Komentarze

Demokracja deliberatywna (deliberative democracy), zwana inaczej demokracją debatującą lub dyskursywną to stosunkowo nowy termin, wprowadzony do obiegu naukowego w latach 80 poprzedniego stulecia przez amerykańskiego politologa Josepha M. Bessete’a[1]. Samo słowo pochodzi od angielskiego deliberation, które z kolei wywodzi się z łacińskiego słowa deliberatio, oznaczającego „rozważanie”, „przemyślanie” czy „zastanawianie”.

Reakcja na problemy demokracji  

Tak jak większość nowych koncepcji, rozwój tego kierunku związany był z wieloma problemami oraz przeobrażeniami, z którymi demokracja przedstawicielska mierzy się od kilkudziesięciu lat. Wśród nich wymienić należy przede wszystkim:

• brak merytorycznej, opartej na argumentacji dyskusji,
• daleko idącą polaryzację społeczną,                                                     
• niski poziom partycypacji obywateli w demokracji oraz zanik więzi wspólnotowych,
• działalność polityków kierujących się własnymi ambicjami i korzyściami, a nie dobrem ogółu,
• niedostateczna transparentność władz publicznych.

Odpowiedzą na powyższe problemy miałaby być właśnie demokracja deliberatywna. Pod nazwą tą kryję się wiele różnorodnych koncepcji, często rozumianych odmiennie w zależności od autora oraz niełatwych do zdefiniowania, łączy je jednak pewien wspólny element, mianowicie nacisk na debatę i wzajemną wymianę argumentów jako kluczowy element, stanowiący podstawę osiągnięcia konsensusu, ujmowanego jako swego rodzaju kompromis czy też złoty środek. Mówiąc innymi słowy, demokracja deliberatywna sprowadza się w swej istocie do dyskusji, rozumianej jako publiczna, racjonalna, nieskrępowana oraz merytoryczna debata, która jest centralną instytucją w ten sposób ujmowanego ustroju politycznego.

W tym typie demokracji wspomniany konsensus osiągany jest poprzez racjonalną wymianę argumentów pomiędzy losowo wybranymi, ale oddającymi poglądy różnych grup społecznych i reprezentatywnych w tym względzie przedstawicieli, którzy dyskutują nad danym problemem z udziałem ekspertów. Koncepcja ta opiera się więc na założeniu, że rozumni obywatele poprzez zapoznanie się z różnymi argumentami drugiej strony są w stanie zmienić swoje wcześniejsze preferencje i uzgodnić racjonalne oraz dalekowzroczne stanowisko w jakimś konkretnym przypadku.

Ważnym aspektem deliberacji jest również fakt, iż podejmowane w ten sposób decyzje, w tym stanowione prawo, cieszą się większą legitymizacją, jako że zostały podjęte przez reprezentantów różnych grup z uwzględnieniem wszystkich poglądów a ich kształt jest efektem swoistego konsensusu.

Można więc stwierdzić, iż deliberacja ma na celu wzmocnienie demokracji, przede wszystkim poprzez podniesienie jej jakości oraz ulepszenie form i charakteru. Ma to nastąpić dzięki bezstronności, racjonalizacji i efektywności procedur oraz odpowiedniemu wbudowaniu debaty w system polityczny. Ważne jest także podnoszenie kompetencji obywateli.

Koncepcje demokracji delibaratywnej

Jak już wcześniej wspomniano, istnieje wiele różnych koncepcji demokracji deliberatywnej, które można podzielić wedle różnych kryteriów. Kluczowe różnice oraz problemy pojawiające się na gruncie omawianej teorii to przede wszystkim:

• Zagadnienie inkluzji, które odnosi się do problemu, kogo włączyć w proces deliberacji. Chodzi tu przede wszystkim o kwestię dopuszczenia do procedur dyskusyjnych środowisk skrajnych, które poprzez swoją działalność jawnie stoją w kontrze do demokracji oraz o grupy, które nie są w stanie jasno wyrazić lub przedstawić swoich interesów bądź takowych po prostu nie posiadają. Znaczenie ma także sam sposób argumentacji oraz jej natura (np. dopuszczalność uzasadnienia odwołującego się do emocji).
• Kwestia komunikacji sprowadza się do fundamentalnego pytania, które brzmi: Jak prowadzić deliberację by była ona skuteczna? Można wyróżnić tutaj dwa główne aspekty. Pierwszy, o charakterze technicznym, odnoszący się do tego w jaki sposób prowadzić debatę. Można przecież komunikować się werbalnie, ale też za pomocą różnych nowoczesnych środków technicznych, chociażby takich jak wideo-konferencje. Drugi, dotyczy zasad. Deliberacja powinna być prowadzona z poszanowaniem zdania pozostałych uczestników oraz obejmować swym zakresem wszystkie istotne elementy danego zagadnienia. 
• Zagadnienie konkluzywności tyczy się natomiast celu, a mianowicie tego, czy deliberacje mają prowadzić do osiągnięcia konsensusu, czy tylko do wypracowania określonych zasad, racjonalnie regulujących procedurę dyskusyjną oraz sposób głosowania. Kwestia ta jest o tyle istotna, że dzięki rozsądnym procedurom i ich prawidłowemu ukształtowaniu uzyskuje się bardzo ważny rezultat, mianowicie efektywność deliberacji. 

Jak to funkcjonuje?

Koncepcja demokracji deliberatywnej zyskała na popularności w latach 90. poprzedniego stulecia, stąd też mowa o tzw. deliberatywnym zwrocie w tamtym okresie, przez co rozumie się wzrost zainteresowania tą teorią. Samą myśl dotyczącą demokracji deliberatywnej można podzielić na dwa najważniejsze nurty. Pierwszy z nich związany jest z teorią krytyczną, a za jej głównego i najwybitniejszego przedstawiciela uznawany jest wywodzący się ze środowiska szkoły frankfurckiej niemiecki myśliciel Jürgen Habermas (ur. 1929).  Druga, liberalna związana jest natomiast z postacią równie wybitnego amerykańskiego filozofa Johna Rawlsa (1921-2002).

