Informujemy, że Pani/Pana dane osobowe są przetwarzane przez Fundację Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris z siedzibą w Warszawie przy ul. Zielnej 39, kod pocztowy 00-108 (administrator danych) w ramach utrzymywania stałego kontaktu z naszą Fundacją w związku z jej celami statutowymi, w szczególności poprzez informowanie o organizowanych akcjach społecznych. Podstawę prawną przetwarzania danych osobowych stanowi art. 6 ust. 1 lit. f rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).

Podanie danych jest dobrowolne, niemniej bez ich wskazania nie jest możliwa realizacja usługi newslettera. Informujemy, że przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Korzystanie z newslettera jest bezterminowe. W każdej chwili przysługuje Pani/Panu prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych. W takim przypadku dane wprowadzone przez Pana/Panią w procesie rejestracji zostaną usunięte niezwłocznie po upływie okresu przedawnienia ewentualnych roszczeń i uprawnień przewidzianego w Kodeksie cywilnym.

Do Pani/Pana danych osobowych mogą mieć również dostęp podmioty świadczące na naszą rzecz usługi w szczególności hostingowe, informatyczne, drukarskie, wysyłkowe, płatnicze. prawnicze, księgowe, kadrowe.

Podane dane osobowe mogą być przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania. Jednak decyzje dotyczące indywidualnej osoby, związane z tym przetwarzaniem nie będą zautomatyzowane.

W razie jakichkolwiek żądań, pytań lub wątpliwości co do przetwarzania Pani/Pana danych osobowych prosimy o kontakt z wyznaczonym przez nas Inspektorem Ochrony Danych pisząc na adres siedziby Fundacji: ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa, z dopiskiem „Inspektor Ochrony Danych” lub na adres poczty elektronicznej [email protected]

Przejdź do treści
PL | EN
Facebook Twitter Youtube
recepta

recepta

Ochrona życia

26.04.2024

Farmaceuta nie ma prawa przeprowadzenia wywiadu w celu wydania tabletki „dzień po”

Już 1 maja ma wejść w życie rozporządzenie Minister Zdrowia w sprawie programu pilotażowego opieki farmaceuty sprawowanej nad pacjentem w zakresie zdrowia reprodukcyjnego. Projekt rozporządzenia obejmuje zapowiadany przez szefową resortu zdrowia tzw. plan B – czyli rozwiązania mające umożliwiać sprzedaż dzieciom poniżej 18 roku życia tabletek tzw. antykoncepcji awaryjnej bez recepty. Ma to związek z zawetowaniem przez Prezydenta RP zmierzającej w tym kierunku nowelizacji ustawy prawo farmaceutyczne. Ministerialny „plan B” opiera się na założeniu, że tzw. pigułki „dzień po”, które obecnie są „wydawane z przepisu lekarza” (zgodnie z art. 23a ust. 1 pkt 2 prawa farmaceutycznego), będą sprzedawane młodzieży na podstawie wywiadu przeprowadzonego przez farmaceutę (§5 ust. 1 projektu rozporządzenia) i wystawionej przez niego tzw. recepty farmaceutycznej (§5 ust. 2 projektu rozporządzenia). Problem w tym, że polskie prawo nie przewiduje możliwości przeprowadzania wywiadu przez farmaceutę w celu sprzedaży pacjentowi produktu o kategorii dostępności „wydawane z przepisu lekarza”.     

Czynności, do których uprawnieni są farmaceuci

Czynności, do wykonywania których uprawnieni są farmaceuci w ramach wykonywania zawodu, wymienione są w ustawie o zawodzie farmaceuty[1]. Zgodnie z art. 4 tej ustawy, wykonywanie zawodu farmaceuty ma na celu ochronę zdrowia pacjenta oraz ochronę zdrowia publicznego i polega między innymi na sprawowaniu opieki farmaceutycznej. Ustęp 2 tego przepisu definiuje ją jako świadczenie zdrowotne w rozumieniu art. 5 pkt 40 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych[2], udzielane przez farmaceutę i stanowiące dokumentowany proces, w którym farmaceuta, współpracując z pacjentem i lekarzem prowadzącym leczenie pacjenta, a w razie potrzeby z przedstawicielami innych zawodów medycznych, czuwa nad prawidłowym przebiegiem indywidualnej farmakoterapii. Ustęp 3 tego przepisu wskazuje, że wykonywanie zawodu farmaceuty polega również na udzielaniu usług farmaceutycznych, do których ustawa zalicza między innymi przeprowadzanie wywiadu farmaceutycznego.

 

Specyfika wywiadu farmaceutycznego

 

Artykuł 3 pkt 8 ustawy o zawodzie farmaceuty określa „wywiad farmaceutyczny” jako „działanie farmaceuty polegające na uzyskaniu od pacjenta informacji niezbędnych do wyboru właściwego produktu leczniczego o kategorii dostępności, o której mowa w art. 23a ust. 1 pkt 1 ustawy (…) Prawo farmaceutyczne (…) oraz na udzieleniu porady w zakresie stosowania produktów leczniczych lub rekomendacji konsultacji lekarskiej”. Kategoria dostępności produktu leczniczego wymieniona w tej definicji to produkty „wydawane bez przepisu lekarza - OTC” (art. 23a ust. 1 pkt 1 prawa farmaceutycznego[3]). Wynika z tego jasno, że, zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawowymi, farmaceuci uprawnieni są do przeprowadzania uprzedzających dobór leków wywiadów z pacjentami, jednak mają być to wyłącznie wywiady farmaceutyczne, ustawa o zawodzie farmaceuty nie przewiduje bowiem, aby farmaceuta był uprawniony do przeprowadzenia wywiadu innego niż farmaceutyczny. Przytoczone wyżej przepisy określają też wybór jakich produktów może być poprzedzony wywiadem farmaceutycznym – mają być to wyłącznie produkty wydawane bez recepty lekarskiej (kategoria „OTC”), do których nie należą tabletki do stosowania jako tzw. antykoncepcja awaryjna (produkty te mają kategorię „wydawane z przepisu lekarza”). Innymi słowy, z ustawy o zawodzie farmaceuty wynika, że farmaceuta nie ma uprawnień do przeprowadzenia wywiadu, który służyłby wydaniu pacjentowi środka posiadającego status produktu leczniczego o kategorii dostępności „wydawane z przepisu lekarza”, a takim właśnie środkiem na podstawie wciąż obowiązującego art. 23a ust. 1a prawa farmaceutycznego są tabletki służące do stosowania w antykoncepcji, w tym tabletki „dzień po”.  

Bezprawne rozwiązania przewidziane w projekcie rozporządzenia

Proponowane przepisy projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia są więc sprzeczne z obowiązującymi przepisami ustawowymi. Ich stosowanie (w przypadku wejścia w życie) naraża farmaceutów na odpowiedzialność prawną. Warto też zastanowić się nad możliwymi szerszymi konsekwencjami uznania takich rozwiązań – jeżeli farmaceuci mogliby teraz przeprowadzać wywiady z pacjentami i wydawać im również inne leki „wydawane z przepisu lekarza” na podstawie wystawionych przez siebie recept, czy w istocie nie wykonywaliby czynności zarezerwowanych dla lekarzy? Na to pytanie należy udzielić odpowiedzi twierdzącej, przy jednoczesnym zastrzeżeniu, że obowiązujące prawo takich sytuacji nie dopuszcza, przewidując nawet odpowiedzialność karną.

Instytut Ordo Iuris przygotowuje analizę prawną całości projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia. Publikacja analizy jeszcze w kwietniu.  

 

R.pr. Katarzyna Gęsiak - dyrektor Centrum Prawa Medycznego i Bioetyki Ordo Iuris

 

 
Czytaj Więcej
Ochrona życia

06.09.2017

Komisja Europejska: decyzja Polski przywracająca kontrolę lekarza nad obrotem ellaOne jest zgodna z prawem europejskim

Komisja Europejska potwierdziła, że wprowadzony w Polsce na nowo wymóg autoryzacji przez lekarza zakupu preparatu ellaOne jest zgodny z prawem europejskim. Państwa Członkowskie mogą zabronić lub ograniczyć stosowanie środków antykoncepcyjnych i wczesnoporonnych na swoim terytorium, a decyzja KE z 2015 r. zezwalająca na obrót środkiem bez recepty nie oznacza zakazu utrzymania kontroli lekarskiej.
Czytaj Więcej
Wolność Sumienia

20.09.2016

Czy w aptece można legalnie odmówić wydania preparatu ellaOne?

