Informujemy, że Pani/Pana dane osobowe są przetwarzane przez Fundację Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris z siedzibą w Warszawie przy ul. Zielnej 39, kod pocztowy 00-108 (administrator danych) w ramach utrzymywania stałego kontaktu z naszą Fundacją w związku z jej celami statutowymi, w szczególności poprzez informowanie o organizowanych akcjach społecznych. Podstawę prawną przetwarzania danych osobowych stanowi art. 6 ust. 1 lit. f rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).

Podanie danych jest dobrowolne, niemniej bez ich wskazania nie jest możliwa realizacja usługi newslettera. Informujemy, że przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Korzystanie z newslettera jest bezterminowe. W każdej chwili przysługuje Pani/Panu prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych. W takim przypadku dane wprowadzone przez Pana/Panią w procesie rejestracji zostaną usunięte niezwłocznie po upływie okresu przedawnienia ewentualnych roszczeń i uprawnień przewidzianego w Kodeksie cywilnym.

Do Pani/Pana danych osobowych mogą mieć również dostęp podmioty świadczące na naszą rzecz usługi w szczególności hostingowe, informatyczne, drukarskie, wysyłkowe, płatnicze. prawnicze, księgowe, kadrowe.

Podane dane osobowe mogą być przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania. Jednak decyzje dotyczące indywidualnej osoby, związane z tym przetwarzaniem nie będą zautomatyzowane.

W razie jakichkolwiek żądań, pytań lub wątpliwości co do przetwarzania Pani/Pana danych osobowych prosimy o kontakt z wyznaczonym przez nas Inspektorem Ochrony Danych pisząc na adres siedziby Fundacji: ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa, z dopiskiem „Inspektor Ochrony Danych” lub na adres poczty elektronicznej [email protected]

Przejdź do treści
PL | EN
Facebook Twitter Youtube
dyrektywa

dyrektywa

Wolności obywatelskie

27.02.2024

Dyrektywa anty-SLAPP może się przyczynić do tłumienia debaty publicznej

W Parlamencie Europejskim przyjęto dzisiaj dyrektywę „w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi” (tzw. pozwy SLAPP). Dokument ma na celu ochronę osób i podmiotów zaangażowanych w debatę publiczną przed ewidentnie nieuzasadnionymi postępowaniami sądowymi, których celem jest cenzurowanie, zastraszanie i uciszanie krytyków poprzez o bciążenie ich kosztami obrony prawnej, dopóki nie zrezygnują z krytyki lub sprzeciwu. Chociaż dyrektywa ma szlachetne intencje, należy zwrócić uwagę na kilka kwestii budzących wątpliwości prawne. Najważniejsze będzie bowiem zastosowanie proponowanych regulacji w praktyce i efekt ich wdrożenia do ustawodawstwa krajowego. Wejście przepisów w życie może bowiem służyć ochronie podmiotów tłumiących debatę publiczną.

Jak wskazują autorzy projektu, powództwa te są zjawiskiem obserwowanym w Unii Europejskiej od niedawna, ale wraz z upływem czasu stają się coraz powszechniejsze. Dyrektywa Komisji Europejskiej stanowi jeden z punktów, który przewidziano w europejskim planie działania na rzecz demokracji i które mają na celu wzmocnienie pluralizmu i wolności mediów w Unii Europejskiej. Z uwagi na to, że nie istnieją ogólnounijne przepisy dotyczące SLAPP, Komisja chce wypracować wspólną definicję powództwa typu SLAPP i ustanowić gwarancje proceduralne, aby zapewnić sądom państw członkowskim narzędzia pozwalające im radzić sobie z tego rodzaju powództwami.

Nowe definicje

W projektowanym akcie obok zdefiniowania pojęcia „SLAPP”[1], przygotowano także definicję pojęcia „debaty publicznej”. Debata publiczna jest bowiem chroniona, jeżeli odbywa się w sprawie leżącej w interesie publicznym w rozumieniu art. 3 ust. 2. Oznacza ona dowolne oświadczenie lub działanie osoby fizycznej lub prawnej wyrażone lub zrealizowane w ramach wykonywania prawa do wolności wypowiedzi i informacji w sprawie leżącej w interesie publicznym, a także działania o charakterze przygotowawczym, wspierającym lub wspomagającym bezpośrednio związane z takimi oświadczeniami lub działaniami. Obejmuje to skargi, petycje, skargi administracyjne lub powództwa oraz udział w wysłuchaniach publicznych. Wynika z tego dość szeroki zakres sytuacji, które mogą być podciągnięte pod definicję debaty publicznej – jak wynika z przytoczonego przepisu, nie musi ona odbywać się publicznie.

Warto także zwrócić uwagę na definicję pojęcia „sprawy leżącej w interesie publicznym”[2], która warunkuje możliwość zastosowania przepisów dyrektywy. Zgodnie z projektem, są to sprawy dotyczące dziedzin m.in. takich jak zdrowie publiczne, klimat, korupcja czy działania mające na celu zwalczenie dezinformacji, a katalog ten jest zamknięty.

W przypadku tworzenia regulacji mogących ograniczyć prawa tak fundamentalne jak prawo do sądu, szczególnie ważne jest maksymalnie precyzyjne tworzenie definicji. Niespójne interpretacje mogą prowadzić do nierównego stosowania dyrektywy w różnych jurysdykcjach i sprawach. Podważa to cel stworzenia zharmonizowanego podejścia do zwalczania SLAPP. W tym przypadku wysoce zalecane byłoby wyjaśnienie wytycznych. Komisja Europejska i państwa członkowskie powinny wydać jasne i spójne wytyczne interpretujące kluczowe definicje. Wytyczne te powinny zawierać konkretne przykłady i uwzględniać orzecznictwo, aby zapewnić jednolite zrozumienie i stosowanie.

Brak przejrzystości

Dyrektywa spotkała się z krytyką za brak przejrzystości na dotychczasowym etapie procesu legislacyjnego. Zarzuty dotyczyły m.in. procesu konsultacji publicznych, który był niewystarczający, w szczególności w odniesieniu do zaangażowania organizacji społeczeństwa obywatelskiego i interesariuszy bezpośrednio dotkniętych SLAPP. Ograniczyło to możliwość wysłuchania i uwzględnienia różnych perspektyw i potencjalnych obaw. Komisja została także skrytykowana za niewystarczającą jawność informacji na temat procesu legislacyjnego. Ten brak przejrzystości utrudnia świadomą debatę publiczną i kontrolę.

Kara za wytoczenie powództwa

Dyrektywa przewiduje, że państwa członkowskie zapewniają, aby sądy rozpoznające sprawę w stanowiącym nadużycie postępowaniu sądowym zmierzającym do stłumienia debaty publicznej miały możliwość nałożenia skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar na stronę, która wszczęła to postępowanie. Wynikają z tego dwie kwestie. Po pierwsze, wysokość takiej kary zostanie ustalona przez sąd danego państwa członkowskiego, a więc, w zależności od obranej jurysdykcji, kara ta może się znacznie różnić. Po drugie, określenie „miały możliwość” oznacza, iż nałożenie takiej kary będzie fakultatywnym uprawnieniem sądu. Może budzić to pewne zastrzeżenia biorąc pod uwagę, że sądy będą miały dość dużą swobodę uznania w klasyfikowaniu danego powództwa jako SLAPP.

Kaucja na zabezpieczenie

Państwa członkowskie są zobowiązane zadbać o to, aby w postępowaniu sądowym zmierzającym do stłumienia debaty publicznej sąd rozpoznający sprawę był uprawniony do zobowiązania powoda do zapewnienia zabezpieczenia na poczet kosztów proceduralnych lub kosztów proceduralnych i odszkodowania, jeżeli uzna takie zabezpieczenie za stosowne ze względu na istnienie elementów wskazujących, że postępowanie sądowe stanowi nadużycie. Jak wskazywał prof. Ireneusz Kunicki w przedstawionych uwagach na temat dyrektywy, powinność złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu lub odszkodowania może w istocie utrudnić dochodzenie rzeczywiście naruszonych praw. Słusznie zauważył, że nałożenie przez sąd obowiązku złożenia kwoty choćby kilkudziesięciu tysięcy złotych tytułem kaucji spowoduje, że wiele osób może zostać pozbawionych możliwości wytoczenia powództwa choćby o ochronę dóbr osobistych. Choć zabezpieczenie to może będzie mogło zostać nałożone na powoda jedynie na wniosek pozwanego, to – jak zauważa profesor – trudno przypuszczać, że takie wnioski nie będą składane.

Podsumowanie

Nie ulega wątpliwości szczytny cel projektowanej dyrektywy. Powództwa typu SLAPP w odróżnieniu od standardowych postępowań wytaczane nie są celem wykonania swojego prawa do dostępu do wymiaru sprawiedliwości, a służyć mają zastraszeniu pozwanych i pozbawieniu ich zasobów. Nadrzędnym celem tego rodzaju postępowań jest wywołanie efektu mrożącego, uciszenie krytyków i zniechęcenie ich do kontynuowania prowadzonej przez nich działalności. Niemniej, pomimo tego szczytnego celu rozwiązania przyjęte w projektowanej dyrektywie mogą być wykorzystywane w celu przeciwnym i służyć ochronie podmiotów tłumiących debatę publiczną. Wskazane powyżej wątpliwości, a także duża swoboda ustawodawcy krajowego i – co za tym idzie – sądów krajowych, mogą w praktyce spowodować sytuację, w której osoba rzeczywiście dotknięta np. naruszeniem dóbr osobistych, nie będzie mogła uzyskać przysługujących jej praw i zostać finansowo ukarana za podjętą próbę. Strach przed nawet niepoważnymi pozwami sądowymi na mocy dyrektywy może zniechęcić niektóre osoby i podmioty do angażowania się w debatę publiczną lub krytykę, nawet jeśli są one pewne swojego stanowiska. Mając to na uwadze, warto ponownie rozważyć część przepisów projektu, a dokonując jego wdrożenia do ustawodawstwa krajowego mieć na uwadze przede wszystkim jego cel.

 

Julia Książek – analityk Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris

Czytaj Więcej

Genderowe postulaty Rady UE pod pozorem zwalczania przemocy

· Rada Unii Europejskiej przedstawiła swoje stanowisko w sprawie projektu dyrektywy dotyczącej zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. 

· Prace nad projektem trwają od ubiegłego roku, kiedy to dokument został opublikowany przez Komisję Europejską.

Czytaj Więcej

Unijna dyrektywa może doprowadzić do konieczności wdrażania ideologii w przedsiębiorstwach

· 1 grudnia unijna Rada ds. Konkurencyjności - COMPET, będzie próbowała wypracować ogólne podejście do dyrektywy w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju.

· Zgodnie z dyrektywą, duże firmy będą miały obowiązek identyfikacji, zapobiegania i łagodzenia negatywnego wpływu na prawa człowieka i środowisko w ramach własnej działalności.

Czytaj Więcej
Wolności obywatelskie

15.09.2022

Obrońmy wolność słowa i sumienia. Petycja do Rady Unii Europejskiej

· Komisja Europejska zatwierdziła projekt dyrektywy, która ma na celu wprowadzenie do porządku prawnego państw członkowskich przestępstwa „nawoływania do nienawiści i przestępstw z nienawiści”.

· Realizacja tego założenia stanowiłaby zagrożenie dla wolności słowa, sumienia, zgromadzeń i religii, gwarantowanych przez konstytucje krajowe i prawo międzynarodowe.

Czytaj Więcej

Genderowe prawo i cenzura w Unii Europejskiej – pozbawienie wolności za krytykę ideologicznych postulatów

W Unii Europejskiej nie ustają próby wdrożenia do przepisów prawa postulatów ideologii gender. Przykładem tego jest wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Opiera się ona na zasadach, zgodnie z którymi źródłem przemocy nie są patologiczne zachowania, a – podobnie jak w Konwencji stambulskiej – samo istnienie pewnych konstrukcji społecznych. Natomiast tym razem Komisja Europejska poszła o krok dalej – zaproponowała, aby za krytykę genderowych teorii mogło grozić nawet dwa lata więzienia.

