Wolności obywatelskie

Przewodnicząca Komisji Europejskiej wygłosiła w Parlamencie Europejskim w Brukseli doroczne orędzie o stanie Unii Europejskiej. W ramach tzw. „State of the Union”, Ursula von der Leyen poruszyła najważniejsze kwestie związane z obecną sytuacją w Unii Europejskiej, takie jak Europejski Zielony Ład, gospodarka, migracja czy rosyjska agresja na Ukrainę. Ursula von der Leyen zaznaczyła jednocześnie potrzebę dalszego poszerzania i pogłębiania integracji w ramach Unii Europejskiej. Przewodnicząca podziękowała też za wysiłki mające na celu pogłębianie tzw. równości genderowej i wskazała na imigrację jako na rozwiązanie problemów na rynku pracy.

Zielony Ład najważniejszą sprawą w Unii

Na początku swego orędzia, przewodnicząca Komisji Europejskiej zaznaczyła, iż dzisiejsza Unia Europejska jest odzwierciedleniem wizji tych, którzy o lepszej przyszłości po II wojnie światowej, nawiązując tym samym do integracji europejskiej. Nadchodzące wybory do Parlamentu Europejskiego będą momentem, w którym wyborcy zadecydują jakiej przyszłości i jakiej Europy pragną.

Samo orędzie koncentrowało się na kilku kluczowych tematach obejmujących najistotniejsze problemy, wyzwania i przyszłe projekty. Wśród nich Ursula von der Leyen wymieniła zagadnienia takie jak Europejski Zielony Ład, gospodarka, sztuczna inteligencja i cyfryzacja, sprawy społeczne, problematyka migracji czy rosyjska agresja na Ukrainę.

Jako pierwszy i najważniejszy projekt, przewodnicząca Komisji Europejskiej przedstawiła Europejski Zielony Ład (European Green Deal), czyli zbiór inicjatyw mających na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Sam Europejski Zielony Ład został przedstawiony jako odpowiedź na wezwanie historii. W tym kontekście Ursula von der Leyen przypomniała o różnych katastrofach naturalnych związanych ze zmianami klimatu. Wśród nich wymieniła m.in. ostatnie pożary i powodzie w Grecji oraz Hiszpanii czy inne negatywne zjawiska pogodowe, mające miejsce w wielu krajach Unii Europejskiej, stwierdzając, iż „taka jest rzeczywistość wrzącej planety”. Przewodnicząca Komisji Europejskie zwróciła również uwagę na aspekty ekonomiczne zielonej transformacji, podkreślając, iż została ona stworzona jako okazja do utrzymania przyszłego dobrobytu, wspominając także o inwestycjach i innowacyjności. Jednocześnie zaznaczyła, że modernizacja i dekarbonizacja mogą iść ze sobą w parze oraz że Komisja będzie wspierać europejski przemysł w tym procesie. Za przykład europejskiego sukcesu w tej materii przedstawiła energetykę wiatrową, podkreślając równocześnie, iż w związku z nowymi wyzwaniami potrzebne są pewne zmiany. Dlatego też Przewodnicząca Komisji Europejskiej ogłosiła Europejski Pakiet Energii Wiatrowej (European Wind Power Package), który ma opierać się na współpracy z przemysłem i państwami członkowskimi a obejmuje umiejętności, finansowanie i zapewnienie stabilnych łańcuchów dostaw.

Imigracja i gender

Ważnym elementem orędzia była kwestia migracji. Przewodnicząca Komisji Europejskiej wspomniała o konfliktach zbrojnych, zmianach klimatu i niestabilności, będących czynnikami, które zmuszają ludzi do zmiany miejsca zamieszkania i poszukiwania ochrony w innych państwach. Von der Leyen przytoczyła nowy Pakt o Migracji i Azylu, który, w jej opinii, jest efektem prac i swego rodzaju złotym środkiem pomiędzy potrzebą ochrony granic a potrzebą ochrony ludzi, pomiędzy suwerennością a solidarnością czy pomiędzy bezpieczeństwem a człowieczeństwem. Przewodnicząca Komisji Europejskiej wspomniała przy tym o ataku hybrydowym Białorusi na zewnętrzną granicę Unii, zaznaczając jednocześnie, że należy wzmocnić europejskie organy, który mają na celu zwalczanie handlu ludźmi i egzekwowanie prawa.