Demokracja deliberatywna, instytucjonalnie przejawia się poprzez następujące formy:

1. Sondaże deliberatywne (deliberative opinion polls). Przeprowadzone w kilku etapach na wybranej grupie ludzi sprawdzają, jak debata wpływa na zmianę stanowiska zajmowanego początkowo przez jej uczestników.
2. Panele obywatelskie (citizens’ assemblies/panels/juries). Ich istotą jest zebranie grupy ok. 25 osób, która pod okiem naukowych jednostek badawczych tworzy komórkę planującą (specjalny zespół) w sprawie jakiegoś skomplikowanego i z reguły wymagającego szybkiego rozwiązania zagadnienia.
3. Spotkania miejskie (town meetings). Prowadzone w obszarach miejskich w celu rozwiązania jakiegoś określonego problemu, zwykle związanego z budżetem, zagospodarowaniem terenu czy polityką społeczną.
4. Rozwój mechanizmów informacji zwrotnej od wyborców i komunikacji między obywatelami.
5. Zaangażowanie młodzieży w procesy demokratyczne. Polega na tworzeniu młodzieżowych odpowiedników różnych organów, np. młodzieżowej rady gminy.
6. Budżet partycypacyjny (participatory budgeting). W tym przypadku mieszkańcy danego obszaru decydują, na jaki cel wydana zostanie określona część budżetu.
7. Kawiarenki deliberacyjne (deliberative cafes). Polegają na dyskusji w niewielkich, kilkuosobowych grupach, przy stolikach. W trakcie debaty osoby, podzielonej na kilka etapów uczestnicy zmieniają stoliki, rozmawiając z innymi ludźmi.

Praktyczne wdrożenie demokracji deliberatywnej

Najbardziej znanym przykładem zastosowania demokracji deliberatywnej w praktyce jest Irlandia. Powołanie specjalnego panelu, Zgromadzenia Obywatelskiego (Citizens' Assembly) w Irlandii w 2016 roku miało na celu przedyskutowanie i zarekomendowanie zmian w irlandzkim prawie aborcyjnym, co skutkowało referendum w 2018 roku, które zalegalizowało aborcję na życzenie.

Przypadek irlandzki jest ciekawy z dwóch powodów. Po pierwsze, część naukowców twierdzi, iż Zgromadzenie posłużyło tak naprawdę za doskonałe narzędzie, dzięki któremu politycy zrzucili z siebie ciężar politycznej odpowiedzialności, przenosząc go na inne grono, w tym przypadku na panel obywatelski. Miałoby to wynikać z ich obawy o utratę wyborców, zdawali sobie oni bowiem sprawę z kontrowersyjnego charakteru debaty aborcyjnej[2].

Po drugie, samo Zgromadzenie Obywatelskie stało się przedmiotem pewnej krytyki związanej ze swym składem, a właściwie jego wadami. Odnosi się to zwłaszcza do kwestii reprezentatywności. I tak, Zgromadzenie nie w pełni odzwierciedlało realia społeczno-geograficzne, poprzez mniejszą niż ogólnie liczbę osób z obszarów wiejskich[3] (głosujących częściej przeciw w 2018 roku) oraz większą niż w populacji liczbę osób z klasy średniej i wyższej (w 2018 roku częściej glosujących za)[4]. W Zgromadzeniu nadreprezentowane były również osoby niereligijne, który częściej opowiadały się za dopuszczeniem aborcji na żądanie[5]. Znaczenie ma także fakt, iż Zgromadzenie nie było w stanie wyjaśnić sposobu oraz argumentacji, które doprowadziły ten organ do takich a nie innych wniosków[6].

Podsumowując, demokracja deliberatywna to stosunkowo młoda i interesująca koncepcja, jej ocena sprowadza się jednak do kilku ważnych kwestii, którymi są:

1. Rola i miejsce demokracji deliberatywnej w ustroju państwa.

2. Kwestia bezstronności uczestników oraz sposób wyboru ekspertów, a także zapewnienie odpowiednich procedur.

3. Zagrożenia związane z demokracją deliberatywną (np. możliwość ewentualnej manipulacji ludźmi lub niereprezentatywnego doboru uczestników).

Wkrótce ukaże się obszerny raport Instytutu Ordo Iuris poświęcony zagadnieniu demokracji deliberatywnej.

Patryk Ignaszczak – analityk Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris

Przypadek pani Doroty – kobiety w piątym miesiącu ciąży, która zmarła w nowotarskim szpitalu z powodu wstrząsu septycznego, podobnie jak inne tego typu sytuacje, został brutalnie wykorzystany przez środowiska proaborcyjne do realizacji własnych celów. W przestrzeni publicznej ponownie pojawiają się głosy, że tragedia ta miałaby mieć związek z obowiązującym w Polsce prawem, zakazującym aborcji eugenicznej. Warto więc przypomnieć, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego dotyczący tej kwestii, w żaden sposób nie odnosi się do sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia matki.

 Z dostępnego w mediach opisu sprawy wynika, że przypadek kobiety był uderzająco podobny do sytuacji pani Izabeli z Pszczyny, czy – sięgając dalej – pani Savity Happanavar – pacjentki jednego ze szpitali w Irlandii. O tych dwóch wcześniejszych sprawach pisaliśmy już kilkukrotnie – przede wszystkim w raporcie „Wykorzystanie błędów medycznych do zmiany prawa aborcyjnego w Irlandii”, czy komentarzu „Zarzuty dla lekarzy z Pszczyny. Tragedia instrumentalnie wykorzystana przez środowiska proaborcyjne”. Pokazaliśmy tam, że  nagłaśnianie historii tragicznie zmarłych matek, którym na czas nie udzielono właściwej pomocy medycznej, służy kształtowaniu w społeczeństwie polskim fałszywego przeświadczenia, że za śmierć tych pacjentek odpowiada wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K 1/20 w sprawie aborcji eugenicznej. Tymczasem, podobnie jak we wcześniejszych sprawach, tak i teraz – brak należytej opieki medycznej nad kobietą w ciąży, niezależnie od przyczyny z jakiej znalazła się w szpitalu, może stanowić naruszenie jej prawa do świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych z należytą starannością. Może też – co niestety mam miejsce także w Polsce – być tragiczny w skutkach.

