Krakowska uchwała ws. Strefy Czystego Transportu wydana z przekroczeniem prawa – opinia Ordo Iuris

Adobe Stock

· Wojewoda Małopolski nie zdecydował się na stwierdzenie nieważności niezgodnej z prawem uchwały ws. Strefy Czystego Transportu w Krakowie.

· Powołał się przy tym na opinię Ministerstwa Klimatu i Środowiska.

· Eksperci Ordo Iuris przygotowali opinię prawną uzupełniającą, w której odpierają argumenty ministerstwa.

· Z analizy Instytutu wynika m.in., że krakowska uchwała została przyjęta z naruszeniem prawa.

· Skutki przyjęcia uchwały dotkną zarówno mieszkańców, jak też osoby tylko okazjonalnie przybywające do Krakowa. Uchwała będzie zapewne również stanowić początek rozłożonego w czasie procesu usuwania z miasta wszystkich samochodów z silnikami benzynowymi i Diesla.

PRZECZYTAJ OPINIĘ - LINK

Rada Miasta Krakowa 23 listopada 2022 r. podjęła uchwałę w sprawie objęcia całego obszaru miasta Strefą Czystego Transportu, do której zakazuje się wjazdu określonym pojazdom. Uchwała naruszała jednak prawo, w tym akt najwyższej rangi – Konstytucję RP. W tej sprawie interweniował Instytut Ordo Iuris, który przekazał swoją opinię prawną do Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz do Wojewody Małopolskiego, który miał kompetencję do stwierdzenia nieważności niezgodnej z prawem uchwały jednostki samorządu terytorialnego. Wojewoda Małopolski nie podjął jednak stosownego działania, powołując się na opinię Ministerstwa Klimatu i Środowiska w tej sprawie.

Eksperci Instytutu przygotowali opinię prawną uzupełniająca, w której odnoszą się do argumentów przedstawionych w opinii ministerialnej. Z analizy Instytutu wynika m.in., że uchwała Rady Miasta Krakowa została wydana z naruszeniem prawa. Wykracza ona bowiem poza zakres upoważnienia przyznanego gminie w ustawie o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz wychodzi ponad rekomendacje sejmiku województwa sformułowane w Programie ochrony powietrza dla województwa małopolskiego. Jednocześnie uchwała nie obejmuje niektórych elementów konstrukcji strefy, w szczególności organizacji ruchu drogowego, co ma znaczenie szczególnie w miejscach wjazdu na obszar strefy.

„Troska o ochronę środowiska nie może odbywać się z naruszeniem obowiązującego prawa. Zwłaszcza, gdy jego konsekwencją jest radykalne ograniczenie prawa do korzystania ze swojej własności przez osoby stale lub tylko okresowo przebywające w drugim największym mieście w Polsce” – przypomina dr Tomasz Woźniak, ekspert Instytutu Ordo Iuris.

Instytut podkreśla także niską jakość merytoryczną opinii Ministerstwa Klimatu i Środowiska, na której oparł swe działania Wojewoda Małopolski. Argumentem przemawiającym za pozostawieniem wadliwej uchwały w obrocie prawnym miałoby być m.in. to, że „należy docenić działania Krakowa na rzecz poprawy jakości powietrza, który niejako wytycza drogę postępowania dla innych miast w Polsce”, a „każda zmiana dotycząca mieszkańców może wywoływać wątpliwości i zastrzeżenia części społeczeństwa”.

Ordo Iuris przypomina, że w ramach tzw. kamieni milowych KPO, Polska zobowiązała się do utworzenia Stref Czystego Transportu we wszystkich miastach liczących powyżej 100 tys. mieszkańców. Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych zawiera uprawnienie do ustanawiania takich stref, w tym przyznaje gminom prawo nawet do zakazania wjazdu innym pojazdom samochodowym niż elektryczne oraz napędzane wodorem lub gazem ziemnym. 

„Pozostawienie wadliwej uchwały w obrocie prawnym skutkować może szeregiem postępowań sądowych inicjowanych przez poszkodowanych obywateli, a także przyjmowaniem przez kolejne duże polskie miasta wadliwych uchwał na wzór tej pierwszej -uchwały krakowskiej” – zaznacza Łukasz Bernaciński, członek Zarządu Instytutu Ordo Iuris.