Reguły dostępu dziennikarzy do gmachu Sejmu muszą respektować Konstytucję RP, a nie tylko opierać się na rozwiązaniach zagranicznych

fotolia.com

Obowiązujące w innych państwach Europy ograniczenia dostępu dziennikarzy do budynków parlamentów nie zmieniają faktu, że możliwość nagrywania posiedzeń Sejmu jest wymogiem polskiej Konstytucji.

Instytut Ordo Iuris, w analizie, opublikowanych 14 grudnia założeń nowych zasad organizacji pracy mediów na terenie kompleksu sejmowego, obok pozytywnych aspektów, takich jak utworzenie Centrum Medialnego wraz ze specjalistycznym studiem nagraniowym w głównym gmachu Sejmu, podnosi również szereg wątpliwości natury konstytucyjnej.

Pewne wątpliwości budzi ograniczenie (do dwóch na redakcję) liczby dziennikarzy, którzy mogliby uzyskać status „Stałego Korespondenta Parlamentarnego”. Wobec braku doprecyzowania tej propozycji, trudno obecnie szczegółowo oceniać, czy ograniczenia z niej wynikające będą proporcjonalne do uprawnionych celów ich wprowadzania. Ocena ta zależeć będzie w dużej mierze od tego, czy ograniczeniom w odniesieniu do Stałych Korespondentów będą towarzyszyć odpowiednio liberalne zasady przebywania dziennikarzy w Centrum Medialnym lub studiu telewizyjnym. Wątpliwości mogą budzić również znaczne ograniczenia możliwości nagrywania materiałów filmowych na korytarzach budynków sejmowych.

Najpoważniejsze zastrzeżenia budzi natomiast planowany zakaz możliwości rejestrowania dźwięku i obrazu w czasie posiedzeń Sejmu (z tzw. galerii) a niewykluczone, że również podczas obrad komisji sejmowych (zamieszczony na stronie Sejmu dokumentu nie jest wystarczająco precyzyjny). Rozwiązanie takie byłoby wyraźnie niezgodne z art. 61 ust. 2 Konstytucji, który stanowi: „prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu”.

Uzyskanie informacji o przebiegu posiedzenia Sejmu czy komisji sejmowych możliwe jest za pośrednictwem transmisji emitowanych na stronie internetowej Sejmu i ma być zapewnione dziennikarzom na ekranie wielkoformatowym w planowanym Centrum Medialnym. Jednak ułatwienia jakie zapewnia Internet nie mogą przekreślać gwarancji konstytucyjnych w zakresie rejestracji dźwięku lub obrazu.

Dokonując oceny prawnej projektu zarządzenia Marszałka Sejmu należy bardzo ostrożnie odwoływać się do przykładów parlamentów innych państw europejskich. Występowanie w innych parlamentach (np. we Włoszech, Węgrzech czy Portugalii) rozwiązań podobnych do planowanych nie może skutkować ograniczeniem obowiązujących w Polsce konstytucyjnych gwarancji w tym zakresie.

Podkreślić należy również, że tworzone przez art. 172 ust. 3 regulaminu Sejmu możliwość określania przez Marszałka Sejmu, w drodze przepisów porządkowych, zasad obserwowania obrad parlamentu nie upoważnia do wydawania zakazów naruszających istotę tego konstytucyjnego uprawnienia.

Chociaż więc projektowane zmiany nie są zasadniczo niczym osobliwym w perspektywie regulacji obowiązujących w innych państwach europejskich, to nie mogą abstrahować od uregulowań polskiej konstytucji ograniczając nadmiernie transparentność działań organów władz publicznych.

Analiza Ordo Iuris dostępna jest tutaj.