Należy przy tym raz jeszcze podkreślić – wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r. w sprawie aborcji eugenicznej (K 1/20) w żadnej mierze nie dotyczy sytuacji, gdy zagrożone jest życie lub zdrowie matki. Ogólne przepisy nakładające na lekarzy obowiązek udzielenia pomocy każdemu pacjentowi, którego życie jest zagrożone, wynikają nie z ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, ale chociażby z ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Mimo iż na tym etapie nie wiemy, kto zawinił w przypadku pani Doroty, z opisu sprawy można wnioskować, że jej sytuacja była podobna do sytuacji pani Izabeli z Pszczyny, w której to NFZ i Rzecznik Praw Pacjenta dopatrzyli się szeregu nieprawidłowości w opiece nad pacjentką, a prokurator postawił zarzuty lekarzom sprawującym tę opiekę.

Nie zmienia to też faktu, że jest to kolejna tragedia, którą bezdusznie wykorzystują aktywiści proaborcyjni, którzy forsują postulaty dostępu do aborcji „na życzenie”, niemające żadnego związku z historią pani Doroty i jej dziecka.         

Nie możemy pozostawiać odważnych obrońców życia i rodziny samym sobie i dać zakrzyczeć nawet najbardziej wpływowej mniejszości, która chce tworzyć wrażenie, że ich radykalne poglądy są wspierane przez społeczeństwo. Nawet jeśli największe w Polsce media powielają kłamstwa o tym, że Margot jest ofiarą prześladowania „osób LGBT” – to nie mam wątpliwości, że zdecydowana większość Polaków nie akceptuje przemocy, gróźb i wyzwisk.

Stop przemocy

Pod koniec maja zapadł wyrok w głośnej sprawie aktywistów LGBT, którzy 3 lata temu w środku Warszawy dokonali linczu na wolontariuszach Fundacji Pro-Prawo do życia. Agresywni chuligani, na czele z Michałem Sz. pseudonim „Margot”, zatrzymali furgonetkę należącą do fundacji, zamalowali i pocięli plandekę, zamazali tablice rejestracyjne, poprzebijali opony, wyłamali lusterka, a wreszcie pobili wolontariusza, który wyszedł z samochodu, by nagrać całe zdarzenie. Jeden z agresorów miał w rękach nóż. Nasi prawnicy natychmiast stanęli po stronie zaatakowanych obrońców życia.

Sprawa ataku na wolontariuszy pro-life obiła się szerokim echem. Jednak potężne liberalne media nie opisywały jej bynajmniej jako haniebnego postępku, który należy potępić. Wręcz przeciwnie. Zasadnie aresztowany Michał Sz. ps. „Margot” przedstawiany był jako ofiara i męczennik środowiska aktywistów LGBT. Poręczenia za niego złożyli między innymi ks. Adam Boniecki, były redaktor naczelny „Tygodnika Powszechnego” czy naczelny rabin Polski Michael Schudrich. W obronie agresorów stanęła nawet… komisarz ds. praw człowieka Rady Europy. Wielu polityków i celebrytów, mówiących na co dzień o szacunku i tolerancji, uznało, że bicie i niszczenie mienia obrońców życia i rodziny jest dopuszczalne i zasługuje na pochwałę.

Na szczęście, przy zaangażowaniu naszych adwokatów, prawo zatryumfowało. Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia skazał troje aktywistów LGBT. Wymierzono im karę ograniczenia wolności w postaci wykonywania nieodpłatnych prac społecznych oraz karę pieniężną. To bardzo ważny wyrok. Uniewinnienie chuliganów byłoby potężnym zagrożeniem nie tylko dla wolności słowa w Polsce, ale wręcz dla bezpieczeństwa wszystkich, którzy mają odwagę bronić życia i rodziny.

Jednak biorąc pod uwagę skandaliczny czyn i postawę skazanych – jest to wyrok wyjątkowo łagodny. Aktywiści w trakcie jednego z posiedzeń szantażowali sąd, mówiąc, że jeżeli nie zapadnie wyrok uniewinniający, to furgonetki nadal będą niszczone. Samo ogłoszenie wyroku było przerywane okrzykami, takimi jak „wypierd…” i „wyroku nie uznajemy”. Dlatego jako pełnomocnicy obrońców życia, złożymy apelację od wyroku, wnosząc o surowszy wymiar kary.

Bronimy wolności słowa

Pełnej determinacji wymaga także obrona działaczy pro-life przed niesprawiedliwymi oskarżeniami, które mają na celu zakneblowanie obrońców życia i zaprowadzenie w Polsce cenzury. Taka trudna obrona czeka nas w sprawie szefa Fundacji Pro-Prawo do życia Mariusza Dzierżawskiego. W procesie wytoczonym przez zrzeszające aktywistów LGBT Stowarzyszenie Tolerado, Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe skazał go za kampanię informującą o treści niesławnych zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia dotyczących wulgarnej edukacji seksualnej. To dokładnie ta sama kampania, która została zaatakowana przez Margota i jego kolegów.

Okazało się, że za publiczną krytykę wulgarnych postulatów ruchu LGBT grozi w Polsce taka sama kara jak za… fizyczny atak i niszczenie mienia. Nie możemy na to pozwolić. Dlatego złożymy apelację od wyroku i wytrwale będziemy walczyć dalej.

Obrońcy życia regularnie stają przed sądami także za kampanie pro-life. Aby skutecznie chronić ich wolność słowa i zgromadzeń doprowadziliśmy do wytworzenia wolnościowej linii orzeczniczej polskich sądów, uzyskując ponad 130 korzystnych dla obrońców życia rozstrzygnięć. Ostatnie kilkanaście miesięcy to sześć wyroków Sądu Najwyższego, który uznał, że pro-liferzy mają prawo prezentować na ulicach polskich miast prawdę na temat aborcji. Sprawa nie jest jednak zamknięta. W lutym zapadł wyrok niezgodny z dotychczasową linią orzeczniczą SN. Nasza praca wciąż jest zatem niezbędna dla zabezpieczenia wolności do sprzeciwiania się aborcji.

O naszą obronę poprosiły także osoby, które miały odpowiadać przed częstochowskim sądem… za publiczną modlitwę, która przeszkadzała uczestnikom Marszu Równości. Dzięki naszej interwencji sąd oczyścił już wszystkich z zarzutów.

Chcą nas uciszyć

Nasza skuteczność na salach sądowych ma jednak bardzo konkretną cenę. Próby kneblowania i cenzury podejmowane są także wobec ekspertów Ordo Iuris. W trakcie wspomnianego procesu Margota, skazani aktywiści grozili prawnikom Ordo Iuris. Jednego z nich śledzili, fotografując jego prywatny samochód.

Nasza aktywność ekspercka i procesowa jest także nie w smak globalnym promotorom aborcji i ideologii gender. W ostatnich latach próbowano nas już wykluczyć z Rady Gospodarczej i Społecznej Organizacji Narodów Zjednoczonych, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, rejestru przejrzystości Parlamentu Europejskiego i dwukrotnie wypowiadano nam umowę najmu biura w Brukseli.

A pod koniec ubiegłego roku najwięksi światowi lobbyści radykalnych ideologii wysłali list do unijnego komisarza ds. miejsc pracy i praw socjalnych oraz komisarza ds. spójności i reform, w którym prosili unijnych komisarzy o pilne spotkanie, żądając usunięcia ekspertów Ordo Iuris z grona organizacji, biorących udział w spotkaniach komitetu monitorującego wydatkowanie unijnych funduszy w Polsce.

Odpowiadając na list radykalnych lobbystów, poprosiliśmy o możliwość spotkania z przedstawicielami Komisji Europejskiej, odnosząc się do każdego z postawionych zarzutów. Po spotkaniu, otrzymaliśmy pismo potwierdzające, że nasz status organizacji monitorującej wydawanie środków UE w Polsce nie jest zagrożony. Dzięki temu do dziś możemy brać czynny udział w spotkaniach komitetów, pilnując, by unijne fundusze nie były przeznaczane na szerzenie radykalnych ideologii.

Wykluczenia Instytutu Ordo Iuris domagają się także eurodeputowani z frakcji Renew Europe, którzy zwrócili się do przewodniczącej Parlamentu Europejskiego o zakazanie wstępu do Parlamentu Europejskiego dla wszystkich pracowników Instytutu Ordo Iuris. Do tej pory, władze Parlamentu Europejskiego nie zdecydowały się na tak radykalną, bezprecedensową cenzurę, ale temat wciąż jest otwarty, po tym jak europosłowie otrzymali z Parlamentu Europejskiego odpowiedź z prośbą o bardziej szczegółowe opisanie stawianych nam zarzutów.

Nie pozwolimy na agresję

Wszystkie opisane powyżej sprawy doskonale pokazują, dlaczego działalność Instytutu Ordo Iuris jest tak ważna i potrzebna.

Dzisiaj obrońcom życia, rodziny i wolności grozi już nie tylko zmasowana krytyka i medialna nagonka, ale także przemoc, agresja, cenzura i zastraszanie. W tej sytuacji nie ma się co dziwić, że nie każdy ma odwagę, by stanąć naprzeciwko potężnej machinie nienawiści i pogardy.

Bierzemy tę odpowiedzialność na siebie, występując przed polskimi sądami i organizacjami międzynarodowymi. Nie możemy pozostawiać odważnych obrońców życia i rodziny samym sobie i dać zakrzyczeć nawet najbardziej wpływowej mniejszości, która chce tworzyć wrażenie, że ich radykalne poglądy są wspierane przez społeczeństwo. Nawet jeśli największe w Polsce media powielają kłamstwa o tym, że Margot jest ofiarą prześladowania „osób LGBT” – to nie mam wątpliwości, że zdecydowana większość Polaków nie akceptuje przemocy, gróźb i wyzwisk. Dlatego musimy wspólnie sprzeciwić się kłamstwom, manipulacjom i cenzurze.

Adw. Jerzy Kwaśniewski – prezes Ordo Iuris

Narastająca fala agresji wobec wiary, Kościoła i kapłanów jest efektem lekceważenia pierwszych aktów nienawiści. Lewicowe media, które pochwalały ataki na kościoły oraz brały w obronę celebrytów boleśnie szydzących ze świętych dla chrześcijan symboli, stworzyły atmosferę swoistego przyzwolenia na agresję skierowaną przeciw ludziom wierzącym. To ośmielało naśladowców i prowadziło do eskalacji przestępstw.

Bronimy atakowanych duchownych

5 maja młody mężczyzna dotkliwie pobił 80-letniego księdza Leona Czerwińskiego z parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Pionkach. Kapłan, ubrany w komżę i stułę, został zaatakowany w biały dzień obok kościoła i domu parafialnego, gdy wracał od chorych, których odwiedzał z Najświętszym Sakramentem. Napastnik, nie zważając na wiek duchownego, przewrócił go i wściekle bił.

Prawnicy Ordo Iuris natychmiast zareagowali. Dotarliśmy do księdza i otoczyliśmy go opieką prawną, zapewniając udział naszego adwokata w postępowaniu prowadzonym przez prokuraturę. Przed nami droga prowadząca do skazania i ukarania sprawcy pobicia, który został już zatrzymany przez organy ścigania i przyznał się do winy.

Fizyczny atak na kapłana w Pionkach łączy się z wieloma podobnymi aktami barbarzyństwa. Narastająca fala agresji wobec wiary, Kościoła i kapłanów jest efektem lekceważenia pierwszych aktów nienawiści. Lewicowe media, które pochwalały ataki na kościoły oraz brały w obronę celebrytów boleśnie szydzących ze świętych dla chrześcijan symboli, stworzyły atmosferę swoistego przyzwolenia na agresję skierowaną przeciw ludziom wierzącym. To ośmielało naśladowców i prowadziło do eskalacji przestępstw. Wtedy kapitał polityczny na rosnącej nienawiści zaczęli zbijać politycy. Jak choćby Robert Biedroń, żądający zakazu spowiedzi dzieci.

Aby zatrzymać falę antykatolickiej przestępczości, prawnicy Ordo Iuris zapewniają ochronę prawną każdej ofierze ataków lub każdemu świadkowi dewastacji, zniewag albo innych aktów nienawiści wymierzonych w chrześcijan, ich symbole i kościoły. Pracujemy także z licznymi partnerami nad systemowymi rozwiązaniami powstrzymującymi chrystofobię.

Walczymy o ukaranie mordercy franciszkanina z Siedlec – o. Maksymiliana Adama Świerżewskiego, który został brutalnie pobity podczas spaceru w parku miejskim w Siedlcach. Jego oprawca zadał mu trzy ciosy w tył głowy i uciekł z miejsca zdarzenia. Nieprzytomny kapłan został znaleziony po kilku godzinach i przewieziony do szpitala, gdzie zmarł po kilkunastu godzinach wskutek odniesionych obrażeń. W toczącym się postępowaniu reprezentujemy siostrę duchownego. 23-letniemu oskarżonemu postawiono zarzut zabójstwa zakonnika w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie.

Chcąc pokazać Polakom skalę agresji wobec chrześcijan i chrześcijaństwa w naszym kraju, przygotowaliśmy raport poświęcony przestępstwom popełnionym z nienawiści do chrześcijan w Polsce w całym 2022 roku. Opisaliśmy w nim między innymi fizyczne napaści na księży katolickich, przypadki złośliwego zakłócania Mszy św., z których jeden dotyczył odpalenia petardy w kościele, liczne dewastacje figur Chrystusa, Matki Bożej oraz świętych, a także spektakle i happeningi uderzające w uczucia religijne osób wierzących. Publikację przekazaliśmy Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, która od lat uwzględnia nasze raporty w swoich oficjalnych statystykach.

Mówimy „nie” wulgarnym prowokacjom

Jak wspomniałem, fala antychrześcijańskiej przestępczości ma swoje źródło w popularyzacji i „normalizacji” nienawiści wobec chrześcijan. Znieważanie katolików, drwiny ze świętości, ataki na księży stają się modne dzięki zabiegom celebrytów i „artystów”, budujących na nienawiści swoją rozpoznawalność.

Z takim przypadkiem mieliśmy do czynienia, gdy w ramach inauguracji kadencji Moniki Strzępki na stanowisku dyrektora stołecznego Teatru Dramatycznego, zorganizowano parodię katolickiej procesji ku czci Matki Bożej. W orszaku wniesiono wówczas do teatru rzeźbę przedstawiającą żeński organ płciowy ustylizowany na podobieństwo Maryi.

Początkowo odnieśliśmy w tej sprawie sukces odnotowany szeroko przez media. Wojewoda mazowiecki, zgadzając się z naszą ekspertyzą na ten temat, stwierdził nieważność powołania Moniki Strzępki na dyrektora przez Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy. Jednak sprawa nie jest skończona. Pod koniec kwietnia Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił decyzję wojewody, a pani Strzępka wróciła na stanowisko. Może znowu realizować tam swój program uczynienia z teatru miejskiego „rozsadnika” ideologii radykalnych feministek i ruchu LGBT. Nie możemy na to pozwolić. Dlatego przygotowujemy już w tej sprawie skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Występujemy przeciw dyskryminacji osób wierzących

Kilka tygodni temu skutecznie zainterweniowaliśmy w sprawie dziecka, któremu podlegli Prezydentowi Warszawy organizatorzy wyjazdu odmówili możliwości uczestnictwa w niedzielnej Mszy św. – i to pomimo tego, że rodzice byli gotowi pokryć koszt dojazdu do kościoła. Pomoc naszych prawników, którzy współpracowali w tej sprawie z kuratorium oświaty, pozwoliła chętnym dzieciom dotrzeć do kościoła.

Pozornie drobna interwencja trwała wiele dni i była prawdziwym wyścigiem z czasem. Ale jej efekty mają znaczenie dla całego kraju, bo świadczą o realnie egzekwowanym obowiązku zapewnienia udziału dziecka w praktykach religijnych. Nasi prawnicy są gotowi zapewnić bezpłatną opiekę prawną rodzicom, którzy znajdą się w podobnej sytuacji.

Chrześcijanie nie mogą być bierni

Obecnie pracujemy nad publikacją, która pokaże, jak wielkie zagrożenie niesie ze sobą podnoszony przez radykalnych polityków postulat „opiłowywania katolików” z ich praw. W publikacji pokażemy liczne historyczne analogie, dowodząc, że bierna postawa wierzących wobec prób ograniczania ich praw, prowadzi jedynie do eskalacji nienawiści i przemocy. Dlatego katolicy powinni nie tylko aktywnie bronić swoich praw, ale też dążyć do wzmocnienia prawnych gwarancji dla wolności religijnej.

Krokiem w tę stronę będzie przyjęcie projektu ustawy przygotowanej przez komitet inicjatywy ustawodawczej „W obronie chrześcijan”, który po poprawkach sejmowej podkomisji uwzględnia merytoryczne uwagi ekspertów Ordo Iuris. Przegłosowanie ustawy przez parlament przyczyni się do skuteczniejszego ścigania sprawców zniewag wymierzonych w święte dla chrześcijan symbole. Ustawa uniemożliwi także, znane z Niemiec, Skandynawii czy Wielkiej Brytanii, karanie chrześcijan za prezentowanie nauki Kościoła na temat ideologii gender, czy homoseksualizmu.

Wzmocnieniu praw ludzi wierzących posłuży także przyjęcie naszych propozycji legislacyjnych, które ogłosiliśmy na konferencji Katolickiej Agencji Informacyjnej w siedzibie Episkopatu. Jedna z nich przewiduje wprowadzenie do wszystkich ustaw branżowych przepisów gwarantujących każdemu pracownikowi możliwość skorzystania z klauzuli sumienia. Do Ordo Iuris regularnie zgłaszają się bowiem ludzie, których wolność sumienia jest naruszana – między innymi pracownicy szeroko pojętej służby zdrowia, którzy wbrew swojej woli są przymuszani do różnych form uczestniczenia w zabijaniu dzieci nienarodzonych.

Wolność religijna nie została nam dana raz na zawsze. Jeśli nie będziemy jej bronić, to w końcu ją utracimy. Na szczęście wciąż nie jest za późno, by powstrzymać zapowiadane przez radykałów „opiłowywanie katolików” z ich praw.

Adw. Jerzy Kwaśniewski – prezes Ordo Iuris

„Pocałunek Śpiącej Królewny” – sztukę taneczną pod takim niewinnym tytułem zaprezentowano uczniom szkoły podstawowej w niemieckiej Kolonii. Tak jak to bywa i w polskich szkołach, rodzice dopiero z ust zawstydzonych dzieci dowiedzieli się, że w ramach „przedstawienia” półnadzy mężczyźni całowali się w usta i lizali po stopach. Tak samo jak w dziesiątkach interwencji naszego zespołu w ramach kampanii „Chrońmy Dzieci!” – początkowo władze szkoły twierdziły, że nic złego nie miało miejsca. W końcu do wszystkiego przyznali się sami artyści. O ile jednak nasze interwencje przynoszą efekty i często powstrzymują falę wulgarnej seksedukacji, to niemieccy protestujący rodzice zostali… oskarżeni o homofobię.

Wiemy jak chronić dzieci

Prawnicy Instytutu Ordo Iuris od lat wspierają rodziców w walce o pełne zabezpieczenie ich praw do decydowania o formie i treści zajęć szkolnych, oferowanych przez zewnętrzne organizacje. Jak użalała się „Gazeta Wyborcza”, nasze interwencje doprowadziły do zmarginalizowania w całym kraju propagandowej akcji „tęczowy piątek”, wymiernie wzmocniły akcję gdańskich rodziców z Odpowiedzialnego Gdańska, stały za skutecznością protestów w Poznaniu czy Krakowie.

Aby efektywnie oddziaływać na szkoły w całej Polsce, współpracujemy z wieloma lokalnymi stowarzyszeniami i służymy im naszymi analizami i poradami. Wydajemy i szeroko promujemy poradniki dla rodziców i nauczycieli. Udostępniamy wzory „rodzicielskich oświadczeń wychowawczych”, dzięki którym rodzice sprzeciwiają się indoktrynacji dzieci oraz mogą być pewni wsparcia prawników Ordo Iuris. Zorganizowaliśmy też akcję „Chrońmy dzieci”, w ramach której – na prośbę rodziców z całej Polski – przeprowadziliśmy kontrolę w ponad 800 polskich szkołach.

Nasza aktywność przyczyniła się do tego, że dziś coraz więcej polskich rodziców jest świadomych zagrożeń. Kolejnym dowodem tej świadomości jest rozpoczęta właśnie zbiórka podpisów pod obywatelską inicjatywą ustawodawczą „Chrońmy dzieci. Wspierajmy rodziców”. Projekt ustawy, która ma zwiększyć uprawnienia rodziców do kontroli treści przekazywanych dzieciom w szkołach i przedszkolach, zyskał poparcie głównych polityków Prawa i Sprawiedliwości – w tym prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego.

Korzystając z naszych doświadczeń, już przystąpiliśmy do analizy projektu. Liczymy na to, że jak we wcześniejszych inicjatywach obywatelskich, tak i w tej nasze rady doprowadzą do profesjonalizacji projektu i zapewnią jego skuteczność.

W naszej analizie zwracamy uwagę na to, że chociaż projekt ustawy zakazuje „seksualizacji dzieci” to nie definiuje pojęcia „seksualizacja”. W efekcie, bez poprawki nowe prawo pozostałoby martwe. Nasze obawy budzi też wyłączenie spod kontroli rodziców programów edukacyjnych inicjowanych przez rząd. W przyszłości ten przepis może być wykorzystany do pomijania opinii rodziców w działaniach realnie deprawujących dzieci. Wiele przepisów inicjatywy nie wymaga korekt. Wiele powiela też nasze rekomendacje z projektu opublikowanego w 2018 roku i popartego przez prezydenta Andrzeja Dudę w ramach kampanii wyborczej w 2020 roku.

Czy nauczyciel może mówić prawdę?

Do tysięcy nauczycieli dotarł nasz poradnik „Prawo nauczycieli do postępowania w zgodzie z własnym sumieniem”, w którym przypomnieliśmy, że Konstytucja RP zapewnia każdemu – a więc również nauczycielom – prawo do postępowania w zgodzie z własnym sumieniem w miejscu pracy i w ramach wykonywania obowiązków zawodowych. Nauczyciele mogą nie zgodzić się na zrealizowanie narzucanych im scenariuszy „edukacji seksualnej”. W obecnie obowiązującym prawie nie ma ani jednego przepisu, który w jakikolwiek sposób nakazywałby realizowanie jakichkolwiek projektów ideologicznych w tym zakresie.

Wkrótce uzupełnimy ten materiał poradnikiem dotyczącym coraz częstszej sytuacji, gdy uczniowie (a bywa, że także ich rodzice, a za nimi dyrekcja szkoły) kierują pod adresem nauczycieli żądanie zwracania się do określonej uczennicy za pomocą męskiego imienia i zaimka, a do ucznia – przy użyciu imienia i zaimka żeńskiego. W poradniku przypomnimy, że nawet z czysto prawnego punktu widzenia, informacja o płci jest zawarta w akcie urodzenia i dowodach tożsamości i nie jest wynikiem swobodnej deklaracji. Jej formalna zmiana odbywa się w Polsce w postępowaniu sądowym. Za dowód na to, czy mamy do czynienia z chłopcem czy dziewczynką nie można więc uznać zaświadczenia od psychologa, psychiatry, czy seksuologa – a tym bardziej zwykłego ustnego oświadczenia woli.

W przypadku naruszania praw pracowniczych nauczycieli lub w razie podjęcia przeciw niemu działań takich jak wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, prawnicy Instytutu Ordo Iuris są gotowi do świadczenia nauczycielom bezpłatnej pomocy prawnej.

Powstrzymajmy dramatyczne skutki indoktrynacji

W ostatnich miesiącach coraz częściej przekonujemy się, jakie są skutki indoktrynowania młodych ludzi, którzy z genderową propagandą spotykają się dziś na każdym kroku. Odkąd zaczęliśmy pisać o dramatach ludzi, którzy dali się zmanipulować genderystom i zaczęli brać szkodliwe hormony i dokonywać nieodwracalnych operacji okaleczających własne ciało – zgłaszają się do nas kolejne osoby, które uświadamiają nam, że już dziś mamy w Polsce do czynienia z wieloma dramatami ofiar genderowej ideologii. Zgłaszają się do nas nie tylko rodzice, których dzieci zażywają hormony, chcą poddawać się chirurgicznej kastracji lub są pozywani przez swoje dzieci do sądu w ramach procedury „zmiany płci”, ale także osoby, które przed laty zostały zmanipulowane przez genderystów i podjęły dramatyczne w skutkach decyzje, których dziś żałują.

Musimy wreszcie wyeliminować lukę prawną, która prowadzi do absurdalnej sytuacji, w której nie pozwalamy osobom niepełnoletnim na głosowanie w wyborach, uważając, że nie są wystarczająco dojrzałe, by podejmować decyzje polityczne, ale zgadzamy się na to, by podejmowali decyzje o nieodwracalnym często okaleczaniu własnego ciała.

Dlatego – pomimo fali ataków, która przelała się przez media po ostatnim ogłoszeniu naszej inicjatywy – prawnicy Ordo Iuris kontynuują pracę nad ustawą zakazującą tranzycji osób nieletnich. W ramach prac nad projektem ustawy, zapraszamy do szerokich publicznych konsultacji eksperckich, wszystkich tych, którym naprawdę zależy na dobru dzieci, mierzących się z dramatem zaburzeń tożsamości płciowej. Bo dziś, choć liczne badania naukowe potwierdzają, że zdecydowana większość takich zaburzeń u nastolatków jest przejściowa, jedyną „pomocą” jaką takie osoby często otrzymują jest przekonywanie ich, że muszą pilnie „zmienić płeć” i tylko wtedy ich problemy znikną.

Na razie nasz projekt wywołał medialną burzę i gwałtowne sprzeciwy liberalnych mediów i radykalnych polityków. „Rzeczpospolita” informowała o nim na pierwszej stronie. „Gazeta Wyborcza” pisała w alarmistycznym tonie o „okrutnym projekcie”. Nawet Polskie Towarzystwo Seksuologiczne – odmiennie niż przyznający nagrody Nobla w dziedzinie medycyny szwedzki Instytut Karolinska – stanowczo broni „zmieniania płci” u dzieci. Przed nami wiele pracy.

Wpływowe lobby genderystów robi wszystko, by zagłuszyć osoby, które mówią głośno, że „zmiana płci” wcale im nie pomogła – wręcz przeciwnie pogłębiła tylko ich problemy, bo choć brak akceptacji dla własnej płci jest niewątpliwie dramatem każdej takiej osoby i jej rodziny, to jeszcze większym dramatem jest świadomość, że pod wpływem manipulacji dokonało się nieodwracalnego okaleczenia własnego ciała, z którym trzeba będzie żyć do końca swoich dni.

Atakujące nas media twierdzą, że nasza ustawa jest efektem głośnego ostatnio świadectwa popularnego blogera Łukasza Sakowskiego, który przyznał się do tego, że dokonał w przeszłości tranzycji, której dziś żałuje. W rzeczywistości jednak o planach przygotowania takiego projektu mówiliśmy otwarcie na długo przed publikacją tego wyznania, bo już od kilku miesięcy zgłaszają się do nas osoby o jeszcze bardziej wstrząsających historiach, które nie są jednak gotowe by publicznie opowiadać o swoim dramacie.

Działamy także w imieniu tych osób, które podkreślają, że trzeba w końcu wprowadzić prawo, które zatrzyma praktykę robienia biznesu na dramatach zmanipulowanych nastolatków.

Adw. Jerzy Kwaśniewski – prezes Ordo Iuris

Z niepokojem obserwujemy dramatyczną skalę wyludniania się naszej Ojczyzny. Jak wskazuje GUS, do roku 2050 Polaków będzie mniej o 4,4 mln. Unijny EUROSTAT przewiduje, że w 2100 roku będzie nas mniej niż 30 mln. Bez skutecznej polityki rodzinnej nasz kraj stanie się kolejnym migracyjnym rajem, a obcokrajowcy będą zarabiać na nasze emerytury, przejmując demokratycznie z naszych rąk stery naszej Ojczyzny. To ostatni dzwonek na wdrożenie skutecznej polityki demograficznej, bo pokolenie szczytu już niebawem opuści wiek produkcyjny. Wtedy będziemy straceni.

800+ i tani kredyt mieszkaniowy odpowiedzią na kryzys demograficzny?

Polityka rodzinna odgrywa od lat w Polsce głównie rolę impulsu wyborczego. Liderzy partyjni prześcigają się w przedwyborczych obietnicach. Od lipca wchodzi w życie rządowy program kredytów mieszkaniowych z oprocentowaniem 2%. W odpowiedzi opozycja obiecuje… „Kredyt 0%”. Gdy Donald Tusk proponuje nowy zasiłek pod nazwą „babciowe”, Jarosław Kaczyński reaguje obietnicą waloryzacji słynnego „500+” na „800+”, na co lider PO żąda waloryzacji natychmiast i podwojenia kwoty wolnej od podatku. Chociaż podobne programy ograniczają skalę ubóstwa i są skutecznym paliwem wyborczym, nie przynoszą przełomu w poziomie dzietności.

Jako Instytut Ordo Iuris, możemy pozwolić sobie na spojrzenie bardziej strategiczne i dalekosiężne. Od lat badamy i promujemy najlepsze z zagranicznych rozwiązań prorodzinnych i prodemograficznych. Przestrzegamy przed nadmiernym skupieniem na polityce socjalnej, bo za demograficzną zapaść odpowiada – co najmniej w równym stopniu – upadek kultury rodzinnej, etosu poświęcenia dla dzieci i najbliższych, wszechobecna promocja konsumpcji i zwykłego wygodnictwa czy też coraz silniej wywierana presja na kobiety, aby swojego życiowego spełnienia – zamiast w rodzinie – szukały tylko w pracy zawodowej.

Będąc świadomymi wyborczych priorytetów polityków, staramy się przekonać ich do dostrzeżenia największego zagrożenia dla bytu naszego Narodu. Jeśli poziom dzietności nie zbliży się do poziomu dwójki lub trójki dzieci w rodzinie, to już niebawem gospodarka i system emerytalny wymuszą trudną do opanowania migrację – także z obcych kulturowo regionów świata. Polska ulegnie radykalnej i nieodwracalnej przemianie etnicznej, kulturowej, religijnej i politycznej. W rezultacie Ojczyzna jaką znamy, stanie się jedynie mglistym wspomnieniem.

Nie ma miesiąca bez analiz i rekomendacji Ordo Iuris dotyczących wdrażanych programów rządowych. Przygotowaliśmy analizę rządowego programu „Pierwsze mieszkanie”, zwracając uwagę na to, że nie posiada on żadnych rozwiązań zachęcających do posiadania potomstwa. Pomija zatem wytyczne rządowej „Strategii Demograficznej 2040”, która wymaga, by działania państwa w obszarze mieszkalnictwa były ukierunkowane na wsparcie rodzin z dziećmi. Analizie poddaliśmy efekty programu „500+”. Zaproponowaliśmy zmiany w Rodzinnym Kapitale Opiekuńczym. Sugerowaliśmy rozwój systemu wspierania opieki nad małymi dziećmi bez nadmiernej promocji żłobków. Przeanalizowaliśmy powiązania demografii z systemem emerytalnym, badając pomysł powiązania wysokości emerytur z liczbą posiadanych dzieci.

Sięgamy po dobre wzorce zagraniczne. Eksperci Ordo Iuris kończą prace nad raportem poświęconym węgierskiej polityce prorodzinnej, która stała się w ostatnich latach istotnym punktem odniesienia dla wielu krajów świata. Nieszablonowość i kompleksowość podejścia powinna być inspirująca także dla polskiego rządu.

Kultura prorodzinna

To nie świadczenia socjalne, zasiłki i preferencyjne kredyty przyniosły Polsce szczyty urodzeń w latach 50. i 80. ubiegłego wieku. Przeciwnie. Dzieci rodziły się niejako wbrew materialnym trudnościom i niedoborom. Nie ma wątpliwości, że kluczem była silna wówczas – pomimo komunistycznej propagandy – kultura rodzinna, gotowość do poświęceń i mocne przywiązanie do tradycyjnych, także wielopokoleniowych struktur społecznych oraz ranga rodzinnego etosu katolickiego.

Dlatego strategiczne znaczenie ma dzisiaj polityka nakierowana na odbudowę szacunku dla rodziny, macierzyństwa i ojcostwa. Polityka, która w każdym aspekcie zarządzania państwem zadaje pytanie – czy planowane ustawy lub działania pomogą rodzinie i rodzicom?

Nasza aktywność w tej materii jest tym istotniejsza, że wszystkie niemal media afirmują kulturę rezygnacji z posiadania potomstwa. W marcu „Gazeta Wyborcza” zachwalała rezygnację z rodzicielstwa na rzecz posiadania zwierząt, argumentując, że „miłość do psa czy kota jest bezinteresowna przez całe życie, dziecka tylko do pewnego momentu. Zwierzęta nie zaczną się kłócić o spadek czy dom po rodzicach”. Jeszcze dalej poszedł portal Bezprawnik, który na początku maja pisał o „alimentach na psiecko”, zastanawiając się, jak wymusić na partnerze po rozstaniu „dokładanie się do utrzymania zwierzęcia”… Ale przecież nie brakuje i w TVP seriali, filmów, programów rozrywkowych, których głównym przekazem jest ucieczka od dojrzałości i odpowiedzialności, zniechęcanie do zakładania rodzin, promocja poszukiwanie kultury konsumpcji i beztroski.

Dostrzegając wagę kultury prorodzinnej, przystępujemy do prac nad raportem „Priorytet kultury rodzinnej w polityce kulturalnej państwa”. Pokażemy w nim, w jaki sposób cała polityka kulturalna państwa, które pozostaje najważniejszym mecenasem kultury i sztuki w Polsce, może zostać skoncentrowana na wsparciu konstytucyjnych wartości – jakimi są rodzina, małżeństwa, macierzyństwo, ojcostwo i rodzicielstwo. Przy odpowiednich nakładach i wyborze atrakcyjnych dla młodych ludzi form przekazu, taka promocja może być trafna i skuteczna.

Wagę czynników kulturowych potwierdzają nie tylko wyniki rodzinnej polityki kulturalnej na Węgrzech, o czym będziemy pisać w naszym raporcie, ale także sukces demograficzny Czech. To w Czechach odnotowano 50% wzrost wskaźnika dzietności (z poziomu 1,14 do 1,71). Co charakterystyczne, 48% z Czechów do 29. roku życia uważa, że posiadanie dzieci jest obowiązkiem wobec całego społeczeństwa. W Polsce podobny pogląd podziela zaledwie 22,3% młodych ludzi.

Polityka rodzinna to jeden z obszarów, w których zaangażowanie Instytutu Ordo Iuris jest niezbędne. Natura krajowej polityki partyjnej powoduje, że strategiczny namysł nad wieloletnimi zagrożeniami wykracza poza perspektywę programów wyborczych. To zadanie dla nas i jedynie od siły naszych argumentów zależeć będzie, czy z czasem przekonamy do dobrych rozwiązań także krajowych decydentów.

Adw. Rafał Dorosiński – członek Zarządu Ordo Iuris