Konstytucja nie pozwala Izbom Lekarskim na nieograniczone karanie lekarzy – analiza Ordo Iuris

Adobe Stock

· Kwestia odpowiedzialności dyscyplinarnej lekarzy była przedmiotem dyskusji podczas ostatnich posiedzeń Parlamentarnego Zespołu ds. funkcjonowania Izb Lekarskich w Polsce.

· Obrady obserwowali przedstawiciele Ordo Iuris.

· Instytut opracował analizę dotyczącą konstytucyjnych granic wykonywania zawodów zaufania publicznego, która dotyczy m.in. problematyki odpowiedzialności zawodowej lekarzy oraz przedstawicieli tzw. wolnych zawodów prawniczych.

· Kwestia ta ma znaczenie np. w kontekście lekarzy, wobec których toczą się postępowania z powodu kwestionowania przez nich metod walki z pandemią koronawirusa.

PRZECZYTAJ ANALIZĘ - LINK

Problematyka odpowiedzialności zawodowej lekarzy stała się przedmiotem zainteresowania parlamentarzystów uczestniczących w pracach Zespołu ds. funkcjonowania Izb Lekarskich w Polsce. Kwestia ta jest szczególnie istotna w związku z toczącymi się przed sądami lekarskimi postępowaniami wobec lekarzy, którzy w różny sposób kwestionowali kontrowersyjne – choć wdrażane mocą autorytetu władz publicznych - metody przeciwdziałaniu pandemii koronawirusa. W posiedzeniach Zespołu uczestniczą również przedstawiciele Instytutu Ordo Iuris.

Eksperci Instytutu rozpoczęli również prace analityczne związane z kwestią swobody wykonywania zawodów zaufania publicznego, w szczególności w zakresie dotyczącym lekarzy i prawników. Ich pierwszym efektem jest analiza dotycząca konstytucyjnych granic wykonywania zawodów zaufania publicznego ze szczególnym uwzględnieniem kompetencji samorządów zawodowych.

Jak podkreśla Ordo Iuris w analizie, „wprowadzanie pewnych ograniczeń w zakresie korzystania z praw i wolności przez osoby wykonujące zawody zaufania publicznego może być uzasadnione, lecz nie może opierać się na arbitralnych kryteriach. Po pierwsze, ograniczenia takie muszą czynić zadość zasadzie proporcjonalności i być stanowione w aktach o randze ustawy. Po drugie, sprawowanie pieczy nad działalnością osób wykonujących zawody zaufania publicznego odbywa się wyłącznie dla ochrony interesu publicznego i w jego granicach”.

Oznacza to, że wolność wykonywania zawodu zaufania publicznego ograniczona jest jedynie ustawami, których treść realizuje przesłanki opisane w art. 31 ust. 3 Konstytucji oraz funkcjonowaniem zawodowego sądownictwa dyscyplinarnego granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.

- Konstytucja nie determinuje modelu pieczy, jaką samorządy zawodowe sprawują nad wykonywaniem zawodów zaufania publicznego. W tym względzie decydujące znaczenie ma wola ustawodawcy. Określone w ustawie zasadniczej są natomiast cel i granice tej pieczy. Ma być ona wykonywana „w granicach i dla ochrony interesu publicznego”. Oznacza to, że wykonując swoje kompetencje, także w zakresie sądownictwa dyscyplinarnego, konieczne jest uwzględnienie, czy i w jakim zakresie podejmowana decyzja indywidualna służy ochronie interesu publicznego, a zatem wspólnotowego. W tym kontekście, sprawy dotyczące chociażby lekarzy, którzy posługiwali się racjonalnymi argumentami kwestionującymi politykę zdrowotną prowadzoną w okresie pandemii, wymagają dokładnej analizy – komentuje dr Bartosz Zalewski, współpracujący z Centrum Badań i Analiz Ordo Iuris.

Jak zapowiada dr Zalewski, eksperci Instytutu będą prowadzili dalsze prace analityczne, które mogą być przydatne w uporządkowaniu działań Parlamentarnego Zespołu ds. funkcjonowania Izb Lekarskich w Polsce pod kątem prawnokonstytucyjnym.