Informujemy, że Pani/Pana dane osobowe są przetwarzane przez Fundację Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris z siedzibą w Warszawie przy ul. Zielnej 39, kod pocztowy 00-108 (administrator danych) w ramach utrzymywania stałego kontaktu z naszą Fundacją w związku z jej celami statutowymi, w szczególności poprzez informowanie o organizowanych akcjach społecznych. Podstawę prawną przetwarzania danych osobowych stanowi art. 6 ust. 1 lit. f rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).

Podanie danych jest dobrowolne, niemniej bez ich wskazania nie jest możliwa realizacja usługi newslettera. Informujemy, że przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Korzystanie z newslettera jest bezterminowe. W każdej chwili przysługuje Pani/Panu prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych. W takim przypadku dane wprowadzone przez Pana/Panią w procesie rejestracji zostaną usunięte niezwłocznie po upływie okresu przedawnienia ewentualnych roszczeń i uprawnień przewidzianego w Kodeksie cywilnym.

Do Pani/Pana danych osobowych mogą mieć również dostęp podmioty świadczące na naszą rzecz usługi w szczególności hostingowe, informatyczne, drukarskie, wysyłkowe, płatnicze. prawnicze, księgowe, kadrowe.

Podane dane osobowe mogą być przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania. Jednak decyzje dotyczące indywidualnej osoby, związane z tym przetwarzaniem nie będą zautomatyzowane.

W razie jakichkolwiek żądań, pytań lub wątpliwości co do przetwarzania Pani/Pana danych osobowych prosimy o kontakt z wyznaczonym przez nas Inspektorem Ochrony Danych pisząc na adres siedziby Fundacji: ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa, z dopiskiem „Inspektor Ochrony Danych” lub na adres poczty elektronicznej [email protected]

Przejdź do treści
PL | EN
Facebook Twitter Youtube

Opinia prawna w zakresie ważności przyjęcia Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym przez Miasto Poznań

Data publikacji: 25.01.2022

 

  1. Wprowadzenie.

           

            Podczas Europejskiego Forum Samorządowego odbywającego się w Poznaniu, w dniu 11 października 2021 r. przedstawiciele 16 miast podpisali Europejską Kartę Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym (zwanej dalej „Kartą” lub „EKR”). Jednym z przedstawicieli „przyjmujących” Kartę był Prezydent Miasta Poznania.

            W odniesieniu do postanowień Karty w pierwszej kolejności należy wskazać, iż ich merytoryczna analiza została już dokonana przez prawników Instytutu[1], zaś na potrzeby niniejszej opinii poczynione zostało omówienie jednie tych zagadnień, które bezpośrednio wpływają na wynikające z ustaw uprawnienia i obowiązki organu wykonawczego oraz organu uchwałodawczego gminy. Zasadnym jednak jest już na wstępie wskazać, iż EKR nie zadowala się równością kobiet i mężczyzn. Ma promować, jak wynika z jej założeń, „prawdziwą” równość i „prawdziwie” egalitarne społeczeństwo[2].  Cel ten ma realizować poprzez „eliminację stereotypów opartych na płci”[3]. Karta zobowiązuje także sygnatariuszy do „zwalczania, tak dalece jak to możliwe, uprzedzeń, praktyk i użycia języka i obrazów, które oparte są na idei wyższości lub niższości jednej z płci, czy stereotypowych rolach kobiet i mężczyzn”[4]. Brak jednak wyjaśnienia w Karcie jak rozumieć owe uprzedzenia i praktyki. Pomimo, że pojęciu stereotypów poświęcona została znaczna część dokumentu - pojawia się w treści Karty aż osiemnaście razy – EKR nie wyjaśnia jego znaczenia. Jedynym zaś ukonkretnieniem sformułowania „stereotypowe role kobiet i mężczyzn” jest powiązanie go z macierzyństwem. Jednocześnie EKR w swych założeniach opiera się na teorii gender, do której wprost nawiązuje w swoich „fundamentalnych zasadach”[5]. Zgodnie z nią tożsamość płciowa (bycie kobietą lub mężczyzną) jest niezwiązana z tożsamością biologiczną i całkowicie wyraża się w społecznie skonstruowanych wzorcach i rolach, za którymi nie stoi żadna obiektywna rzeczywistość. To radykalne stanowisko światopoglądowe pozwala pojmować kobiecość i męskość jedynie jako wyraz konwencji społecznej.     

