2 marca chorwacki Sąd Konstytucyjny ogłosił, że pochodzące z czasów komunistycznych przepisy dopuszczające aborcję nie naruszają Konstytucji Republiki Chorwackiej. Nakazał jednak chorwackiemu parlamentowi uchwalenie w ciągu 2 lat nowej ustawy, która lepiej będzie chroniła nienarodzone dzieci, ograniczając do minimum liczbę aborcji.

2 marca chorwacki Sąd Konstytucyjny ogłosił, że pochodzące z czasów komunistycznych  przepisy dopuszczające aborcję nie naruszają Konstytucji Republiki Chorwackiej. Nakazał jednak chorwackiemu parlamentowi uchwalenie w ciągu 2 lat nowej ustawy, która lepiej będzie chroniła nienarodzone dzieci, ograniczając do minimum liczbę aborcji.

W grudniu 2016 r. Instytut Ordo Iuris informował, że chorwacki Sąd Konstytucyjny zdecydował się rozpatrzyć wniosek Chorwackiego Ruchu dla Życia i Rodziny z 1991 r. o zbadanie konstytucyjności ustawy o środkach zdrowotnych umożliwiających wykonanie prawa do swobodnej decyzji o narodzinach dzieci. W ślad za komunistycznymi rozwiązaniami prawnymi z 1978 r. ustawa ta określa uśmiercenie człowieka na prenatalnym etapie jego rozwoju jako „swobodną decyzję o urodzeniu dziecka” (art. 2 ustawy) i legalizuje bez ograniczeń jego dokonanie przez pierwszych 10 tygodni ciąży.

W orzeczeniu z dnia 2 marca 2017 r. chorwacki Sąd Konstytucyjny orzekł, że zaskarżona ustawa nie jest niezgodna z Konstytucją Republiki Chorwacji w zakresie wskazanym we wniosku o zbadanie jej konstytucyjności. Sąd Konstytucyjny postanowił oddać kompetencję do podjęcia decyzji o tym, kiedy zaczyna się ludzkie życie ustawodawcy zwykłemu, unikając ostatecznego rozstrzygnięcia.

Decyzja ta jest o tyle zaskakująca, że jeszcze w 2009 r. Sąd Konstytucyjny zwrócił się do wszystkich czterech chorwackich uniwersytetów medycznych z prośbą o opinię w tej sprawie. Wszystkie cztery, w tym Komisja Etyki Szpitala Klinicznego w Zagrzebiu, stwierdziły, że życie ludzkie zaczyna się w momencie połączenia męskich i żeńskich gamet, czyli w momencie poczęcia. Mimo to, w wydanym wyroku Sąd Konstytucyjny przedstawił nieakceptowalną tezę, że choć prawo chroni przyrodzoną godność nienarodzonego dziecka jako człowieka, to dziecko to nie jest osobą zasługującą na ochronę prawa do życia. Dokonanie w orzeczeniu takiego sztucznego rozróżnienia pomiędzy „człowiekiem” a „osobą” jest sprzeczne z podstawowymi zasadami europejskiej kultury prawnej i prowadzi do bezpodstawnego odebrania części ludzi ochrony wynikającej z praw podstawowych.

Zdanie odrębne do wyroku Sądu Konstytucyjnego zgłosił sędzia Miroslav Šumanović, który stwierdził, że obowiązkiem państwa jest ochrona życia poczętego, a prawo powinno być zgodne z Konstytucją Republiki Chorwackiej nie tylko formalnie, ale i materialnie. W związku z tym, sędzia Šumanović uznał za niezbędne uchylenie przepisów zezwalających na przeprowadzanie aborcji.

Chociaż Sąd Konstytucyjny nie stwierdził niezgodności ustawy z konstytucją, to nakazał parlamentowi przyjęcie w ciągu 2 lat nowej ustawy regulującej kwestię aborcji, aby ta „stała się sytuacją wyjątkową”.  W orzeczeniu stwierdzono również, że obecnie obowiązująca ustawa została przyjęta na gruncie innego niż aktualny porządku konstytucyjnego, a jej przepisy odwołują się w wielu miejscach do nieistniejących już instytucji prawnych.

Sąd Konstytucyjny zarekomendował, aby nowe przepisy określały katalog „środków edukacyjnych i prewencyjnych“, które ograniczą dokonywanie aborcji do sytuacji wyjątkowych. Wśród propozycji Sądu szczególną uwagę zwraca, po pierwsze, sugestia wprowadzenia obligatoryjnego „okresu refleksji” poprzedzającego aborcję, podczas którego kobiety miałyby być informowane o alternatywnych rozwiązaniach oraz o przysługującym im wsparciu. Po drugie, sędziowie postulują, żeby ustawodawca dokonał dodatkowej oceny, czy i w jakich przypadkach aborcja powinna być refundowana ze środków publicznych.

Organizacje pro-life nie zgadzają się z treścią rozstrzygnięcia. Deklarują, że przez najbliższe 40 dni będą zbierać podpisy pod petycją adresowaną do parlamentu, w której zwrócą się, by w nowej ustawie zagwarantowano pełną ochronę życia dziecka.

Czytaj więcej

„Dobre prawo dla Polski” – Ordo Iuris na dyskusji w Trybunale Konstytucyjnym
4 listopada 2025

„Dobre prawo dla Polski” – Ordo Iuris na dyskusji w Trybunale Konstytucyjnym

Podczas spotkania skupiono się na zagadnieniach dotyczących funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości…

Przeszkadzał w Mszy, ale nie złośliwie. Postępowanie w sprawie Piotra Wielgusa umorzone
4 listopada 2025

Przeszkadzał w Mszy, ale nie złośliwie. Postępowanie w sprawie Piotra Wielgusa umorzone

Instytut podkreślił, że zachowanie protestujących wywołało wśród wiernych uczestniczących w…

Jak polski rząd wdraża konwencję stambulską? Raport przekazany Radzie Europy
4 listopada 2025

Jak polski rząd wdraża konwencję stambulską? Raport przekazany Radzie Europy

W dokumencie zabrakło odniesienia do kwestii przejrzystości finansowania organizacji pozarządowych…

Surogacja jako forma sprzedaży dzieci i naruszenia praw kobiet – opinia Ordo Iuris dla Specjalnego Sprawozdawcy ONZ
3 listopada 2025

Surogacja jako forma sprzedaży dzieci i naruszenia praw kobiet – opinia Ordo Iuris dla Specjalnego Sprawozdawcy ONZ

Dzieci urodzone w wyniku surogacji często tracą prawo do pełnej…

Trybunał w Strasburgu: Włochy miały prawo unieważnić akt urodzenia z dwiema „matkami”
3 listopada 2025

Trybunał w Strasburgu: Włochy miały prawo unieważnić akt urodzenia z dwiema „matkami”

Wyrok ETPC wpisuje się w ugruntowaną linię orzeczniczą, zgodnie z…

Miniony tydzień w Ordo Iuris oraz Centrum Życia i Rodziny
31 października 2025

Miniony tydzień w Ordo Iuris oraz Centrum Życia i Rodziny

Przedstawiciele Ordo Iuris wzięli udział w ośmiu panelach konwencji programowej…

Prokuratura odmówiła wszczęcia postępowania w sprawie wytycznych Minister Leszczyny. Ordo Iuris składa zażalenie do sądu
31 października 2025

Prokuratura odmówiła wszczęcia postępowania w sprawie wytycznych Minister Leszczyny. Ordo Iuris składa zażalenie do sądu

Prokuratura odmówiła wszczęcia postępowania w sprawie tzw. wytycznych Minister Zdrowia…

Debata w Parlamencie Europejskim na temat strategii bezpieczeństwa wewnętrznego w UE
30 października 2025

Debata w Parlamencie Europejskim na temat strategii bezpieczeństwa wewnętrznego w UE

Dyskusja ukazała rosnące napięcia między zwolennikami dalszej integracji polityki bezpieczeństwa…

Krytyczne uwagi Ordo Iuris do projektu ustawy o bezpłatnej antykoncepcji. W tle katastrofalna sytuacja finansowa NFZ
30 października 2025

Krytyczne uwagi Ordo Iuris do projektu ustawy o bezpłatnej antykoncepcji. W tle katastrofalna sytuacja finansowa NFZ

Podstawowym, całkowicie błędnym założeniem projektu jest przyjęcie, że ciąża stanowi…

Chodzenie do kościoła powodem rozdzielenia rodziny. Szwecja pozwana do Strasburga
29 października 2025

Chodzenie do kościoła powodem rozdzielenia rodziny. Szwecja pozwana do Strasburga

Dochodzenie wykazało brak dowodów na znęcanie. Rodzice zostali wówczas przez…