Walka z pornografią wymaga jej precyzyjnego zdefiniowania. Ordo Iuris na wysłuchaniu publicznym

Ordo Iuris

• Przedstawiciele Instytutu Ordo Iuris wzięli udział w wysłuchaniu publicznym dotyczącym rządowego projektu ustawy „o ochronie małoletnich przed dostępem do treści szkodliwych w internecie”, zorganizowanym przez Ministerstwo Cyfryzacji.

• Spośród 20 podmiotów, które uczestniczyły w wysłuchaniu, aż 19 zadeklarowało swoje pełne poparcie dla ponadpartyjnego postulatu zablokowania dostępu małoletnich do treści pornograficznych. Zdecydowana większość uczestników wyraża jednak uzasadnione zastrzeżenia wobec szczegółów projektu.

• Deklarowane intencje projektodawców są co do zasady zbieżne z głosem 212 tysięcy obywateli, którzy podpisali się pod obywatelskim projektem ustawy „Stop Narkotykowi Pornografii”.

• Projekt zawiera jednak mankamenty, które, w ocenie Ordo Iuris wymagają modyfikacji.

•Instytut wskazuje na potrzebę dodania precyzyjnej definicji pojęcia „treści pornograficzne” oraz usunięcia niezdefiniowanego terminu „treści szkodliwe”.

• Ordo Iuris zauważa również konieczność doprecyzowania, że ustawa odnosi się do portali ściśle pornograficznych i wzmocnienia sankcji za niepodporządkowanie się ustawie.

• Instytut podkreśla też potrzebę dodania możliwości blokowania usług płatniczych, jak również powierzenia funkcji współregulatora czynnikom społecznym.

• Z informacji przekazanych przez resort cyfryzacji wynika, że nad swoimi definicjami „treści szkodliwych” pracują w ramach uzgodnień międzyresortowych ministerstwa kierowane przez Adama Bodnara (Ministerstwo Sprawiedliwości) i Barbarę Nowacką (Ministerstwo Edukacji Narodowej), znanych ze swojego ideologicznego zaangażowania. To, zdaniem Ordo Iuris, potęguje wcześniej wyrażane obawy związane z tym sformułowaniem.

• Instytut zachęca do wzięcia udziału w konsultacjach publicznych projektu rządowego, które potrwają jeszcze przez 2 tygodnie – aż do środy 26 marca włącznie.

PRZECZYTAJ WSTĘPNĄ ANALIZĘ PORÓWNAWCZĄ PROJEKTU OBYWATELSKIEGO I RZĄDOWEGO

WYRAŹ SWOJĄ OPINIĘ DO 26 MARCA, WYSYŁAJĄC JĄ NA ADRES: [email protected]

W środę adw. Rafał Dorosiński oraz adw. Nikodem Bernaciak, w imieniu Instytutu Ordo Iuris, wzięli udział w wysłuchaniu publicznym zorganizowanym przez Ministerstwo Cyfryzacji w siedzibie tego resortu, w ramach szerszego procesu konsultacji publicznych rządowego projektu ustawy „o ochronie małoletnich przed dostępem do treści szkodliwych w internecie” (UD 179). Jest to projekt niezależny od obywatelskiego projektu „Stop Narkotykowi Pornografii”, złożonego w Sejmie w 2024 r. z podpisami ponad 212 tysięcy obywateli. W czwartek 6 marca projekt obywatelski (druk 1006), po przedstawieniu go w Sejmie przez adw. Rafała Dorosińskiego, został przez posłów jednogłośnie skierowany do dalszych prac merytorycznych w sejmowej Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii oraz Komisji do Spraw Dzieci i Młodzieży. Dzień wcześniej Instytut Ordo Iuris opublikował także wstępną analizę porównawczą obu projektów, autorstwa adw. Nikodema Bernaciaka. Przedstawione w niej zarzuty względem obecnej treści projektu rządowego wciąż pozostają aktualne i zostaną rozwinięte w ciągu najbliższych 2 tygodni.

W wysłuchaniu, oprócz reprezentantów Ministerstwa Cyfryzacji z wiceministrem Michałem Gramatyką na czele, wzięli udział przedstawiciele 17 podmiotów (w kolejności zabierania głosu): Stowarzyszenie Twoja Sprawa, Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy (NASK), Wikimedia Polska, Meta Platforms, Konfederacja Lewiatan, Związek Pracodawców Branży Internetowej IAB Polska, Polska Izba Komunikacji Elektronicznej, Mastercard, Fundacja Panoptykon, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, IDENTT, Homokomando, Internet Society Poland, Instytut Ordo Iuris, American Chamber of Commerce in Poland oraz Rzecznik Praw Dziecka oraz 3 osoby prywatne, w tym prof. Tadeusz Kulik, prezes Akcji Katolickiej Archidiecezji Warszawskiej, oraz prof. Włodzimierz Bojarski, senator I kadencji (1989-1991). Spośród tych podmiotów wyłącznie jeden (Homokomando – organizacja należąca do ruchu LGBT) kwestionował konieczność ograniczania dostępu małoletnich do treści pornograficznych w Internecie, dowodząc, jakoby pornografia była „normalnym sposobem rozładowywania pożądania” i twierdząc, że raport Stowarzyszenia Twoja Sprawa, cytowany przez resort cyfryzacji w uzasadnieniu projektu, jest niewiarygodny tylko z tego powodu, że stowarzyszenie to w latach 2017, 2018 i 2019 otrzymało wsparcie finansowe z Funduszu Sprawiedliwości w łącznej wysokości ponad 2,3 mln zł.

W swoim wystąpieniu adw. Rafał Dorosiński wskazał na 5 aspektów projektu rządowego, które wymagają zmiany:

1. uzupełnienie artykułu 2 o punkt 7, który zawierałby definicję ustawową pojęcia „treści pornograficzne”, opartą – podobnie jak w projekcie obywatelskim – o definicję z art. 9 ust. 2 Konwencji Rady Europy o cyberprzestępczości z 2001 r. oraz projektu Stowarzyszenia Twoja Sprawa z 2019 r.;
2. zupełne usunięcie z treści ustawy pojęcia „treści szkodliwe” (ewentualnie: sformułowanie jego możliwie wąskiej i precyzyjnej definicji ustawowej, wprost odnoszącej się np. do zjawiska tzw. patostreamingu) jako pojęcia wieloznacznego i nieostrego, co w obecnej postaci powoduje sprzeczność tych przepisów z § 146 ust. 1 rozporządzenia w sprawie Zasad Techniki Prawodawczej oraz z linią orzeczniczą Trybunału Konstytucyjnego, a także czyni je zagrożeniem dla wolności słowa i wolności gospodarczej w Internecie;
3. uzupełnienie art. 4 ust. 1 projektu o przesłankę kwalifikacyjną „istotnej części”, co pozwoliłoby w jednoznaczny sposób obciążyć nowymi obowiązkami ustawowymi wyłącznie tych usługodawców internetowych, na których stronach treści pornograficzne pojawiają się domyślnie, a nie incydentalnie, zwłaszcza w sposób sprzeczny z regulaminami tych stron;
4. uzupełnienie projektu o regulacje dotyczące usług płatniczych – na wzór art. 9 ust. 2 i 3 projektu obywatelskiego, ponieważ pośrednia sankcja odcięcia dostępu do płatności w praktyce może być skutecznym uzupełnieniem sankcji stosowanych bezpośrednio wobec usługodawców;
5. uwzględnienie w procedurze regulowania dostępu do stron internetowych, obok Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej i NASK, również czynnika społecznego – na wzór art. 5 projektu obywatelskiego, który przewiduje powołanie Rady ds. Ochrony Dzieci przed Pornografią w Internecie, w której 3 członków wywodziłoby się z organizacji zajmujących się ochroną dzieci, 1 z organizacji zajmujących się ochroną prywatności, i 1 z organizacji reprezentujących interesy internetowych usługodawców.

Zgodnie z pismem z 24 lutego 2025 r., konsultacje publiczne rządowego projektu ustawy mają potrwać pełny miesiąc – czyli do 26 marca włącznie. W ciągu kolejnych dwóch tygodni Instytut Ordo Iuris oraz inne organizacje zaangażowane w działalność obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej „Stop Narkotykowi Pornografii” złożą zatem w toku tych konsultacji swoje oficjalne stanowiska, w których wskażą na wskazane wyżej mankamenty projektu rządowego w obecnej postaci i zachęcą rząd, by ograniczył się do rzetelnej walki z prawidłowo zdefiniowanymi treściami pornograficznymi, a nie uznaniowo zdefiniowanymi „treściami szkodliwymi”.

Z informacji przekazanych pod koniec wysłuchania przez ministra Gramatykę wynika jednak, że o zdefiniowanie pojęcia „treści szkodliwych” zostały poproszone w toku konsultacji międzyresortowych Ministerstwo Sprawiedliwości kierowane przez Adama Bodnara oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej kierowane przez Barbarę Nowacką. Oba te resorty w ciągu ostatnich kilku miesięcy dały się poznać jako zaangażowane ideologicznie w promowanie postulatów ruchu LGBT i walkę z tak zwaną „mową nienawiści” (6 marca projekt ustawy cenzorskiej został uchwalony przez Sejm i oczekuje obecnie na podjęcie prac w Senacie, a następnie zawetowanie lub podpisanie przez Prezydenta RP).

Wszyscy, którzy nie zgadzają się na rozszerzanie precyzyjnych przepisów antypornograficznych o niejasne „treści szkodliwe” i w ten sposób używanie ich jako pretekstu do cenzurowania Internetu, mogą wziąć udział w konsultacjach publicznych tego projektu, wysyłając, do 26 marca swoje stanowisko na adres e-mail [email protected].