komisja europejska

Komisja Europejska w zaskakujący sposób odpowiedziała na apel ponad 100 europejskich organizacji obywatelskich, które w grudniu 2014 r. zwróciły się do niej w obronie swobody umów i wolności gospodarczej. Sygnatariusze apelu, w tym Instytut Ordo Iuris, domagali się zaprzestania prac nad kontrowersyjnym projektem unijnej dyrektywy, która pod pretekstem zapewnienia równego traktowania ma w wielu dziedzinach prawa zastąpić zasadę domniemania niewinności zasadą domniemania winy po stronie przedsiębiorcy. Komisja Europejska w swojej odpowiedzi nie tylko bagatelizuje niebezpieczeństwa wynikające z projektu, ale twierdzi, że zawarte w nim rozwiązania doprowadzą do poszerzenia wolności gospodarczej.

W grudniu 2014 r. ponad 100 organizacji obywatelskich z całej Europy zwróciło się do przewodniczącego Komisji Europejskiej Jean-Claude'a Junckera, by w nowej kadencji Komisji Europejskiej nie wznawiać prac nad tym projektem. Dopiero po upływie czterech miesięcy odpowiedzi udzielił szef gabinetu komisarza Fransa Timmermansa, Ben Smulders.

Dyskutowany projekt tzw. piątej dyrektywy antydyskryminacyjnej ma w imię zasady równego traktowania ograniczyć swobodę umów, zwłaszcza w relacjach między klientem i usługodawcą. Relacje między kontrahentami mają zostać poddane daleko idącym restrykcjom, jeżeli ich stroną będzie osoba charakteryzująca się jedną z wymienionych w dyrektywie cech chronionych (religia, światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientacja seksualna). W Polsce, w stosunku do obecnego stanu prawnego, w największym stopniu ma zostać poszerzona ochrona przed dyskryminacją ze względu na orientację seksualną. Odmowa zawarcia umowy z osobą charakteryzującą się cechą chronioną będzie mogła skutkować daleko idącą odpowiedzialnością finansową z tytułu zadośćuczynienia. Mechanizm rynkowy ma zostać zastąpiony administracyjnym przymusem, z którego najczęściej korzystają mniejszości seksualne.

Rozwiązania zawarte w dyrektywie mogą stworzyć pole do daleko idących nadużyć. Finansowej odpowiedzialności trudno będzie uniknąć ze względu na domniemanie dyskryminacji po stronie usługodawcy. Przedsiębiorca pomówiony o stosowanie praktyk dyskryminacyjnych będzie musiał udowodnić, że odmowa zawarcia transakcji była podyktowana względami niedyskryminacyjnymi. Podkreśla się, że rozwiązanie takie będzie stanowić zachętę dla nękania przedsiębiorców masowymi pozwami, które narażać ich będą na dodatkowe, wysokie koszty i poważnie utrudniać działalność. Co więcej, terminologia zawarta w projekcie pozwalać będzie na niezwykle szerokie interpretowanie pojęć „dyskryminacji” i „molestowania”.

Z tych też powodów, ponad 100 europejskich organizacji obywatelskich zaapelowało o zarzucenie prac nad tą dyrektywą. Ben Smulders, szef gabinetu komisarza Fransa Timmermansa, w odpowiedzi na ten apel uporczywie twierdził, jakoby projekt nie naruszał praw podstawowych, w tym swobody umów. Zdaniem unijnego urzędnika, dyrektywa nie tylko nie obniży konkurencyjności europejskich przedsiębiorstw, ale poprzez ograniczenie swobody wyboru kontrahentów przymusi przedsiębiorców do zawierania umów z większa liczbą klientów, a w konsekwencji wzmocni gospodarkę UE. Smulders bagatelizuje także zastrzeżenia dotyczące nieostrości terminów zawartych w dyrektywie, podnosząc, że większość z niejasnych pojęć zawartych w projekcie obecna jest także w innych aktach prawa Unii Europejskiej.

Odpowiedź na to pismo zredagowała w imieniu sygnatariuszy apelu Sophia Kuby z międzynarodowej organizacji Alliance Defending Freedom. Wyraża w nim rozczarowanie, że Komisja Europejska nie odniosła się merytorycznie do żadnego z istotnych zastrzeżeń wobec projektu dyrektywy. Prosi w nim o wyjaśnienie zaskakującej tezy Smuldersa, jakoby projekt, który w tak drastyczny sposób ogranicza możliwość wyboru kontrahentów, nie naruszał zasady swobody umów. Zwraca też uwagę, że przytaczane przez unijnego urzędnika zapewnienia dotyczące swobody umów nie znajdują się w wiążącej części projektu dyrektywy, ale w pozbawionych mocy prawnej uwagach wyjaśniających.

