Zachowanie definicji płci i wzmocnienie ochrony rodziny – stanowisko Ordo Iuris dla Komisji ONZ

Adobe Stock

• Instytut Ordo Iuris przedstawił swoje stanowisko na 63. Sesję Komisji ds. Rozwoju Społecznego.

• Autorzy opinii zwrócili uwagę m.in. na to, że, w związku z realizacją celów w zakresie „strategii rozwoju wrażliwych na płeć”, pojęcie płci powinno być rozumiane w sposób zgodny z wielowiekowym prawem zwyczajowym jako zespół cech biologicznych, które kwalifikują daną osobę jako mężczyznę lub kobietę.

• Ordo Iuris podkreśla również, że w Deklaracji Kopenhaskiej wezwano do uznania rodziny za podstawową jednostkę społeczną, która odgrywa kluczową rolę w rozwoju społecznym i jako taka powinna zostać wzmocniona, a także jest uprawniona do otrzymywania kompleksowej ochrony i wsparcia ze strony państw.

• W opinii zaznaczono, że wsparcie w celu wyeliminowania ubóstwa dla krajów rozwijających się nie powinno być uzależnione od zapewnienia dostępu do aborcji i antykoncepcji.

• Komisja zajmuje się doradzaniem ONZ w kwestiach rozwoju społecznego i odgrywa istotną rolę w promowaniu polityk społecznych, które wspierają ogólne cele rozwojowe ONZ.

PRZECZYTAJ STANOWISKO (WERSJA ANGIELSKA) - LINK

Instytut Ordo Iuris przedstawił swoje stanowisko w sprawie realizacji Agendy 2030 i Deklaracji Kopenhaskiej na 63. sesję Komisji ds. Rozwoju Społecznego ONZ. W dokumencie podkreślono, że wszelkie zobowiązania, sugestie i rekomendacje dotyczące realizacji Agendy 2030 powinny uwzględniać zasadę podstawowej odpowiedzialności państw za poszanowanie praw człowieka, ich tożsamości konstytucyjnej, specyficznego kontekstu społeczno-kulturowego oraz wrażliwości moralnej społeczeństw poszczególnych krajów.

63. sesja Komisji ds. Rozwoju Społecznego ONZ odbędzie się w dniach od 10 do 14 lutego 2025 r. Głównym tematem spotkania ma być „wzmocnienie solidarności, integracji społecznej i spójności społecznej w celu przyspieszenia realizacji zobowiązań Deklaracji Kopenhaskiej o Rozwoju Społecznym i Programu Działań Światowego Szczytu na rzecz Rozwoju Społecznego, a także wdrożenia Agendy 2030 na rzecz Zrównoważonego Rozwoju”.

Komisja ds. Rozwoju Społecznego jest organem doradczym odpowiedzialnym za filar globalnego rozwoju społecznego. Sesja ma być „platformą do dyskusji na temat kluczowych wyzwań społecznych, takich jak ubóstwo, nierówności, bezrobocie, wykluczenie społeczne i brak dostępu do podstawowych usług. Uczestnicy sesji będą mieli okazję wymieniać się doświadczeniami, najlepszymi praktykami i innowacyjnymi rozwiązaniami w celu promowania bardziej sprawiedliwego, inkluzywnego i zrównoważonego społeczeństwa. W trakcie sesji zostaną podjęte tematy związane z wzmocnieniem solidarności społecznej, budowaniem zaufania i współpracy między różnymi grupami społecznymi. Omówione zostaną również kwestie związane z integracją społeczną, w tym zapewnieniem równych szans dla wszystkich, niezależnie od pochodzenia, płci, wieku czy innych czynników. Ponadto, uczestnicy sesji będą dyskutować o znaczeniu spójności społecznej dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju, takich jak zmniejszenie ubóstwa, zapewnienie wysokiej jakości edukacji oraz zdrowie i dobrobyt”.

Instytut Ordo Iuris, który posiada status konsultacyjny przy Radzie Ekonomicznej i Społecznej ONZ przekazał Komisji swoje stanowisko, w związku z sesją. Autorzy dokumentu zwrócili uwagę na kilka kluczowych kwestii. Po pierwsze, zobowiązania do zapewnienia równości między kobietami i mężczyznami, zawarte w Celach Zrównoważonego Rozwoju (Cele 1.4, 10.2, 10.3 Agendy 2030), powinny być rozumiane jako równość szans, a nie jako równość wyników. Instytut podkreśla, że mężczyźni i kobiety są różni, ale równoprawni, a różnice te powinny być szanowane i doceniane. Po drugie, zobowiązania do ułatwienia uporządkowanej, bezpiecznej, regularnej i odpowiedzialnej migracji i mobilności ludzi (Cel 10.7 Agendy 2030) powinny być interpretowane zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym, w szczególności Konwencją Genewską z 1951 r. i Deklaracją ONZ o Azylu Terytorialnym z 1967 r. W kwestii migracji Instytut Ordo Iuris podkreśla konieczność ochrony granic państwowych i zapewnienia bezpieczeństwa obywateli.

W związku z realizacją celów w zakresie strategii rozwoju uwzględniających różnice płci (np. Cel 1b Agendy 2030), Instytut Ordo Iuris podkreślił również znaczenie biologicznego rozumienia pojęcia płci. Zdaniem Instytutu, płeć powinna być rozumiana zgodnie z wiekową tradycją prawną jako zbiór cech biologicznych kwalifikujących osobę jako mężczyznę lub kobietę.

Kolejnym ważnym punktem stanowiska jest kwestia wsparcia dla krajów rozwijających się. Instytut Ordo Iuris stwierdził, że wsparcie dla krajów rozwijających się w celu wykorzenienia ubóstwa nie powinno być uzależnione od zapewnienia dostępu do aborcji i antykoncepcji. Prawo międzynarodowe sprzeciwia się promowaniu aborcji jako metody planowania rodziny, a życie ludzkie jest wartością bezcenną od poczęcia. Żaden kraj nie powinien być zmuszany do legalizacji aborcji, ale wszystkie kraje powinny być zachęcane do zapewnienia wszelkich odpowiednich form wsparcia psychologicznego, zdrowotnego i finansowego dla kobiet w ciąży, matek i ich rodzin.

Instytut zwrócił również uwagę na interpretację koncepcji tzw. zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego (wspomniane w Celach 3.7 i 5.6). Według Instytutu, „zdrowie seksualne i reprodukcyjne” powinno być rozumiane zgodnie ze zwyczajowym znaczeniem, głównie jako stan płodności i zdolność do współżycia seksualnego i nie powinno obejmować aborcji.

W kontekście realizacji Agendy 2030, Instytut Ordo Iuris podkreślił znaczenie rodziny jako podstawowej komórki społeczeństwa. Eksperci Ordo Iuris wskazali, że, zgodnie z Deklaracją Kopenhaską, rodzina odgrywa kluczową rolę w rozwoju społecznym i powinna być wzmocniona oraz ma prawo do kompleksowej ochrony i wsparcia. Agenda 2030 powinna, zdaniem Instytutu, wspierać rodzinę. Instytut Ordo Iuris podkreślił również, że wzmocnienie rodziny jest ważne również dla zapobiegania nadużywania substancji psychoaktywnych. Wynika to z treści rezolucji A/RES/S-/24/2 „Dalsze inicjatywy na rzecz rozwoju społecznego”,  przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ: 1 lipca 2000 r. Stwierdzono tam, iż „stabilne, wspierające i pielęgnowane relacje rodzinne (…), mogą stanowić istotną ochronę przed nadużywaniem substancji, szczególnie wśród nieletnich (…)” – punkt 72).

– Polska, funkcjonując w społeczności międzynarodowej, aktywnie uczestniczy w realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Warto podkreślić, że nasz kraj podejmuje te wyzwania w sposób pragmatyczny, oparty na wiedzy naukowej i doświadczeniu. Unikając ideologicznych sporów, Polska koncentruje się na konkretnych działaniach, inwestując w opiekę prenatalną, diagnostykę i ochronę zdrowia matek i dzieci, co przekłada się na poprawę wskaźników zdrowotnych i demograficznych. Takie podejście, oparte na wiedzy medycznej i etycznych zasadach, pozwala godzić rozwój demograficzny z troską o dobro przyszłych pokoleń – zaznacza Julia Książek z Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris.