Informujemy, że Pani/Pana dane osobowe są przetwarzane przez Fundację Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris z siedzibą w Warszawie przy ul. Zielnej 39, kod pocztowy 00-108 (administrator danych) w ramach utrzymywania stałego kontaktu z naszą Fundacją w związku z jej celami statutowymi, w szczególności poprzez informowanie o organizowanych akcjach społecznych. Podstawę prawną przetwarzania danych osobowych stanowi art. 6 ust. 1 lit. f rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).

Podanie danych jest dobrowolne, niemniej bez ich wskazania nie jest możliwa realizacja usługi newslettera. Informujemy, że przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Korzystanie z newslettera jest bezterminowe. W każdej chwili przysługuje Pani/Panu prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych. W takim przypadku dane wprowadzone przez Pana/Panią w procesie rejestracji zostaną usunięte niezwłocznie po upływie okresu przedawnienia ewentualnych roszczeń i uprawnień przewidzianego w Kodeksie cywilnym.

Do Pani/Pana danych osobowych mogą mieć również dostęp podmioty świadczące na naszą rzecz usługi w szczególności hostingowe, informatyczne, drukarskie, wysyłkowe, płatnicze. prawnicze, księgowe, kadrowe.

Podane dane osobowe mogą być przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania. Jednak decyzje dotyczące indywidualnej osoby, związane z tym przetwarzaniem nie będą zautomatyzowane.

W razie jakichkolwiek żądań, pytań lub wątpliwości co do przetwarzania Pani/Pana danych osobowych prosimy o kontakt z wyznaczonym przez nas Inspektorem Ochrony Danych pisząc na adres siedziby Fundacji: ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa, z dopiskiem „Inspektor Ochrony Danych” lub na adres poczty elektronicznej [email protected]

Przejdź do treści
PL | EN
Facebook Twitter Youtube

Węgierski plan na Unię Europejską

Data publikacji: 25.09.2024

· W Radzie Unii Europejskiej trwa rozpoczęta 1 lipca prezydencja Węgier.

· Opublikowany przez rząd w Budapeszcie program prezydencji ogniskuje się wokół kilku kluczowych tematów, takich jak konkurencyjność gospodarki, polityka obronna, kwestie dotyczące rozszerzenia Unii Europejskiej o nowe państwa członkowskie czy nielegalna imigracja.

· Węgry wskazują m.in. na potrzebę ochrony zewnętrznych granic Unii Europejskiej oraz akcentują problemy w obszarze rolnictwa, podkreślając znaczenie bezpieczeństwa i suwerenności żywnościowej UE.

· Podkreśla się tam również potrzebę pogłębienia partnerstwa na linii Unia Europejska - Wielka Brytania, wskazując na to ostatnie państwo jako kluczowego partnera UE.

· W dokumencie zawarto szereg postulatów i deklaracji, które należy ocenić pozytywnie. Trzeba mieć jednak na względzie, iż sprawowanie przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej jest przede wszystkim funkcją honorową, pozostałością po dawnym układzie instytucjonalnym UE.

 

Co zamierza rząd Węgier?

Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej to półroczny okres, w którym jedno z 27 państw członkowskich rotacyjnie przewodniczy posiedzeniom tego gremium. W ramach sprawowanej funkcji dany kraj zapewnia ciągłość działań Unii Europejskiej, ustala porządek obrad Rady oraz prowadzi negocjacje w gronie państw członkowskich. Zgodnie z harmonogramem, od 1 lipca bieżącego roku prezydencję w Radzie Unii Europejskiej sprawują Węgry (do 31 grudnia).

W czerwcu Zoltán Kovács, przedstawiciel rządu Węgier ds. międzynarodowych zaprezentował szczegółowe założenia programu prezydencji. Dokument ten możemy podzielić na dwie części. Pierwsza z nich koncentruje się wokół kilku kluczowych tematów, wśród których wymienić można m.in. konkurencyjność, politykę obronną, nielegalną imigrację, politykę rolną czy kwestię ewentualnego poszerzenia Unii Europejskiej o nowe państwa członkowskie. Druga poświęcona jest natomiast programowi węgierskiej prezydencji w odniesieniu do każdej z 10 konfiguracji Rady Unii Europejskiej.