Chociaż część państw Unii Europejskiej, w tym Republika Federalna Niemiec, wyraziła zastrzeżenia wobec projektu, Komisja Europejska nalega na jego wprowadzenie w życie. Szczególnie duże zdziwienie budzi stanowisko polskiego rządu, który konsekwentnie popiera projekt dyrektywy, choć nie przeprowadził w tej mierze konsultacji z przedsiębiorcami. Co więcej, w grudniu u.r. sejmowa komisja ds. Unii Europejskiej jednomyślnie zwróciła się z wnioskiem o rewizję stanowiska w tej sprawie.

Europejską Inicjatywę Obywatelską „Jeden z nas” poparło blisko 1,8 miliona obywateli z 18 państw członkowskich UE. Domagali się oni zakazu przeznaczania przez Unię środków finansowych na działania prowadzące do niszczenia ludzi na prenatalnym etapie ich rozwoju. Komisja Europejska zignorowała tę inicjatywę, teraz zaś przesłała arogancką odpowiedź do Sądu UE.

Inicjatywa „Jeden z nas” miała na celu wykluczenie finansowania przez Unię Europejską „działań, które zakładają lub bezpośrednio stanowią niszczenie ludzkich embrionów”. Blisko 2 mln. podpisów zostały przekazane Komisji Europejskiej w lutym 2014 roku. W odpowiedzi trzy miesiące później KE wydała komunikat [COM(2014) 355 final], w którym odmówiła wszczęcia procedury legislacyjnej w oparciu o propozycję komitetu „Jeden z nas” i w ogóle nie odniosła się do merytorycznych propozycji zawartych w inicjatywie. W odpowiedzi na komunikat Komisji, organizatorzy EIO „Jeden z nas” wystąpili na drogę sądową wnosząc o kasację stanowiska Komisji i o ponowne rozpatrzenie propozycji „Jeden z nas”.

Odpowiedź Komisji Europejskiej przesłana Sądowi wzbudziła konsternację. Komisja odmawia sądowi kompetencji do oceny tego, czy wywiązała się z jej prawnego obowiązku zajęcia stanowiska względem postulatów każdej Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej, która spełni przewidziane prawem warunki. Komisja nie wykazuje nawet chęci przekonania Sądu, że odpowiedź udzielona organizatorom inicjatywy „Jeden z nas” została oparta na prawidłowych ustaleniach faktycznych i właściwie przeprowadzonej wykładni prawa, uznając, że skala zawartych w niej nieprawidłowości nie była „rażąca”. Stanowisko KE oznacza, że odpowiedź udzielona na EIO „nie musi być oparta na spójnych argumentach lub ustaleniach faktycznych”. Organizatorzy inicjatywy „Jeden z nas” zapowiadają odpowiedź na stanowisko Komisji do 14 kwietnia 2015 roku.

Jeżeli Sąd przychyliłby się do stanowiska Komisji, oznaczałoby to akceptację dla całkowitej arogancji unijnych biurokratów względem obywateli UE. Czy okaże się, że w Unii nie ma miejsca na demokrację partycypacyjną, a głos Europejczyków brany jest pod uwagę jedynie wówczas, gdy podoba się władzy?

W środę 28 maja Komisja Europejska opublikuje swoją odpowiedź w sprawie Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej „Jeden z Nas”, której publiczne wysłuchanie miało miejsce 10 kwietnia b.r. w Parlamencie Europejskim. Celem Inicjatywy jest wprowadzenie zakazu finansowania ze środków europejskich działań niszczących embriony ludzkie jako naruszających godność człowieka. W związku z tym 23 organizacje z różnych krajów UE wystosowały apel poparcia dla "Jeden z Nas" przygotowany przez Ordo Iuris.

W ubiegłym tygodniu Instytut Ordo Iuris wystosował do Komisji Europejskiej ekspertyzę prawną wykazującą bezzasadność krytyki formułowanej wobec EIO "Jeden z Nas" przez największy światowy koncern aborcyjny International Planned Parenthood. Jednocześnie wskazano, że "Jeden z Nas"  nie tylko nie narusza żadnej z zasad prawa europejskiego i międzynarodowego ale pozwala UE lepiej wywiązać się z jej zobowiązań międzynarodowych oraz zobowiązań wynikających z Karty Praw Podstawowych UE, pozwalając jednocześnie na potwierdzenie przywiązania UE do zasady demokracji.

*** 

Stanowisko organizacji obywatelskich popierających EIO "Jeden z Nas":

Jesteśmy głęboko przekonani, że żadne środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej nie powinny służyć finansowaniu aborcji (zarówno w Unii, jak i poza nią), ani badań prowadzących do niszczenia tych spośród nas, którzy znajdują się na prenatalnym etapie ich rozwoju.

W sprawie Brüstle przeciwko Greenpeace Wielka Izba Trybunału Sprawiedliwości UE stwierdziła, że embrion ludzki od chwili zapłodnienia musi być uznawany za człowieka obdarzonego przyrodzoną ludzką godnością, niezależnie od stopnia rozwoju, na którym się znajduje. Ta godność – jak stwierdza to art. 1 Karty Praw Podstawowych UE – musi być szanowana i chroniona. Ów szacunek i ochrona znalazły wyraz w Dyrektywie 98/44/EC, która zakazuje patentowania wynalazków, których powstanie wiąże się z niszczeniem ludzkich embrionów. Ten zakaz jest zaledwie praktycznym przykładem konsekwencji, do których zasada poszanowania godności człowieka musi prowadzić, jeśli nie ma stać się pozbawionym znaczenia frazesem.

