyżej wymienionych projektów przemysłowych. Wspierane produkty i technologie mogą obejmować w szczególności procesy badawcze i innowacyjne, transfer technologii i współpracę między przedsiębiorstwami koncentrującymi się na gospodarce niskoemisyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem innowacyjnych rozwiązań nisko- i zeroemisyjnych w dziedzinie zrównoważonej mobilności oraz zeroemisyjnych i niskoemisyjnych źródeł energii.
6. zakupie do 31 marca 2026 roku 1738 ekologicznych autobusów do transportu miejskiego (zeroemisyjnego) i międzymiastowego (niskoemisyjnego)
7. pierwszeństwo dla pieszych na przejściach, jednakową prędkość na obszarach zabudowanych oraz minimalną odległość między pojazdami. Wspomniane zmiany legislacyjne weszły w życie przed 31 grudnia 2021 r.
8. modernizację 305 niebezpiecznych "czarnych punktów drogowych", budowę 90 km obwodnic służących likwidacji takich punktów oraz 128 urządzeń automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym
9. wdrożenie, do 30 czerwca 2026 roku, nowego modułu podstawowego dla systemu sprzedaży biletów. Moduł ten zapewni wprowadzenie nowoczesnych rozwiązań z modułami dostępu udostępnionymi wszystkim przedsiębiorstwom bez opłat, aby umożliwić pasażerom korzystanie z kompleksowego systemu zakupu biletów, otwartego dla wszystkich przewoźników
10. obowiązku tworzenia stref transportu niskoemisyjnego w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców, w których przekroczone są określone progi zanieczyszczenia powietrza. Władze lokalne będą miały 9 miesięcy na wprowadzenie takich stref od momentu stwierdzenia przekroczenia poziomu zanieczyszczeń przez Inspekcję Ochrony Środowiska (IOS)
11. Inwestycja polega na zakupie 110 sztuk zeroemisyjnego taboru szynowego(tramwajów) dla transportu zbiorowego w miastach
12. obowiązek modernizacji krajowego, międzynarodowego i regionalnego taboru kolejowego pod kątem wymagań dotyczących pasażerów niepełnosprawnych

 

KOLEJ

1. ustalenie priorytetów dla transportu intermodalnego oraz poprawę zdolności do planowania i realizacji projektów transportu kolejowego. Zostanie to również osiągnięte poprzez umożliwienie zarządcom infrastruktury obniżenia opłat za dostęp do infrastruktury oraz zrekompensowanie zarządcom infrastruktury ich obniżenia. Reforma zmniejszy koszty ponoszone przez operatorów transportu oraz zapewni utrzymanie zdolności do przewozów w okresie zmniejszonego popytu na usługi, zagwarantuje utrzymanie konkurencyjności transportu kolejowego i zapobiegnie spadkowi udziału tego sektora w przewozach podczas sytuacji kryzysowych, epidemii lub stanów zagrożenia epidemiologicznego
2. modernizację, do 30 czerwca 2026 roku, 478 km linii kolejowych, z czego 300 km będzie spełniało standardy TEN-T.
3. zakup nowych jednostek taboru kolejowego do użytku na liniach dalekobieżnych i regionalnych. Tabor powinien być zeroemisyjny/elektryczny oraz wyposażony w europejski system zarządzania ruchem kolejowym (European Rail Traffic Management System, ERTMS): 70 jednostek dla linii regionalnych i 38 jednostek dla linii dalekobieżnych
4. zwiększeniu przepustowości intermodalnych terminali przeładunkowych, ze szczególnym uwzględnieniem terminali kolejowo-drogowych, oraz taboru kolejowego
5. inwestycja obejmie, do 30 czerwca 2026 r., modernizację i zakup 75 sztuk nowego zeroemisyjnego taboru kolejowego zgodnego z wymaganiami TSI (Technical Specifications for Interoperability), wyposażonego w ERTMS oraz zapewniającego pełną dostępność dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej

 

WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI

1. Reforma ma prowadzić do wzmocnienia niezależności i bezstronności sądów i sędziów ustanowionych na mocy prawa zgodnie z art. 19 TUE i odpowiednim dorobkiem prawnym UE. Zgodnie z art. 24(3) Rozporządzenia (UE) 2021/241 wszelkie inne reformy są podejmowane bez osłabiania tego wyniku i negatywnego wpływu na poniższe elementy:

1. we wszystkich sprawach dotyczących sędziów, w tym dotyczących dyscyplinarnego i uchylenia immunitetu sędziowskiego, określi zakres jurysdykcji Izby Sądu Najwyższego, innej niż istniejąca Izba Dyscyplinarna, spełniająca wymogi wynikające z art. 19 ust. 1 TUE. Zapewni to rozpoznanie ww. spraw przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony poprzez prawo, natomiast dyskrecjonalne uprawnienie do wyznaczania sądu dyscyplinarnego właściwego w pierwszej instancji w sprawach sędziów sądów powszechnych zostanie ograniczone
2. doprecyzuje zakres odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów, zapewniając nieograniczenie prawa polskich sądów do zadawania pytań prejudycjalnych do TSUE. Takie pytanie nie będzie stanowić podstawy do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wobec sędziego
3. określi, że o ile sędziowie nadal mogą być pociągnięci do odpowiedzialności za wykroczenia zawodowe, w tym oczywiste i rażące naruszenia prawa, to treść orzeczeń sądowych nie stanowi przewinienia dyscyplinarnego,
4. zapewni, aby wszczęcie w postępowaniu sądowym weryfikacji spełniania przez sędziego wymogów niezawisłości, bezstronności i „ustanowienia ustawą” zgodnie z art. 19 TUE było możliwe dla właściwego sądu, jeżeli pojawia się w tym względzie poważna wątpliwość i taka weryfikacja nie jest kwalifikowana jako przewinienie dyscyplinarne,
5. wzmocni gwarancje procesowe i uprawnienia stron w postępowaniach dyscyplinarnych dotyczących sędziów, poprzez:

(i) zapewnienie rozpatrzenia spraw dyscyplinarnych przeciwko sędziom sądów powszechnych w rozsądnym terminie,

(ii) doprecyzowanie przepisów dotyczących właściwości miejscowej sądów rozpoznających sprawy dyscyplinarne w celu zapewnienia możliwości bezpośredniego określenia właściwego sądu zgodnie z ustawą; oraz

(iii) zapewnienie, aby powołanie obrońcy w postępowaniu dyscyplinarnym dotyczącym sędziego nastąpiło w rozsądnym terminie, a także zapewnienie czasu na merytoryczne przygotowanie obrońcy do pełnienia funkcji w danym postępowaniu. Jednocześnie sąd zawiesza postępowanie w razie usprawiedliwionej nieobecności obwinionego sędziego lub jego obrońcy

 

2. Wejście w życie reformy zapewniającej sędziom, których dotyczą orzeczenia Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, dostęp do postępowań kontrolnych w ich sprawach. Takie sprawy już rozstrzygnięte przez Izbę Dyscyplinarną będą rozpatrywane przez sąd, który spełnia wymogi art. 19 ust. 1 TUE, zgodnie z zasadami, które zostaną przyjęte na podstawie ww. reformy F1.1. Ustawa określa, że pierwsza rozprawa sądu orzekającego w tych sprawach odbędzie się w ciągu trzech miesięcy od dnia otrzymania wniosku sędziego o ponowne rozpoznanie, a sprawy zostaną rozstrzygnięte w ciągu dwunastu miesięcy od otrzymania takiego wniosku. Sprawy aktualnie toczące się przed Izbą Dyscyplinarną zostaną przekazane do dalszego rozpoznania sądowi na zasadach określonych w ww. postępowaniu

 

 

LEGISLATYWA

1. przyjęcie nowelizacji do Regulaminu Sejmu, Senatu i Rady Ministrów, która wprowadzi obowiązek przeprowadzania oceny skutków regulacji oraz konsultacji społecznych w przypadku projektów ustaw zgłaszanych przez posłów i senatorów. Reforma ograniczy także stosowanie procedur przyspieszonych do ściśle określonych i wyjątkowych przypadków

 

KPO

1. zapewnienia odpowiednich konsultacji z partnerami społecznymi i interesariuszami we wdrażaniu Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), reforma obejmie wejście w życie aktu prawnego ustanawiającego Komitet Monitorujący (KM), w skład którego wejdą interesariusze oraz partnerzy społeczni zaangażowani we wdrażanie KPO. Zadaniem komitetu będzie nadzorowanie skutecznego wdrażania KPO. Akt prawny będzie zawierał przepis wprowadzający wymóg prawny konsultowania się z KM podczas wdrażania KPO. Reforma obejmie również przyjęcie wytycznych ustanawiających zasady zaangażowania interesariuszy i partnerów społecznych w programowanie, wdrażanie, monitorowanie i ewaluację RRP