Informujemy, że Pani/Pana dane osobowe są przetwarzane przez Fundację Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris z siedzibą w Warszawie przy ul. Zielnej 39, kod pocztowy 00-108 (administrator danych) w ramach utrzymywania stałego kontaktu z naszą Fundacją w związku z jej celami statutowymi, w szczególności poprzez informowanie o organizowanych akcjach społecznych. Podstawę prawną przetwarzania danych osobowych stanowi art. 6 ust. 1 lit. f rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).

Podanie danych jest dobrowolne, niemniej bez ich wskazania nie jest możliwa realizacja usługi newslettera. Informujemy, że przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Korzystanie z newslettera jest bezterminowe. W każdej chwili przysługuje Pani/Panu prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych. W takim przypadku dane wprowadzone przez Pana/Panią w procesie rejestracji zostaną usunięte niezwłocznie po upływie okresu przedawnienia ewentualnych roszczeń i uprawnień przewidzianego w Kodeksie cywilnym.

Do Pani/Pana danych osobowych mogą mieć również dostęp podmioty świadczące na naszą rzecz usługi w szczególności hostingowe, informatyczne, drukarskie, wysyłkowe, płatnicze. prawnicze, księgowe, kadrowe.

Podane dane osobowe mogą być przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania. Jednak decyzje dotyczące indywidualnej osoby, związane z tym przetwarzaniem nie będą zautomatyzowane.

W razie jakichkolwiek żądań, pytań lub wątpliwości co do przetwarzania Pani/Pana danych osobowych prosimy o kontakt z wyznaczonym przez nas Inspektorem Ochrony Danych pisząc na adres siedziby Fundacji: ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa, z dopiskiem „Inspektor Ochrony Danych” lub na adres poczty elektronicznej [email protected]

Przejdź do treści
PL | EN
Facebook Twitter Youtube

Analiza dotycząca wybranych zagadnień z zakresu odbywania kwarantanny (stan prawny aktualny na 3 listopada 2021 r.)

Data publikacji: 08.11.2021

Główne tezy:

  1. Osoby niezaszczepione przeciwko COVID-19, które były narażone na zarażenie wirusem SARS-CoV-2 lub pozostawały w styczności ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego, a nie wykazują objawów chorobowych, zobowiązane są do odbycia kwarantanny 10 dniowej kwarantanny.
  2. Powiatowy Inspektor Sanitarny lub Państwowy Graniczny Inspektor Sanitarny w ramach prowadzonego dochodzenia epidemiologicznego podejmuje decyzje, co do stwierdzenia, czy dana osoba winna podlegać obowiązku poddania się kwarantannie, a jeżeli tak, to od kiedy powinien zacząć biec termin kwarantanny.
  3. Główny Inspektorat Sanitarny lub Państwowy Inspektorat Sanitarny może żądać od każdego przekazania informacji m.in. o osobach, które mogły mieć styczność z osobami zakażonymi lub podejrzanymi o zakażenie, chorymi lub podejrzanymi o chorobę zakaźną.
  4. Zatrudnionej osobie, skierowanej do odbycia obowiązkowej kwarantanny, przysługuje wynagrodzenie z tytułu świadczenia pracy zdalnej albo z tytułu nieświadczenia pracy spowodowanego niezdolnością do jej wykonywania albo świadczenie z tytułu choroby.
  5. Odwiedzanie osób przebywających na kwarantannie przez osoby trzecie, będące spoza gospodarstwa domowego osoby objętej kwarantanną, nie jest prawem zakazane.
  6. Naruszenie obowiązku odbycia kwarantanny przez osobę na nią skierowaną, może wiązać się z nałożeniem na nią administracyjnej kary pieniężnej, jak również poniesieniem odpowiedzialności wykroczeniowej bądź karnej.

 

Wprowadzenie

Przedmiotem niniejszej analizy są wybrane regulacje prawne odnoszące się do odbywania kwarantanny. Poniżej zaprezentowany zostanie aktualny stan prawny dotyczący zagadnień związanych z sytuacją pracownika podlegającego obowiązkowej kwarantannie.   Dokument został przygotowany z uwagi na liczne pytania i prośby kierowane do Instytutu Ordo Iuris przez osoby podlegające kwarantannie i wyrażające daleko idące wątpliwości co do stanu prawnego związanego z sytuacją, w której się znalazły.