 

Ideologiczna dyrektywa pod pozorem walki z przemocą

 

8 marca 2022 roku Komisja Europejska zatwierdziła wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, której celem jest ujednolicenie regulacji państw członkowskich poprzez wprowadzenie minimalnych poziomów ochrony karnej za odpowiednie przestępstwa na podstawie przepisu art. 82-83 TFUE oraz wdrożenie postanowień Konwencji stambulskiej w oparciu o zasady ideologiczne teorii gender.  Cele tej inicjatywy należy przeanalizować w ramach nakreślonych przez przewodniczącego Komisji Europejskiej w Wytycznych Politycznych, gdzie cel przeciwdziałania „przemocy ze względu na płeć” został określony jako kluczowy priorytet instytucji. Podobnie w Strategii Równości Płci 2020-2025 skoncentrowano się na przeciwdziałaniu różnicom płciowym poprzez przełamywanie tzw. „stereotypów płciowych” oraz cenzurowanie nigdzie nieokreślonej „mowy nienawiści". W dokumencie stwierdzono, że celem polityki realizowanej w latach 2020-2025 jest budowa „Europy, w której kobiety i mężczyźni, dziewczęta i chłopcy, w całej swojej różnorodności, są równi”, przy czym sformułowanie „w całej swojej różnorodności” oznacza, że kobiety i mężczyźni mają być rozumiani jako „heterogeniczne kategorie, w tym w odniesieniu do ich płci, tożsamości płciowej, ekspresji płciowej lub cech płciowych”.

 
Wniosek zmierza do rozwiązania problemu przemocy, harmonizując ustawodawstwo państw członkowskich, wprowadzając nową europejską typologię przestępstw i skupiając część wysiłków na zapobieganiu. Jednakże przesłanki, na których opiera się obecna dyrektywa oraz zawarte w niej przepisy, budzą szereg krytycznych uwag.

 

Niejasne definicje

                         

Po pierwsze, w kontekście rozpatrywanego wniosku, za przemoc wobec kobiet uznaje się wszystkie akty przemocy ze względu na płeć, które powodują lub mogą powodować szkodę lub cierpienie fizyczne, seksualne, psychiczne lub ekonomiczne. Obejmuje ona takie przestępstwa jak przemoc seksualna, w tym gwałt, okaleczanie żeńskich narządów płciowych, przymusowe małżeństwo, przymusowe aborcje oraz - między innymi - mowę nienawiści i różne formy przemocy w sieci („cyberprzemoc"). Na mocy art. 10 stwierdza się, że „państwa członkowskie zapewniają, by umyślne działanie polegające na nawoływaniu do przemocy lub nienawiści skierowanej przeciwko grupie osób lub członkowi takiej grupy określonemu przez odniesienie do płci lub płci, poprzez publiczne rozpowszechnianie materiałów zawierających takie nawoływanie za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych, było karalne jako przestępstwo". W konsekwencji, państwa członkowskie zapewniają, aby przestępstwa, o których mowa w art. 10 były zagrożone karą, której górna granica wynosi co najmniej 2 lata pozbawienia wolności. Zamiar włączenia pewnych rodzajów wypowiedzi do kategorii przemocy fizycznej jest w ramach wniosku umotywowany tym, że kobiety mają być „systematycznie celem ataków w Internecie ze strony brutalnych prawicowych grup ekstremistycznych i grup terrorystycznych, które zamierzają szerzyć nienawiść przeciwko nim". 

 

Co istotne, typ przestępstwa ,,mowy nienawiści” nie znajduje jednoznacznej i wyraźnej definicji prawnej w żadnym dokumencie Unii Europejskiej. Co za tym idzie, może w przyszłości doprowadzić do kryminalizacji każdej wypowiedzi, która mogłaby urazić zwykłą wrażliwość słuchacza. Biorąc pod uwagę te przesłanki, Komisja Europejska w swoim komunikacie do Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przestępstw z nienawiści wielokrotnie podkreślała „nienawistny" element rzekomego przestępstwa, opierając swoją propozycję rozszerzenia unijnej listy przestępstw jedynie na „nienawistnym" elemencie wypowiedzi. W konsekwencji, treść mowy, która ma być ścigana, może obejmować zwykłą dezaprobatę wobec płci, orientacji seksualnej, tożsamości płciowej, ekspresji płciowej, cech płciowych lub jakiejkolwiek innej podstawowej cechy lub kombinacji takich cech, ponieważ ta sama Komisja nie tylko pozostawiła taką interpretację otwartą, ale w ogólnym ujęciu stwierdziła, że „nienawiść przechodzi do głównego nurtu, wymierzona w jednostki i grupy ludzi dzielące lub postrzegane jako dzielące wspólną cechę". 

 

Konwencja stambulska

 

Punktem odniesienia dla dyrektywy w sprawie przemocy wobec kobiet jest ponadto Konwencja stambulska. Cele nakreślone w międzynarodowej Konwencji będą realizowane na poziomie europejskim, niezależnie od tego, że niektóre państwa członkowskie nie ratyfikowały traktatu, a inne, jak Polska, postanowiły zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie, czy Konwencja jest zgodna z polską Konstytucją. Co więcej, bułgarski Trybunał Konstytucyjny orzekł, że postanowienia Konwencji stambulskiej są niekonstytucyjne.

 

Zamiar nadania mocy obowiązującej Konwencji w drodze unijnych procedur formalnych warto rozpatrywać w świetle konkretnych kwestii poruszanych w traktacie. Po pierwsze, Konwencja stambulska, między innymi, ma na celu promowanie równości płci i nauczanie w szkołach w oparciu o płeć społeczno-kulturową oraz samostanowienia kobiet, przez co rozumie się swobodny dostęp do aborcji. Konwencja w rzeczywistości ma na celu wprowadzenie teorii zgodnie z którą przemoc wobec kobiet należy zwalczać poprzez wyeliminowanie społecznie skonstruowanych ról i zachowań, a płeć można postrzegać w oderwaniu od kryterium biologicznego.

 
W tym sensie przemoc nie jest wynikiem zachowania przestępczego, ale konstrukcji społecznych. Z tych powodów, jednym z obowiązków nałożonych na państwa-strony Konwencji stambulskiej jest podjęcie „niezbędnych środków w celu promowania zmian w społecznych i kulturowych wzorcach zachowań kobiet i mężczyzn z zamiarem wykorzenienia uprzedzeń, zwyczajów, tradycji i wszelkich innych praktyk, które opierają się na idei niższości kobiet lub na stereotypowych rolach kobiet i mężczyzn”. Zgodnie z tym poglądem, sprzeciw wobec aborcji, macierzyństwa zastępczego czy małżeństw osób tej samej płci może być uznany za dyskryminację kobiet jako odzwierciedlenie „stereotypowych modeli rodziny". 

 

Kary za mówienie prawdy?


Ponadto w analizowanym wniosku Komisja Europejska idzie dalej, wskazując, że przepisy dotyczące minimalnych zasad określania przestępstw i kar na podstawie art. 83 ust. 1 TFUE mają zastosowanie do wszystkich ofiar, w tym mężczyzn i „osób niebinarnych”, z wyjątkiem przypadków gwałtu i okaleczania narządów płciowych kobiet. Jednocześnie w rozdziale 3 wniosku, dotyczącym dostępu ofiar wszelkich form przemocy do wymiaru sprawiedliwości, wyjaśniono, że chociaż niniejszy wniosek koncentruje się głównie na rodzajach przemocy nieproporcjonalnie dotykających kobiety, nie wyklucza on mężczyzn ani „osób nieparzystej płci” z korzystania z praw ofiar, jeżeli staną się ofiarami takiej przemocy, w tym przemocy domowej.

