dyskryminacja

22 kwietnia Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy, przy absencji dwóch trzecich jego składu, przyjęło rezolucję „o zwalczaniu dyskryminacji osób transpłciowych w Europie”. Autorzy tego dokumentu chcą, by państwa członkowskie Rady Europy uprościły procedurę zmiany metrykalnej adnotacji o płci oraz zapewniły refundację hormonalnych i chirurgicznych procedur przekształcających ciało osób cierpiących na zaburzenia tożsamości płciowej zgodnie z ich oczekiwaniami. Domagają się także przyjęcia ustawodawstwa kształtującego sytuację tych osób w sposób uprzywilejowany.

Rezolucja została uchwalona w Zgromadzeniu Parlamentarnym RE przy mobilizacji lewicy i absencji prawicy. W głosowaniu wzięło udział łącznie jedynie 103 spośród 318 członków Zgromadzenia. Za przyjęciem Rezolucji głosowało 68 parlamentarzystów, 23 było przeciwko, a wstrzymało się 12.

Rezolucja zawiera postulat przyjęcia przez państwa członkowskie RE szybkich i prostych procedur pozwalających na zmianę adnotacji o płci w aktach stanu cywilnego (tzw. „zmiana płci metrykalnej”). Autorzy dokumentu chcą, by zmiana taka była możliwa na podstawie decyzji jednostki podjętej w oparciu o jej subiektywne odczucia. Domagają się również tego, by „zmiany płci” metrykalnej nie uzależniać od wcześniejszego leczenia medycznego, w szczególności tzw. zabiegów adaptacyjnych (chirurgicznych i hormonalnych) ani od konsultacji psychologicznych lub konieczności przechodzenia tzw. „testu realnego życia”. Co więcej, zasugerowano potrzebę wprowadzenia do krajowych systemów prawnych instytucji „trzeciej płci”.

Postuluje się także, by państwa podjęły szereg działań nadających przywileje osobom cierpiącym na zaburzenia tożsamości płciowej, które kwalifikowane są w rezolucji jako ochrona tych osób przed dyskryminacją. Autorzy rezolucji chcą uczynić „tożsamość płciową” przesłanką, ze względu na którą, pod groźbą sankcji, nie będzie można różnicować sposobu traktowania osób na gruncie prawa pracy, polityki mieszkaniowej oraz w służbie zdrowia. Autorzy rezolucji domagają się również penalizacji wypowiedzi, które zostaną uznane za motywowane „dyskryminacją z powodu tożsamości płciowej”.

Wezwano także do finansowania ze środków publicznych interwencji hormonalnych i chirurgicznych, które potocznie określa się mianem procedury „zmiany płci”. Autorzy dokumentu uważają także, że zjawiska, jednoznacznie klasyfikowane przez medycynę jako zaburzenia tożsamości płciowej, powinny zostać usunięte z obowiązujących klasyfikacji chorób i zaburzeń tak, jak pod koniec ubiegłego wieku stało się to z homoseksualizmem.

Rezolucja wzywa również do promowania tych zjawisk poprzez kampanie edukacyjne „zwiększające świadomość społeczeństwa”, których celem jest prezentowanie zaburzeń tożsamości płciowej jako elementu różnorodności społecznej chronionej przez normy prawa antydyskryminacyjnego. W szczególności akcentuje się potrzebę wprowadzenia specjalistycznych szkoleń dla przedstawicieli władz publicznych oraz pracowników ochrony zdrowia.

Zwraca się uwagę, że rezolucja ta może być elementem nacisku na Europejski Trybunał Praw Człowieka, przed którym postulaty ruchu LGBT dotyczące transseksualizmu nie zostały uwzględnione w dwóch niedawno rozstrzygniętych sprawach. W jednej domagano się usunięcia przez Turcję prawnych ograniczeń stawianych osobom chcącym dokonać zmiany adnotacji o płci w aktach stanu cywilnego (orzeczenie z dnia 10 marca 2015 r. w sprawie Y.Y. v. Turkey, nr skargi 14793/08) w drugiej domagano się usunięcia przez Finlandię wymogu przekształcenia związku małżeńskiego w związek partnerski, jeśli jedno z małżonków chciało się poddać procedurze tzw. „zmiany płci” (orzeczenie z dnia 16 lipca 2014 r. w sprawie Hämäläinen v. Finland, nr skargi 37359/09). Rezolucja może być wykorzystywana jako argument w kolejnych, analogicznych postępowaniach toczących się obecnie przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka.

Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy przyjęło ogromną większością głosów Raport w sprawie dyskryminacji i nietolerancji wobec Chrześcijan w Europie.

Raport przygotowany przez Valeriu Ghiletchi z Republiki Mołdowy, stwierdza, że w ostatnich latach zaistniały liczne akty wrogości, przemocy i wandalizmu skierowane przeciwko chrześcijanom i ich miejscom kultu. Raport podkreśla także, że akty przemocy często były pomijane i przemilczane przez organy krajowe. Instytut Ordo Iuris wystąpił o poparcie Raportu i Rezolucji do członków polskiej delegacji do Zgromadzenia Parlamentarnego RE.

Raport ostrzega o możliwości występowania dyskryminacji chrześcijan w miejscach pracy, a także wzywa państwa członkowskie do znalezienia odpowiednich usprawnień i rozwiązań mających na celu zapobieganie nietolerancji i troskę o poszanowanie wolności sumienia chrześcijan. Zgromadzenie Parlamentarne apeluje także do mediów, aby unikały stosowania wobec Chrześcijan negatywnych stereotypów i wszelkich uprzedzeń.

Przyjęta Rezolucja mówi także o konieczności zagwarantowania rodzicom prawa nie tylko do wychowania ale i do edukacji dzieci w zgodzie ze swoimi przekonaniami religijnymi lub filozoficznymi oraz o włączeniu chrześcijan do pełnego uczestnictwa w życiu publicznym, o czym Raport informuje w punktach 6.2.3 oraz 6.2.4 części A. Natomiast w punkcie 42 części B Raportu czytamy: - … Państwo uznaje prawo rodziców do zapewnienia takiej edukacji i nauczania, które będą w zgodzie z ich przekonaniami religijnymi i filozoficznymi. Jest to szczególnie istotne w kontekście polskim. MEN bowiem zaczął od pewnego czasu forsować tezę ograniczającą skuteczność gwarantowanych w art. 48 ust. 1 Konstytucji, praw rodziców wyłącznie do sfery wychowania uznając, że jeśli chodzi o edukację, to w tej mierze rodzice muszą akceptować bezwzględny dyktat ustalanej przez MEN podstawy programowej. Rezolucja PACE pokazuje wyraźnie, że forsowanie tezy o możliwości oddzielenia edukacji od wychowania jest nie tylko merytorycznie wątpliwe ale nade wszystko jest nieuprawnione.

Podczas sesji plenarnej Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy podkreślono także, że istnieje potrzeba promowania szacunku i pokojowego współistnienia religii w obrębie członków Rady Europy, a także poza nią. Jak zauważa jeden z pomysłodawców Rezolucji - Leo van Doesburg: Zdecydowana większość klubów parlamentarnych zgodziła się, że nietolerancja wobec chrześcijan wzrasta, dlatego też powinno zaprzestać się wszelkiej dyskryminacji, która względem chrześcijan jest szczególnie wyrafinowana.

Zgromadzenie Parlamentarne RE uchwałę przyjęło stosunkiem głosów: 67 za, 2 przeciw. 15 deputowanych wstrzymało się od głosu. Jednym z dwóch delegatów, którzy zagłosowali przeciwko przyjęciu Rezolucji ws. Dyskryminacji i nietolerancji wobec chrześcijan był senator Marek Borowski, były członek SLD. Rezolucji nie poparł również, wstrzymując się od głosu, Maciej Wydrzyński, poseł Twojego Ruchu. Wrogą i negatywną postawę delegatów lewicy wobec Rezolucji, można było zaobserwować także podczas głosowań w sprawie poprawek. Były marszałek Sejmu głosował przeciwko szóstej poprawce, a także dwukrotnie wstrzymywał się od głosu. Poza tymi wyjątkami, pozostałych 10 członków polskiej delegacji do Zgromadzenia Parlamentarnego RE konsekwentnie popierało tę ważną rezolucję. Byli to: Henryk Cioch, Helena Hatka, Andrzej Jaworski, Arkadiusz Mularczyk, Jan Rzymełka, Jarosław Sellin, Michał Stuligrosz, Krzysztof Szczerski, a także Ryszard Terlecki oraz Piotr Wach.

