„Sprzeciwiamy się bezprawnym działaniom podejmowanym wobec konstytucyjnych organów państwa” – kongres środowisk prawniczych w Trybunale Konstytucyjnym

Ordo Iuris

• W Trybunale Konstytucyjnym miał miejsce międzynarodowy kongres „Prawnicy dla Praworządności” zorganizowany przez Instytut Ordo Iuris i inne stowarzyszenia prawnicze.

• Podczas wydarzenia poruszono zagadnienia dotyczące praworządności, przypadków jej naruszania czy sytuacji w wymiarze sprawiedliwości, także w kontekście wyborów prezydenckich.

• W trakcie kongresu głos zabrali m.in. prezes TK Bogdan Święczkowski, prokurator krajowy Dariusz Barski czy Bartłomiej Wróblewski. Wystąpili również goście z USA, Węgier i Estonii.

• Kongres zakończyło podpisanie deklaracji współpracy prezesa Trybunału z organizacjami społecznymi na rzecz utrzymania praworządności w Polsce.

PRZECZYTAJ DEKLARACJĘ – LINK

Wydarzenie w Trybunale Konstytucyjnym zostało zorganizowane przez Instytut Ordo Iuris, Niezależne Stowarzyszenie Prokuratorów „Ad Vocem” i Ogólnopolskie Stowarzyszenie Sędziów „Sędziowie RP”. Kongres odbył się pod patronatem pierwszej Prezes Sądu Najwyższego Małgorzaty Manowskiej oraz Krajowej Rady Sądownictwa.

Wypowiedzi prelegentów dotyczyły głównie ataków na praworządność, jakich dopuszcza się rząd Donalda Tuska i organizacje międzynarodowe.

Jako pierwszy głos zabrał prezes TK Bogdan Święczkowski. Wskazał on m.in. na próby naruszenia suwerenności Polski przez instytucje Unii Europejskiej

– Dziś, jak nigdy wcześniej po 1989 r., widzimy, że spór o praworządność stał się elementem walki politycznej. Obserwujemy także próby narzucenia Polsce i innym krajom UE standardów, które nie znajdują umocowania w traktatach. Przejawia się to w presji instytucji międzynarodowych i ingerencji w system sądownictwa krajów członkowskich, a nawet w próbach wpływania na procesy wyborcze – podkreślił.  

Podobny wydźwięk miał list przewodniczącej Krajowej Rady Sądownictwa Dagmary Pawełczyk-Woickiej odczytany podczas kongresu.

–  Stosowanie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej bez oczekiwania na nowelizację ustaw, zaciera granicę między interpretacją a tworzeniem prawa, co podważa stabilność systemu prawnego i bezpieczeństwo obywateli. Tak opisane państwo przypomina „jaskinię zbójców”, w którym prawo staje się narzędziem arbitralnych decyzji, a nie fundamentem porządku społecznego – wskazała przewodnicząca.

Prokurator Krajowy Dariusz Barski zwrócił natomiast uwagę na skutki łamania prawa przez władze.

– Ignorowanie Konstytucji, ignorowanie zasad trójpodziału władzy organów konstytucyjnych dla osiągnięcia doraźnych celów politycznych, prowadzi do anarchizacji prawa. Jedyną metodą, aby to naprawić, jest powrót władzy wykonawczej do tego, aby działać zgodnie z literą prawa - zaznaczył

Dr Łukasz Bernaciński z Zarządu Ordo Iuris mówił z kolei o istocie i celu praworządności, także w perspektywie historycznej.

– Mamy bardzo długie tradycje praworządnościowe w Polsce, sięgające co najmniej XIV wieku. Natomiast nie mieliśmy dobrych tradycji w judykaturze związanych z zasadą państwa prawnego, w związku z naszą specyficzną historią m.in. z długim okresem zaborów – zauważył prawnik.

Następnie sędzia dr Łukasz Piebiak przedstawił zasady, na których powinna się opierać reforma wymiaru sprawiedliwości w Polsce.

– Dzisiejsza struktura sądownictwa jest anachroniczna, co niczemu nie służy. Natomiast struktura dwuinstancyjna, zarządzana w sposób menadżerski i profesjonalny, pozwoliłaby abyśmy wszyscy jako obywatele, mieli szybkie i mądre rozstrzygnięcia spraw – podkreślił prezes Prawników dla Polski.

Temat niezawisłości sędziowskiej poruszył natomiast sędzia Zygmunt Drożdżejko.

– Obecnie mamy do czynienia z permanentną ingerencją w niezawisłość sędziowską. Pojawiły się projekty, które wprost niszczą tę zasadę poprzez próbę likwidacji podstawowej jej gwarancji, czyli zasady nieusuwalności sędziów – mówił prezes Sędziów RP.

Na destrukcyjne działania unijnych organów zwrócił uwagę prof. Istvan Stumpf z Węgier.

– Obecne postępowanie UE nie służy budowaniu jedności, lecz tworzy więcej podziałów, brak zaufania. Każde wybory stają się polem walki, a każda kontrola staje się bronią. Europa potrzebuje powrotu do demokratycznej równowagi – wskazał komisarz rządu Węgier ds. uniwersytetów.

Poseł dr Bartłomiej Wróblewski podjął natomiast zagadnienie Konstytucji.

– Nowa Konstytucja musi być głęboko osadzona w polskiej tradycji ustrojowej, której najbardziej charakterystycznymi cechami jest przywiązanie, z jednej strony, do idei ładu, a z drugiej strony do wolności. Jej elementem powinno być uwzględnienie wątków uniwersalistycznych, w szczególności ochrony godności i życia ludzkiego – podkreślił polityk.

Głos zabrał także Mike Calamus z Estonii, członek Zarządu Konservatiivne Eesti. Porównał on doświadczenia estońskie z sytuacją polityczną w Polsce.

– Jeśli w Polsce wygrają liberałowie, to zacznie się ta sama droga, która była w Estonii, wybory zostaną skradzione. Dlatego tak ważne jest, aby przyglądać się, czy są jakiekolwiek próby ingerowania w wybory i wszelkie takie próby zgłaszać – powiedział.

Jednym z prelegentów był również sędzia Piotr Schab, były Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych. Zwrócił on uwagę na nadużycia, do jakich dochodziło w sądach.

– Władza swoim postępowaniem chciała nas zastraszyć, lecz to się jej po prostu nie udało. Ale jestem przekonany, że ta władza podejmie kolejną próbę, o ile będzie miała ku temu polityczne możliwości – zaznaczył sędzia.

Wydarzenie zakończyło podpisanie deklaracji współpracy prezesa Trybunału Konstytucyjnego z organizacjami społecznymi. Dokument ma na celu staranie o przywrócenie praworządności w Polsce.

– Naszymi działaniami pragniemy odnowić zaufanie do wymiaru sprawiedliwości, przywrócić obywatelom dostęp do sprawnych i bezstronnych sądów i prokuratury, a naszej służbie właściwą rolę w jej pełnieniu, ze szczególnym uwzględnieniem niezawisłości sędziowskiej, zasad etyki zawodowej, godności i uczciwości w egzekwowaniu praw Rzeczypospolitej Polskiej ustanowionych dla zabezpieczenia ładu społecznego, praw i wolności obywatelskich – podkreślono w deklaracji.

– W obliczu stale pogłębiającego się kryzysu ustrojowego, który obejmuje zakwestionowanie przez władzę wykonawczą i ustawodawczą zasad niezależności sądów i niezawisłości sędziów, jak również zasad legalizmu i praworządności, stanowiących fundament demokratycznego państwa prawnego, sprzeciwiamy się wszelkim bezprawnym działaniom podejmowanym wobec konstytucyjnych organów państwa – wskazali sygnatariusze.

– Apelujemy o współdziałanie wszystkich przedstawicieli środowiska prawniczego pragnących służyć Ojczyźnie praworządnej, w której równość wobec prawa, sprawiedliwość i godność ludzka znajdują stosowną ochronę. Czas wyrazić stanowcze wsparcie dla obiektywnego ładu konstytucyjnego. Czas na kategoryczne odrzucenie relatywizmu prawniczego przejawiającego się w działaniach władzy wykonawczej – wskazano.

Fot. Tomasz Daniluk/Ordo Iuris