aborcja

Reagując na doniesienia medialne o toczącym się postępowaniu NFZ w sprawie prof. Bogdana Chazana oraz Szpitala Św. Rodziny, Instytut Ordo Iuris pragnie podkreślić, że kara dla Szpitala Św. Rodziny została nałożona przede wszystkim za niewskazanie pacjentce realnej możliwości uzyskania świadczenia (aborcji dziecka) u innego lekarza lub w innym podmiocie leczniczym. Tym samym NFZ wywodzi odpowiedzialność szpitala z zakwestionowanego przed Trybunałem Konstytucyjnym art. 39 ustawy o wykonywaniu zawodu lekarza i lekarza dentysty, określającego procedurę korzystania z tzw. „sprzeciwu sumienia”.

Art. 39 ustawy o wykonywaniu zawodu lekarza i lekarza dentysty budzi od dawna uzasadnione wątpliwości natury konstytucyjnej. 11 czerwca b.r. podniosła je również Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Irena Lipowicz. Na wniosek Naczelnej Rady Lekarskiej, Trybunał Konstytucyjny, rozpatrując obecnie sprawę o sygnaturze K 12/14, bada zgodność z ustawą zasadniczą normy nakazującej lekarzowi korzystającemu z klauzuli sumienia wskazanie „realnej możliwości uzyskania tego świadczenia w innego lekarza lub w podmiocie leczniczym”. Zakwestionowany przepis narusza prawdopodobnie m.in. art. 53 ust. 1 Konstytucji chroniący obywateli m.in. przed zmuszaniem ich do postępowania wbrew swemu sumieniu.

Należy przypomnieć, że również Rezolucja Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy nr 1763 z 7 października 2010 roku wzywa Państwa strony do uszanowania prawa lekarzy do sprzeciwu sumienia wobec udziału w określonych procedurach medycznych, takich jak aborcja. Rezolucja wskazuje przy tym na Państwo, a nie lekarza, jako podmiot odpowiedzialny za wskazanie w takiej sytuacji realnej możliwości uzyskania danego świadczenia.

W razie prawdopodobnego rozstrzygnięcia o niekonstytucyjności art. 39 ustawy o wykonywaniu zawodu lekarza i lekarza dentysty, kary nałożone przez NFZ, podobnie jak inne środki represji administracyjnej lub karnej, zastosowane wobec Szpitala Św. Rodziny lub prof. Bogdana Chazana, mogą stać się podstawą roszczeń odszkodowawczych kierowanych wobec pochopnie rozstrzygających w tych sprawach organów.

W środę 28 maja Komisja Europejska opublikuje swoją odpowiedź w sprawie Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej „Jeden z Nas”, której publiczne wysłuchanie miało miejsce 10 kwietnia b.r. w Parlamencie Europejskim. Celem Inicjatywy jest wprowadzenie zakazu finansowania ze środków europejskich działań niszczących embriony ludzkie jako naruszających godność człowieka. W związku z tym 23 organizacje z różnych krajów UE wystosowały apel poparcia dla "Jeden z Nas" przygotowany przez Ordo Iuris.

W ubiegłym tygodniu Instytut Ordo Iuris wystosował do Komisji Europejskiej ekspertyzę prawną wykazującą bezzasadność krytyki formułowanej wobec EIO "Jeden z Nas" przez największy światowy koncern aborcyjny International Planned Parenthood. Jednocześnie wskazano, że "Jeden z Nas"  nie tylko nie narusza żadnej z zasad prawa europejskiego i międzynarodowego ale pozwala UE lepiej wywiązać się z jej zobowiązań międzynarodowych oraz zobowiązań wynikających z Karty Praw Podstawowych UE, pozwalając jednocześnie na potwierdzenie przywiązania UE do zasady demokracji.

*** 

Stanowisko organizacji obywatelskich popierających EIO "Jeden z Nas":

Jesteśmy głęboko przekonani, że żadne środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej nie powinny służyć finansowaniu aborcji (zarówno w Unii, jak i poza nią), ani badań prowadzących do niszczenia tych spośród nas, którzy znajdują się na prenatalnym etapie ich rozwoju.

W sprawie Brüstle przeciwko Greenpeace Wielka Izba Trybunału Sprawiedliwości UE stwierdziła, że embrion ludzki od chwili zapłodnienia musi być uznawany za człowieka obdarzonego przyrodzoną ludzką godnością, niezależnie od stopnia rozwoju, na którym się znajduje. Ta godność – jak stwierdza to art. 1 Karty Praw Podstawowych UE – musi być szanowana i chroniona. Ów szacunek i ochrona znalazły wyraz w Dyrektywie 98/44/EC, która zakazuje patentowania wynalazków, których powstanie wiąże się z niszczeniem ludzkich embrionów. Ten zakaz jest zaledwie praktycznym przykładem konsekwencji, do których zasada poszanowania godności człowieka musi prowadzić, jeśli nie ma stać się pozbawionym znaczenia frazesem.

Jesteśmy głęboko przekonani, że szacunek dla przyrodzonej godności każdego z nas i jej ochrona wymagają tego, by jakiekolwiek unijne środki finansowe nie były wydatkowane na działania (oraz podejmujące je podmioty), które niszczą lub zakładają zniszczenie tych spośród nas, którzy znajdując się na początkowym etapie swojego rozwoju, są bezbronni i wymagają największej troski. Zakaz finansowania tych działań jest niezbędnym warunkiem, by móc mówić o spełnianiu przez program „Horyzont 2020” wysokich standardów etycznych, które deklaruje. Obecnie nie jesteśmy przekonani, czy program ten rzeczywiście realizuje czynione deklaracje.