W trakcie swojej przemowy, przewodnicząca podziękowała za „przełomowe i pionierskie” działania w obszarze „równości genderowej” (gender equality), zaznaczając, iż znaczy to wiele dla niej jako kobiety. W tym miejscu odniosła się do Dyrektywy o Kobietach w Zarządach oraz o przystąpieniu Unii Europejskiej do Konwencji Stambulskiej. W dalszym fragmencie orędzia przytoczyła również Dyrektywę o Równych Płacach i Transparentności Wynagrodzeń oraz Dyrektywę w Sprawie Zwalczania Przemocy Wobec Kobiet. Jednocześnie Ursula von der Leyen stwierdziła, iż dotychczasowa praca w omawianej materii jest daleka od zakończenia i, jej zdaniem, musimy nadal wspólnie dążyć do postępu. 

Relacje z Chinami

Ursula von der Leyen wspomniała także o problemach związanych z nieuczciwą konkurencją. Za przykład podała nieuczciwe praktyki stosowane przez Chiny w obszarze energetyki słonecznej czy sektorze samochodów elektrycznych. W tym drugim przypadku zarzuciła Chińczykom zaniżanie cen tych samochodów m.in. ze względu na wsparcie państwa oraz będące tego efektem zalewanie światowych rynków ich produktami. Przewodnicząca ogłosiła w związku z tym, że Komisja rozpoczyna dochodzenie antysubsydyjne w sprawie pojazdów elektrycznych pochodzących z Chin. W trakcie swego orędzia stwierdziła jednocześnie, że równie ważne jest jednak utrzymanie otwartych linii komunikacji i dialogu z Chinami.

- Europa jest otwarta na konkurencję. Nie na wyścig do dna. Zmniejszanie ryzyka, ale nie rozprężenie - takie będzie moje podejście w rozmowach z          chińskimi przywódcami na szczycie UE-Chiny w tym roku – powiedziała Ursula von der Leyen. Tym samym Unia Europejska wchodzi w nowy etap zielonej transformacji.

W dalszej części swego orędzia, przewodnicząca Komisji Europejskiej skupiła się na kwestiach odnoszących się do ochrony środowiska, podkreślając znaczenie i bogactwo środowiska naturalnego w wielu różnych państwa członkowskich. Następnie zwróciła uwagę na rolę bezpieczeństwa żywnościowego i samowystarczalności w tym obszarze, wyrażając uznanie rolnikom, którzy dzięki swej pracy każdego dnia zapewniają Europejczykom jedzenie. W jej opinii Unia potrzebuje więcej dialogu i mniej polaryzacji w kwestiach związanych z rolnictwem. Dlatego też Ursula von der Leyen zaznaczyła, iż należy rozpocząć strategiczny dialog na temat przyszłości rolnictwa w Unii Europejskiej.

Kolejnym tematem orędzie były kwestie związane z gospodarką, sprawami społecznymi i konkurencyjnością. Wśród tych zagadnień Przewodnicząca Komisji Europejskiej wskazała trzy wyzwania, z którymi Europa będzie musiała się zmierzyć w nadchodzącym roku. Są nimi niedobory siły roboczej i kwalifikacji, inflacja i ułatwienie prowadzenia działalności firmom

Kwestie społeczno-gospodarcze 

W kontekście problemów na rynku pracy, von der Leyen podkreśliła znaczenie programu NextGeneraton EU, znany powszechnie jako fundusz odbudowy, który jest odpowiedzią na kryzys gospodarczy wywołany pandemią COVID-19. Przewodnicząca pozytywnie oceniła efekty tego projektu, podkreślając wzrost zatrudnienia oraz niedobory odpowiednio wykwalifikowanych pracowników w wielu różnych branżach, takich jak branża informatyczna, opieka zdrowotna czy turystyka. W jej opinii, należy poprawić dostęp do rynku pracy, co tyczy się zwłaszcza młodych pracowników i kobiet. W związki z tym, Europa potrzebuje również wykwalifikowanej imigracji oraz odpowiednich i daleko idących zmian w obszarach takich jak technologia, społeczeństwo czy demografia.  Należy powrócić do dialogu pomiędzy różnymi partnerami społecznymi, dlatego też w następnym roku zostanie zwołany nowy Szczyt Partnerów Społecznych w Val Duchesse, w nawiązaniu do wcześniejszych spotkań i negocjacji, dzięki którym po II wojnie światowej rozpoczął się proces integracji europejskiej.

