interwencja procesowa

Sąd Okręgowy w Warszawie podtrzymał decyzję o umorzeniu postępowania w sprawie kolejnego brutalnego ataku na wolontariusza Fundacji PRO – Prawo do życia. Agresor rzucił w samochód butelką, a następnie otworzył drzwi do furgonetki, zaczął uderzać i szarpać kierowcę, wyrwał mu telefon, kopnął w drzwi pojazdu, siłą wyciągnął ofiarę z samochodu i uderzał ją drzwiami, po czym pospiesznie uciekł z miejsca zdarzenia. Wszystko zostało nagrane na kamerce umieszczonej wewnątrz pojazdu. Nie było wątpliwości ani co do wypełnienia znamion zarzucanego czynu, ani co do tożsamości sprawcy. W ocenie warszawskiego sądu, mieliśmy co prawda faktycznie do czynienia z pobiciem, ale poglądy i działalność ofiary, która publicznie stawała w obronie życia nienarodzonych dzieci, usprawiedliwiają brutalny atak…

Podwójne standardy w polskich sądach

Ostatnie tygodnie to prawdziwy festiwal hipokryzji skrajnej lewicy i wspierających ją mediów. Te same środowiska, które jeszcze nie tak dawno stawały w obronie chuliganów napadających z nożem w ręku na wolontariusza Fundacji PRO – Prawo do życia, usprawiedliwiając ich czyn i protestując przeciwko zastosowaniu tymczasowego aresztu – teraz nawoływały, by 24-letnia Marika, która spędziła rok w więzieniu za szarpanie tęczowej torby o wartości 15 zł, natychmiast wróciła do zakładu karnego na kolejne dwa lata.

Zgodnie z ich logiką, przemoc zasługuje na potępienie tylko wtedy, gdy jest skierowana wobec ludzi o zbieżnych z nimi poglądach. Jednak, kiedy dotyka osób o odmiennych przekonaniach, wtedy spotyka się z ich aprobatą. To przykład moralności Kalego z powieści „W pustyni i w puszczy” – „Jeśli ktoś Kalemu zabrać krowy, to jest zły uczynek. Dobry, to jak Kali zabrać komuś krowy”.

O ile u polityków i dziennikarzy tego typu rozumowanie nie jest niestety niczym nowym, to jednak sędziowie mają obowiązek stosować prawo, osądzając czyny, a nie poglądy oskarżonego.

Tymczasem Sąd Okręgowy w Warszawie podtrzymał właśnie decyzję o umorzeniu postępowania w sprawie kolejnego brutalnego ataku na wolontariusza Fundacji PRO – Prawo do życia. Agresor – pracujący wówczas w medialnym koncernie Ringier Axel Springer, do którego należy między innymi „Newsweek”, „Fakt” czy Onet – najpierw rzucił w samochód butelką, a następnie otworzył drzwi do furgonetki, zaczął uderzać i szarpać kierowcę, wyrwał mu telefon, kopnął w drzwi pojazdu, siłą wyciągnął ofiarę z samochodu i uderzał ją drzwiami, po czym pospiesznie uciekł z miejsca zdarzenia. Wszystko zostało nagrane na kamerce umieszczonej wewnątrz pojazdu. Nie było wątpliwości ani co do wypełnienia znamion zarzucanego czynu, ani co do tożsamości sprawcy.

W ocenie warszawskiego sądu, mieliśmy co prawda faktycznie do czynienia z pobiciem, ale poglądy i działalność ofiary, która publicznie stawała w obronie życia nienarodzonych dzieci, usprawiedliwiają brutalny atak…

Bezkarności rodzi naśladowców

Takie orzeczenia potęgują spiralę nienawiści i agresji wobec obrońców życia i rodziny, która narasta z każdym miesiącem. Niedawno doszło do kolejnego ataku na furgonetkę prezentującą prawdę o aborcji. Tym razem sprawcą był rowerzysta, który zatrzymał się na skrzyżowaniu, wyjął nóż, podszedł do samochodu i na środku jezdni przebił oponę furgonetki. Także i w tym przypadku nożownik może liczyć na wyrozumiałość wymiaru sprawiedliwości. Warszawska prokuratura rejonowa umorzyła dochodzenie w tej sprawie.

