In Vitro

Na zaproszenie Instytutu na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris po raz trzeci z cyklem wykładów przyjedzie do Polski Nikolas Nikas - prezes Bioethics Defense Fund - prawniczej organizacji podejmującej działania na rzecz prawa do życia i wolności sumienia w USA i na całym świecie.

Nikolas Nikas jest cenionym specjalistą umiejętnie prezentującym fakty dostarczane przez nauki przyrodnicze oraz medycynę w perspektywie prawnej i politologicznej. W ramach Bioethics Defense Fund może swą wiedzę i doświadczenie wykorzystywać na polu legislacji, postępowań procesowych, edukacji i w mediach.

Nikolas Nikas jest znanym w USA i na świecie ekspertem w odniesieniu do takich zagadnień jak aborcja, in vitro, prawa sumienia w służbie zdrowia, klonowanie i badania na ludzkich komórkach macierzystych, asystowane samobójstwo. Uczestniczy w wielu postępowaniach sądowych dotyczących tej problematyki. Był konsultantem Prezydenckiej Rady Bioetycznej w Waszyngtonie, stawał przed Senatem USA w sprawach dotyczących aborcji i wolności słowa.

Wraz z żoną Melindą i piątką dorosłych dzieci mieszka w Phoenix w Arizonie.

Tegoroczna wizyta Nikolasa Nikasa w Polsce zbiega się w czasie z parlamentarną debatą na temat forsowanego przez rząd programu in vitro. W związku z tym, prezes Bioethics Defense Fund poświęci swoje wystąpienia tematyce procedury zapłodnienia pozaustrojowego oraz przedstawi kulisy związane z przemysłem in vitro w USA.

Harmonogram wykładów Nikolasa Nikasa w Polsce 2015r.:

13 kwietnia (poniedziałek)

Kraków

godz. 11:00 Uniwersytet Jagielloński, Collegium Novum, ul. Gołębia 24 (główny gmach UJ), sala 52 (2 piętro) – wykład w j. angielskim pt . „Prawo wobec metod wspomaganego rozrodu w USA - in vitro oczami amerykańskiego adwokata”.

Organizator: Katedra Prawa Rzymskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

14 kwietnia (wtorek)

Lublin

godz. 11:30 Katolicki Uniwersytet Lubelski, Collegium Iuridicum KUL, ul. Spokojna 1, sala CI-300 (2 piętro) – wykład z tłumaczeniem na j. polski pt. „Wokół kształtu ustawy o in vitro – współczesna medycyna i biotechnologia a nowe kierunki działań prawnych”.

Organizator: Katedra Prawa Wyznaniowego KUL.

Warszawa

godz. 18:30 Uniwersytet Warszawski, WYKŁAD ODWOŁANY

15 kwietnia (środa)

Warszawa

godz. 19:00 Szkoła Główna Handlowa, gmach główny SGH al. Niepodległości 162, aula VII - wykład z tłumaczeniem na j. polski pt. "Human Life. Can you afford it?". Nikolas Nikas będzie mówił o biznesie in vitro w USA, który czyni dziecko luksusowym towarem a kobietę inkubatorem do wynajęcia. Europejski kontekst tego zjawiska naświetli prezes FAFCE (Fédération des Associations Familiales Catholiques en Europe) Antoine Renard wraz z sekretarzem FAFCE Marią Hilldingson.

Organizator: ASK Soli Deo.

16 kwietnia (czwartek)

Poznań

godz. 17:00 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Prawa i Administracji, al. Niepodległości 53, Collegium Iuridicum Novum, sala Gamma (parter) – wykład z tłumaczeniem na j. polski pt. „Współczesna medycyna i biotechnologia a nowe kierunki działań prawnych - wokół kształtu ustawy o in vitro”.

Organizator: Koło Naukowe Teorii i Filozofii Prawa im. Zygmunta Ziembińskiego UAM.

17 kwietnia (piątek)

Wrocław

godz. 17:00 Uniwersytet Wrocławski, Wydział Prawa Administracji i Ekonomii UWr, ul. Uniwersytecka 22-26, sala 218A, wykład z tłumaczeniem na j. polski pt. „Prawo wobec metod wspomaganego rozrodu w USA - in vitro oczami amerykańskiego adwokata”.

Organizator: Studenckie Koło Naukowe „Prawo, Społeczeństwo, Kultura” UWr.

Wykłady w Warszawie, Lublinie, Poznaniu i Wrocławiu będą tłumaczone na język polski.

Patronat medialny: Gość Niedzielny, Przewodnik Katolicki, Polonia Christiana, Razem.TV, Radio Warszawa, Telewizja Republika.

W najbliższych dniach Parlament Europejski będzie obradował nad przyjęciem dwóch raportów forsujących tzw. „prawo do aborcji“ oraz poszerzenie „praw reprodukcyjnych i seksualnych“. Postulaty zawarte w raportach stoją w sprzeczności z podstawowymi zasadami prawa Unii Europejskiej, w tym z zasadą pomocniczości oraz z art. 1 i 2 Karty Praw Podstawowych UE.

Pierwszy z projektów to przygotowany przez belgijskiego deputowanego Marca Tarabella raport dotyczący równości kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej. Paragraf 45 tego raportu stanowi, iż „kobiety powinny mieć kontrolę nad swymi prawami seksualnymi oraz reprodukcyjnymi poprzez bezpośredni dostęp do środków antykoncepcyjnych oraz aborcji“. Jest to kolejna próba przeforsowania przez środowiska lewicowe koncepcji tzw. „prawa do aborcji“. Raport będzie przedmiotem głosowania w najbliższy wtorek.

Drugi z dokumentów, „Roczny raport o prawach człowieka i demokracji na świecie w 2013 r. i polityki Unii Europejskiej w tej sprawie“, został zaprezentowany przez włoskiego eurodeputowanego Piera Panzeriego. Raport zawiera m.in. postulat rozszerzenia „praw reprodukcyjnych i seksualnych“ (§ 135) oraz „prawa dostępu do (...) bezpiecznej i legalnej aborcji“ (§ 35). Parlament Europejski ma głosować nad jego przyjęciem w najbliższy czwartek.

W 2013 r. Parlament Europejski odrzucił podobny projekt, tzw. Raport Estreli dotyczący „praw reprodukcyjnych i seksualnych“. W Raporcie Estreli również postulowano wprowadzenie „prawa do aborcji“. Zamiast raportu Parlament Europejski przyjął wówczas rezolucję, w której przypomniał, że „tworzenie i implementacja polityki związanej z prawami seksualnymi i reprodukcyjnymi oraz edukakcją seksualną w szkołach jest kompetencją Państw Członkowskich“.

Oba raporty budzą poważne wątpliwości w zakresie zgodności z art. 1 i 2 Karty Praw Podstawowych UE oraz zasadami traktatowymi UE. Koncepcja tzw. „prawa do aborcji“ stoi w sprzeczności zarówno z zasadą ochrony nienaruszalnej godności człowieka (art. 1 Karty Praw Podstawowych UE) oraz gwarancjami prawa do życia przysługującego każdemu człowiekowi (art. 2 Karty Praw Podstawowych UE). Co więcej, problematyka ta nie leży w zakresie kompetencji Unii Europejskiej, a w związku z tym wydawanie rekomendacji w zakresie przyjęcia „prawa do aborcji“ budzi zasadnicze wątpliwości co do zgodności z zasadą pomocniczości (art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej).

Od chwili zapowiedzi uruchomienia przez Ministra Zdrowia, Rządowego programu finansowania procedur in vitro, podnoszono głosy wskazujące na rażącą niekonstytucyjność takiego rozwiązania. W związku z tym, Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris przygotował wniosek o kontrolę konstytucyjności tego programu. Został on złożony przez grupę Senatorów RP.

Wniosek nie dotyczy ani kwestii dopuszczalności in vitro, ani poszczególnych rozwiązań przyjętych w rządowym programie. Kwestionuje się w nim natomiast, obraną przez Rząd metodę regulacji. We wniosku zwrócono uwagę, że chociaż program formalnie nie jest aktem normatywnym, to faktycznie zawarte w nim regulacje, w daleko idący sposób, ingerują w sferę praw i wolności człowieka oraz w kształt praw obywatelskich. Są to zatem kwestie, które można regulować jedynie ustawą. Program zatem należy traktować jako de facto akt normatywny, choć nie mieszczący się w Konstytucyjnym systemie źródeł prawa i dlatego niedopuszczalny.

Wniosek podnosi, że Minister Zdrowia w jaskrawo niekonstytucyjny sposób, dopuścił się arbitralnej regulacji statusu prawnego jednostki bez właściwego umocowania ze strony ustawodawcy. Na podstawie rządowego programu finansowania procedur in vitro zapadają bowiem decyzje determinujące prawa i obowiązki jednostek bez jakiejkolwiek podstawy ustawowej w tym zakresie.

Omawiany wniosek zmierza do ochrony podstawowych zasad państwa prawnego zwłaszcza zaś do ochrony konstytucyjnego systemu źródeł prawa. Jest on skierowany alternatywnie przeciwko programowi Ministra Zdrowia przewidującemu finansowanie z pieniędzy publicznych zabiegówin vitro, jak również przeciwko podstawie prawnej wydawania programów zdrowotnych, tj. art. 48 ust. 1 w związku z art. 5 pkt 30 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Trybunał zadecyduje, czy uchylić sam program finansowania in vitro uznając go za de facto niekonstytucyjny akt normatywny, czy też zakwestionować artykuł ustawy stanowiący podstawę jego wydania, jako prowadzący do łamania Konstytucji.

Wnioskodawcy zwracają dodatkowo uwagę na fakt wniesienia przeciwko Polsce sprawy w dniu 26 września 2013 r. przez Komisję Europejską do Trybunał Sprawiedliwości UE w związku z nieprzestrzeganiem przepisów UE dotyczących bezpieczeństwa tkanek i komórek ludzkich. W świetle stanowiska Komisji, rządowy program może naruszać europejskie standardy bezpieczeństwa embrionów.