główne PUNKTY

1

Rezolucja „Promoting Universal Health Coverage” (2627 (2025)), przygotowana na podstawie raportu o tym samym tytule przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy (PACE) została przyjęta 2 października 2025 r. podczas jesiennej sesji – przy nieobecności ogromnej większości parlamentarzystów.

2

Dokument akcentuje konieczność budowy systemów powszechnej ochrony zdrowia (Universal Health Coverage, UHC), obejmujących opiekę podstawową, finansowanie i solidarność społeczną.

3

W treści raportu znalazł się jednak kontrowersyjny zapis, że UHC musi „w pełni obejmować zdrowie seksualne, reprodukcyjne i psychiczne”, które jest często interpretowane jako obejmujące pełny dostęp do aborcji.

4

Wniesiono poprawki, które wskazują na konieczność zajęcia się zagrożeniami związanymi z pornografią i jej wpływem na zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, ale nie zostały one uwzględnione.


W dniu 2 października 2025 r. Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy (PACE) przyjęło rezolucję nr 2627 (2025), na podstawie raportu „Promoting Universal Health Coverage” (Doc. 16243), który został przygotowany przez przygotowane przez Austriaka z partii socjaldemokratycznej (SPÖ) Stefana Schennacha, w ramach Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy i przedstawiony 21 marca 2023 r. w Komitecie ds. Spraw Społecznych, Zdrowia i Zrównoważonego Rozwoju. Jest on częścią szerszych działań organizacji międzynarodowych na rzecz powszechnego dostępu do ochrony zdrowia. Dokument wskazuje, że UHC (Uniwersalne Ubezpieczenie Zdrowotne) powinno zapewniać każdemu obywatelowi niezbędne świadczenia zdrowotne bez nadmiernych kosztów i jednocześnie chronić osoby szczególnie narażone na wykluczenie.

Największe kontrowersje budzi punkt 4 raportu, w którym czytamy: „(…) W rezolucji tej przypomina się, że podstawowa opieka zdrowotna jest podstawą powszechnego dostępu do opieki zdrowotnej, zapewniając profilaktykę, promocję zdrowia, leczenie i ochronę finansową, i wymaga zrównoważonego finansowania. W tym kontekście, ponieważ zapobieganie dyskryminacji ze względu na płeć i zwalczanie jej są niezbędne, powszechny dostęp do opieki zdrowotnej musi w pełni obejmować zdrowie seksualne, reprodukcyjne i psychiczne, a także kompleksową opiekę nad ofiarami przemocy.” (Doc. 16243, część A: Draft resolution, pkt 4).

Włączenie „zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego” (SRHR) do katalogu usług, które „muszą być w pełni uwzględnione” w ramach uniwersalnej ochrony zdrowia (UHC) budzi wątpliwości, ponieważ pojęcie to bywa interpretowane szeroko. W międzynarodowej debacie bowiem SRHR jest często utożsamiane w rozumieniu pewnych grup wpływu z tzw. prawem do aborcji, dostępem do antykoncepcji oraz wczesną edukacją seksualną.

Na tym tle warto odnotować inicjatywy części posłów, którzy 2 października 2025 r. zgłosili poprawki. Irlandzki parlamentarzysta Rónán Mullen (EPP/CD) wraz z grupą współsygnatariuszy z Węgier, Włoch, Wielkiej Brytanii, Rumunii, Turcji i Luksemburga zaproponował uzupełnienie projektu rezolucji o odniesienie do zagrożeń wynikających z wczesnego kontaktu dzieci i młodzieży z pornografią. W poprawce nr 2 zaproponowano wprost, aby w ramach UHC „zająć się problemem wczesnego narażenia na pornografię, jego wpływem na zdrowie psychiczne i rozwój psychoseksualny dzieci oraz ryzykiem kompulsywnych i agresywnych zachowań seksualnych”.

W kolejnej poprawce nr 3 sygnatariusze (m.in. Mullen, Bartos, Bonetti, Leigh, Sighiartău, Tan) zaproponowali zmianę kontrowersyjnego punktu 4 raportu. Fragment o konieczności „pełnego uwzględnienia zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego” miał zostać zastąpiony nową treścią: „zajęcie się pojawiającymi się zagrożeniami, w tym konsumpcją pornografii i jej wpływem na zdrowie psychiczne, oraz zapewnienie kompleksowej opieki ofiarom przemocy w kontekście usług związanych ze zdrowiem seksualnym, reprodukcyjnym i psychicznym.”

Poprawki zgłoszone przez część parlamentarzystów, zwracają uwagę na potencjalne zagrożenia związane z rozszerzaniem definicji UHC o kwestie ideologiczne. Poprawki te miały na celu nadanie raportowi bardziej zrównoważonego charakteru, z większym naciskiem na realne problemy zdrowotne, takie jak uzależnienia i szkody wynikające z pornografii. Nie zostały one jednak uwzględnione w przyjętym tekście rezolucji, którego punkt 4 stanowi: „(…) Podstawowa opieka zdrowotna stanowi fundament powszechnego systemu opieki zdrowotnej, zapewniając profilaktykę, promocję zdrowia, leczenie i ochronę finansową, a także wymaga zrównoważonego finansowania. W tym kontekście, ponieważ zapobieganie dyskryminacji ze względu na płeć i zwalczanie jej są sprawą zasadniczą, powszechny system opieki zdrowotnej musi w pełni obejmować zdrowie seksualne, reprodukcyjne i psychiczne, a także kompleksową opiekę nad ofiarami przemocy.” (Rezolucja nr 2627 (2025), punkt 4). 

Ostateczna wersja rezolucji przyjętej 46 głosami przez PACE pozostawiła więc odniesienia do „zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego”. 3 osoby się wstrzymały, a 6 było przeciw, w tym parlamentarzysta z Polski – Jan Filip Libicki (z Europejskiej Partii Ludowej). A to oznacza, że 55 członków tego Zgromadzenia na 306 brało udział w tym konkretnym głosowaniu. Ci parlamentarzyści biorący udział w głosowaniu wezwali także państwa do korzystania z instrumentów Rady Europy, w tym z Europejskiej Karty Społecznej i Konwencji z Oviedo, przy opracowywaniu kierunków krajowej polityki zdrowotnej. 


„Przyjęcie raportu PACE pokazuje, że w Europie trwa zmaganie o to, czy prawo do ochrony zdrowia będzie rozumiane w duchu solidarności i pomocy osobom słabszym, czy też będzie wykorzystywane do promowania agenda ideologicznych. Sam cel – powszechny dostęp do opieki medycznej – jest słuszny i zgodny z międzynarodowymi zobowiązaniami państw, ale zapis o „zdrowiu seksualnym i reprodukcyjnym” może być instrumentalizowany dla celów sprzecznych z prawem do życia i ochrony rodziny. Pozytywnie należy ocenić inicjatywy posłów, którzy zwrócili uwagę na realne zagrożenia dla dzieci, takie jak pornografia, pokazując, że debatę o zdrowiu można prowadzić w sposób rzeczowy i ukierunkowany na dobro człowieka” – Julia Książek, Centrum Prawa Międzynarodowego.

Przeczytaj też:

Źródło zdjęcia okładkowego: iStock

Wesprzyj nas

Czytaj więcej

Debata w Parlamencie Europejskim na temat strategii bezpieczeństwa wewnętrznego w UE
30 października 2025

Debata w Parlamencie Europejskim na temat strategii bezpieczeństwa wewnętrznego w UE

Wzmocnienie roli Europolu, choć przedstawiane jako narzędzie skutecznej walki z…

Krytyczne uwagi Ordo Iuris do projektu ustawy o bezpłatnej antykoncepcji. W tle katastrofalna sytuacja finansowa NFZ
30 października 2025

Krytyczne uwagi Ordo Iuris do projektu ustawy o bezpłatnej antykoncepcji. W tle katastrofalna sytuacja finansowa NFZ

Podstawowym, całkowicie błędnym założeniem projektu jest przyjęcie, że ciąża stanowi…

Chodzenie do kościoła powodem rozdzielenia rodziny. Szwecja pozwana do Strasburga
29 października 2025

Chodzenie do kościoła powodem rozdzielenia rodziny. Szwecja pozwana do Strasburga

Dochodzenie wykazało brak dowodów na znęcanie. Rodzice zostali wówczas przez…

„Wzmocnienie sojuszu między szkołą a rodziną”. Włochy zamierzają rozszerzyć zakaz edukacji seksualnej
29 października 2025

„Wzmocnienie sojuszu między szkołą a rodziną”. Włochy zamierzają rozszerzyć zakaz edukacji seksualnej

Zgodnie z procedowanym projektem ustawy, instytucje szkolne są zobowiązane do…

Senat Hiszpanii przeciwko wpisaniu prawa do aborcji do Konstytucji
29 października 2025

Senat Hiszpanii przeciwko wpisaniu prawa do aborcji do Konstytucji

Choć socjalistyczny premier tego chciał, Hiszpania nie pójdzie śladem Francji…

O przyszłości Polski na konwencji programowej w Katowicach
28 października 2025

O przyszłości Polski na konwencji programowej w Katowicach

Przedstawiciele Instytutu Ordo Iuris uczestniczyli w ośmiu panelach podczas konwencji…

Polskie służby pochopnie wydaliły z Polski białoruską więźniarkę polityczną. Interwencja Ordo Iuris
28 października 2025

Polskie służby pochopnie wydaliły z Polski białoruską więźniarkę polityczną. Interwencja Ordo Iuris

Kobieta została wypuszczona przez litewskie służby i czeka na możliwość…

Nowa dynamika w globalnej ochronie życia. Prezes Ordo Iuris na konferencji w Waszyngtonie
27 października 2025

Nowa dynamika w globalnej ochronie życia. Prezes Ordo Iuris na konferencji w Waszyngtonie

Deklaracja Konsensusu Genewskiego tworzy międzynarodową platformę krajów opowiadających się za…

Miniony tydzień w Ordo Iuris oraz Centrum Życia i Rodziny
24 października 2025

Miniony tydzień w Ordo Iuris oraz Centrum Życia i Rodziny

W Senacie RP, z okazji Dnia Praw Rodziny, odbyła się…

„Europa Środkowa na swej własnej ścieżce” – Ordo Iuris na międzynarodowej konferencji w Pradze
24 października 2025

„Europa Środkowa na swej własnej ścieżce” – Ordo Iuris na międzynarodowej konferencji w Pradze

Uczestnicy konferencji będą debatować na temat skutecznych metod współpracy państw…