główne PUNKTY

1

W ostatnich dniach miało miejsce kolejne i zarazem ostatnie spotkanie Międzyrządowego Organu Negocjacyjnego (INB), czyli specjalnego organu, który w ramach struktury Światowej Organizacji Zdrowia odpowiada za opracowanie tekstu tzw. traktatu pandemicznego.

2

Było to pierwsze posiedzenie tego gremium prowadzone bez przedstawiciela Stanów Zjednoczonych, które w styczniu, na mocy rozporządzenia wykonawczego Prezydenta Donalda Trumpa, zdecydowały się wystąpić ze Światowej Organizacji Zdrowia.

3

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez WHO, w projekcie traktatu pandemicznego zawarto postanowienia dotyczące m.in. ustanowienia systemu dostępu do patogenów, budowania zróżnicowanych geograficznie zdolności badawczo-rozwojowych czy ułatwienia transferu technologii i powiązanej wiedzy.


W dniach od 7 do 12 oraz 15 kwietnia miało miejsce 13 spotkanie Międzyrządowego Organu Negocjacyjnego (Intergovernmental Negotiating Body), czyli gremium, które z ramienia Światowej Organizacji Zdrowia odpowiada za przygotowanie projektu tekstu traktatu pandemicznego. Opracowywana umowa międzynarodowa ma na celu stworzenie globalnego systemu gotowości, zapobiegania i przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych. Kwietniowe posiedzenie było przedłużoną i wznowioną sesją spotkania INB, które obradowało od 17 do 21 lutego. Było to pierwsze spotkanie tego organu bez udziału delegata USA. Ostateczna decyzja dotycząca związania się postanowieniami przyszłego traktatu będzie jednak należała do państw członkowskich WHO, które będą mogły go ratyfikować w trybie określonym przez ich konstytucje.

Otwierając wznowione posiedzenie INB, Dyrektor Generalny WHO, dr Tedros Adhanom Ghebreyesus zwrócił uwagę na zagrożenia wynikające z globalnych pandemii.

– Pandemia może zabić więcej ludzi i spowodować większe zakłócenia społeczne i gospodarcze niż wojna. Szacuje się, że pierwsza wojna światowa zabiła od 15 do 22 milionów ludzi, podczas gdy pandemia grypy w 1918 roku pochłonęła około 50 milionów ofiar, czyli ponad dwukrotnie więcej. Dlatego mówimy o bezpieczeństwie zdrowotnym, ponieważ zdrowie jest kwestią bezpieczeństwa – podkreślił pochodzący z Etiopii polityk.

Zgodnie z ogólnymi informacjami przekazanymi przez WHO, propozycje zawarte w projekcie tekstu traktatu dotyczą m.in. ustanowienia systemu dostępu do patogenów, budowania zróżnicowanych geograficznie zdolności badawczo-rozwojowych, czy ułatwienia transferu technologii i powiązanej wiedzy, potrzebnej do produkcji produktów zdrowotnych związanych z pandemią (np. szczepionek). Ponadto zamieszczano tam postanowienia dotyczące mobilizowania wykwalifikowanej, przeszkolonej i multidyscyplinarnej krajowej i globalnej siły roboczej w nagłych wypadkach zdrowotnych, ustanowienia koordynującego mechanizmu finansowego oraz stworzenia globalnego łańcucha dostaw i sieci logistycznej. Jak dotychczas projekt tej umowy międzynarodowej nie został jeszcze opublikowany.

W komunikacie na stronie internetowej WHO wskazano, iż projekt traktatu potwierdza suwerenność krajów w zakresie zajmowania się kwestiami zdrowia publicznego w ich granicach oraz, że żadne z postanowień projektu umowy nie może być interpretowane jako dające Światowej Organizacji Zdrowia jakiekolwiek uprawnienia do kierowania, nakazywania, zmieniania lub określania krajowych przepisów i polityk dotyczących m.in. szczepień.

Malebona Precious Matsoso – współprzewodnicząca INB, wyraziła zadowolenie z kwietniowego spotkania.

– Jestem zachwycona zjednoczeniem się krajów, ze wszystkich regionów świata wokół propozycji zwiększenia sprawiedliwości, a tym samym ochrony przyszłych pokoleń przed cierpieniem i stratami, jakie ponieśliśmy podczas pandemii COVID-19. Negocjacje były czasami trudne i przewlekłe. Ale ten ogromny wysiłek został podtrzymany przez wspólne zrozumienie, że wirusy nie respektują granic, że nikt nie jest bezpieczny przed pandemią, dopóki wszyscy nie będą bezpieczni, a zbiorowe bezpieczeństwo zdrowotne jest aspiracją, w którą głęboko wierzymy i którą chcemy wzmocnić – podkreśliła pochodząca z Republiki Południowej Afryki farmaceutka.

Druga współprzewodniczą INB, Anne-Claire Amprou, podkreśliła z kolei znaczenie projektu traktatu dla wzmocnienia globalnej architektury bezpieczeństwa zdrowotnego.

– Opracowując to historyczne porozumienie, kraje na całym świecie zademonstrowały swoje wspólne zaangażowanie w zapobieganie i ochronę wszystkich, wszędzie, przed przyszłymi zagrożeniami pandemicznymi. (…) To historyczne porozumienie na rzecz bezpieczeństwa zdrowotnego, sprawiedliwości i międzynarodowej solidarności – podkreśliła reprezentantka Francji.

– Narody świata tworzyły dziś historię w Genewie. Osiągając konsensus w sprawie traktatu pandemicznego, nie tylko wprowadziły w życie porozumienie na pokolenia, aby uczynić świat bezpieczniejszym, ale także pokazały, że multilateralizm jest żywy i ma się dobrze, i że w naszym podzielonym świecie narody mogą nadal współpracować, aby znaleźć wspólną płaszczyznę i wspólną reakcję na wspólne zagrożenia – zaznaczył Dyrektor Generalny WHO.

– Komentując zakończenie pierwszego etapu prac nad traktatem pandemicznym, bo tak właśnie można nazwać sfinalizowanie misji INB, warto zwrócić uwagę na kilka zasadniczych kwestii. W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż WHO nie opublikowała jeszcze oficjalnego projektu wspomnianej umowy międzynarodowej. Tymczasem to właśnie tylko ten dokument może posłużyć za podstawę do całościowej oceny ponad trzyletniej pracy Międzyrządowego Organu Negocjacyjnego. Trzeba równocześnie wskazać, iż dalsza decyzja dotyczą projektu przedmiotowej umowy międzynarodowej zależy od Światowego Zgromadzenia Zdrowia, które będzie obradowało m.in. w tej sprawie w dniach od 19 do 27 maja w Genewie. Biorąc pod uwagę dotychczasowe opóźnienie w pracach nad traktatem, presję środowisk medycznych oraz wysiłek państw tworzących WHO, jest wysoce prawdopodobne, iż Światowe Zgromadzenie Zdrowia przyjmie przedłożony projekt, ewentualnie wprowadzając swoje poprawki. Ostateczna decyzja, dotycząca związania się postanowieniami najprawdopodobniej przyszłego traktatu pandemicznego, będzie jednak należała do parlamentów suwerennych państw członkowskich WHO, które będą musiały wyrazić na to zgodę w trybie przewidzianym przez ich ustawy zasadnicze. Ta ostatnia uwaga odnosi się również do Polski – wskazuje Patryk Ignaszczak z Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris.

Źródło zdjęcia okładkowego: Adobe Stock

Wesprzyj nas

Czytaj więcej

Prokuratura odmówiła wszczęcia postępowania w sprawie wytycznych Minister Leszczyny. Ordo Iuris składa zażalenie do sądu
31 października 2025

Prokuratura odmówiła wszczęcia postępowania w sprawie wytycznych Minister Leszczyny. Ordo Iuris składa zażalenie do sądu

Prokuratura odmówiła wszczęcia postępowania w sprawie tzw. wytycznych Minister Zdrowia…

Debata w Parlamencie Europejskim na temat strategii bezpieczeństwa wewnętrznego w UE
30 października 2025

Debata w Parlamencie Europejskim na temat strategii bezpieczeństwa wewnętrznego w UE

Dyskusja ukazała rosnące napięcia między zwolennikami dalszej integracji polityki bezpieczeństwa…

Krytyczne uwagi Ordo Iuris do projektu ustawy o bezpłatnej antykoncepcji. W tle katastrofalna sytuacja finansowa NFZ
30 października 2025

Krytyczne uwagi Ordo Iuris do projektu ustawy o bezpłatnej antykoncepcji. W tle katastrofalna sytuacja finansowa NFZ

Podstawowym, całkowicie błędnym założeniem projektu jest przyjęcie, że ciąża stanowi…

Chodzenie do kościoła powodem rozdzielenia rodziny. Szwecja pozwana do Strasburga
29 października 2025

Chodzenie do kościoła powodem rozdzielenia rodziny. Szwecja pozwana do Strasburga

Dochodzenie wykazało brak dowodów na znęcanie. Rodzice zostali wówczas przez…

„Wzmocnienie sojuszu między szkołą a rodziną”. Włochy zamierzają rozszerzyć zakaz edukacji seksualnej
29 października 2025

„Wzmocnienie sojuszu między szkołą a rodziną”. Włochy zamierzają rozszerzyć zakaz edukacji seksualnej

Zgodnie z procedowanym projektem ustawy, instytucje szkolne są zobowiązane do…

Senat Hiszpanii przeciwko wpisaniu prawa do aborcji do Konstytucji
29 października 2025

Senat Hiszpanii przeciwko wpisaniu prawa do aborcji do Konstytucji

Choć socjalistyczny premier tego chciał, Hiszpania nie pójdzie śladem Francji…

O przyszłości Polski na konwencji programowej w Katowicach
28 października 2025

O przyszłości Polski na konwencji programowej w Katowicach

Przedstawiciele Instytutu Ordo Iuris uczestniczyli w ośmiu panelach podczas konwencji…

Polskie służby pochopnie wydaliły z Polski białoruską więźniarkę polityczną. Interwencja Ordo Iuris
28 października 2025

Polskie służby pochopnie wydaliły z Polski białoruską więźniarkę polityczną. Interwencja Ordo Iuris

Kobieta została wypuszczona przez litewskie służby i czeka na możliwość…

Nowa dynamika w globalnej ochronie życia. Prezes Ordo Iuris na konferencji w Waszyngtonie
27 października 2025

Nowa dynamika w globalnej ochronie życia. Prezes Ordo Iuris na konferencji w Waszyngtonie

Deklaracja Konsensusu Genewskiego tworzy międzynarodową platformę krajów opowiadających się za…

Miniony tydzień w Ordo Iuris oraz Centrum Życia i Rodziny
24 października 2025

Miniony tydzień w Ordo Iuris oraz Centrum Życia i Rodziny

W Senacie RP, z okazji Dnia Praw Rodziny, odbyła się…