Trwa walka o krzyże w warszawskich urzędach. Podpisy pod inicjatywą uchwałodawczą przekazane Radzie Miasta

Adobe Stock

· W Biurze Rady m.st. Warszawy złożone zostały podpisy pod inicjatywą uchwałodawczą dotyczącą zarządzenia prezydenta stolicy o zakazie eksponowania krzyży w miejskich urzędach.

· Akcja „Stań w obronie Krzyża!” była przez ponad miesiąc prowadzona przez mieszkańców Warszawy przy wsparciu Instytutu Ordo Iuris oraz Centrum Życia i Rodziny.

· Ponadto, warszawski ratusz, w odpowiedzi na składane przez obywateli skargi, których wzór opublikował Instytut Ordo Iuris, ogłosił, że zarządzenie zostało napisane przez lewicową fundację. Otrzymała ona za to zadanie prawie 130 tys. zł.

· Wciąż trwa także zbiórka podpisów pod petycją na stronie niezdejmujkrzyza.pl z apelem do Rafała Trzaskowskiego o wycofanie się z zarządzenia.

PODPISZ PETYCJĘ – LINK

„Dzięki obywatelskiemu projektowi podpisanemu przez warszawiaków, rada miasta będzie zmuszona do jasnej deklaracji – czy opowiada się za konstytucyjną wolnością uzewnętrzniania swojej religii, czy popiera antychrześcijańskie zarządzenie prezydenta Trzaskowskiego” – wskazuje adw. Nikodem Bernaciak, starszy analityk w Centrum Badań i Analiz Instytutu Ordo Iuris, a także jeden z członków komitetu inicjatywy uchwałodawczej.

Zarządzenie w sprawie wprowadzenia Standardów równego traktowania w Urzędzie m.st. Warszawy zostało podpisane przez prezydenta 8 maja 2024 r. Zawierało ono w załączniku standard nr 4, zgodnie z którym „w budynkach urzędu dostępnych dla osób z zewnątrz oraz podczas wydarzeń organizowanych przez urząd nie eksponuje się w przestrzeni (np. na ścianach, na biurkach) żadnych symboli związanych z określoną religią czy wyznaniem. Nie dotyczy to symboli religijnych noszonych przez osoby pracujące w urzędzie na użytek osobisty, np. w formie medalika, tatuażu, opaski na ręku”.

Jedną z odpowiedzi na to zarządzenie jest obywatelski projekt stanowiska Rady miasta stołecznego Warszawy. Odwołuje się on w swoich motywach do preambuły Konstytucji RP z 1997 r., bogatego orzecznictwa Sądu Najwyższego z 1990, 2010 i 2013 r., uchwały Sejmu z 2009 r. i Senatu z 2010 r., preambuły Prawa oświatowego z 2016 r. i rozporządzenia wykonawczego z 1992 r. do tej ustawy, jak również orzeczenia Trybunału w Strasburgu z 2011 r. potwierdzającego, że eksponowanie krzyża w przestrzeni publicznej nie narusza przepisów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Dokumenty te świadczą o tym, że symbolika krzyża wykracza poza kontekst jedynie religijny. Jest ona powszechnie zrozumiała, pozytywna dla kultury nie tylko chrześcijańskiej, ale także ogólnoludzkiej, gdyż symbol ten wyraża uniwersalne wartości – prawdę, sprawiedliwość, dobro i piękno, gotowość do poświęcenia dla drugiego człowieka, wolność ojczyzny. Projekt zakłada zatem, że Rada Miasta wezwałaby do poszanowania wiary, tożsamości narodowej i kulturowej mieszkańców Warszawy, w tym poprzez uświęcone wielowiekową tradycją umieszczanie symboli tej wiary i tożsamości w ratuszu, radzie miasta, urzędach dzielnic czy innych miejscach publicznych. Autorzy projektu wskazują, że każdy ma prawo do obecności krzyża i symboliki religijnej w swoim miejscu pracy, w tym do eksponowania ich np. na swoim biurku czy ścianie. Prawo to posiadają również osoby zatrudnione przez Urząd Miasta.

Obywatelski projekt stanowiska zawiera także jednoznaczną ocenę, że standard nr 4 zarządzenia Rafała Trzaskowskiego w całości, w odniesieniu do krzyża i symboliki religijnej, uderza w zagwarantowaną w art. 53 ust. 2 Konstytucji RP wolność religii, obejmującą „wolność wyznawania lub przyjmowania religii według własnego wyboru oraz uzewnętrzniania indywidualnie lub z innymi, publicznie lub prywatnie, swojej religii przez uprawianie kultu, modlitwę, uczestniczenie w obrzędach, praktykowanie i nauczanie”. Narusza on także ustanowioną przez art. 25 ust. 2 Konstytucji RP zasadę zachowywania przez władze publiczne bezstronności w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych oraz zapewniania swobody ich wyrażania w życiu publicznym, jak również współdziałania państwa, kościołów i innych związków wyznaniowych dla dobra człowieka i dobra wspólnego. W związku z tym, Rada Miasta, przyjmując to stanowisko, wyraziłaby także poparcie dla wszelkich zgodnych z prawem działań mających na celu wyeliminowanie standardu nr 4 z obrotu prawnego – w szczególności poprzez zaskarżanie tego zarządzenia do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Na początku czerwca warszawski ratusz udzielił odpowiedzi na masowe skargi na zarządzenie prezydenta. Urząd Miasta przyznał, że zarządzenie zostało przygotowane odpłatnie przez zewnętrzny podmiot – fundację „Instytut Miast Praw Człowieka”. Na wykonanie zadania fundacja otrzymała od ratusza aż 129.910 zł, a proces wyłonienia organizacji jako wykonawcy „standardów” może budzić poważne wątpliwości.  Konkurs został ogłoszony 5 kwietnia 2023 r. – tymczasem fundacja niecały miesiąc wcześniej (8 marca) zmieniła swoją nazwę i dopisała do celów statutowych „wsparcie procesów tworzenia i wdrażania polityk wewnętrznych instytucji i organizacji”. Przed ogłoszeniem wyników konkursu, do zarządu fundacji dołączono Katarzynę Wilkołaską, która od 2019 do 2021 r. pełniła w warszawskim ratuszu funkcję pełnomocniczki Rafała Trzaskowskiego ds. kobiet, a w latach 2021-2023 była asystentką lewicowej europosłanki Sylwii Spurek. W radzie fundacji zasiadają także Marta Abramowicz i Anna Strzałkowska – aktywistki LGBT, autorki wypowiedzi wzywających do zniszczenia Kościoła katolickiego.