Przyszłość konserwatyzmu w perspektywie transatlantyckiej. Ordo Iuris partnerem konferencji w Albanii 

Adobe Stock

· W Tiranie miała miejsce konferencja pt. „Forum Przyszłości Albanii. Konserwatywna Droga Naprzód”.

· Wydarzenie zostało zorganizowane przez Albanian Policy Center, Heritage Foundation z USA oraz Nazione Futura z Włoch.

· Partnerami konferencji zostali Instytut Ordo Iuris oraz Centrum Praw Podstawowych z Węgier

· Wydarzenie zostało podzielone na 4 panele dyskusje, podczas których dyskutowano na temat źródeł konserwatyzmu w Europie oraz jego roli w utrzymywaniu praw i wolności jednostki, rządów prawa i demokracji.

· W konferencji uczestniczyła Weronika Przebierała z Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris.

W panelach udział wzięli przedstawiciele świata akademickiego i organizacji pozarządowych, politycy i prawnicy. Podczas sesji rozpoczynającej przedstawiono amerykańskie i globalne realia oraz konieczność ożywienia konserwatyzmu w dzisiejszym świecie. Omówione zostały idee konserwatyzmu oraz jego rola w utrzymywaniu praw i wolności jednostki. Podkreślono także lekcje płynące z amerykańskiego „eksperymentu konserwatywnego" i potencjał USA w przewodzeniu polityce zagranicznej. 

Kolejne panele poświęcone zostały dyskusji na temat historycznego odbicia konserwatyzmu i jego anglosaskich filarów (m.in. Edmunda Burke’a czy Michaela Oakeshotta) w kierunku Europy kontynentalnej i przekształcenia współczesnego konserwatyzmu przez przywódców takich jak Ronald Reagan czy Margaret Thatcher. Reprezentanci Węgier i Włoch przedstawili obecne oblicze konserwatyzmu w swoich krajach, a także dyskutowali na temat przyszłości partii prawicowych w Europie i ich wpływu na krajobraz polityczny kontynentu.

Jeden z paneli dedykowany był kluczowej roli rodziny we współczesnym społeczeństwie i środkom niezbędnym do jej ochrony w obliczu obecnej dynamiki społecznej. Zagłębiono się w wyzwania stawiane przez współczesne ruchy kulturowe i omówiono wagę wartości rodzinnych. Omówiono także konserwatywną perspektywę polityki gospodarczej, podkreślając znaczenie wolnego rynku, ograniczonej interwencji państwowej oraz potrzebę decentralizacji gospodarczej. Poruszone zostały również kwestie bezpieczeństwa narodowego w Albanii (kraju członkowskim NATO), regionie i po obu stronach Atlantyku. Dyskutowano na temat zagrożeń zewnętrznych, zagłębiając się w aspekty geopolityczne.

Kolejny panel dotyczył fundamentalnych zasad konstytucjonalizmu, rządów prawa i niezależności kluczowych instytucji państwowych. Uczestnicy panelu, w tym Weronika Przebierała, porównywali europejskie i amerykańskie podejście do wymiaru sprawiedliwości. Dyskutowano na temat ich odmienności, poruszając jednocześnie temat obecnego stanu reformy wymiaru sprawiedliwości w Albanii. Przedstawicielka Ordo Iuris zwróciła uwagę na konieczność zapewnienia pełnej niezależności sądownictwa i niezawisłości sędziów. Podkreśliła także potrzebę promocji szkoły interpretacji prawa zwanej tekstualizmem, której twórcą jest zmarły sędzia Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych – Antonin Scalia. Tekstualizm, obok oryginalizmu, jest jedną ze szkół interpretacji, zgodnie z którą przepisy prawne powinny być interpretowane przede wszystkim językowo. Jak ujmuje to sędzia Scalia: „tekst jest prawem i tekst musi być zachowany”, a „słowa mają ograniczony zakres znaczeniowy, tak iż niedopuszczalna jest jakakolwiek interpretacja wychodząca poza ten zakres”. Tekstualizm jest konserwatywną teorią wykładni prawa, a do jego głównych zalet należą większa przewidywalność prawa, ograniczenie arbitralności działań rządu czy wzmocnienie demokracji.