Do samego końca będziemy walczyli o ukaranie sprawców brutalnych ataków na tych, którzy odważnie bronią życia i rodziny, pomimo aktów agresji, z którymi się spotykają. Prawnicy Ordo Iuris zwrócą się do Prokuratora Generalnego z apelem o skierowanie sprawy pobicia wolontariusza Fundacji PRO – Prawo do Życia do Sądu Najwyższego. Jeśli do tego dojdzie, będziemy brali udział w postępowaniu przed SN w roli oskarżyciela posiłkowego. Złożyliśmy także zażalenie na umorzenie dochodzenia w sprawie nożownika, który przebił oponę furgonetki.

Wierzę w to, że dzięki wytrwałości prawników Ordo Iuris, uda nam się doprowadzić do skazania napastników, by ich potencjalni naśladowcy wiedzieli, że nie pozostaną bezkarni. Mamy już doświadczenie w podobnych sprawach. Skuteczna interwencja i konsekwencja naszych prawników doprowadziła do prawomocnego skazania piosenkarza Macieja M., który w biały dzień i bez żadnego powodu, uderzył pięścią w twarz działacza pro-life, biorącego udział w antyaborcyjnej pikiecie na Rynku Głównym w Krakowie. Doprowadziliśmy także do skazania Michała Sz. „Margota” i jego kolegów, którzy zatrzymali furgonetkę Fundacji Pro – Prawo do życia i zaatakowali kierowcę i pasażera. W tej sprawie jednak wyrok skazujący uznajemy za zbyt łagodny. Dlatego jako pełnomocnicy oskarżycieli posiłkowych, złożyliśmy apelację, domagając się surowszego wymiaru kary.

Nie pozwolimy na ideologiczną cenzurę

Na początku sierpnia odnieśliśmy też bardzo ważny sukces w postępowaniu, w którym reprezentowaliśmy radcę prawnego i jednocześnie działacza Fundacji PRO – Prawo do życia, który za jazdę po ulicach Poznania furgonetką, prezentującą prawdę na temat postulatów lobby LGBT został skazany przez sąd dyscyplinarny radców prawnych na karę pieniężną w wysokości 5 000 zł oraz zakaz wykonywania patronatu nad aplikantem radcowskim przez okres 5 lat. Dzięki naszej interwencji, Wyższy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Izby Radców Prawnych uniewinnił prawnika od wszelkich zarzutów.

Wierzymy, że wolność słowa zwycięży także w innych postępowaniach, w których bronimy obrońców życia i rodziny przed próbami ocenzurowania ich kampanii, prezentującej prawdy o postulatach lobby LGBT. Pod koniec sierpnia w Zielonej Górze odbędzie się rozprawa w sprawie jednego z wolontariuszy Fundacji PRO – Prawo do życia, skazanego w marcu przez sąd pierwszej instancji za kampanię „Stop pedofilii”. Inny z wolontariuszy Fundacji odpowiada przed sądem za tę samą kampanię w kilku różnych miastach Polski – w Częstochowie, Warszawie i Szczecinie. Wszędzie może liczyć na wsparcie prawników Ordo Iuris.

W Gorzowie Wielkopolskim odnieśliśmy bardzo ważne zwycięstwo. Tamtejszy sąd okręgowy uniewinnił wolontariusza Fundacji PRO – Prawo do życia, skazanego za udział w kampanii prezentującej fakty na temat postulatów lobby LGBT. W ustnych motywach sąd przyznał, że w świetle przedstawionych przez prawników Ordo Iuris dowodów, należy uznać, że hasła przedstawiane w ramach kampanii są prawdziwe. To wielki cios w lobby LGBT i wyrok o dużej doniosłości w kontekście wszystkich pozostałych spraw, w których bronimy obrońców życia i rodziny, którzy nie boją się mówić Polakom prawdy o tym, czym tak naprawdę jest edukacja seksualna według standardów Światowej Organizacji Zdrowia, którą afirmują uparcie środowiska LGBT i ich zwolennicy.

Nasza wytrwałość w tym temacie jest kluczowa, bo stając w obronie tych, którzy walczą o ochronę życia i przeciwstawiają się demoralizacji dzieci, bronimy nie tylko bardzo konkretnych osób, ale stajemy w obronie wolności słowa, prawdy i polskiego porządku prawnego. Jeśli pozwolimy na to by, obrońcy życia i rodziny byli nie tylko cenzurowani, ale też bezkarnie bici w biały dzień, na ulicach polskich miast, to wkrótce może dojść do totalnej eskalacji negatywnych emocji, fali przemocy, samosądów i anarchii…

Musimy wspólnie zatrzymać ten niepokojący trend. W imię dobra nas wszystkich.

Adw. Magdalena Majkowska – członek Zarządu Ordo Iuris

· Instytut Ordo Iuris złożył do Sądu Najwyższego skargę kasacyjną od wyroku w sprawie z powództwa prof. Wojciecha Popiołka.

· Proces dotyczył opublikowanych przez Ordo Iuris materiałów medialnych, które, zdaniem rzecznika dyscyplinarnego Uniwersytetu Śląskiego, naruszyły jego godność osobistą i dobre imię.

· Instytut opisywał w dwóch artykułach i nagraniu video nieprawidłowości jakie pojawiły się w prowadzonym przez prof. Popiołka postępowaniu wyjaśniającym, dotyczącym prof. Ewy Budzyńskiej.

· Sąd Okręgowy w Katowicach nakazał Instytutowi przeproszenie rzecznika dyscyplinarnego i wpłatę 25 tys. zł na cel społeczny, co podtrzymał Sąd Apelacyjny.

· W skardze kasacyjnej, Ordo Iuris zarzuca, że prezentowana przez niego krytyka prof. Popiołka nie była bezprawna.

· Brak bezprawności krytyki dotyczy – według Instytutu – również tych fragmentów publikacji, które sąd uznał za zawierające informacje nieprawdziwe, a nie tylko ich pozostałej części, którą sąd uznał za dopuszczalną. Tak sąd ocenił np. twierdzenia o oczywistych uchybieniach lub rażących nieprawidłowościach.

· Zdaniem Ordo Iuris, sąd niewłaściwe nakazał przeprosiny w ogólnopolskich mediach, w których Instytut niczego nie publikował na temat działań prof. Popiołka. W tych mediach miały pojawiać się artykuły i programy na temat prof. Popiołka, m.in. w TVN24 i „Gazecie Wyborczej”. Sąd z nimi nie miał jednak możliwości się zapoznać, bo rzecznik dyscyplinarny w toku procesu nie wnioskował o przeprowadzenie dowodów z treści tych publikacji.

Historia sporu

Zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego został wydany po tym jak prof. Wojciech Popiołek pozwał Instytut Ordo Iuris. Powództwo dotyczyło dwóch artykułów opublikowanych na stronach internetowych Instytutu i jednego filmu na jego kanale w serwisie YouTube. Prof. Wojciech Popiołek twierdził, że jego dobra osobiste – godność osobista i dobre imię – zostały naruszone tymi publikacjami. Opisywały one kontrowersje wokół postępowania dyscyplinarnego, które toczyło się na Uniwersytecie Śląskim przeciwko prof. Ewie Budzyńskiej. Prof. Wojciech Popiołek jest na tej uczelni rzecznikiem dyscyplinarnym ds. nauczycieli akademickich.

Grupa studentów złożyła skargę na prof. Ewę Budzyńską, zarzucając jej przekazywanie w czasie zajęć informacji niezgodnych ze aktualnym stanem wiedzy naukowej oraz narzucanie studentom własnego światopoglądu, brak tolerancji, homofobię, dyskryminację wyznaniową, krytykę wyborów życiowych kobiet dotyczących aborcji. Prof. Ewa Budzyńska zarzutom zaprzeczyła, twierdząc m.in., że nie przekazywała na zajęciach zarzucanych jej treści.

Prawnicy Instytutu, którzy reprezentowali w tym postępowaniu profesor jako obwinioną, mieli wiele zastrzeżeń odnośnie do tego w jaki sposób rzecznik dyscyplinarny, prof. Wojciech Popiołek, prowadzi to postępowanie. Instytut przekazywał w publikowanych materiałach informacje i komentarze na temat całej sprawy prof. Ewy Budzyńskiej oraz przebiegu postępowania dyscyplinarnego.

Prof. Wojciech Popiołek uznał, że trzy wspomniane publikacje Instytutu naruszają jego godność osobistą i dobre imię, w związku z czym wystąpił z pozwem. Sąd Okręgowy w Katowicach częściowo uwzględnił powództwo. Od wyroku apelację złożył tylko Instytut Ordo Iuris. Sąd Apelacyjny w Katowicach apelację jednak oddalił.

Do czego sąd zobowiązał Instytut?

Instytutowi Ordo Iuris nakazane zostało, aby przeprosił prof. Wojciecha Popiołka oraz aby zapłacił 25 tys. zł na wskazany przez niego cel społeczny. Przeprosiny mają być opublikowane nie tylko we własnym kanale informacyjnym Instytutu (na jego stronie internetowej), ale też w różnych mediach ogólnopolskich: w ogólnopolskim wydaniu „Gazety Wyborczej”, w wydaniu tygodnika „Do Rzeczy”, w telewizjach TVN24, TVP1, Polsat i Telewizja Republika oraz na stronie internetowej Uniwersytetu Śląskiego.

Co w wypowiedziach Instytutu, według sądu, naruszyło dobra osobiste prof. Popiołka?

Co ważne, oba orzekające w sprawie sądy stwierdziły, że pozwany Instytut, nie naruszył dóbr osobistych prof. Wojciecha Popiołka w całych swoich wypowiedziach, krytycznych i zarzucających mu oczywiste uchybienia czy rażące nieprawidłowości przy prowadzeniu postępowania.

Zdaniem Sądu Okręgowego, zaaprobowanym w pełni przez Sąd Apelacyjny, „pozwana niewątpliwie dopuściła się krytyki, krytyki bardzo ostrej być może niesprawiedliwej, krzywdzącej i z pewnością bardzo dotkliwej i przykrej dla powoda. Tego typu krytyki nie można jednak uznać za bezprawną i naruszającą dobra osobiste powoda. Krytyka miała związek z rolą i czynnościami powoda w prowadzonym postępowaniu jako Rzecznika Dyscyplinarnego, dotyczyła podejmowanych czynności i nie jest rzeczą Sądu w tym postępowaniu mierzyć w jakim stopniu ewentualny błąd uznać za rażący lub nie”.

Naruszające dobra osobiste miały więc być tylko fragmenty, w który sąd doszukał się informacji, które uznał za twierdzenia faktyczne (a nie oceny) i zweryfikował je pod kątem prawdziwości. Te informacje – negatywnie zweryfikowane przez sąd co do prawdziwości – dotyczą dwóch kwestii.

W pierwszej, jak stwierdził Sąd Apelacyjny „chodzi o liczbę mnogą użytą w tych informacjach podczas gdy zostało ustalone, że do sytuacji zapoznania z zeznaniami doszło tylko raz i dotyczyło to studentki Z. K.. Uzurpowano sobie w ten sposób prawo do wyartykułowania za Rzecznika celu jaki mu przyświecał przy tych czynnościach”. Druga kwestia dotyczy tego, że w czasie, gdy doszło do publikacji, które stały się dla prof. Wojciecha Popiołka przyczyną pozwu, nie toczyło się (jeszcze) postępowanie karne w sprawie jego działań jako rzecznika dyscyplinarnego.

Te szczegółowe informacje zostały przez oba orzekające sądy uznane za nieprawdziwe i bezprawnie naruszające dobra osobiste prof. Wojciecha Popiołka.

Czy dopuszczalna była krytyka prof. Popiołka?

Jak zostało powiedziane, pozostałą krytykę działań prof. Wojciecha Popiołka, którą prezentował Instytut, sądy w obu instancjach uznały za dopuszczalną. Zarzuty będące podstawą tej krytyki – zdaniem Instytutu – pozostają aktualne i mają dostateczną podstawę faktyczną. Zatem nie tylko całe wypowiedzi, w związku z którymi Instytut został pozwany, ale też te fragmenty, które (według zapadłych orzeczeń) dobra osobiste prof. Popiołka naruszyły, powinny zostać uznać uznane za nienaruszające bezprawnie dóbr osobistych prof. Wojciecha Popiołka. Dlatego Instytut zdecydował się złożyć skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego.

Ta dostateczna podstawa faktyczna opiera się na następujących ustaleniach, które zostały w procesie poczynione przez Sąd Okręgowy, a które Sąd Apelacyjny przyjął za własne:

• prof. Wojciech Popiołek przesłuchał tylko 4 studentów spośród 12, którzy złożyli skargę na prof. E. Budzyńską,
• okazywał jednemu z nich protokół z zeznaniami innego (w publikacjach Instytutu błędnie użyta została liczba mnoga) i zapytał go w czasie przesłuchania o potwierdzenie treści,
• okazał drugiemu z przesłuchiwanych świadków notatkę sporządzoną przez innego świadka z zestawieniem wypowiedzi prof. Ewy Budzyńskiej i pytał w czasie przesłuchania, czy potwierdza jej treść,
• nie przesłuchał pozostałych 8 osób, które podpisały skargę, a jedynie odebrał od nich oświadczenia, że potwierdzają to, co w niej zostało napisane,
• nie przesłuchał pozostałych uczestników zajęć prowadzonych przez prof. Ewę Budzyńską,
• jeśli chodzi o postępowanie karne dotyczące czynów samego prof. Wojciech Popiołka, to w tamtym momencie jeszcze się ono nie toczyło, ale zostało (przez osobę trzecią nieznaną Instytutowi) złożone zawiadomienie ich dotyczące, formalnie postępowanie zostało jednak wszczęte później.

Wyłania się z tego bardzo nieciekawy obraz tego, jak wyglądało postępowanie mające na celu ustalenie, czy prof. Ewa Budzyńska wypowiadała się na wykładach w taki sposób, jak zarzucali jej skarżący się na nią studenci. Zostali oni przesłuchani w sposób sugerujący im treść odpowiedzi, mając przed oczami protokół zeznań innej osoby lub notatkę zawierającą tożsame treści. Większość tych studentów, którzy podpisali skargę, nie została przesłuchana, a jedynie zostali poproszeni o oświadczenie, czy potwierdzają to co podpisali. Nie zostali też w ogóle przesłuchani inni uczestnicy zajęć – ci którzy nie zgłaszali zastrzeżeń wobec sposobu ich prowadzenia przez prof. Budzyńską. Ich zeznania bez wątpienia byłyby użyteczne i pozwoliłby rozstrzygnąć rozbieżności między jednolitymi zeznaniami czterech przesłuchanych przez rzecznika studentów a wyjaśnieniami obwinionej prof. Ewy Budzyńskiej.

Jakie zarzuty stawia skarga kasacyjna Instytutu?

Ordo Iuris w złożonej skardze kasacyjnej zarzuca – między innymi – że Sąd Apelacyjny niewłaściwie zastosował przepisy, ponieważ dokonał oceny bezprawności wybranych przez fragmentów wypowiedzi Instytutu, abstrahując przy tym od całości tych wypowiedzi, kontekstu w jakim padły, ich istotności z punktu widzenia debaty publicznej oraz bez uwzględnienia tego, że istnieje dostateczna podstawa faktyczna uzasadniająca zaprezentowaną krytykę.

Niezależnie od tego, Instytut zarzuca w skardze kasacyjnej także to, że nałożenie na niego obowiązku usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych poprzez opublikowanie przeprosin w ogólnopolskich mediach („Gazecie Wyborczej”, „Do Rzeczy”, TVN24, TVP1, Polsat i Telewizja Republika) jest środkiem nieadekwatnym i nieproporcjonalnym. Wynika to choćby z tego, że sąd w ogóle nie miał możliwości zapoznać się z tym, czy i co w tych mediach było mówione na temat sprawy prof. Budzyńskiej i wiążących się z nią działań prof. Popiołka jako uczelnianego rzecznika dyscyplinarnego. W procesie w ogóle treść tych publikacji nie była przedmiotem żadnego dowodu. Sąd poprzestał jedynie na wyjaśnieniach samego prof. Popiołka, który podał nazwy mediów, które się z nim kontaktowały. Przy czym sam przed sądem przyznał, że „nie studiował” publikacji, które się pojawiały na jego temat.

Zatem nakazane zostały przeprosiny w mediach, które być może wcale nie przekazywały krytycznych informacji na temat prof. Popiołka albo podały tylko, te które sąd uznał za dopuszczalne (np. krytykę za rażące nieprawidłowości).

Jeśli chodzi o zasądzoną sumę pieniężna (na cel społeczny), to Instytut zarzuca, że niezbędną przesłanką uwzględnienia takiego żądania – co jest bezsporne w orzecznictwie i w doktrynie prawa cywilnego – jest stwierdzenie winy sprawcy naruszenia. Tymczasem ewentualna wina Instytutu w ogóle nie była przedmiotem zainteresowania sądu. Sąd w tym zakresie nie poczynił żadnych ustaleń faktycznych. Do tego zresztą przyczynił się sam powód, bo nie przedstawił żadnego twierdzenia ani dowodu na to, że Instytut w sposób zawiniony naruszył jego dobra osobiste.

Te i inne względy sprawiły, że Instytut zdecydował się złożyć skargę kasacyjną. Jednocześnie wystąpił też z wnioskiem na podstawie art. 388 Kodeksu cywilnego. o wstrzymanie wykonania wyroku w zakresie nałożenia obowiązku przeprosin. Jeśli chodzi zasądzone świadczenie pieniężne, to zostało ono spełnione, przy czym Instytut wniósł też o orzeczenie o jego zwrocie na podstawie art. 415 Kodeksu postępowania cywilnego.