Warszawa: po opinii Ordo Iuris, wojewoda stwierdził nieważność miejskiego zakazu ukazywania prawdy o aborcji i postulatach ruchu LGBT

Adobe Stock

• Rozstrzygnięciem nadzorczym z 6 sierpnia wojewoda mazowiecki Konstanty Radziwiłł stwierdził nieważność uchwały Rady Miasta Stołecznego Warszawy z 8 lipca 2021 r., zakazującej eksponowania wizerunków dzieci pozbawionych życia w wyniku aborcji oraz przypominania rzeczywistych postulatów ruchu politycznego LGBT.

• Radni przyjęli uchwałę pomimo negatywnej opinii miejskiego prawnika i skarbnika, zdając sobie sprawę z jej niezgodności z prawem.

• Instytut Ordo Iuris w opinii przesłanej wojewodzie wskazywał, że uchwała nie spełniała wymogów ustawy o samorządzie gminnym, obejmując swoim zakresem obszar już uregulowany w innych ustawach.

• To kolejne zwycięstwo wolności słowa nad ideologiczną cenzurą, po uchyleniu podobnej uchwały w Krakowie i zatwierdzeniu uchylenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny.

PRZECZYTAJ OPINIĘ - LINK

„Stwierdzenie przez wojewodę nieważności warszawskiej uchwały zakazującej ukazywania prawdy o aborcji i postulatach ruchu «LGBT» to kolejne zwycięstwo wolności słowa nad ideologiczną cenzurą, po wcześniejszym uchyleniu podobnej uchwały w Krakowie” – stwierdza apl. adw. Nikodem Bernaciak, analityk Centrum Analiz Prawnych Instytutu Ordo Iuris.

17 czerwca 2021 r. grupa radnych reprezentowana przez Jarosława Kaczyńskiego (Koalicja Obywatelska) złożyła wniosek o wprowadzenie do porządku obrad Rady miasta st. Warszawy projektu uchwały “w sprawie wprowadzenia przepisów porządkowych zakazujących poruszania się niektórymi rodzajami pojazdów”. 1 lipca Rada otrzymała uwagi Prezydenta m. st. Warszawy, w zakresie wskazanym w opinii radcy prawnego Anny Chmiel z 22 czerwca oraz skarbnika m. st. Warszawy z 30 czerwca. Obie opinie oceniały projekt w sposób negatywny, zauważając, iż „brak jest podstaw prawnych, które uzasadniałyby wydanie przepisów porządkowych w zakresie wynikającym z projektu uchwały”. Mimo to, 8 lipca podczas głosowania projekt poparło 41 radnych, przy 18 głosach przeciwnych.

Wojewoda mazowiecki miał 30 dni na rozstrzygnięcie o nieważności uchwały. 20 lipca Instytut Ordo Iuris przedstawił wojewodzie opinię, podkreślającą, iż uchwała stanowi niedopuszczalną uzurpację kompetencji ustawodawcy ze strony Rady m. st. Warszawy, ponieważ przepisy w niej zawarte przyjęto bez ustawowych przesłanek pozwalających na ich wydanie. Ponadto, w opinii zwrócono uwagę na dotychczasowe orzecznictwo sądów potwierdzających konsekwentnie zgodność z prawem prezentowania drastycznych treści w obronie istotnych dóbr i wartości, takich jak życie i zdrowie ludzkie. Banery pro life w orzeczeniach sądów porównywano m.in. do kampanii społecznych wzywających do ostrożności na drogach czy też do drastycznych zdjęć umieszczanych na opakowaniach papierosów.

W opinii wskazano również, że przepisy uchwały mające na celu zakazanie poruszania się po ulicach Warszawy furgonetek Fundacji Pro – prawo do życia, prezentujących w ramach kampanii “Stop pedofilii” treści uznane przez sąd okręgowy w Gdańsku za zgodne z prawdą, naruszają konstytucyjne prawo do pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Na koniec przypomniano decyzję wojewody małopolskiego, który w grudniu stwierdził nieważność uchwały Rady Miasta Krakowa z 18 listopada 2020 r., zakazującej ukazywania fotografii przedstawiających rzeczywiste skutki aborcji. Instytut Ordo Iuris przedstawił wcześniej wojewodzie opinię dotyczącą uchwały. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 7 lipca 2021 r. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie wojewody małopolskiego, oddalając skargę radnych. Pozwala to przypuszczać, że nawet gdyby radni warszawscy postanowili zaskarżyć rozstrzygnięcie do WSA, sąd stanie po stronie wolności słowa. Oprócz Instytutu, z apelem o stwierdzenie nieważności uchwały Rady m.st. Warszawy zwrócili się do wojewody mazowieckiego także wiceminister sprawiedliwości oraz Prokuratura Okręgowa w Warszawie.

6 sierpnia wojewoda mazowiecki wydał rozstrzygnięcie nadzorcze, stwierdzające nieważność uchwały z 8 lipca. Jak wskazał w uzasadnieniu, „Rada Miasta Stołecznego Warszawy nie wywiązała się ze swojego obowiązku i nie wykazała w treści aktu oraz w jego uzasadnieniu, że wystąpiły ustawowe przesłanki upoważaniające ją do wydania przepisów porządkowych. Ponadto uchwała została podjęta pomimo negatywnej opinii obsługi prawnej Miasta”.  Stwierdzenie to pokrywa się ze stanowiskiem Instytutu, w którym wskazano, że „[p]rzepisy tego aktu zostały sformułowane bez spełnienia ustawowych przesłanek pozwalających na ich wydanie. Został on przegłosowany wbrew negatywnym opiniom prawnym profesjonalistów”.