W ten sposób wypowiedzi potwierdzające, że rodzina składa się z jednego mężczyzny i jednej kobiety lub że istnieją tylko dwie płcie, mogą zostać uznane za dyskryminujące i stanowiące przemoc psychologiczną wobec osób identyfikujących się jako „transgenderowe”, „queer”, „niebinarne” i „płynne pod względem płci”. W konsekwencji, państwa członkowskie mogą zostać popchnięte jeszcze dalej w kierunku uznania więcej niż dwóch płci i zapewnienia im wszystkich zabezpieczeń zawartych we wniosku, przekraczając przez to podział kompetencji między Unią Europejską a krajami członkowskimi.


Przepisy te po raz kolejny wskazują, że, zdaniem KE, walka z przemocą jest możliwa przede wszystkim poprzez zniesienie podziału płci na żeńską i męską oraz zakwalifikowanie jako dyskryminacji, poglądów odbiegających od tych głoszonych przez Komisję Europejską. Na mocy tak skonstruowanej zasady niedyskryminacji, może nie być już możliwe zakazanie lub ograniczenie takich praktyk jak aborcja lub rejestracja aktów urodzenia dzieci urodzonych za granicą poprzez surogację. W rzeczywistości, wniosek zmierza w kierunku dostosowania instytucji prawa krajowego do przedstawionej jednoznacznej perspektywy opartej na płci.

 

Zideologizowana edukacja


Projektowana dyrektywa stanowi ponadto, że państwa członkowskie powinny zapewnić, że, w celu przeciwdziałania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, konieczne jest podjęcie środków zapobiegawczych, takich jak kampanie uświadamiające. Profilaktyka powinna odbywać się w ramach edukacji formalnej, m.in. poprzez wzmocnienie edukacji seksualnej. Co więcej, według Komisji Europejskiej, od najmłodszych lat „dzieci są narażone na odgrywanie ról płciowych, które kształtują ich postrzeganie siebie i wpływają na ich wybory akademickie i zawodowe, a także na oczekiwania dotyczące ich ról jako kobiet i mężczyzn przez całe życie, więc kluczowe jest zajęcie się stereotypami płciowymi już na etapie wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem".

 

W dziedzinie zapobiegania należy zdecydowanie podkreślić, że edukacja pozostaje w gestii państw członkowskich, a Unia Europejska nie posiada kompetencji w zakresie kształtowania tej polityki. Metody wykorzystywane do przekazywania informacji na temat seksualności najmłodszym dzieciom muszą być określone przez państwa członkowskie i z pewnością powinny pozostać pod nadzorem rodziców. Z tego powodu wytyczne Unii Europejskiej - takie jak te, które sugerują wzmocnienie edukacji seksualnej w celu wyeliminowania tzw. stereotypów płciowych - nie powinny stanowić jakiegokolwiek zobowiązania państw.


Podsumowując, cel zwalczania przemocy wobec kobiet poprzez wprowadzenie nowego europrzestępstwa realizowany jest poprzez wdrażanie i promowanie tak zwanej „teorii gender", zgodnie z którą przemoc postrzegana jest jako problem dyskryminacji związany z tradycyjnymi wartościami i zachowaniami, a nie jako problem kryminalny. W tych ramach, temat przeciwstawiania się przemocy wobec kobiet nie jest możliwy do oddzielenia od akceptacji roszczeń ruchu LGBT i praw do „zdrowia reprodukcyjnego". Opiera się on bowiem na Konwencji stambulskiej, która promuje tzw. „prawo do samostanowienia” w rozumieniu dostępu do aborcji. Unia powinna uszanować to, że kwestie takie polityka zdrowotna czy edukacja należą do wyłącznej kompetencji poszczególnych państw.

 

Veronica Turetta – analityk Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris

Czytaj Więcej

Federalizacyjne plany KE zagrażają suwerenności państw – Ordo Iuris na posiedzeniu EKR

· Przedstawiciele Instytutu Ordo Iuris wzięli udział w posiedzeniu Grupy Roboczej Europejskich Konserwatystów i Reformatorów ds. reformy instytucjonalnej.

· Prezentacja dotyczyła m.in. strefy euro, praw socjalnych, prawa rodzinnego, prawa konkurencji i konsekwencji wynikających z funduszy odbudowy Next Generation EU.

Czytaj Więcej
Subskrybuj dyrektywa