Ursula von der Leyen podkreśliła wysiłki Europejskiego Banku Centralnego, mające na celu utrzymanie inflacji pod kontrolą. Wspomniała także o problemach związanych z energetyką, w tym z uzależnieniem Europy od rosyjskiego gazu, który został użyty przez Władimira Putina jako broń w kontekście rosyjskiej agresji na Ukrainę. Przewodnicząca Komisji Europejskiej za sukces uznała ustabilizowanie cen energii gazu oraz inwestycje w odnawialne źródła energii.

Co do ułatwienia prowadzenia działalności gospodarczej, Ursula von der Leyen zaznaczyła, że do końca roku zostanie powołany nowy organ, czyli Przedstawiciel Małych i Średnich Przedsiębiorstw (SME envoy), który będzie miał za zadanie informować przewodniczącą Komisji Europejskiej o najważniejszych problemach tej grupy przedsiębiorców. Natomiast każdy nowy akt prawny Unii Europejskiej będzie analizowany pod katem konkurencyjności przez niezależną komisję. W najbliższych miesiącach zostaną również ogłoszone propozycje legislacyjne, mające za zadanie zredukować o 25% liczbę obowiązków informacyjnych nałożonych na przedsiębiorstwa. Dalej przewodnicząca Komisji Wspomniała o potrzebie zapewnienia firmom dostępu do kluczowych technologii, co wymaga wspólnego finansowania na poziomie Unii Europejskiej. Odnosi się to do zaproponowanego w czerwcu bieżącego roku pomysłu Komisji Europejskiej, który polega na utworzeniu Platformy Technologii Strategicznych dla Europy (STEP). W trakcie orędzia wspomniano również o potrzebie zabezpieczania dostępu do strategicznych surowców i materiałów.

W dalszej części wystąpienia, Ursula von der Leyen odniosła się do spraw związanych z digitalizacją i sztuczną inteligencją. Przewodnicząca podkreśliła znaczenie technologii cyfrowych, mając na uwadze, iż ich rozwój wiąże się z pojawieniem nowych wyzwań, takich jak dezinformacja, rozprzestrzenianie szkodliwych treści czy zagrożeń dla poufności naszych danych. W tym aspekcie zaznaczyła pionierską rolę Europy w ochronie praw obywateli w cyfrowym świecie. W jej opinii, Europa powinna przewodzić globalnym staraniom, mającym na celu przyjęcie ram dla sztucznej inteligencji a opierających się na barierach ochronnych, zarządzaniu i kierowaniu innowacjami.

Dalsze poszerzanie UE?

W dalszej części Ursula von der Leyen odniosła się do rosyjskiej agresji na Ukrainę, podkreślając, iż to państwo może polegać na Unii Europejskiej. - Będziemy wspierać Ukrainę na każdym kroku – wskazała przewodnicząca.

Von der Leyen podkreśliła też wysiłki Unii Europejskiej zmierzające do pomocy ukraińskim uchodźcom wojennym, jak i samej Ukrainie. Stwierdziła jednocześnie, że przyszłość Ukrainy, tak jak przyszłość Mołdawii i zachodnich Bałkanów, znajduje się w Unii Europejskiej. W tym kontekście zaznaczyła, iż każdorazowe poszerzanie Unii Europejskiej było i jest związane z pogłębianiem integracji. Dlatego też następne rozszerzenie na nowe państwa członkowskie powinno być katalizatorem dla postępu w tej materii. W dalszej perspektywie konieczna będzie również zmiana traktatów.

Na szczególną uwagę zasługują słowa Przewodniczącej Komisji Europejskiej, wypowiedziane na samym początku orędzia, a odnoszące się do nadchodzących wyborów do Parlamentu Europejskiego. Jak stwierdziła Ursula von der Leyen, będą one okazją do wyrażenia przez wyborców opinii o tym, jakiej Europy chcą. Te słowa mogą być się kluczowe, zwłaszcza jeśli okaże się, że w nowym Parlamencie Europejskim, wybranym w następnych wyborach, więcej mandatów zdobędą ugrupowania opowiadające się za ograniczeniem integracji europejskiej czy nawet partie wprost eurosceptyczne, kontestujące dotychczasową politykę unijnego establishmentu. Taka możliwość jest wysoce prawdopodobna, zwłaszcza biorąc pod uwagę ogólnoeuropejskie trendy.