Niżej podpisane organizacje oraz ich członkowie wyrażają pełne poparcie dla Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej „Jeden z nas”. Nie akceptujemy przeznaczania środków publicznych na badania na embrionalnych komórkach macierzystych, które nie przyniosły jak dotąd dobroczynnych skutków, które obiecywały. Efekty te są natomiast osiągane przez dynamicznie rozwijające się badania nad komórkami macierzystymi o innym, niż embrionalne, pochodzeniu. Dlatego też uważamy finansowanie badań nad embrionalnymi komórkami macierzystymi za marnotrawienie pieniędzy pochodzących od obywateli Unii Europejskiej na działania, które są zarówno nieetyczne, jak i bezproduktywne.

Protestujemy również przeciwko posługiwaniu się demagogicznym argumentem, jakoby szeroki dostęp do aborcji sprzyjał zdrowiu kobiet. Zabijanie najbardziej bezbronnych spośród nas nie tylko nie może poprawiać zdrowia ich matek, ale często zagraża ich życiu. Nie wolno przymykać oka na fakt, że środki, które z budżetu UE trafiają do organizacji świadczących usługi aborcyjne pod etykietą zdrowia reprodukcyjnego, w ramach programów pomocowych dla krajów rozwijających się, służą często dokonywaniu przymusowych aborcji, które są najbardziej okrutnymi i degradującymi formami przemocy względem kobiet. Z tego powodu środki finansowe, mające służyć rozwojowi, mogą obecnie przyczyniać się do ludobójstwa ze względu na płeć, którego dokonuje się głównie poprzez selektywną aborcję dziewczynek. Należy pamiętać, że w zeszłym roku Parlament Europejski potępił te praktyki w Rezolucji 2012/2273 (INI) zatem UE nie powinna przyczyniać się do ich finansowania.

Należy również podkreślić, że nie ma podstaw do uznawania aborcji za jedno praw seksualnych i reprodukcyjnych. Obowiązujące prawo UE, dotyczące zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego w krajach rozwijających się, albo wyraźnie wyłącza aborcję poza ich zakres, albo używa tej kategorii w rozumieniu, jakie nadano jej podczas Konferencji Populacyjnej ONZ w Kairze, która wyraźnie odmawia uznania aborcji za metodę planowania rodziny.

Z tych powodów, niżej podpisane organizacje pozarządowe i ich członkowie wraz z 1,7 mln obywateli popierających EIO Jeden z Nas wzywamy Komisję Europejską do wprowadzenia do prawa UE zmian, które są przez tę inicjatywę obywatelską postulowane.

1. Centrum Wspierania Inicjatyw dla Życia i Rodziny

2. CitizenGo, Hiszpania

3. Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris

4. Derecho a Vivir, Hiszpania

5. PPV Portugal Pro Vida, Portugalia

6. "Novae Terrae" Foundation, Włochy

7. Femina Europa, Francja

8. HazteOir.org, Hiszpania

9. Profesionales Por la Ética, Hiszpania

10. Akcja Katolicka Parafii Ciechanowskich

11. Bractwo Trzeźwej Rzeczywistości

12. Bractwo Trzeźwej Rodziny

13. Fundacja Małżeństwo Rodzina

14. Fundacja Po Piąte

15. Fundacja Wybieram V

16. Fundacja Życie

17. Katolickie Stowarzyszenie Dziennikarzy

18. Komitet Organizacyjny Marszu dla Życia i Rodziny w Białogardzie

19. Komitet Organizacyjny Marszu dla Życia i Rodziny w Szczecinku

20. Niepubliczna Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Szczytnie

21. Ruch Społeczny Ku Cywilizacji Miłości

22. Stowarzyszenie Antyrama

23. Stowarzyszenie Dar Życia

24. Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Gminy Rozogi

25. Stowarzyszenie Piotrkowski Marsz dla Życia i Rodziny

26. Stowarzyszenie Rodzice Rodzicom

27. Śląskie Środowisko Wiernych Tradycji Łacińskiej

28. Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej

Prawnicy Centrum Interwencji Procesowej Instytutu na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris podjęli interwencję w związku odmową udostępnienia informacji publicznej Fundacji Pro – Prawo do życia, dotyczącej kwoty, jaką Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) przekazuje na jeden zabieg przerwania ciąży przeprowadzany ze względu na ciężkie upośledzenie lub chorobę dziecka oraz kwoty jaką NFZ przeznaczył w 2013 r. (względnie w 2012 r.) na zabiegi przerywania ciąży zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, które pozwalają lekarzowi bezkarnie poddać kobietę procedurze aborcyjnej.

Prawnicy OI zaskarżyli decyzję Prezesa NFZ o odmowie udostępnienia informacji publicznej i wnieśli o ponowne rozpatrzenie sprawy, zarzucając decyzji naruszenie szeregu przepisów postępowania oraz ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Decyzją z dnia 24 kwietnia 2014 r. Prezes NFZ uwzględnił zarzuty podniesione we wniosku i udostępnił informację publiczną zgodnie z wnioskiem.

Z uzyskanych w ten sposób danych wynika, że w 2012 r. dokonano 1207 zabiegów przerywania ciąży z powodu choroby lub upośledzenia dziecka nienarodzonego, zaś w roku 2013 liczba ta wyniosła 1306. W roku 2012 Skarb Państwa wydał na dokonywanie aborcji 1.626.006 zł (1.347,15 zł na jeden zabieg przerwania ciąży), a w roku 2013 1.764.581 zł (1.351,13 zł na jedną aborcję).