           

 

  1. Charakter prawny Karty.

 

Postanowienia Karty wykraczają poza kompetencje organów samorządu gminnego, czy to w odniesieniu do organu wykonawczego czy organu stanowiącego. Zakres przedmiotowy regulacji Karty obejmuje niejednokrotnie materię regulowaną na poziomie ustawowym. Ingeruje ponadto w prawa i obowiązki jednostek (głównie związane z kwestiami pracowniczymi, dostępem do sprawowania funkcji publicznych, ingerencją w system szkolnictwa, ingerencją w prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami, itd.)[6].

Karta w części I wskazuje na zasady, które powinny zostać uznane przez samorządy przyjmujące EKR. Wśród nich eksponuje zasadę równości. Należy wobec tego wskazać, iż w systemie prawa polskiego istnieje już ustawa gwarantująca równość kobiet i mężczyzn, niedyskryminowanie ze względu na płeć, jak i zrównoważony udział w życiu społecznym i politycznym i aktem tym jest ustawa zasadnicza. Poszanowanie zasady równości zostało wyrażone w szeregu przepisów Konstytucji[7]. Wprost natomiast o zasadzie równości wobec prawa mówi art. 32 Konstytucji RP, zgodnie z którym wszyscy obywatele są „równi w prawach i w powinnościach wobec dobra wspólnego – Polski”. Oznacza to, iż wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne (ust. 1). Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny (ust. 2). Natomiast art. 33 Konstytucji stanowi o równości kobiet i mężczyzn. Odnosi się to zarówno do równości rozumianej jako posiadaniu równych praw w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym (ust. 1), jak i do kwestii posiadania przez kobiety i mężczyzn równych praw do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń (ust. 2). Nie ulega więc wątpliwości, iż w systemie prawa polskiego to Konstytucja jest gwarantem równości wszystkich obywateli bez względu na płeć, przekonania, wyznanie, itd.

Ponadto, Karta zawiera szereg postanowień, które dotyczą obszarów, za które samorząd odpowiada jedynie w ograniczonym zakresie. Przykładowo wskazać można na art. 13 pkt 3 Karty, który zakłada ingerencję samorządu w system oświaty. Samorząd nie może także samodzielnie regulować kwestii dotyczących zdrowia[8], pomocy i świadczeń socjalnych[9], opieki nad dzieckiem[10], opieki nad innymi osobami[11], czy wykluczenia społecznego[12], bądź kształtowania „takich cen mieszkań, aby były one dostępne dla osób o niższych dochodach”[13]. W zakresie faktycznych uprawnień samorządu, Karta niczego w praktyce nie wnosi. Jedyną nowością, którą wprowadza jest ideologizacja działań samorządu. Przykładowo, art. 13 ust. 3 EKR stanowi, iż  „Sygnatariusz uznaje potrzebę likwidowania stereotypów ról kobiet i mężczyzn we wszystkich formach edukacji. W tym celu zobowiązuje się do następujących środków: Sprawdzania materiałów edukacyjnych szkół i innych programów edukacyjnych oraz metod nauczania, w celu zapewnienia, że zwalczają one stereotypowe postawy i praktyki (…).” Realizacja tego postanowienia nie tylko oznaczałaby wprowadzanie do szkół zideologizowanych treści, ale stanowiłaby także działanie wprost sprzeczne z polskim prawem oświatowym zgodnie z którym kształtowanie treści nauczania znajduje się poza kompetencjami władz samorządowych.