 

  1. Przepisy regulujące odbycie kwarantanny przez osobę niezaszczepioną przeciwko COVID-19

 

W pierwszej kolejności wskazać należy na treść art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (dalej jako: ustawa o zwalczaniu zakażeń)[1]. Ustawodawca bowiem wskazał w nim, że "osoby, które były narażone na chorobę zakaźną lub pozostawały w styczności ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego, a nie wykazują objawów chorobowych, podlegają obowiązkowej kwarantannie lub nadzorowi epidemiologicznemu, jeżeli tak postanowią organy inspekcji sanitarnej przez okres nie dłuższy niż 21 dni, licząc od dnia następującego po ostatnim dniu odpowiednio narażenia albo styczności."

W odniesieniu do powyższej regulacji, Rada Ministrów w §8 Rozporządzenia z dnia 6 maja 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (dalej jako: Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń)[2] wskazała, że „obowiązku odbycia kwarantanny, o której mowa w art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, nie stosuje się wobec osoby, która zakończyła hospitalizację, odbywanie izolacji lub izolacji w warunkach domowych, z powodu stwierdzenia zakażenia wirusem SARS-CoV-2, a także osoby zaszczepionej przeciwko COVID-19.”

Ponadto Minister Zdrowia w § 7 Rozporządzenia z dnia 25 lutego 2021 r. w sprawie chorób zakaźnych powodujących powstanie obowiązku hospitalizacji, izolacji lub izolacji w warunkach domowych oraz obowiązku kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego (dalej jako: Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie chorób zakaźnych)[3], określił, że „obowiązek kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego u osób, o których mowa w art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, powstaje w przypadku narażenia na następujące choroby zakaźne lub pozostawania w styczności ze źródłem biologicznych czynników chorobotwórczych je wywołujących chorobę wywołaną wirusem SARS-CoV-2 (COVID-19)”[4]. Okres obowiązkowej kwarantanny z powodu narażenia na zakażenie wirusem SARS-CoV-2 u osób, u których nie wystąpiły objawy choroby COVID-19, albo styczności ze źródłem zakażenia ulega zakończeniu po 10 dniach[5].

 

  1. Styczność z osobą zakażoną, okres trwania kwarantanny oraz dochodzenie epidemiologiczne

 

W pierwszej kolejności należy zbadać definicję ustawową pojęcia „styczności”. Prawodawca w art. 2 pkt 25 ustawy o zwalczaniu zakażeń u ludzi wskazał, że „styczność” oznacza bezpośredni lub pośredni kontakt osoby ze źródłem zakażenia, jeżeli charakter tego kontaktu zagrażał lub zagraża przeniesieniem na tę osobę biologicznych czynników chorobotwórczych.

Na portalu internetowym gov.pl przedstawiono informacje oraz zalecenia w zakresie m.in. kontaktu z osobą zakażoną wirusem SARS-CoV-2. Z informacji tam wskazanych wynika, że bliski kontakt z osobą wyżej wskazaną oznacza:  

  • przebywanie w bezpośredniej bliskości (twarzą w twarz) z osobą chorą, w odległości mniejszej niż 2 m przez ponad 15 minut, 
  • bezpośredni kontakt fizyczny z osobą zakażoną wirusem SARS-CoV-2 (np. podanie ręki), 
  • bezpośredni kontakt bez środków ochronnych z wydzielinami osoby z COVID-19 (np. dotykanie zużytej chusteczki higienicznej, narażenie na kaszel osoby chorej), 
  • przebywanie w tym samym pomieszczeniu, co chory na COVID-19, przez co najmniej 15 minut (np. w mieszkaniu, w klasie, poczekalni szpitala/przychodni, sali konferencyjnej), 
  • kontakt na pokładzie samolotu lub innych środków transportu zbiorowego obejmujący osoby zajmujące dwa miejsca (w każdym kierunku) sąsiadujące z osobą chorującą na COVID-19, osoby towarzyszące w podróży lub sprawujące opiekę nad osobą chorującą na COVID-19, członków załogi obsługujących sekcję, w której znajduje się chory[6]

Warto zaznaczyć, że powyższe informacje nie mają odzwierciedlenia w aktach normatywnych, a zatem nie mają charakteru wiążącego.