Patryk Ignaszczak - analityk Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris

Choć chrześcijaństwo wciąż jest najliczniejszą religią na świecie, a jego wyznawcy odpowiadają za ponad połowę światowego PKB, to jednocześnie chrześcijanie są dziś przedstawicielami najbardziej prześladowanej religii na świecie. Najnowsze statystyki opublikowane przez agencję Open Doors wskazują, że ofiarą prześladowań pada dziś co siódmy wyznawca Chrystusa.

Fala nienawiści do chrześcijan w Polsce

Skala prześladowań przedstawicieli religijnej większości świata jest zatrważająca, ale i tak nie mam wątpliwości, że są to liczby… zaniżone. Wśród 50 państw włączonych do Światowego Indeksu Prześladowań nie ma żadnego kraju europejskiego.

Tymczasem nawet w Polsce, gdzie przytłaczająca większość obywateli deklaruje swoją wiarę w Chrystusa, mamy do czynienia z rosnącą falą przestępstw na tle religijnym. Prawnicy Ordo Iuris świadczą bezpłatną pomoc prawną ks. Leonowi Czerwińskiemu oraz ks. Adrianowi Gałuszce. Obaj zostali brutalnie pobici na ulicy. Reprezentujemy przed sądem siostrę zamordowanego franciszkanina z Siedlec. Wcześniej pomogliśmy w wymierzeniu sprawiedliwości mordercy proboszcza parafii w Paradyżu-Wielkiej Woli oraz sprawcy brutalnego pobicia proboszcza z bazyliki św. Jana Chrzciciela w Szczecinie. W ostatnich miesiącach reagowaliśmy też na przypadki wulgarnych, bluźnierczych, antykatolickich prowokacji i ataków na chrześcijańskie miejsca i obiekty kultu.

Co roku przygotowujemy specjalny raport dla Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), w którym zbieramy wszystkie przypadki przestępstw popełnianych z nienawiści do chrześcijan w Polsce w ciągu ostatnich 12 miesięcy. W jego ostatniej edycji opisaliśmy 77 przypadków ataków na duchownych i wiernych, aktów wandalizmu oraz niszczenia kościołów, przydrożnych kapliczek i krzyży, figurek religijnych, pomników świętych, cmentarzy… Dzięki naszej pracy OBWE uwzględnia te zdarzenia w swoich statystykach przestępstw z nienawiści w Europie, a Polacy mogą uświadomić sobie, z jaką skalą problemu mamy dziś do czynienia.

Tak się kończy „piłowanie chrześcijan”...

W tym roku zdecydowaliśmy się spojrzeć na zjawisko rosnącej nienawiści do chrześcijan w Polsce z szerszego punktu widzenia niż tylko pod kątem bieżącej skali ataków na księży, wiernych oraz miejsca i obiekty kultu. Analizując kompleksowo historyczne przypadki państw chrześcijańskich, w których bierność społeczeństwa doprowadziła z czasem do krwawych prześladowań chrześcijan – widzimy wyraźnie, że eskalacja antychrześcijańskich postulatów zawsze postępuje stopniowo i rozwija się dzięki bierności kleru i laikatu. Warto wyciągać wnioski z historii i błędów innych.

Dlatego przez całe wakacje co tydzień publikowaliśmy jeden esej z cyklu „Gdy piłują chrześcijan”.

W pierwszym tekście przeanalizowaliśmy proces ograniczania praw katolików w trakcie rewolucji francuskiej. Na początku rewolucji, to sami hierarchowie kościelni wystąpili z propozycją rezygnacji z dziesięciny i nacjonalizacji majątków kościelnych, sądząc, że zyskają tym przychylność władz państwowych. Nic takiego jednak nie nastąpiło. Eskalacja wrogości rozzuchwalonych przeciwników religii doprowadziła do wymordowania tysięcy chrześcijan.