 

            Podkreślić należy, że przyjęcie Karty wiąże się z koniecznością opracowania i przyjęcia „w określonym czasie (nie przekraczającym dwóch lat od podpisania)”, a następnie wdrożenia Równościowego Planu Działania, który będzie wyznaczał nie tylko cele, priorytety i plany działania, jakie planuje podjąć przyjmujący Kartę Sygnatariusz, ale także środki finansowe jakie na te cele przeznaczy, aby wypełniać zobowiązania wynikających z Karty[14]. Szerszą analizę kwestii finansowych samorządu i uprawnień organu wykonawczego gminy w zakresie EKR omówiono w odrębnej opinii Instytutu[15].  W tym miejscu należy jedynie zaznaczyć, iż zgodnie z art. 44 ust. 1  ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych wydatki publiczne, cele na jakie mają być ponoszone oraz ich wysokość ustalone są w ustawie budżetowej, uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego, planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych. Z literalnego brzmienia przepisu wynika wprost, iż dokument wypracowany w ramach współpracy międzynarodowej gminy nie może stanowić podstawy do dysponowania budżetem samorządu przez organ wykonawczy gminy.

            W zakresie samej budowy dokumentu warto zauważyć, iż Karta zawiera wiele sformułowań niejasnych, nieprecyzyjnych, a często też niezrozumiałych. Są to np. sformułowania: „idea wyższości lub niższości jednej z płci”[16], „pozytywny wizerunek płci i dobre przykłady”[17], „stereotypowe podejście i zachowanie”[18], „niekorzystne zjawiska odnoszące się do płci”[19], „stereotypowe postawy i praktyki”[20]. Analizując powyższe pojęcia zastosowane w EKR nie sposób nie zauważyć, że tworzą one normy prawa o wysoce niedookreślonej hipotezie. To z kolei prowadzi do stwierdzenia, iż Karta narusza zasady prawidłowej legislacji[21], a tym samym narusza  konstytucyjną zasadę demokratycznego państwa prawa, wyrażoną w art. 2 Konstytucji RP.  Powyższe znajduje pełne poparcie w orzecznictwie sądowoadministracyjnym. Treść przepisów prawa sformułowana „w sposób niejasny i niejednoznaczny” stanowi „istotne uchybienie zasadom stanowienia prawa”. Przepis prawa „musi być sformułowany w sposób precyzyjny i czytelny. Adresat takiego przepisu powinien wiedzieć, jak ma się zachować, bądź jakie uprawnienia na mocy tego przepisu mu przysługują. Z kolei organ stosujący przepis musi wiedzieć, w jaki sposób go zinterpretować”. Sformułowanie treści przepisów w sposób niedookreślony oraz niezrozumiały przemawia za jego  „wyeliminowaniem z obrotu prawnego”[22].

            Niezależnie od powyższego należy przypomnieć, iż z samej treści Karty, a dokładnie z części II, pkt 3 wynika, iż wprowadzenie postanowień EKR do porządku prawnego gminy wymaga uprzedniego podjęcia działań przez samorząd, tj. przeprowadzenia konsultacji społecznych. Te natomiast nie zostały przeprowadzone, pomimo licznych głosów protestu samych zainteresowanych. Przeciwko przyjęciu Karty mieszkańcy Poznania wystosowali petycję o nieprzyjmowaniu Karty, pod którą zebrali 8 tysięcy podpisów. Zdaniem inicjatorów petycji Karta zawiera "niebezpieczne postulaty ideologii gender, które mogą doprowadzić do kwestionowania konstytucyjnego prawa rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami"[23].

 

 

  1. Postępowanie sądowe.

 

            Miasto Poznań przygotowywania do przyjęcia Karty rozpoczęło już w roku 2020.  Jeszcze przed przyjęciem w zakresie EKR uchwały temat wzbudzał szerokie kontrowersje, nie tylko u mieszkańców, ale także samych radnych. Celem wyrażenia swoich wątpliwości 9 radnych zwróciło się do Przewodniczącego Rady Miasta z pisemnym wnioskiem o sporządzenie dodatkowej opinii dotyczącej zgodności projektu przedmiotowej Uchwały z prawem[24]. Przywołaną podstawą złożenia przedmiotowego wniosku był § 28 ust. 4 Regulaminu Rady Miasta[25], zgodnie z którym „na wniosek Komisji lub 1/4 ustawowego składu Rady Przewodniczący występuje do Prezydenta o zlecenie wykonania dodatkowej opinii prawnej w sprawie projektu przez kancelarię zewnętrzną”. W sytuacji, gdy Rada Miasta składa się z 34 radnych wniosek złożony przez 9 radnych uznać należy za wiążący, na co wskazuje imperatywny zwrot „występuje” zastosowany w powyżej wskazanym paragrafie. Wniosek taki nie jest zatem poddawany pod głosowanie, ani tym bardziej nie może być przez Przewodniczącego arbitralnie odrzucony. Oznacza to, że powzięcie Uchwały nastąpiło z naruszeniem prawa mającego swój wyraz w Regulaminie Rady Miasta.

            Pomimo naruszenia regulaminu, w dniu 11 lutego 2020 r. podczas XXII Sesji Rady Miasta Poznania podjęta została uchwała Nr XXII/414/VIII/2020 w sprawie przyjęcia przez Miasto Poznań  Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym (zwaną w dalszej części opinii „Uchwałą”). Jako podstawę prawną Uchwały wskazano art. 18 ust. 2 pkt 2 i 12a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (zwaną w dalszej części opinii „u.s.g.”).

            Uchwała została doręczona Wojewodzie Wielkopolskiemu (zwanego dalej „Wojewodą”) w dniu 17 lutego 2020 r. Pismem z dnia 5 marca 2020 r., znak KN-I.4131.1.148.2020.16, Wojewoda zawiadomił Radę o wszczęciu postępowania nadzorczego w odniesieniu do Uchwały.

            Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 16 marca 2020 r., znak KN-I.4131.1.148.2020.16 Wojewoda, działając na podstawie art. 91 ust. 1 u.s.g., stwierdził nieważność Uchwały wskazując na istotne naruszenie prawa.

            W tym miejscu należy wskazać – tak jak również w pouczeniu zawarł Wojewoda, iż zgodnie z art. 92 ust. 1 u.s.g. stwierdzenie przez organ nadzoru nieważności uchwały organu gminy wstrzymuje jego wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego. Wstrzymanie wykonania jest więc obligatoryjne i następuje ex lege, bez żadnych dodatkowych czynności organu nadzoru.[26] Zgodnie z powołanym artykułem już na tym etapie jakiekolwiek czynności związane z wykonaniem uchwały powinny zostać wstrzymane.

            W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewoda wskazał na szereg naruszeń prawa, z jakimi wiązało się podjęcie Uchwały przez Radę Miasta. W pierwszej kolejności wskazany został art. 7 Konstytucji RP, zgodnie z którym organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Wyrażona w artykule 7 zasada praworządności wiąże wszystkie organy władzy publicznej, w tym również organy jednostek samorządu terytorialnego. Zakaz wykraczania poza zakres swoich kompetencji odnosi się przy tym do wszelkich form działalności, bez względu na to czy mają one charakter władczy, czy niewładczy, intencyjny, czy konkretny[27]. Zgodnie zaś z art. 163 Konstytucji RP samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Słusznie  przywołany został przez Wojewodę wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 października 2018 r., zgodnie z którym „ustrojowa pozycja samorządu terytorialnego oparta jest o zasadę decentralizacji, zgodnie z którą jednostkom tego samorządu zapewnia się udział w wykonywaniu władzy publicznej i gwarantuje się udział w wykonywaniu zasadniczej części spraw publicznych wynikających z ustaw (art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 2 Konstytucji RP). Tym samym to ustawy kreują i definiują sprawy publiczne przekazywane jednostkom poszczególnych szczebli samorządu do wykonywania. Dopuszczenie organów jednostek samorządu terytorialnego do tworzenia nowych zadań publicznych do realizacji oznaczałoby przyznanie im autonomii w zakresie zastrzeżonym dla materii ustawowej (władzy ustawodawczej). Skoro to ustawy ustanawiają zadania publiczne, to nie jest zgodne z zasadą decentralizacji jako podstawy ustrojowej samorządu przyznanie organom samorządu prawa do podejmowania uchwał, które samoistnie wykreują nowe zadania publiczne (…). Sama władza wykonawcza nie ma prawa do swobodnego tworzenia dla siebie zadań publicznych (…) nowe zadania (czyli inne niż wynikające z dotychczasowych ustaw) także muszą wynikać z przepisów aktu rangi co najmniej ustawowej”[28].

            Jak natomiast wskazano powyżej w opinii – Karta przewiduje podejmowanie przez jednostki samorządu terytorialnego działań, które wykraczają poza ich kompetencje. Za nieważnością Uchwały przemawia także podstawa prawna, na jakiej została ona podjęta, a mianowicie art. 18 ust 2 pkt 2 oraz 12a u.s.g.

            Powołanie się przez Radę Miasta na art. 18 ust. 2 pkt 2 u.s.g. sugerowałoby, iż podjęta Uchwała ma charakter kierunkowy. Stanowienie o kierunkach działalności organu wykonawczego gminy obejmuje decydowanie przez radę gminy (czy też odpowiednio rady miasta) w formie uchwały o jego zadaniach i celach, które powinien poprzez swoją działalność osiągnąć, jak również o sposobach osiągania owych celów. Co jednak należy wyraźnie podkreślić - stanowienie o kierunkach działalności Prezydenta Miasta nie obejmuje  podejmowania przez Radę Miasta uchwał, które wydawałyby konkretne polecenia dotyczące sposobu załatwienia danej sprawy, konkretnej formy działania. Takie uchwały są niezgodne z prawem, gdyż ograniczałyby samodzielność realizowania przez organ wykonawczy ustawowo przyznanej mu kompetencji[29]. Powyższy przepis stanowi o ustalaniu kierunków działania organu wykonawczego samorządu, wskazywaniu celów i priorytetów. Stanowione na podstawie tego upoważnienia uchwały mogą mieć zatem jedynie charakter wewnętrzny, zawierając wytyczne lub zalecenia dla organu wykonawczego[30]. Natomiast § 1 Uchwały wskazuje, iż „Rada Miasta Poznania przyjmuje Europejską Kartę Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym opracowaną i zalecaną przez Radę Gmin i Regionów Europy”. Tym samym brak podstaw do uznania, iż ww. Uchwała ma charakter kierunkowy. Nie odnosi się ani do wynagrodzenia prezydenta miasta, nie stanowi o kierunkach jego działania, ani też nie zawiera przyjęcia sprawozdania z jego działalności. Uchwała odnosi się bezpośrednio do działania Rady Miasta, co prowadzi do wniosku, iż art. 18 ust. 2 pkt 2 u.s.g. nie może stanowić podstawy do skutecznego podjęcia Uchwały.         Również art. 18 ust. 2 pkt 12a u.s.g. nie mógł stanowić podstawy prawnej podjęcia ocenianej Uchwały. Powyżej wskazany przepis odnosi się do uchwał podejmowanych w zakresie współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw oraz przystępowania do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych. Jak natomiast wskazano już w niniejszej opinii -  Karta oddziałuje bezpośrednio na społeczność lokalną Miasta. Pkt 12a ww. artykułu odnosi się do kwestii przystąpienia do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych i regionalnych[31]. Jak natomiast wynika z samej treści Karty – jej przyjęcie stanowi „deklarację wdrażania na własnym terenie wynikających z niej zobowiązań”[32]. Tym samym powołanie powyższego przepisu jako podstawy „przyjęcia” Karty uznać należy za błędne.

            Wojewoda podniósł również, co zostało już omówione powyżej – iż przyjęcie Karty skutkuje zobowiązaniem się samorządu do podejmowania działań związanych z ingerencją w prawa i wolności obywateli. To z kolei odnosi się do regulacji ustawowych. Podjęta Uchwała wykracza więc poza zakres kompetencji przypisanych zarówno organowi wykonawczemu, jak i organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego, co skutkowało uznaniem przez Wojewodę Uchwały za niezgodną z prawem.

            Z rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewody nie zgodził się poznański samorząd. Miasto Poznań zaskarżyło ww. rozstrzygnięcie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu.       

            W dniu 27 sierpnia 2020 r. zapadł w przedmiotowej sprawie wyrok oddalający skargę Miasta Poznań na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody[33]. Jak wynika z uzasadnienia – w ocenie Sądu Wojewoda słusznie wskazał, że podstawą przyjęcia Karty nie może być art. 18 ust. 2 pkt 2 u.s.g. popierając w pełni wskazanie przez Wojewodę, że tak zwana uchwała kierunkowa „może wskazać priorytety, którymi organ wykonawczy powinien się kierować podczas wykonywania uchwały. Na podstawie tego upoważnienia ustawowego rada gminy nie może natomiast nakazywać organowi wykonawczemu stosowania konkretnych rozwiązań prawnych ani też narzucać sposobu załatwienia konkretnej sprawy. Tego rodzaju uchwały nie mogą zatem nakazywać organowi wykonawczemu określonych konkretnych zachowań, ani też obligować go do określonych konkretnych działań”. Brak więc podstaw do uznania, iż Karta, której postanowienia ingerują w prawie każdą sferę życia mieszkańców, a także w budżet Miasta, mogła zostać przyjęta uchwałą kierunkową.

            Zdaniem Sądu błędnie został powołany w Uchwale również art. 18 ust. 12a u.s.g. Jak podkreśla w uzasadnieniu Sąd – Wojewoda trafnie zauważył, iż ww. przepis nie może być podstawą do przyjmowania w sferze wewnętrznej i ze skutkiem w zakresie działania jednostki samorządu terytorialnego, dokumentów będących efektem współpracy międzynarodowej. Nie można przyjąć za trafną interpretację ww. przepisu przez Miasto Poznań, która „prowadziłaby do wniosku, że w zasadzie każdy dokument wypracowany w ramach współpracy międzynarodowej gminy mógłby być przyjęty na podstawie omawianego przepisu. To jednak byłoby niezgodne z jego sensem. Art. 18 ust. 12a u.s.g. jednoznacznie ma na celu umożliwienie uregulowania jedynie ram współpracy międzynarodowej gminy”. Jak wskazywał Sąd - podstawowym mankamentem Uchwały było to, że przez jej podjęcie Rada Miasta usiłowała samodzielnie nadać EKR - bez żadnych zastrzeżeń i w całości –walor dokumentu regulującego na przyszłość działania organów gminy. Tymczasem organ stanowiący nie ma kompetencji, aby w taki sposób "przyjąć" Kartę do porządku prawno-organizacyjnego jednostki samorządu terytorialnego.

            Sąd uznał, że Uchwała w formie, w jakiej została podjęta, czyli "przyjmująca" w § 1 EKR w całości oraz w § 3 powierzającą wykonanie uchwały Prezydentowi Miasta Poznania, nie znajduje podstawy w art. 18 ust. 1 pkt 2, 12a u.s.g., ani także w art. 18 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 u.s.g. Wobec czego zrzuty skargi dotyczące naruszenia tych przepisów Sąd uznał za nietrafne.

            Wyrok nie jest prawomocny. Władze Miasta zaskarżyły go do Naczelnego Sądu Administracyjnego[34]. Skarga kasacyjna do NSA jest czwartym i ostatnim etapem prowadzenia postępowania administracyjnego i sądowoadministracyjnego. W sprawie nie zapadło jeszcze żadne rozstrzygnięcie, nie został jeszcze wyznaczony termin rozprawy[35]. NSA może oddalić skargę kasacyjną, uwzględnić skargę kasacyjną uchylając zaskarżone orzeczenie w całości lub w części, lub przekazać sprawę do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie. Sama zaś Uchwała, do czasu ostatecznego wyroku, nie ma mocy prawnej (stąd w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Poznania uchwała ma status: „nieobowiązujący”[36].

 

 

  1. „Przyjęcie” Karty przez Prezydenta.

 

            Pomimo całokształtu sprawy, jak i licznych wskazań braku podstaw prawnych do przyjęcia Karty oraz statusu Uchwały, której wykonanie z uwagi na art. 92 u.s.g. zostało wstrzymane z mocy prawa – Prezydent Miasta Poznań, jak już wspomniano we wstępie, w dniu 11 października 2021 r. podpisał Kartę obwieszczając jej skuteczne „przyjęcie”, tym samym całkowicie ignorując zapadłe w sprawie decyzje, tj. rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody oraz zapadły wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Działania organu wykonawczego podjęte celem „przyjęcia” Karty uznać należy za całkowicie bezskuteczne. Podpisanie Karty przez Prezydenta Miasta Poznań nie wywołuje więc żadnych skutków prawnych, stanowiąc co najwyżej pozbawiony doniosłości prawnej gest.

 

 

  1. Wnioski.

 

  1. Uchwała Nr XXII/414/VIII/2020 Rady Miasta Poznania z dnia 11 lutego 2020 r. w sprawie przyjęcia przez Miasto Poznań Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym zarówno przez Wojewodę Wielkopolskiego jak i przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznana została za niezgodną z prawem;
  2. Art. 18 ust. 2 pkt 2 oraz 12a u.s.g. nie może zostać skutecznie powołany jako podstawa do przyjęcia Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym;
  3. Zarówno organ uchwałodawczy gminy, jak również organ wykonawczy gminy nie posiadają kompetencji do podejmowania działań oraz stanowienia prawa w zakresie szeregu wymogów stawianych w Karcie;
  4. Podpisanie przez Prezydenta Miasta Poznania Karty nie wywołuje żadnych skutków prawnych i nie ma podstaw do uznania jego działań w zakresie „przyjęcia” Karty za w jakikolwiek sposób wiążące;
  5. W świetle prawa Karta nie została przyjęta, nie może więc wywoływać żadnych skutków prawnych. 

adw. Rafał Dorosiński - członek Zarządu Ordo Iuris

 

apl. radc. Kamila Zduńczyk - analityk Centrum Analiz Prawnych Ordo Iuris

 
 

[1]. Zob. B. Zalewski, R. Dorosiński, T. Zych, Opinia prawna dotycząca uchwały w sprawie przyjęcia przez Miasto Poznań Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym, https://ordoiuris.pl/rodzina-i-malzenstwo/opinia-prawna-dotyczaca-uchwaly-w-sprawie-przyjecia-przez-miasto-poznan (dostęp 05.12.2021 r.).

[2] Część I, pkt 4 Karty.

[3] Część I, pkt 4 Karty

[4] Część III, art. 6 pkt 1Karty. 

[5] Część I, pkt 5 Karty.

[6]. B. Zalewski, R. Dorosiński, T. Zych, Opinia prawna dotycząca uchwały w sprawie przyjęcia przez Miasto Poznań Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym, https://ordoiuris.pl/rodzina-i-malzenstwo/opinia-prawna-dotyczaca-uchwaly-w-sprawie-przyjecia-przez-miasto-poznan (dostęp 05.12.2021 r.)

[7] Zob.: art. 6, art. 60, art. 64 ust. 2, art. 68 ust. 2, art. 70 ust. 4, art. 96 ust. 2, art. 127 ust. 1 Konstytucji RP.

[8] Część III, art.14 Karty.

[9] Część III, art.15 Karty.

[10] Część III, art. 16 Karty.

[11] Część III, art.17 Karty.

[12] Część III, art.18 Karty.

[13] Część III, art. 19 pkt 3 Karty.

[14]Część II Karty.

[15] K. Zduńczyk, Opinia na temat konsekwencji prawnych podpisania przez przedstawicieli kilkunastu polskich miast Europejskiej Karty Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym , https://ordoiuris.pl/rodzina-i-malzenstwo/opinia-na-temat-konsekwencji-prawnych-podpisania-przez-przedstawicieli (dostęp: 05.12.2021 r.)

[16]Część III art. 6 pkt 1 Karty.

[17]Część III art. 6 pkt 2 Karty.

[18]Część III art. 6 pkt 3 Karty.

[19]Część III art. 8 pkt 1 Karty.

[20]Część III art. 13 pkt 3 Karty.

[21] Zob. B. Zalewski, R. Dorosiński, T. Zych, Opinia prawna… dz. cyt., pkt 4.