Czas trwania kwarantanny w przypadku osób niezaszczepionych przeciwko COVID- 19, a które były narażone na zarażenie wirusem SARS-CoV-2 lub pozostawały w styczności ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego, a nie wykazują objawów chorobowych, określony został na 10 dni, licząc od dnia następującego po ostatnim dniu odpowiednio narażenia albo styczności. Dodatkowo Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, w uzasadnionych przypadkach, decyduje o skróceniu albo zwolnieniu z obowiązku odbycia obowiązkowej kwarantanny[7].

Należy pamiętać, że skierowanie danej osoby na kwarantannę poprzedzone jest przeprowadzeniem dochodzenia epidemiologicznego, co do którego stosuje się przepisy ustawy o zwalczaniu zakażeń. Podstawową formą, w jakiej prowadzone jest dochodzenie epidemiologiczne jest wywiad epidemiologiczny, czyli de facto oświadczenie w formie pisemnej bądź elektronicznej, odbierane przez pracownika nadzoru sanitarnego od osoby zarażonej oraz innych osób, które dysponują możliwie wiarygodnymi danymi osób, które znalazły się z nią w bezpośredniej styczności. 

W art. 32 ust. 1 ustawy o zwalczaniu zakażeń wskazano, że w przypadku uzyskania danych lub innych informacji o podejrzeniach lub przypadkach zakażeń, zachorowań lub zgonów z powodu choroby zakaźnej państwowy powiatowy inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny, kierując się opartą na wiedzy medycznej własną oceną stopnia zagrożenia dla zdrowia publicznego oraz wytycznymi państwowego inspektora sanitarnego wyższego stopnia, niezwłocznie weryfikuje uzyskane informacje, przeprowadza dochodzenie epidemiologiczne, a następnie, w razie potrzeby, podejmuje czynności mające na celu zapobieganie oraz zwalczanie szerzenia się zakażeń i zachorowań na tę chorobę zakaźną. 

Zatem przy każdym, jednorazowym przypadku, państwowy powiatowy inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny podejmuje indywidualną decyzję, co do stwierdzenia, czy dana osoba winna podlegać obowiązkowi poddania się kwarantannie, a jeżeli tak, to od kiedy powinien zacząć biec 10 dniowy termin kwarantanny.  

 

  1. Podstawa prawna udzielania Głównemu Inspektorowi Sanitarnemu lub państwowemu inspektorowi sanitarnemu informacji m.in. o osobach, które mogły mieć styczność z osobami zakażonymi lub podejrzanymi o zakażenie, chorymi lub podejrzanymi o chorobę zakaźną oraz specyfika danych przekazywanych wyżej wymienionym instytucjom

 

Główny Inspektor Sanitarny lub państwowy inspektor sanitarny informacji może żądać od każdego przekazania informacji m.in. o osobach, które mogły mieć styczność z osobami zakażonymi lub podejrzanymi o zakażenie, chorymi lub podejrzanymi o chorobę zakaźną. Wynika to z treści art. 32a ustawy o zwalczaniu zakażeń. Zgodnie z nim państwowy inspektor sanitarny lub Główny Inspektor Sanitarny, w związku z prowadzonym dochodzeniem epidemiologicznym, może żądać udzielenia informacji o osobach zakażonych lub podejrzanych o zakażenie, chorych lub podejrzanych o chorobę zakaźną, osobach zmarłych z powodu choroby zakaźnej lub osobach, wobec których istnieje takie podejrzenie[8], osobach, które mogły mieć styczność z osobami, o których mowa w pkt 1[9], posiadaczach zwierząt, które mogły stanowić źródło narażenia na zakażenie lub chorobę zakaźną[10] od każdego, kto takie dane posiada, lub jednostek administracji publicznej, które dane takie mogą ustalić.