Do podobnych dramatów doszło w XX w. w Meksyku, gdzie rządy rewolucjonistów doprowadziły do wojny domowej w obronie religii. Skalę zmian doskonale ukazuje kontrast przepisów meksykańskich ustaw zasadniczych. Podczas gdy pierwsza meksykańska konstytucja już w art. 3 stwierdzała, że „religią narodu meksykańskiego jest i na zawsze pozostanie katolicka, apostolska, rzymska”, to art. 3 konstytucji z 1917 roku dotyczył… zakazu nauczania religii w szkołach, art. 5 mówił o zakazie ustanawiania zakonów, art. 24 o zakazie służby religijnej poza świątyniami, a art. 27 o zakazie posiadania własności przez kościoły. Hierarchowie katoliccy zachowywali bierność wobec postępujących represji, wierni zaś obudzili się z letargu dopiero, gdy zakazano publicznego odprawiania Mszy świętej!

Szczególnie istotny z polskiej perspektywy jest przykład zmian jakie zaszły w przeciągu kilkudziesięciu lat w Irlandii, gdzie jeszcze do końca XX wieku pojęcie katolika i Irlandczyka uznawane były niemalże za synonimiczne. Wiara miała nadrzędne znaczenie w narodzie irlandzkim walczącym przez setki lat o uniezależnienie się od Wielkiej Brytanii i stanowiła jeden z istotnych aspektów jego tożsamości. Irlandczycy nie wyrzekli się swojej wiary pomimo wielowiekowych, tragicznych prześladowań.

Dopiero końcówka XX i początek XXI wieku doprowadziły do rewolucji w irlandzkiej tożsamości pod wpływem wieloletniego wypierania katolickiego systemu wartości przez alternatywną ideologię, promowaną w mass mediach. Podobnie jak ma to dziś miejsce w Polsce, w zmiany w irlandzkim społeczeństwie bardzo mocno angażowały się organizacje proaborcyjne, które dążyły do zniesienia prawa chroniącego życie nienarodzonych, doprowadzając do przeprowadzenia aż 5 referendów w tej sprawie. Próbowali do skutku – aż do momentu, w którym wynik był zgodny z ich postulatami. W kampanię przed ostatnim referendum zaangażowali się radykalni lobbyści z całego świata – na czele z Open Society Foundation i Amnesty International, która na trzy lata przed referendum otrzymała od Georga Sorosa setki tysięcy dolarów na proaborcyjną kampanię w Irlandii.

Bezprawne żądania radykałów

Aby nie dopuścić do powtórzenia irlandzkiego scenariusza w Polsce, analizujemy postulaty radykałów, które mają opiłowywać chrześcijan z ich praw w Polsce.

W kolejnym eseju poruszyliśmy temat powracających apeli o „oddzielenie państwa od kościoła” oraz postulatów wypowiedzenia Konkordatu. Wykazaliśmy, że taki ruch wymagałby uprzedniej zmiany Konstytucji RP, o czym zdają się zapominać żądający tego politycy. Radykalna lewica wprost formułuje także postulat ograniczenia zagwarantowanej w Konstytucji RP wolności sumienia. W naszym eseju zwracamy uwagę na to, że po stronie wolności sumienia wypowiedział się już kilkukrotnie Trybunał Konstytucyjny oraz Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu.

Wykazujemy także nielegalność postulatu zakazu spowiedzi nieletnich, który nie tylko uderza w konstytucyjną wolność sumienia i wyznania, ale także w prawo rodziców do wychowywania dzieci w zgodzie z własnymi przekonaniami. Kolejne z artykułów dotyczą postulatu wycofania katechezy ze szkół, zaprzestania posługi kapelanów w szpitalach czy usunięcia krzyży z przestrzeni publicznej, których obecność lewicowi aktywiści nazywają „przemocą symboliczną”.

W trakcie kampanii wyborczej wielu polityków obiecuje również zniesienie zakazu handlu w niedzielę, przedstawiając prawo zapewniające pracownikom handlu możliwość niedzielnego wypoczynku jako przepisy ustanowione pod dyktat Kościoła katolickiego. W rzeczywistości, wolne niedziele to praktyka, ugruntowana przez wieki w tradycji i kulturze europejskiej, sięgająca korzeniami prawa rzymskiego. Podobne przepisy obowiązują chociażby we Francji czy w Niemczech, gdzie zagadnienie to jest regulowane na szczeblu konstytucyjnym.

