Sąd Okręgowy oddalił powództwo Ordo Iuris przeciwko brukselskiemu aktywiście. Ordo Iuris złoży apelację

Adobe Stock

· Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił powództwo Instytutu Ordo Iuris przeciwko Neilowi Datcie, belgijskiemu działaczowi lewicowemu.

· Aktywista organizacji o nazwie Europejskie Forum Parlamentarne ds. Praw Seksualnych i Reprodukcyjnych został w 2021 r. pozwany za naruszenie dóbr osobistych. Instytut domagał się przeprosin i zadośćuczynienia.

· Przyczyną pozwu były artykuł oraz wystąpienie Datty w Parlamencie Europejskim, transmitowane na żywo na stronach PE i tłumaczone na wszystkie języki urzędowe Unii Europejskiej.

· Neil Datta przedstawił zmanipulowane i nieprawdziwe informacje na temat Instytutu Ordo Iuris, zarzucając posiadanie przez niego agendy, do której należą m.in. trzy cele: „strefy wolne od LGBT”, legalizacja przemocy domowej i kryminalizacja edukacji seksualnej.

Instytut złożył w tej sprawie pozew do Sądu Okręgowego w Warszawie w 2021 r. Początkowo pozew został odrzucony ze względu na rzekomy brak jurysdykcji polskich sądów do rozstrzygania w tej sprawie. Postanowienie uchylił później Sąd Apelacyjny w Warszawie, który po zażaleniu Instytutu uznał, że uzasadnione jest pozwanie przed sąd kraju, w którym powód (czyli Instytut) ma centrum swoich interesów. Wczoraj SO oddalił powództwo Instytutu. Na razie nie są znane szczegółowe motywy wyroku, te sąd poda w pisemnym uzasadnieniu. Ordo Iuris zapowiada apelację od orzeczenia.

Instytut podkreśla, że celem pozwu nie było tłumienie krytyki czy ograniczanie wolności słowa (co próbowała wykazywać pełnomocnik Neila Datty), ale obrona jego dobrego imienia. Powództwo miało służyć ograniczeniu rozprzestrzeniania się kłamliwych twierdzeń, która mają charakter wyłącznie pomówień i zniewag.

Neil Datta w procesie z zarzutów wobec Instytutu się nie wycofał i nadal – podając się za eksperta, który miał przebadać działalność Ordo Iuris i innych organizacji „antydemokratycznych” – uważa je za słuszne i prawdziwe. Nie przedstawił przy tym żadnych dowodów na prawdziwość swoich twierdzeń.

Pozwany i jego pełnomocnik próbowali natomiast z procesu, który za przedmiot miał konkretne, fałszywe stwierdzenia na temat Instytutu, uczynić sąd nad całą jego działalnością. W odpowiedzi na pozew i na rozprawie przedstawili oni ogólną krytykę Ordo Iuris z pozycji lewicowego aktywizmu. Jednak np. opinia Neila Datty, że Ordo Iuris rzekomo zwalcza prawa człowieka nie uniemożliwia Instytutowi obrony dóbr osobistych. W żaden sposób nie wykazuje to też, że wypowiedzi pozwanego objęte pozwem są prawdziwe. Nie dowodzi też, że Neil Datta dochował należytej staranności, zbierając materiały i informacje na temat Ordo Iuris.

Instytut wskazuje też na swoistą logikę zaprezentowaną przez Neila Dattę w procesie. Według niej, prawa człowieka nie przysługują dzieciom nienarodzonym, bo – jak powiedziała jego pełnomocnik – żaden traktat międzynarodowy o tym wprost nie stanowi.  Jednocześnie jednak Neil Datta za prawo człowieka uznaje tzw. prawo do przeprowadzania aborcji. To jednak nie jest zapisane w żadnym akcie prawa międzynarodowego (zwolennicy aborcji wywodzą je z prawa do prywatności). Nawet jeśli taka wewnętrznie sprzeczna wykładania prawa międzynarodowego byłaby prawidłowa, to i tak Instytut ma prawo bronić się przed rozpowszechnianiem kłamliwych informacji na jego temat, np. że rzekomo chce legalizacji przemocy domowej. Chronić swoje dobre imię może każdy, bez względu na to, co uważa na temat aborcji i jak rozumie prawa podstawowe.

Ordo Iuris zaznacza też, że opieranie się przez Neila Dattę na publicznie dostępnych informacjach też nie powinno prowadzić do odmówienia Instytutowi prawa do ochrony dóbr osobistych. Powielanie pomówień i dezinformacji – faktycznie obecnych w niektórych mediach – nie daje immunitetu do naruszania dóbr osobistych. Każdy, a zwłaszcza ekspert (a za takiego Neil Datta się podaje) powinien wykazać minimum krytycyzmu i selekcjonować materiały, a przede wszystkim dokładnie zapoznać się z danymi źródłowymi (np. publikacjami Instytutu).

W opinii Ordo Iuris, niesłuszny jest też (w tej sprawie) argument, że udział w debacie publicznej wymaga „grubszej skóry”. Ta generalnie prawidłowa zasada nie pozwala na publikowanie nieprawdy ani na nierzetelne wykorzystywanie materiałów medialnych.