Orzecznictwo państw członkowskich UE potwierdza prymat krajowych konstytucji

Adobe Stock

 ● Trybunał Konstytucyjny, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, będzie orzekał czy Konstytucja RP jest nadrzędna nad prawem unijnym, w którym wskazał na przekroczenie kompetencji przez TSUE.

 ● Wcześniej Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że jeśli sąd krajowy uzna, iż prawo krajowe narusza prawo unijne, ma obowiązek odstąpić od stosowania takich przepisów prawa krajowego, bez względu na to, czy mają one charakter ustawowy, czy konstytucyjny.

 ● Zgodnie z treścią Konstytucji RP oraz utrwalonym orzecznictwem TK, normy polskiej Konstytucji są nadrzędne nad innymi normami prawnymi. Wyrok w sprawie oceny zgodności z Konstytucją RP wybranych przepisów Traktatu o Unii Europejskiej może zapaść 3 sierpnia.

 ● Instytut Ordo Iuris przygotował analizę orzecznictwa ośmiu państw członkowskich Unii Europejskiej, która potwierdza, że od blisko 50 lat sądy konstytucyjne konsekwentnie uznają prymat obowiązywania konstytucji krajowej nad prawem unijnym.

PRZECZYTAJ ANALIZĘ - LINK

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) stoi na stanowisku, że po uznaniu przez sąd państwa członkowskiego, iż prawo krajowe narusza prawo Unii Europejskiej, sąd krajowy ma obowiązek odstąpić od stosowania sprzecznych przepisów krajowych, niezależnie od tego, czy mają one rangę ustawową, czy też konstytucyjną. Pogląd ten znalazł zastosowanie w sprawie kolejnych nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa (KRS), które, między innymi, dotyczyły możliwości odwołania się od uchwał KRS w sprawie powołań sędziów Sądu Najwyższego (SN). Uwzględnienie wyroku TSUE pozwoliło Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu rozpatrywać odwołania kandydatów na sędziów SN od uchwał KRS odrzucających ich kandydatury.

Wniosek o rozstrzygnięcie przez Trybunał Konstytucyjny, czy Konstytucja RP jest nadrzędna nad prawem unijnym, złożył Prezes Rady Ministrów. Zdaniem wnioskującego, stwierdzenie wyższości prawa unijnego nad Konstytucją RP stanowi przekroczenie kompetencji TSUE. Jednocześnie, wnioskodawca podkreśla, że nie kwestionuje zasady prymatu prawa unijnego przed normami krajowymi niższego rzędu (ustawami, rozporządzeniami).  Wyrok w tej sprawie może zapaść 3 sierpnia.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego (w różnych składach), normy polskiej Konstytucji są nadrzędne nad innymi normami prawnymi, w tym prawa unijnego. Instytut Ordo Iuris przygotował analizę orzecznictwa ośmiu państw członkowskich Unii Europejskiej, które na przestrzeni dziesięcioleci potwierdzały w swych rozstrzygnięciach prymat obowiązywania krajowych konstytucji nad prawem unijnym.

- Sądy konstytucyjne państw członkowskich Unii Europejskiej wielokrotnie orzekały o prymacie obowiązywania konstytucji krajowych nad prawem unijnym. Także ugruntowane stanowisko polskiego Trybunału Konstytucyjnego wpisuje się w orzecznictwo sądów konstytucyjnych zarówno „starej” jak i „nowej” Unii Europejskiej, stawiających jasne granice realizacji przez organy unijne kompetencji przyznanych im przez państwa członkowskie. Wyrok, który może zapaść 3 sierpnia, zapewne będzie okazją do podtrzymania i rozwinięcia dotychczasowej linii orzeczniczej – wskazał Łukasz Bernaciński, Zastępca Dyrektora Centrum Analiz Legislacyjnych Instytutu Ordo Iuris.