Prawa i obowiązki Polaków w czasie epidemii koronawirusa – poradnik Ordo Iuris

Adobe Stock

Pandemia koronawirusa doprowadziła do nagłej zmiany trybu życia większości Polaków. Wywołuje to liczne pytania i wątpliwości natury prawnej. W związku z tym, Instytut Ordo Iuris przygotował poradnik dostępny na stronie koronawirus.ordoiuris.pl, dotyczący prawnych aspektów działalności służby zdrowia, sądów, administracji publicznej oraz sytuacji pracodawców, pracowników i konsumentów w czasie stanu epidemii. Będzie on pomocny m.in. dla osób, które w najbliższym czasie miały zaplanowane zabiegi medyczne, muszą załatwić ważne sprawy w urzędzie albo chcą uzyskać zwrot pieniędzy za odwołany lot. Instytut uruchomił także infolinię dla osób, które, w związku z obecną sytuacją, potrzebują wsparcia prawnego.

POBIERZ PORADNIK

Duże znaczenie ma to, w jaki sposób obecnie funkcjonują placówki medyczne. Co istotne, planowane zabiegi, operacje, hospitalizacja, rehabilitacja i badania niezwiązane z zapobieganiem i zwalczaniem epidemii koronawirusa, mogą zostać ograniczone do niezbędnego minimum lub czasowo zawieszone. Zaleca się także udzielanie świadczeń w postaci teleporad. Istnieje jednak możliwość zbadania pacjenta w placówce medycznej jeśli porada telefoniczna okazałaby się niewystarczająca. Dopuszczalne jest także wystawianie recept i zwolnień lekarskich w formie elektronicznej.

W okresie epidemii ograniczona została także działalność urzędów i sądów. Jest jednak możliwe załatwianie spraw elektronicznie za pośrednictwem Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej. Można z niej skorzystać również jako członek organu zarządzającego osobą prawną. Z kolei rozprawy i posiedzenia sądowe odbywają się tylko w wybranych sprawach z zakresu prawa rodzinnego i karnego. Przed planowanym terminem rozprawy warto drogą telefoniczną lub internetową potwierdzić w sądzie, czy na pewno się ona odbędzie.

Obecny stan w dużym stopniu dotyka także uczniów i studentów. Zamknięte zostały wszystkie szkoły i uczelnie wyższe. W związku z tym obawy mogli mieć studenci, których legitymacje tracą ważność 31 marca. Zgodnie jednak z wprowadzonymi przepisami, ich dokumenty pozostaną ważne do końca maja 2020 r. Oznacza to, że dalej będą mogli oni korzystać z ulgowych biletów w środkach komunikacji publicznej.

W trudnej sytuacji znaleźli się również przedsiębiorcy, których płynność finansowa została zagrożona. Będą oni mogli liczyć na wsparcie ze strony państwa w ramach ogłoszonej przez Radę Ministrów i prezydenta tzw. Tarczy Antykryzysowej. Według wstępnych propozycji przedstawicieli rządu, zakłada ona m.in. wypłatę świadczenia gwarantowanego z ZUS czy przesunięcie terminu składania deklaracji podatkowych. W niektórych sytuacjach możliwe ma być też odroczenie płatności składek na ZUS. 

Aby uniknąć sytuacji, w której duża część zespołu zostałaby objęta obowiązkową kwarantanną, pracodawcy mają prawo polecić pracownikom wykonywanie pracy zdalnej, tam, gdzie jest to możliwe. Pracownik nie ma jednak prawa do samodzielnego decydowania o przejściu na tryb pracy zdalnej. Dodatkowe uprawnienia przysługują za to pracownikom będącym rodzicami dzieci do lat 8. Mogą się oni ubiegać o przyznanie zasiłku opiekuńczego na okres nie dłuższy niż 14 dni.

„Ostatnie wydarzenia związane z rozprzestrzenianiem się choroby COVID-19 wywoływanej zakażeniem koronawirusem SARS-Cov-2 oraz wprowadzone przez władzę instrumenty zaradcze zmieniły całkowicie codzienne funkcjonowanie każdego z nas. Na przykładzie krajów południowej i zachodniej Europy widzimy, do jakiego wzrostu zachorowań i przypadków śmiertelnych prowadziło zlekceważenie przez władze rozwijającej się epidemii. Nie wiemy, jak długo potrwają specjalne środki ostrożności wynikające z wprowadzonego 20 marca stanu epidemii. W tej sytuacji z wielu stron do pracowników Instytutu Ordo Iuris trafiają pytania o prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, o działalność służby zdrowia, o instrumenty wsparcia dla przedsiębiorców, którzy stanęli przed wyzwaniem jakim jest zachowanie miejsc pracy Dlatego zdecydowaliśmy się na przygotowanie poradnika” – skomentował adw. Tomasz Piotr Chudzinski z Centrum Analiz Legislacyjnych Ordo Iuris.

Instytut Ordo Iuris zdecydował się także na uruchomienie bezpłatnej infolinii dla osób potrzebujących wsparcia prawnego w związku z zaistniałą sytuacją. Infolinia będzie czynna codziennie od poniedziałku do piątku w godzinach 11:00-17:00 pod numerem telefonu 533 326 803. Pytania można kierować również na adres mailowy: [email protected].