Odpowiedzieliśmy także na regularnie powracający postulat likwidacji art. 196 kodeksu karnego, penalizującego obrazę uczuć religijnych. Trybunał Konstytucyjny już w roku 1994 stwierdził, że „uczucia religijne, ze względu na ich charakter, podlegają szczególnej ochronie prawa. Bezpośrednio powiązane są bowiem z wolnością sumienia i wyznania, stanowiącą wartość konstytucyjną”.

Praktyczne porady i konkretne rekomendacje

Opisany powyżej cykl esejów będzie kolejną dużą publikacją na temat praw chrześcijan, którą opublikujemy w tym roku. Rozpoczęliśmy go bowiem od ogłoszenia zbioru konkretnych propozycji legislacyjnych, zmierzających do większego urzeczywistnienia konstytucyjnej wolności wyznania. Trzy spośród nich przyjęły formę projektu ustawy, a trzy sformułowanych na piśmie zaleceń i rekomendacji konkretnych zmian prawnych.

Proponujemy, aby gwarantowana w Konstytucji RP wolność sumienia uzyskała szersze umocowanie w Kodeksie pracy oraz ustawach branżowych. Pamiętając o pacjentach i pracownikach szpitali, chcemy wprowadzić rozwiązania zabezpieczające ich prawo do korzystania z opieki duszpasterskiej. Mając na uwadze szeroki zakres pandemicznych restrykcji w zakresie wolności religijnej, postulujemy, aby związki wyznaniowe o uregulowanym statusie prawnym mogły same decydować o formie wprowadzanych ograniczeń w zakresie organizacji kultu. Zwracamy także uwagę na to, że w większości krajów Europy obowiązują dużo surowsze niż w Polsce warunki rejestracji związków wyznaniowych oraz przyznawania im szczególnych uprawnień, co utrudnia nowo tworzonym podmiotom uzyskiwanie przywilejów zastrzeżonych dla zweryfikowanych kościołów. Przedstawiamy także rozwiązania dotyczące likwidacji kontrowersyjnego Funduszu Kościelnego wraz z wyrównaniem strat wyrządzonych przez władzę komunistyczną wspólnotom religijnym. Postulujemy wreszcie, by uczniowie pragnący zdawać religię jako przedmiot dodatkowy na maturze, mieli taką możliwość.

Postanowiliśmy także dostarczyć wszystkim wierzącym przystępne i skuteczne narzędzie obrony ich praw. Przygotowaliśmy „Vademecum katolika” – przystępny zbiór praktycznych poradników prawnych, które udostępniamy bezpłatnie na naszej stronie internetowej. Wśród nich znalazł się między innymi poradnik dla świadków ataków na symbole religijne i miejsca kultu, poradnik dotyczący wolności sumienia i wyznania w miejscu pracy, poradnik dla kapelanów służby zdrowia oraz poradniki dla rodziców i nauczycieli dotyczące ich praw w systemie edukacji i poradnik dla rodziców na temat pochówku dzieci utraconych przed narodzeniem.

Stańmy w obronie wolności religijnej

Nasza konsekwentna i systematyczna praca już przynosi bardzo konkretne owoce. Polacy dostrzegają problem, o czym świadczy liczba podpisów pod obywatelską inicjatywą obywatelską „W obronie chrześcijan", popartą przez istotną część obozu rządzącego. Od początku braliśmy udział w konsultacjach i pracach legislacyjnych nad projektem ustawy, a nasze liczne analizy i rekomendacje doprowadziły do wprowadzenia w nim istotnych, ulepszających projekt poprawek.

Wciąż jednak brakuje woli politycznej decydentów, by ustawa stała się obowiązującym prawem. A to oznacza jedno – rządzący nie odczuwają wystarczającej presji ze strony polskich chrześcijan. Wciąż jesteśmy zbyt bierni w obronie naszych praw.

Wierzę, że lektura naszych publikacji przekona wielu chrześcijan, że musimy bardziej odważnie i stanowczo domagać się respektowania naszych praw i wolności. Analiza historycznych przypadków dyskryminowania i prześladowania chrześcijan pokazuje, że bierność większości wobec agresywnej i zdeterminowanej mniejszości może doprowadzić do tego, że to mniejszość będzie rządzić i dyktować swoje zbrodnicze prawa.

Łukasz Bernaciński – członek Zarządu Ordo Iuris