[22] Por. Wyrok WSA w Lublinie z 18.09.2018 r., II SA/Lu 345/18, LEX nr 2587706, Wyrok WSA we Wrocławiu z 30.11.2017 r., III SA/Wr 711/17, LEX nr 2414262.

[24] Tamże (dostęp: 05.12.2021 r.).

[25] Załącznik Nr 6 do uchwały Nr LXXX/1202/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 9 listopada 2010 r.

[26] Por. A. Matan [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, wyd. III, red. B. Dolnicki, Warszawa 2021, art. 92.

[27] Wyrok NSA z 1.02.2017 r., I OSK 2779/16, LEX nr 2226615.

[28]Por. Rozstrzygnięcie Nadzorcze Wojewody Wielkopolskiego z dnia 16 marca 2020 r. znak Kn-I.4131.1.148.2020.16,  Wyrok NSA z 3.10.2018 r., II OSK 2223/18, LEX nr 2580926.

[29]Por. M. Augustyniak, T. Moll [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, wyd. III, red. B. Dolnicki, Warszawa 2021, art. 18.

[30]Por. Wyrok NSA z 19.09.2017 r., II GSK 3514/15, LEX nr 2404511.

[31]Por. M. Augustyniak, T. Moll [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, wyd. III, red. B. Dolnicki, Warszawa 2021, art. 18.

[32]Wprowadzenie  Karty.

[33] Wyrok WSA w Poznaniu z 27.08.2020 r., II SA/Po 520/20, LEX nr 3053856.

[34] Radio Poznań: http://radiopoznan.fm/informacje/pozostale/wladze-poznania-nie-przyjmuja-do-wiadomosci-ze-karta-rownosci-jest-niewazna (dostęp: 05.12.2021 r.), sygnatura w NSA – III OSK 3547/21..

[35] Stan sprawy na dzień 13.12.2021 r.

[36] Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Poznania: https://bip.poznan.pl/bip/uchwaly/xxii-414-viii-2020-z-dnia-2020-02-11,81083/ (dostęp: 05.12.2021 r.).

Edukacja

Na co zezwala i czego zakazuje nauczycielom nowe rozporządzenie dotyczące prac domowych

Pierwszego kwietnia wejdą w życie regulacje przewidujące ograniczenia dla nauczycieli w szkołach podstawowych. Dotyczą one możliwości zadawania i oceniania prac domowych. W klasach I-III zabronione będzie zadawanie uczniom pisemnych i praktyczno-technicznych prac domowych z wyjątkiem ćwiczeń usprawniających motorykę małą, czyli np. umiejętność pisania. W klasach IV-VIII pisemne i praktyczno-techniczne prace domowe będą mogły być proponowane do wykonania przez nauczyciela, ale nie będą one obowiązkowe dla ucznia i nie będą podlegały ocenie.

Czytaj Więcej

Wolność religii w szkole

Prawo ucznia do udziału w rekolekcjach. Analiza zarzutów stawianych dyrektorom szkół przez niektóre organizacje pozarządowe

Główne tezy

· Rekolekcje mogą być organizowane na terenie szkoły.

· Każdy uczeń, który tego chce może uczestniczyć w rekolekcjach. Fakt uczęszczania bądź nieuczęszczania na lekcje religii nie ma znaczenia.

· Niepowiadomienie dyrektora szkoły z miesięcznym wyprzedzeniem o terminie rekolekcji nie uniemożliwia ich organizacji.

Czytaj Więcej

Ochrona życia

Zagrożenie zdrowia psychicznego kobiety ciężarnej jako przesłanka legalizująca aborcję

· Od czasu wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku uznającego niezgodność z Konstytucją aborcji eugenicznej, podejmowane są próby rozszerzającej interpretacji przesłanki zagrożenia zdrowia kobiety. Miałaby ona uzasadniać poszerzenie dostępu do aborcji w Polsce.

Czytaj Więcej

Ochrona życia

Analiza projektu Paktu ONZ na rzecz Prawa do Rozwoju

· W Grupie Roboczej Rady Praw Człowieka ONZ trwają prace nad projektem nowego traktatu międzynarodowego - Paktu na rzecz Prawa do Rozwoju.

Czytaj Więcej