Konkurencyjność i obronność

Pierwsza część dokumentu rozpoczyna się od podkreślenia znaczenia globalnych wyzwań, z którymi aktualnie musi mierzyć się Europa. Za przykład podaje się tutaj m.in. wysoką inflację, zwiększone zadłużenie, wysokie ceny energii oraz powolny wzrost gospodarczy. Dlatego też, w opinii przedstawicieli Węgier, kluczowe znaczenie ma poprawa wydajności, a tym samym konkurencyjności Unii i jej państw członkowskich oraz stymulowanie wzrostu gospodarczego. Fundamentalne dla realizacji powyższych założeń jest, wedle przedstawicieli Węgier, przyjęcie Nowego Europejskiego Porozumienia na rzecz Konkurencyjności (New European Competitiveness Deal). Samo porozumienie ma na celu przywrócenie rozwoju gospodarczego i stworzenie warunków dla zrównoważonego wzrostu, pogłębienia rynku wewnętrznego, skupienia się na wspieraniu małych i średnich przedsiębiorstw, promowania transformacji ekologicznej i cyfrowej.

W dokumencie informuje się bardzo ogólnie o potrzebie wzmocnienia Europejskiej polityki obronnej (European defence policy). W ocenie Węgrów, taka konieczność wynika z obecnej sytuacji geopolitycznej, w tym z „trwających i pojawiających się konfliktów na kontynencie” (w domyśle chodzi o wojnę na Ukrainie, s. 5). Unia Europejska musi więc odgrywać większą rolę w gwarantowaniu własnego bezpieczeństwa poprzez wzmocnienie swojej odporności i zdolności do działania. Dlatego też prezydencja węgierska zobowiązuje się położyć szczególny nacisk na wzmocnienie europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej w dziedzinie obronności, włączając w to m.in. wzmocnienie współpracy w zakresie zamówień publicznych w dziedzinie obronności między państwami członkowskimi.

Walka z nielegalną imigracją kluczowym zadaniem

W programie rozszerzenie Unii Europejskiej określa się jako „jedną z najbardziej udanych polityk Unii Europejskiej”, podkreślając jednocześnie, iż, aby utrzymać tę korzystną tendencję konieczne jest „zachowanie polityki akcesyjnej opartej na merytoryce, zrównoważonej i wiarygodnej” (s.5). W tym krótkim i ogólnym fragmencie wspomina się o „europejskiej perspektywie” dla Bałkanów zachodnich. Nie ma natomiast odniesienia do kwestii ewentualnego przystąpienia Ukrainy do Unii Europejskiej.

Co do kwestii nielegalnej imigracji, w dokumencie podkreśla się znaczenie presji migracyjnej, z którą od dłuższego czasu mierzy się Europa. Węgry słusznie uwypuklają, iż jest to szczególne obciążenie dla państw członkowskich położonych przy zewnętrznej granicy Unii Europejskiej. Twórcy programu zaznaczają, że rozwiązanie tego problemu wymaga długoterminowych instrumentów oraz ścisłej współpracy z krajami graniczącymi z UE, a także z kluczowymi krajami pochodzenia i tranzytu. Dlatego też węgierska prezydencja zobowiązuje się zwrócić szczególną uwagę na zewnętrzny wymiar migracji, w tym na „skuteczną współpracę z odpowiednimi państwami trzecimi, skuteczniejsze powroty oraz innowacyjne rozwiązania w zakresie przepisów azylowych”. Ponadto Węgrzy wskazują na potrzebę ochrony granic zewnętrznych UE oraz konieczność zapewnienia odpowiedniego finansowania takiej ochrony.

Odnośnie polityki spójności (polityka, której głównym celem jest zwiększenie spójności ekonomicznej i społecznej w Unii Europejskiej), Węgrzy stwierdzają, iż należy zmniejszyć dysproporcje regionalne, a także zapewnić spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną. W tym kontekście przytacza się również dane, zgodnie z którymi ponad jedna czwarta ludności UE mieszka w regionach, które nie osiągają 75% średniego poziomu rozwoju Unii (s. 6). Dlatego też prezydencja węgierska zobowiązuję się do „strategicznej debaty na wysokim szczeblu na temat przyszłości polityki spójności, w tym jej roli w promowaniu konkurencyjności i zatrudnienia, a także w podejmowaniu wyzwań demograficznych” (s. 6).

Jak odpowiedzieć na kryzys demograficzny?

Podrozdział poświęcony sprawom agrokulturowym zatytułowano jako „Polityka rolna UE zorientowana na rolników” (a farmer-oriented EU agricultural policy). Zwraca się tam uwagę na nowe negatywne okoliczności, takie jak zmiany klimatyczne, rosnące koszty produkcji, import z krajów trzecich oraz zbyt rygorystyczne normy produkcji, które przełożyły się na znaczne zmniejszenie konkurencyjności sektora. W dokumencie słusznie akcentuje się, iż „byt europejskich rolników jest zagrożony” (s.6), jednocześnie uwydatniając potrzebę zapewnienia Europie bezpieczeństwa żywnościowego i suwerenności żywnościowej. W związku z tym, węgierska prezydencja zobowiązuje się zachęcać Radę ds. Rolnictwa i Rybołówstwa do skorzystania z instytucjonalnego okresu przejściowego i pokierowania nową Komisją w formułowaniu zasad unijnej polityki rolnej po 2027 r. na rzecz konkurencyjnego, odpornego na kryzys i przyjaznego rolnikom rolnictwa. „Promowanie zrównoważonego rolnictwa jest kluczowym priorytetem dla znalezienia racjonalnej równowagi w odniesieniu do strategicznych celów Europejskiego Zielonego Ładu, stabilizacji rynków rolnych i godnego poziomu życia rolników” - możemy przeczytać w dokumencie.

W części poświęconej sprawom demografii kładzie się nacisk na problemy towarzyszące starzeniu się społeczeństwa, wskazując na niestabilność systemu opieki społecznej oraz na problemy związane z brakiem siły roboczej, co dodatkowo przekłada się na trudności natury gospodarczej, konkurencyjność oraz stabilność fiskalną. W związku z tym, prezydencja węgierska „pragnie zwrócić uwagę na te wyzwania”, odwołując się do komunikatu Komisji Europejskiej z października 2023 roku, kiedy wskazane gremium zaprezentowało „zestaw narzędzi do zarządzania zmianą demograficzną w UE” (obejmuje on wspieranie rodziców, młodszych i starszych pokoleń m.in. poprzez zapewnienie dostępu do dobrej jakości opieki, ułatwianie dostępu do rynku pracy czy przystępne cenowo mieszkania).

W dalszej części dokumentu autorzy odnoszą się do zagadnień z zakresu każdej z 10 konfiguracji Rady Unii Europejskiej - takie układy Rady nazywa się również Radami Branżowymi, jako że przedmiotem ich prac są kwestie z jakiegoś określonego obszaru, np. Rolnictwa i Rybołówstwa czy Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych.

Z całego szeregu krótko i ogólnie opisywanych kwestii, odnoszących się do wielu odmiennych spraw, warto odnotować deklarację dotyczącą pogłębiania wzajemnych stosunków na linii Unia Europejska - Wielka Brytania, z tym ostatnim państwem jako kluczowym partnerem UE czy deklarację o poparciu UE dla niepodległości Ukrainy – podkreśla się tutaj, że „prezydencja węgierska będzie kontynuować prace w oparciu o wcześniejsze decyzje i wytyczne ustalone przez Radę Europejską” (s. 12). Na uwagę zasługuję również deklaracja odnośnie potrzeby „pragmatycznego i zrównoważonego podejścia do Chin”, jako celu węgierskiej prezydencji w Radzie UE. To podejście ma być osadzone w kontekście partnerstwa handlowego i gospodarczego (s. 15). Ponadto węgierska prezydencja zobowiązuje się „śledzić kwestie sądowe związane z rosyjską wojną agresji przeciwko Ukrainie” (s. 25) oraz poświadcza, że  „przywiązuje dużą wagę do walki ze zmianą klimatu” (s. 28).

Większych zmian być nie powinno

Znaczną część programu węgierskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej można ocenić pozytywnie, podając za przykład m.in. potrzebę ochrony zewnętrznych granic Unii Europejskiej czy zwrócenie uwagi na szczególne obciążenie tych państw członkowskich, które położone są przy granicach zewnętrznych UE. W podobnym tonie należy skomentować te fragmenty programu, w których odniesiono się do materii związanej z polityką rolną, dostrzegając trudne położenie rolników w wielu państwach członkowskich. Z drugiej jednak strony należy pamiętać, iż sprawowanie przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej jest przede wszystkim funkcją honorową, będąc niejako reliktem dawnego układu prawno-instytucjonalnego Unii Europejskiej (w odniesieniu do sytuacji sprzed przyjęcia Traktatu lizbońskiego). Sama prezydencja sprowadza się bowiem do zadań o charakterze porządkowym, takich jak np. przewodniczenie posiedzeniom poszczególnych konfiguracji Rady Unii Europejskiej czy organizowanie spraw tego gremium. Dlatego też nie należy spodziewać się jakiejkolwiek większej zmianie w polityce Unii Europejskiej.

 

Patryk Ignaszczak – Analityk Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris