„Prostsza i szybsza” Unia Europejska w parze z ideologią – program KE na 2025 rok

Adobe Stock

· Komisja Europejska opublikowała program prac na rok 2025, gdzie zapowiedziała dążenie do „odważniejszej, prostszej i szybszej Unii”.

· Dokument wskazuje, że KE dostrzega konieczność zmian i przemodelowania dotychczasowego sposobu funkcjonowania Unii Europejskiej. Program zakłada inicjatywy z zakresu innowacyjności, konkurencyjności, a przede wszystkim bezpieczeństwa, które w dużej mierze mogą przynieść pozytywne skutki. 

· Jednocześnie Komisja podtrzymuje deklaracje realizacji Zielonego Ładu i ideologicznych postulatów związanych z „prawami kobiet”, czy „równością” osób identyfikujących się z ruchem LGBT.

· Program prac przewiduje także dalsze wdrażanie kontrowersyjnego paktu migracyjnego oraz kreowanie UE na strażnika praworządności i demokracji.

· Instytut Ordo Iuris przygotował analizę unijnego dokumentu.

PRZECZYTAJ ANALIZĘ - LINK

Każdego roku Komisja Europejska przyjmuje program prac. W dokumencie tym określa listę działań, jakie zamierza realizować w najbliższych miesiącach. Program prac na rok 2025, który jest zarazem pierwszym rokiem nowej kadencji Komisji Europejskiej, przyjęto 11 lutego. Priorytetami KE mają być trwały dobrobyt i konkurencyjność, obrona i bezpieczeństwo, wsparcie dla ludzi, silne społeczeństwo i europejski model społeczny, troska o jakość życia, ochrona demokracji i umacnianie wartości, silna pozycja na świecie i trwała współpraca z partnerami oraz przyszłość Unii. Celem nadrzędnym jest zaś dążenie do „odważniejszej, prostszej i szybszej Unii”.

Analiza opublikowanego przez KE dokumentu znacząco studzi jednak nadzieje, jakie dają hasła i pierwsze akapity programu. Równość rozumiana jako uniformizacja i uprzywilejowanie czy walka ze zmianami klimatu nie zniknęły z agendy KE, ani nawet nie zeszły na dalszy plan. Pomimo licznych deklaracji, a nawet podjęcia aktywnych działań na rzecz deregulacji, zwiększania konkurencyjności UE, a w szczególności bezpieczeństwa państw członkowskich, Unia nie porzuca swej lewicowej agendy i nie powraca do korzeni gospodarczej wspólnoty.

Wśród licznych inicjatyw i aktywności, KE zapowiada zestaw propozycji deregulacyjnych, które mają już wkrótce przyczynić się do osiągnięcia celu KE, jakim jest zmniejszenie obciążeń administracyjnych o co najmniej 25 proc. wobec wszystkich przedsiębiorstw oraz zmniejszenie obciążeń dla małych i średnich przedsiębiorstw o co najmniej 35 proc. 

Jednym z kluczowych zadań jakie postawiła przed sobą Komisja jest uczynienie gospodarki europejskiej konkurencyjną. Motorem działań w tym aspekcie ma być opublikowany kilka tygodni temu Kompas Konkurencyjności, któremu Instytut Ordo Iuris poświęcił odrębną analizę. 

- Wśród proponowanych inicjatyw szczególną uwagę warto zwrócić na nową unijną strategię z zakresu jednolitego rynku. Jednolity rynek, postrzegany jako jedno z największych osiągnięć UE, które napędza wzrost gospodarczy i ułatwia codzienne życie europejskim przedsiębiorstwom i konsumentom, ma ulec modernizacjom, które przełożą się na wzrost konkurencyjności UE na całym świecie. Komisja zaznaczyła, że ułatwienia mają dotyczyć m.in. mobilności pracowników. W tym aspekcie powstaje pytanie o bieżącą i przyszłą politykę migracyjną Unii Europejskiej. Obywatele państw członkowskich UE już w tej chwili, co do zasady bez ograniczeń przemieszczają się pomiędzy krajami Unii. Kogo zatem i w jakim zakresie mają dotknąć ułatwienia związane z mobilnością i czy przypadkiem nie będą to regulacje umożliwiające swobodniejszy przepływ migrantów z państw trzecich pomiędzy państwami Unii? Projektowane w tym aspekcie rozwiązania z pewnością będą monitorowane przez nasz Instytut, zwłaszcza, że w programie prac Komisja wprost wskazała zintensyfikowanie wysiłków na rzecz wdrożenia paktu o migracji i azylu – komentuje Anna Kubacka z Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris.

Komisja Europejska sygnalizuje w programie prac szereg inicjatyw mogących budzić wątpliwości. Jedną z nich jest kontynuowanie prac nad ideą stworzenia „28. systemu prawa”, który docelowo miałby się stać nadrzędny wobec m.in. prawa pracy, prawa podatkowego, czy prawa spółek obowiązującego w państwach członkowskich UE. Komisja wskazała także, że jej celem pozostaje redukcja emisji gazów cieplarnianych o 90 proc. do 2040 r. Cel ten ma zostać zapisany w europejskim prawie klimatycznym. KE podkreśliła jednocześnie, że jeszcze przed spotkaniem COP30 w Belem w Brazylii, które zaplanowane jest na listopad 2025 r., przedstawi swoją „globalną wizję klimatu i energii”.

– W ramach aktywności na polu dekarbonizacji, KE zapowiada przyjęcie planu działania na rzecz zakończenia importu energii z Rosji. Dla wielu zapowiedź ta może okazać się szokująca, wszak od kilku lat unijni dygnitarze usilnie przekonują nas, że sankcje nałożone przez Unię na Rosję doskonale spełniają swoją rolę. W rzeczywistości jednak szereg umów zawartych przed 24 lutego 2022 r. pozostało w mocy i obowiązują do dziś. W trzy lata po eskalacji wojny na Ukrainie UE zapowiada zatem przyjęcie planu działania, aby „jeszcze bardziej zmniejszyć naszą zależność i całkowicie wycofać się z importu energii z Rosji”. Być może właśnie ten przykład działania Unii jest najodpowiedniejszą konkluzją, jeżeli chodzi o skuteczność i tempo podejmowania decyzji, które mają, zgodnie z zapowiedziami, sprowadzić unijną gospodarkę na tory konkurencyjności i innowacji – zaznacza Anna Kubacka. 

Wśród planów, które można ocenić pozytywnie jest m.in. strategia gromadzenia zapasów leków. Celem jest zmniejszenie zależności UE w zakresie leków i składników krytycznych, w przypadku których istnieje tylko kilku producentów lub krajów dostarczających.

– Tego rodzaju plany warto docenić, choć pytanie „dlaczego dzieje się to dopiero teraz?” pozostaje otwarte. Spóźnione zaangażowanie w strategie związane z bezpieczeństwem obywateli m.in. zdrowotnym i żywieniowym są tym bardziej zastanawiające, że walkę o przewrotnie pojmowaną praworządność, „prawa kobiet” i „prawa mniejszości” Unia toczyła i toczy nadal, mając do tego, jak się wydaje, niewyczerpalną wolę, zaangażowanie i środki finansowe – dodaje Kubacka.

Program prac KE jasno deklaruje bowiem kontynuację walki o „praworządną i demokratyczną” Europę oraz opracowanie nowych strategii i polityk związanych z dążeniem do „równości”. W zapowiedziach tych dostrzec można znacznie większą determinację (na co wskazuje konsekwentna realizacja tego typu założeń na przestrzeni ostatnich lat), niż w odniesieniu do realizacji pozostałych punktów programu.