Dane osób, do których przekazania zobowiązać może Główny Inspektorat Sanitarny lub państwowy inspektorat sanitarny w ramach prowadzonego dochodzenia epidemiologicznego, obejmują: imię i nazwisko[11], datę urodzenia[12], numer PESEL, a w przypadku, gdy osobie nie nadano tego numeru - serię i numer paszportu albo numer identyfikacyjny innego dokumentu, na podstawie którego jest możliwe ustalenie danych osobowych[13], płeć[14], adres miejsca zamieszkania[15], informacje o aktualnym miejscu pobytu[16], numer telefonu kontaktowego oraz adres poczty elektronicznej lub innych środków komunikacji elektronicznej[17], rozpoznanie kliniczne zakażenia lub choroby zakaźnej oraz charakterystykę podstawowych objawów klinicznych i biologicznego czynnika chorobotwórczego[18], okoliczności narażenia na zakażenie, ze szczególnym uwzględnieniem czynników ryzyka[19], trasę podróży krajowej lub międzynarodowej oraz wykorzystywane podczas niej przez osobę chorą lub zakażoną środki transportu[20], miejsca pobytu osoby zakażonej w okresie wylęgania choroby[21].

Powyższe regulacje nakładają zatem obowiązek udzielenia informacji o osobach powyżej wskazanych przez każdą osobę, lub jednostkę administracji publicznej, które informacje takie mogą ustalić, a do której zwróci się o to Główny Inspektorat Sanitarny czy państwowy inspektorat sanitarny w ramach prowadzonego dochodzenia epidemiologicznego. Sytuacja ta może w szczególności dotyczyć miejsc pracy, w których pracownicy wykonują pracę w dużych grupach. Jednym z takich miejsc, niewątpliwie jest szkoła, uczelnia czy inne placówki edukacyjne, w których to zarówno uczniowie/studenci, jak i pracownicy (w tym nauczyciele, wykładowcy), z uwagi na charakter wewnętrznej organizacji pracy/nauki są szczególnie narażeni na transmisję wirusa SARS-CoV-2. 

  1. Wynagrodzenie lub inne świadczenia przysługujące podczas odbywania kwarantanny

Zatrudnionej osobie, skierowanej do odbycia obowiązkowej kwarantanny, przysługuje wynagrodzenie z tytułu świadczenia pracy zdalnej albo z tytułu nieświadczenia pracy spowodowanego niezdolnością do jej wykonywania albo świadczenie z tytułu choroby.

            Powyższą problematykę prawodawca uregulował w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowymi (dalej jako: ustawa o zwalczaniu COVID-19) [22] oraz w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej jako: k.p.)[23].

 

                        4.1. Wynagrodzenie z tytuły pracy

Zgodnie z art. 4h ust. 1 ustawy o zwalczaniu COVID-19 „w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, pracownicy i inne osoby zatrudnione, poddane obowiązkowej kwarantannie, mogą, za zgodą pracodawcy albo zatrudniającego, świadczyć w trybie pracy zdalnej pracę określoną w umowie i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie. Do warunków świadczenia pracy stosuje się przepisy art. 3 ust. 3–8.”

W sytuacji, w której pracownik będzie świadczyć pracę w trybie zdalnym, o której mowa powyżej, nie będzie mu przysługiwać wynagrodzenie z tytułu nieświadczenia pracy spowodowanego niezdolnością do jej wykonywania, jak również świadczenie pieniężne z tytuły choroby[24].

 

4.2. Wynagrodzenie z tytułu nieświadczenia pracy spowodowanego niezdolnością do jej wykonywania

W myśl art. 4hb ustawy o zwalczaniu COVID-19 „za okres nieświadczenia pracy w trakcie kwarantanny albo izolacji w warunkach domowych przysługuje wynagrodzenie, o którym mowa w art. 92 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy albo świadczenie pieniężne z tytułu choroby.”

W przywołanym powyżej przepisie art. 92 k.p., w § 1 pkt 1 wskazano, że za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną - trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia - trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego - pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu.

Wynagrodzenie, o którym mowa w § 1, oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy[25].

Wynagrodzenie, o którym mowa w § 1 nie ulega obniżeniu w przypadku ograniczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego[26], jak również nie przysługuje w przypadkach, w których pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego[27].

4.3. Świadczenie pieniężne z tytuły choroby

Na mocy art. 4hb ustawy o zwalczaniu COVID-19, pracownik posiada prawo do otrzymania świadczenia pieniężnego z tytułu choroby. 

            W kontekście powyższego świadczenia, warto przytoczyć przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa[28] (dalej jako: ustawa o świadczeniach pieniężnych). W wyżej wymienionym akcie prawnym, w Rozdziale 2, zatytułowanym „Zasiłek chorobowy”, ustawodawca w art. 6 ust. 1 wskazał, że „zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.”

Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, izolacji w warunkach domowych albo izolacji, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi[29].  

  1. Odwiedzanie osób przebywających na kwarantannie przez osoby trzecie, spoza gospodarstwa domowego osoby objętej kwarantanną

Odwiedzanie osób przebywających na kwarantannie przez osoby trzecie, będące spoza gospodarstwa domowego osoby objętej kwarantanną nie jest prawem zakazane. W obecnie obowiązujących regulacjach prawnych nie istnieją przepisy zakazujące bądź regulujące przyjmowanie gości przez osobę objętą kwarantanną. Jest w nich wskazany zakaz opuszczania miejsca odbywania kwarantanny przez osobę na nią skierowaną. Konsultanci z Głównego Inspektoratu Sanitarnego podkreślają, że zgodnie z zaleceniami Głównego Inspektora Sanitarnego w trakcie odbywania kwarantanny należy ograniczać kontakt z osobami trzecimi, ponieważ osoba odbywająca powyższy proces jest podejrzana o zakażenie.

  1. Odpowiedzialność prawna z tytułu naruszenia obowiązku kwarantanny

Naruszenie obowiązku kwarantanny przez osobę na nią skierowaną, może wiązać się z poniesieniem odpowiedzialności prawnej. Mowa o zagrożeniu sankcjami zarówno administracyjnymi, jak i wynikającymi z ustawy z dnia 29 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (dalej jako: k.w.)[30] oraz ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (dalej jako: k.k.)[31].

6.1. Odpowiedzialność administracyjna

W pierwszym przypadku, wysokość administracyjnej kary pieniężnej oraz podstawę do jej nałożenia określa art. 15zzzn ustawy o zwalczaniu COVID-19. Ustawodawca wskazał w przedmiotowej regulacji, że w razie stwierdzenia naruszenia obowiązku hospitalizacji, kwarantanny lub izolacji w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem lub zwalczaniem COVID-19, nałożonego przez właściwy organ lub wynikającego z przepisów prawa, państwowy powiatowy inspektor sanitarny nakłada na osobę naruszającą taki obowiązek, w drodze decyzji, administracyjną karę pieniężną w kwocie do 30 000 zł[32]. Stwierdzenie naruszenia obowiązku, o którym mowa w ust. 1, może nastąpić w szczególności na podstawie ustaleń Policji, innych służb państwowych lub innych uprawnionych podmiotów[33].

6.2. Odpowiedzialność wykroczeniowa

Niezależnie od powyższego, osoba, która została skierowana na kwarantannę, a dopuściła się jej naruszenia, może swoim zachowaniem realizować znamiona wykroczenia stypizowanego w art. 116 k.w. Prawodawca wskazał w nim, iż kto wiedząc o tym, że jest chory na gruźlicę, chorobę weneryczną lub inną chorobę zakaźną albo podejrzany o tę chorobę[34];  styka się z chorym na chorobę określoną powyżej lub z podejrzanym o to, że jest chory na gruźlicę lub inną chorobę zakaźną[35]; jest nosicielem choroby wyżej określonej lub podejrzanym o nosicielstwo[36] - nie przestrzega zakazów, nakazów, ograniczeń lub obowiązków określonych w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi lub w przepisach o Państwowej Inspekcji Sanitarnej albo nie przestrzega decyzji wydanych na podstawie tych przepisów przez organy inspekcji sanitarnej - podlega karze grzywny albo karze nagany.

Ponadto w § 1a wyżej przywołanego artykułu, rozszerzono odpowiedzialność wykroczeniową, z tytułu nieprzestrzegania zakazów, nakazów, ograniczeń lub obowiązków określonych w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Sprawca tego wykroczenia również podlegać będzie karze grzywny albo karze nagany.

Warto pamiętać, że tej samej karze, zgodnie z literalnym brzmieniem art. 116 § 2 k.w. podlega osoba sprawująca pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną, która nie dopełnia obowiązku spowodowania, aby osoba ta zastosowała się do określonych w § 1 i § 1a zakazów, nakazów, ograniczeń lub obowiązków albo decyzji.

Kodeks wykroczeń przewiduje ponadto możliwość poniesienia przez sprawcę omawianego czynu, odpowiedzialności z art. 54 k.w., zgodnie z którym „kto wykracza przeciwko wydanym z upoważnienia ustawy przepisom porządkowym o zachowaniu się w miejscach publicznych, podlega karze grzywny do 500 złotych albo karze nagany.”