Organizacje społeczne, w tym Instytut na rzecz Kultury PrawnejOrdo Iuris, zgłosiły uwagi do rządowego projektu ustawy „Mieszkanie dla młodych”. Zwracano uwagę, że program w obecnej formie nie realizuje zakładanych celów oraz zawiera rozwiązania dyskryminujące małżeństwa i rodziny wielodzietne. Zdecydowana większość zgłoszonych propozycji została odrzucona przez Ministerstwo Infrastruktury. Wyjaśnienia udzielone przez przedstawicieli resortu budzą duże zdziwienie.

Organizacje uczestniczące w konsultacjach społecznych zwróciły uwagę na szereg uchybień w konstrukcji i funkcjonowaniu rządowego programu „Mieszkanie dla młodych”. Podkreślano, że bilans pierwszych miesięcy funkcjonowania programu pokazuje, że nie spełnia on zakładanej roli – wśród beneficjentów przeważały osoby samotne oraz bezdzietne, a małżeństwa z trójką lub większą liczbą dzieci stanowiły mniej niż 1% liczby beneficjentów. Podnoszono, że nie ma podstaw, by wykluczać możliwość dofinansowania zakupu mieszkań na rynku wtórnym, a ustalone progi dofinansowania nie są dostosowane do realiów rynkowych.

Instytut Ordo Iuris, obok tych zastrzeżeń, zwracał uwagę, że chociaż projektowana nowelizacja przewiduje przyznanie w ramach programu MdM wyższego poziomu dofinansowania rodzinom posiadającym dwójkę lub trójkę dzieci, nie zwiększa odpowiednio wsparcia dla rodzin z czworgiem lub większą liczbą potomstwa. Rozwiązanie to dyskryminuje liczniejsze rodziny - będą one bowiem dostawać proporcjonalnie mniejsze wsparcie niż te, które posiadają od jednego do trójki dzieci. Narusza ono zasadę równości wyrażoną w art. 32 Konstytucji i jest sprzeczne z art. 71 Konstytucji, który rodzinom wielodzietnym oraz znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej przyznaje prawo podmiotowe do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. Na zarzut ten Ministerstwo lakonicznie odpowiedziało, że nie zmieni przepisów, bo w formalny sposób nie zakwestionowano jeszcze ich zgodności z Konstytucją.

Osobnym zagadnieniem jest dyskryminacja małżeństw w obecnej formule programu. Obecnie przyjęta w ustawie definicja nabywcy w praktyce zachęca do życia w konkubinacie. Pozwala bowiem uzyskać dofinansowanie na każdego z partnerów osobno. W konsekwencji małżeństwa mogą uzyskać tylko 10% dofinansowania na jedno mieszkanie, a osoby żyjące w konkubinatach dofinansowanie w wysokości 10% do zakupu dwóch mieszkań. Rozwiązanie takie stanowi naruszenie art. 18 Konstytucji oraz dyskryminację ze względu na stan cywilny. Przedstawiciele Ministerstwa zgodzili się co prawda, że osoby pozostające w konkubinatach mogą w przeciwieństwie do małżeństw uzyskać dofinansowanie dwukrotnie, ale zarazem dowodzili, że „w przypadku małżeństw możliwe jest zwiększenie zdolności kredytowej poprzez zaliczenie do niej dochodów osiąganych przez każdego z małżonków”. Wyjaśnienie to świadczy o głębokiej nieznajomości realiów gospodarczych i prawnych przez jego autorów – jak powszechnie wiadomo, podwyższenie zdolności kredytowej może równie dobrze nastąpić w drodze poręczenia kredytu.

Ministerstwo Infrastruktury wniosło do projektu jedynie kosmetyczne zmiany.