Ochrona zdrowia publicznego jest zasadniczym, konstytutywnym dla apteki aspektem jej działalności.
Czytaj Więcej
Ochrona życia

11.04.2016

Ministerstwo Zdrowia zapowiada wprowadzenie wymogu uzyskania recepty w celu zakupu „ellaOne”

Ministerstwo Zdrowia przedstawiło projekt ustawy Prawo farmaceutyczne, wprowadzającą wymóg uzyskania recepty w celu zakupu pigułek „ellaOne
Czytaj Więcej

Rozporządzenie dopuszczające wydawanie ellaOne bez recepty narusza przepisy Konstytucji

Dodane przez ordoiuris.admin - czw., 05/14/2015 - 11:15

Wbrew licznie zgłaszanym wątpliwościom natury prawnej i medycznej, oraz wielotysięcznym protestom obywateli, rozporządzenie pozwalające na wydawanie pigułki antykoncepcyjnej „ellaOne” bez recepty zaczęło obowiązywać. Resort zdrowia zignorował istotne zastrzeżenia formułowane przez aptekarzy, lekarzy i prawników, również te, które zgłosił InstytutOrdo Iuris w procedurze konsultacyjnej projektu rozporządzenia.


Od 16 kwietnia br. Każdy kto ukończył 15 lat, może nabyć „ellaOne” w aptece bez recepty. Producent deklaruje, że środek ma hamować owulację, ale jeżeli do owulacji już doszło, wówczas działanie tego preparatu nie dopuści do zagnieżdżenia się zarodka i spowoduje obumarcie płodu na wczesnym etapie rozwoju. Dlatego też, producent tego produktu leczniczego i Europejska Agencja Leków wskazują, że głównym przeciwwskazaniem do jego zażycia jest ciąża, którą na tak wczesnym etapie stwierdzić lub wykluczyć może tylko lekarz. Niestety, za podpuszczeniem Komisji Europejskiej, polski rząd wyeliminował konsultację lekarską jako warunek pozwalający nabyć ten preparat.


W świetle obowiązującego prawa ustrojowego, wszelkie działania, które prowadzą do unicestwienia życia również na jego najwcześniejszym etapie rozwoju, jest sprzeczne z konstytucją. Dopuszczenie zatem środka „ellaOne” do obrotu bez recepty stoi w sprzeczności z gwarancjami ochrony życia, zawartymi w polskiej Konstytucji oraz narusza przepisy ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży.


Nowe przepisy wyraźnie naruszają również podstawowe zasady prawa rodzinnego oraz rozwiązania przyjęte w polskiej Konstytucji, która nakłada na władze publiczne obowiązek zapewnienia szczególnej ochrony zdrowia dzieci oraz zabezpieczenia ich przed demoralizacją. Trudno uznać ten standard za zachowany w przypadku dopuszczenia przez rozporządzenie, by pigułkę mogły nabywać również dzieci. Ministerstwo nie wskazało bowiem żadnej podstawy naukowej dla twierdzenia, że 15-letnia osoba jest już dostatecznie dojrzała psychicznie i fizycznie do stosowania antykoncepcji chemicznej.


Z kolei prawo medyczne zapewnia rodzicom prawo do informacji o stanie zdrowia ich dzieci. Wyłącznie matka lub ojciec mogą zezwolić na zabieg leczniczy osoby małoletniej. Tych gwarancji nie da się pogodzić z regulacją umożliwiającą niepełnoletnim nastolatkom korzystanie z groźnego dla ich zdrowia preparatu bez wiedzy i zgody rodziców. Paradoksalnie, musi to wydawać się oczywiste również dla Ministerstwa Zdrowia, skoro nie zniosło ono jak dotąd obowiązku uzyskania recepty dla środków antykoncepcyjnych innych firm farmaceutycznych i tylko ten, jeden konkretny preparat postanowiło potraktować w uprzywilejowany sposób.

Kategoria
Ochrona życia

Ochrona życia

14.05.2015

Rozporządzenie dopuszczające wydawanie ellaOne bez recepty narusza przepisy Konstytucji

Wbrew licznie zgłaszanym wątpliwościom natury prawnej i medycznej, oraz wielotysięcznym protestom obywateli, rozporządzenie pozwalające na wydawanie pigułki antykoncepcyjnej „ellaOne” bez recepty zaczęło obowiązywać.
Czytaj Więcej
Subskrybuj recepta