6.3. Odpowiedzialność karna

Prócz możliwości poniesienia odpowiedzialności wykroczeniowej, osoba naruszająca kwarantannę, na którą została skierowana, może odpowiadać z art. 165 §1 pkt 1 k.k., zgodnie z którym „kto sprowadza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób albo dla mienia w wielkich rozmiarach: powodując zagrożenie epidemiologiczne lub szerzenie się choroby zakaźnej albo zarazy zwierzęcej lub roślinnej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.” 

  1. Wątpliwości w zakresie konstytucyjności przepisów

Wyżej opisanym regulacjom przysługuje domniemanie konstytucyjności. Przełamanie, czy wzruszenie tegoż domniemania jest możliwe w przypadku abstrakcyjnej kontroli konstytucyjności dokonywanej przez Trybunał Konstytucyjny – od chwili ogłoszenia orzeczenia stwierdzającego niekonstytucyjność przepisu. Tak długo jak długo nie ma judykatu stwierdzającego niekonstytucyjność przepisu, nie ma także możliwości uniknięcia udziału w dochodzeniu epidemiologicznym. W przypadku zaś mandatów czy kar administracyjnych istnieje możliwość ich zaskarżenia na zasadach ogólnych.

  1. Podsumowanie

 

  1. Zobowiązanie do odbycia obowiązkowej kwarantanny osoby niezaszczepionej przeciwko COVID-19, która była narażona na chorobę zakaźną lub pozostawała w styczności ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego, a nie wykazuje objawów chorobowych, wynika z treści w art. 32 ust. 2 ustawy zwalczaniu zakażeń u ludzi, w związku z § 8 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń. Czas trwania obowiązkowej kwarantanny tj. 10 dni, reguluje natomiast § 7 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 25 lutego 2021 r. w sprawie chorób zakaźnych powodujących powstanie obowiązku hospitalizacji, izolacji lub izolacji w warunkach domowych oraz obowiązku kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego.

 

  1. Prawodawca w art. 2 pkt 25 ustawy o zwalczaniu zakażeń u ludzi wskazał, że „styczność” oznacza bezpośredni lub pośredni kontakt osoby ze źródłem zakażenia, jeżeli charakter tego kontaktu zagrażał lub zagraża przeniesieniem na tę osobę biologicznych czynników chorobotwórczych.  Skierowanie danej osoby na kwarantannę poprzedzone jest przeprowadzeniem dochodzenia epidemiologicznego. Powiatowy Inspektor Sanitarny lub Państwowy Graniczny Inspektor Sanitarny podejmuje indywidualną decyzja, co do stwierdzenia, czy dana osoba winna podlegać obowiązku poddania się kwarantannie, a jeżeli tak, to od kiedy powinien zacząć biec 10 dniowy termin kwarantanny.

 

  1. Główny Inspektorat Sanitarny lub Państwowy Inspektorat Sanitarny może żądać od każdego przekazania informacji m.in. o osobach, które mogły mieć styczność z osobami zakażonymi lub podejrzanymi o zakażenie, chorymi lub podejrzanymi o chorobę zakaźną. Obowiązkowi temu podlegają również jednostki administracji publicznej, które dane takie mogą ustalić. Powyższe uregulowane zostało w art. 32a ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Specyfika przekazywanych danych określona została w art. 32a ust. 2 powyższej ustawy.

 

  1. Zatrudnionej osobie, skierowanej do odbycia obowiązkowej kwarantanny, przysługuje wynagrodzenie z tytułu świadczenia pracy zdalnej albo z tytułu nieświadczenia pracy spowodowanego niezdolnością do jej wykonywania albo świadczenie z tytułu choroby. Powyższą problematykę prawodawca uregulował art. 4h, 4hb, ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowymi oraz w art. 92 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.

 

  1. Odwiedzanie osób przebywających na kwarantannie przez osoby trzecie, będące spoza gospodarstwa domowego osoby objętej kwarantanną nie jest prawem zakazane.