Jesteśmy głęboko przekonani, że szacunek dla przyrodzonej godności każdego z nas i jej ochrona wymagają tego, by jakiekolwiek unijne środki finansowe nie były wydatkowane na działania (oraz podejmujące je podmioty), które niszczą lub zakładają zniszczenie tych spośród nas, którzy znajdując się na początkowym etapie swojego rozwoju, są bezbronni i wymagają największej troski. Zakaz finansowania tych działań jest niezbędnym warunkiem, by móc mówić o spełnianiu przez program „Horyzont 2020” wysokich standardów etycznych, które deklaruje. Obecnie nie jesteśmy przekonani, czy program ten rzeczywiście realizuje czynione deklaracje.

Niżej podpisane organizacje oraz ich członkowie wyrażają pełne poparcie dla Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej „Jeden z nas”. Nie akceptujemy przeznaczania środków publicznych na badania na embrionalnych komórkach macierzystych, które nie przyniosły jak dotąd dobroczynnych skutków, które obiecywały. Efekty te są natomiast osiągane przez dynamicznie rozwijające się badania nad komórkami macierzystymi o innym, niż embrionalne, pochodzeniu. Dlatego też uważamy finansowanie badań nad embrionalnymi komórkami macierzystymi za marnotrawienie pieniędzy pochodzących od obywateli Unii Europejskiej na działania, które są zarówno nieetyczne, jak i bezproduktywne.

Protestujemy również przeciwko posługiwaniu się demagogicznym argumentem, jakoby szeroki dostęp do aborcji sprzyjał zdrowiu kobiet. Zabijanie najbardziej bezbronnych spośród nas nie tylko nie może poprawiać zdrowia ich matek, ale często zagraża ich życiu. Nie wolno przymykać oka na fakt, że środki, które z budżetu UE trafiają do organizacji świadczących usługi aborcyjne pod etykietą zdrowia reprodukcyjnego, w ramach programów pomocowych dla krajów rozwijających się, służą często dokonywaniu przymusowych aborcji, które są najbardziej okrutnymi i degradującymi formami przemocy względem kobiet. Z tego powodu środki finansowe, mające służyć rozwojowi, mogą obecnie przyczyniać się do ludobójstwa ze względu na płeć, którego dokonuje się głównie poprzez selektywną aborcję dziewczynek. Należy pamiętać, że w zeszłym roku Parlament Europejski potępił te praktyki w Rezolucji 2012/2273 (INI) zatem UE nie powinna przyczyniać się do ich finansowania.

Należy również podkreślić, że nie ma podstaw do uznawania aborcji za jedno praw seksualnych i reprodukcyjnych. Obowiązujące prawo UE, dotyczące zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego w krajach rozwijających się, albo wyraźnie wyłącza aborcję poza ich zakres, albo używa tej kategorii w rozumieniu, jakie nadano jej podczas Konferencji Populacyjnej ONZ w Kairze, która wyraźnie odmawia uznania aborcji za metodę planowania rodziny.

Z tych powodów, niżej podpisane organizacje pozarządowe i ich członkowie wraz z 1,7 mln obywateli popierających EIO Jeden z Nas wzywamy Komisję Europejską do wprowadzenia do prawa UE zmian, które są przez tę inicjatywę obywatelską postulowane.

1. Centrum Wspierania Inicjatyw dla Życia i Rodziny

2. CitizenGo, Hiszpania

3. Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris

4. Derecho a Vivir, Hiszpania

5. PPV Portugal Pro Vida, Portugalia

6. "Novae Terrae" Foundation, Włochy

7. Femina Europa, Francja

8. HazteOir.org, Hiszpania

9. Profesionales Por la Ética, Hiszpania

10. Akcja Katolicka Parafii Ciechanowskich

11. Bractwo Trzeźwej Rzeczywistości

12. Bractwo Trzeźwej Rodziny

13. Fundacja Małżeństwo Rodzina

14. Fundacja Po Piąte

15. Fundacja Wybieram V

16. Fundacja Życie

17. Katolickie Stowarzyszenie Dziennikarzy

18. Komitet Organizacyjny Marszu dla Życia i Rodziny w Białogardzie

19. Komitet Organizacyjny Marszu dla Życia i Rodziny w Szczecinku

20. Niepubliczna Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Szczytnie

21. Ruch Społeczny Ku Cywilizacji Miłości

22. Stowarzyszenie Antyrama

23. Stowarzyszenie Dar Życia

24. Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Gminy Rozogi

25. Stowarzyszenie Piotrkowski Marsz dla Życia i Rodziny

26. Stowarzyszenie Rodzice Rodzicom

27. Śląskie Środowisko Wiernych Tradycji Łacińskiej

28. Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej