Szpitale wobec nielegalnych wytycznych aborcyjnych. Ordo Iuris prezentuje nowy poradnik

Dziś w siedzibie Ordo Iuris w Warszawie został zaprezentowany nowy poradnik Instytutu dla podmiotów leczniczych, w tym szpitali, dotyczący tego, jak korzystać z instytucjonalnej klauzuli sumienia. Przypomniano także o poprzednich publikacjach prawników Instytutu Ordo Iuris, skierowanych do lekarzy oraz do położnych i pielęgniarek, które to publikacje mają na celu wyjaśnienie kwestii związanych z ich prawem do sprzeciwu sumienia oraz sposobów praktycznego korzystania z tego prawa. Publikacja poradnika dla podmiotów leczniczych zbiegła się w czasie z opublikowaniem przez Instytut Ordo Iuris rozmowy z położnymi na temat tego, jak ich prawo do sprzeciwu sumienia jest łamane w kontekście tzw. wytycznych aborcyjnych byłej minister zdrowia Izabeli Leszczyny. Na dzisiejszej konferencji prasowej wybrzmiewały również głosy dyrektorów szpitali, zwolnionych za niezłomną postawę w sprawie ochrony życia.

W konferencji prasowej pod tytułem „Uratujmy szpitale przed nielegalnymi wytycznymi aborcyjnymi” wzięli udział: Monika Leszczyńska, wiceprezes Ordo Iuris; mec. Katarzyna Gęsiak, odpowiedzialna w Instytucie za sprawy związane z prawem medycznym i bioetyką, a także autorka nowego poradnika dla podmiotów leczniczych; dr inż. Agnieszka Chrobak, była dyrektor wrocławskiego Szpitala im. A. Falkiewicza, która sprzeciwiała się stosowaniu wytycznych i została odwołana ze stanowiska; oraz prof. Bogdan Chazan, ginekolog, były dyrektor Szpitala Świętej Rodziny w Warszawie, członek Komitetu Wykonawczego Europejskiej Federacji Stowarzyszeń Lekarzy Katolickich.

Jak zwróciła uwagę Monika Leszczyńska na otwarcie konferencji, kolejny poradnik Instytutu Ordo Iuris poświęcony klauzuli sumienia – tym razem skierowany do dyrekcji szpitali – stanowi odpowiedź na sprzeczne z Konstytucją i ustawą wytyczne ogłoszone 30 sierpnia 2024 r. przez minister Leszczynę i premiera Donalda Tuska.

Mec. Katarzyna Gęsiak: wolność sumienia jest wartością konstytucyjną

Po niej głos zabrała mec. Katarzyna Gęsiak, która przypomniała, że wolność sumienia nie jest dobrem nadanym przez jakąkolwiek ustawę, lecz wartością konstytucyjną, potwierdzoną przez Trybunał Konstytucyjny.

– Przysługuje ona każdemu człowiekowi, ale także instytucjom, które ten człowiek tworzy. W związku z tym absolutnie fałszywa jest teza, że instytucjonalna klauzula sumienia nie istnieje i że jedynie lekarze jako osoby fizyczne mogą się na nią powoływać. Co więcej, Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy już w 2010 roku przesądziło, że podmiotom leczniczym przysługuje instytucjonalna klauzula sumienia, że mogą one – jako instytucje, jako jednostki zrzeszające osoby fizyczne – powoływać się na taką klauzulę.

Dalej wyjaśniła prawnik Instytutu:

– Nasz nowy poradnik zawiera wiele cennych, praktycznych informacji, przedstawionych w przystępnej formie, która ma na celu przybliżenie podstawowych zagadnień, ale także umożliwienie praktycznego skorzystania z nich w działalności danej placówki.

Mec. Katarzyna Gęsiak przypomniała jednocześnie, że instytucjonalna klauzula sumienia jest możliwa w przypadku wszystkich procedur o charakterze nieleczniczym.

– Do takich procedur w szczególności zaliczają się aborcja, operacje zmiany płci czy zapłodnienie pozaustrojowe.

Prof. Bogdan Chazan: pytania o rolę aborcji w systemie ochrony zdrowia

Prof. Bogdan Chazan zabrał głos jako trzeci, rozpoczynając od pytań, które nasuwają się wielu osobom w placówkach medycznych:

– Dlaczego procedura zabicia nienarodzonego dziecka została uznana za tak ważną w opiece zdrowotnej nad matkami i dziećmi? I wreszcie: dlaczego zbiorowe sumienie pracowników danej jednostki leczniczej, a także indywidualne sumienie zatrudnionych tam osób, zostało potraktowane tak niesprawiedliwie i tak ostro? Szpitale położniczo-ginekologiczne są różne. Jedne zajmują się leczeniem niepłodności, inne koncentrują się na sprawach położniczych. Tymczasem z tego rozporządzenia wynika, że wszystkie one mają uczestniczyć, mają solidarnie, jednocześnie i bez żadnych ograniczeń angażować się w tę procedurę.

Jak zwrócił uwagę prof. Chazan, nie wszystkie szpitale są do tego odpowiednio przygotowane, tym bardziej że na podstawie przesłanki zdrowia psychicznego, którą minister Leszczyna wprowadziła drogą wydania wytycznych, możliwa jest aborcja aż do dziewiątego miesiąca ciąży:

– Nie każdy szpital zorganizowany na pierwszym poziomie opieki, rejonowy, będzie mógł poradzić sobie z noworodkiem, który urodzi się żywy w wyniku aborcji donoszonej i będzie wołał o pomoc. Nie każdy szpital, a właściwie żaden szpital rejonowy, nie ma możliwości udzielenia intensywnej opieki nad takim noworodkiem.

Powiedział także, jako profesor medycyny i były dyrektor szpitala:

– Jeszcze nigdy w historii żadna instytucja inna niż towarzystwo naukowe nie wydawała zaleceń dotyczących postępowania medycznego. Tymczasem te wytyczne stanowią niechlubny wzór takich zasad – próbę przymuszenia, próbę wywarcia presji na pracowników medycznych. Mam nadzieję, że moi koledzy i koleżanki, lekarze ginekolodzy, a także dyrektorzy szpitali, po dzisiejszej konferencji prasowej będą mieli argumenty, aby zakwestionować zarówno treść wytycznych, jak i treść rozporządzenia minister Leszczyny.

Dr Agnieszka Chrobak: konsekwencje aborcji ponosi przede wszystkim kobieta

Jako ostatnia zabrała głos dr inż. Agnieszka Chrobak:

– Największe konsekwencje aborcji ponosi pacjentka, kobieta, która przychodzi ze skierowaniem na aborcję, na terminację ciąży. Jestem naukowcem, osobą, która przez wiele lat zajmowała się zagadnieniami związanymi ze zdrowiem prokreacyjnym i z niepłodnością. Tym bardziej, kierując się wiedzą medyczną, wiedziałam, jakie poważne konsekwencje ponosi sama kobieta. Stąd jako dyrektor zabiegałam o to, aby zapewnić rodzinom, kobietom w tzw. ciąży powikłanej, zespół konsultujący – zespół specjalistów, który pomógłby realnie, a nie wykonał najprostszą rzecz, czyli aborcję.

Dzieląc się własnym doświadczeniem, również sprzed 20 lat, kiedy uczestniczyła w zespole terapeutycznym wspierającym kobiety po aborcji, dr Chrobak powiedziała dalej:

– Znam kilkadziesiąt kobiet, które podjęły taką decyzję, i mogę z całą pewnością powiedzieć, że decyzja o aborcji nie jest decyzją kobiety. Kobiety, z którymi miałam przyjemność i zaszczyt współpracować w procesie terapii, niejednokrotnie, przychodząc na terapię, uważały, że są winne w 200 procentach. Tymczasem to my – jako dyrektorzy placówek, jako personel medyczny, jako rodziny – mamy największy wpływ i to my mamy obowiązek, ale też przyjemność i zaszczyt, wesprzeć kobietę w trudnej sytuacji.

Zwolniona w ubiegłym roku ze stanowiska dyrektora Szpitala im. A. Falkiewicza we Wrocławiu Agnieszka Chrobak opowiedziała na zakończenie:

– Przyszłam i objęłam stanowisko dyrektora placówki, ponieważ moim głównym celem była poprawa jakości opieki okołoporodowej. To znaczy: miałam wyeliminować przemoc, która istniała w mojej placówce. A aborcja, terminacja ciąży, jest najwyższą formą przemocy. Cóż to jest za świat, jeśli podejmujemy najwyższą formę przemocy wobec niewinnego, małego dziecka? Kiedy to sobie uświadomimy i wyobrazimy, wydaje się nam to wręcz niemożliwe, że cywilizowani ludzie mogą tak postąpić. I dlatego taka była moja decyzja – z powodów oczywiście moralnych, ale przede wszystkim z pełną świadomością tego, że aborcja, terminacja ciąży, jest najwyższą formą przemocy nie tylko wobec dziecka, ale również wobec kobiety i jej rodziny.

Dlatego też Instytut Ordo Iuris na rzecz Kultury Prawnej zachęca osoby zainteresowane do pobrania bezpłatnego poradnika dla podmiotów leczniczych pt. „Jak korzystać z instytucjonalnej klauzuli sumienia”.

PRZECZYTAJ PORADNIK Pobierz

Jednocześnie podczas dzisiejszej konferencji prasowej mec. Katarzyna Gęsiak ogłosiła, że w dniu dzisiejszym zostanie wysłany list do minister zdrowia Jolanty Sobierańskiej-Grendy z apelem o jak najszybsze uchylenie bezprawnych wytycznych jej poprzedniczki. W celu wywarcia dodatkowej presji na minister Sobierańską-Grendę Instytut Ordo Iuris uruchomił również petycję „Wycofajmy aborcję”.