 

  1. Naruszenie obowiązku kwarantanny przez osobę na nią skierowaną, może wiązać się z nałożeniem administracyjnej kary pieniężnej w kwocie do 30 000 zł. Jednocześnie osoba taka może odpowiadać za realizację swoim zachowaniem, znamion czynów stypizowanych w Kodeksie wykroczeń oraz Kodeksie karnym. Pamiętać jednak należy, że kwalifikacja prawna czynu, jak również rodzaj i wysokość sankcji, będzie zależała od okoliczność towarzyszących konkretnemu czynowi bądź czynom. Ocenie będzie również podlegać społeczna szkodliwość czynu.

 

Łukasz Bernaciński - dyrektor Centrum Analiz Legislacyjnych Ordo Iuris

Witold Łukasik - analityk Centrum Analiz Legislacyjnych Ordo Iuris

 

 

 

[1] T.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1845 ze zm.

[2] Dz. U. 2021 r. poz. 861 ze zm.

[3] Dz.U. z 2021 r. poz. 351 ze zm.

[4] § 7 ust. 1 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie chorób zakaźnych.

[5] § 7 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie chorób zakaźnych.

[6] Miałem kontakt z osobą zakażoną koronawirusem, https://www.gov.pl/web/koronawirus/mialem-kontakt-z-osoba-zakazona-koronawirusem, dostęp: 3 listopada 2021.

[7] § 7 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie chorób zakaźnych.

[8] Art. 32a ust. 1 pkt 1 ustawy o zwalczaniu zakażeń.

[9] Art. 32a ust. 1 pkt 2 ustawy o zwalczaniu zakażeń.

[10] Art. 32a ust. 1 pkt 3 ustawy o zwalczaniu zakażeń.

[11] Art. 32a ust. 2 pkt 1 ustawy o zwalczaniu zakażeń.

[12] Art. 32a ust. 2 pkt 2 ustawy o zwalczaniu zakażeń.

[13] Art. 32a ust. 2 pkt 3 ustawy o zwalczaniu zakażeń.

[14] Art. 32a ust. 2 pkt 4 ustawy o zwalczaniu zakażeń.

[15] Art. 32a ust. 2 pkt 5 ustawy o zwalczaniu zakażeń.

[16] Art. 32a ust. 2 pkt 6 ustawy o zwalczaniu zakażeń.

[17] Art. 32a ust. 2 pkt 7 ustawy o zwalczaniu zakażeń.

[18] Art. 32a ust. 2 pkt 8 ustawy o zwalczaniu zakażeń.

[19] Art. 32a ust. 2 pkt 9 ustawy o zwalczaniu zakażeń.

[20] Art. 32a ust. 2 pkt 10 ustawy o zwalczaniu zakażeń.

[21] Art. 32a ust. 2 pkt 11 ustawy o zwalczaniu zakażeń.

[22] Dz. U. z 2020 r. poz. 1777 z późn. zm.

[23] Dz.U. z 2020 r. poz. 1320 z późn. zm.

[24] Art. 4h ust. 2 ustawy o zwalczaniu COVID-19.

[25] Art. 92 § 2 k.p.

[26] Art. 92 § 3 pkt 1 k.p.

[27] Art. 92 § 3 pkt 2 k.p.

[28] Tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 1834 z późn. zm.

[29] Art. 6 ust. 2 pkt 1a ustawy o świadczeniach pieniężnych.

[30] Dz. U. z 2021 r. poz. 281 z późn. zm.

[31] Dz. U. z 2020 r. poz. 1444 z późn zm.

[32] Art. 15zzzn ust.1 ustawy o zwalczaniu COVID-19.

[33] Art. 15zzzn ust. 2 ustawy o zwalczaniu COVID-19.

[34] Art. 116 § 1 pkt 1 k.w.

[35] Art. 116 § 1 pkt 2 k.w.

[36] Art. 116 § 1 pkt 3 k.w.

Ochrona życia

Analiza nt. praw reprodukcyjnych i seksualnych w kontekście prawa międzynarodowego

· Środowiska lewicowe podejmują wysiłki zmierzające do uznania przez społeczność międzynarodową „praw reprodukcyjnych i seksualnych”.

· Instytut Ordo Iuris przygotował analizę poświęconą rozwojowi tej koncepcji.

Czytaj Więcej

Rodzina i Małżeństwo

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2011/36/UE w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar

· W grudniu 2022 roku Komisja Europejska przedstawiła projekt nowelizacji dyrektywy 2011/36/UE w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar.

Czytaj Więcej