„Gender” cechą chronioną. Rada Europy przyjęła rekomendacje dotyczące walki z przestępstwami z nienawiści

Adobe Stock

· Rada Europy przyjęła skierowane do państw członkowskich rekomendacje dotyczące zwalczania przestępstw z nienawiści.

· Rekomendacje uwzględniają walkę z przestępstwami popełnianymi ze względu na „gender”, „orientację seksualną” czy „ekspresję płciową”.

· W dokumencie stwierdzono też, że Komitet Ministrów Rady Europy odrzuca teorie oparte na istnieniu różnych ras.

· Rekomendacje dotyczą m.in. szkoleń dla policjantów, prokuratorów czy sędziów oraz wprowadzenia rozwiązań prawo-karnych, ukierunkowanych na zwalczanie przestępstw z nienawiści.

· Instytut Ordo Iuris przygotował analizę na ten temat.

PRZECZYTAJ ANALIZĘ - LINK

Autorzy dokumentu definiują przestępstwo z nienawiści jako popełnione z „elementem nienawiści w oparciu o jedną lub więcej prawdziwych albo postrzeganych cech osobistych lub status”. Natomiast pod pojęciem „cech osobistych lub statusu” umieszczają m.in. płeć biologiczną (sex), „płeć społeczno-kulturową” (gender), „orientację seksualną”,  „ekspresję płciową” czy „cechy płciowe”. W rekomendacjach słowo „rasa” zostało umieszczone w cudzysłowie. Podkreślono, że „Komitet Ministrów odrzuca, podobnie jak Europejska Komisja Przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji, teorie oparte na istnieniu różnych «ras»”.

Rada Europy zaleca państwom opracowywanie, przyjmowanie i wdrażanie kompleksowej strategii opartej na podejściu wrażliwym na „gender” W opinii twórców rekomendacji, kraje członkowskie powinny wprowadzić mechanizmy wsparcia dla osób dotkniętych przestępstwami z nienawiści, obejmującego wsparcie psychologiczne, medyczne, finansowe czy prawne, które uwzględnia „płeć społeczno-kulturową (gender), niepełnosprawność i inne cechy chronione”.

Według zaleceń Komitetu Ministrów Rady Europy, państwa członkowskie powinny zapewnić ofiarom przestępstw z nienawiści dostęp do ukierunkowanych, wyspecjalizowanych usług wsparcia. Mają przy tym być wrażliwe i reagować na „płeć społeczno-kulturową”. W tym celu kraje powinny m.in. zapewniać szkolenie pracowników wymiaru sprawiedliwości, gwarantować ofiarom skuteczną drogę zgłaszania przestępstw z nienawiści czy zapewniać, że w wyniku zgłoszenia takiego przestępstwa nie zostaną wyciągnięte żadne negatywne konsekwencje. Za przykład podaje się „oddzielenie między zgłaszaniem przestępstw z nienawiści z jednej strony, a egzekwowaniem przepisów imigracyjnych z drugiej”.

Rada Europy zaleca także wprowadzenie zmian w prawie karnym. Wśród nich raport wymienia m.in. propozycje wprowadzenia ogólnego przepisu, który stanowi, że element nienawiści jest okolicznością obciążającą w przypadku wszystkich przestępstw. W ocenie autorów dokumentu, prawo karne powinno odnosić się do przestępstw skierowanych przeciwko osobom, grupom osób lub mieniu, a także może do przestępstw skierowanych przeciwko „przestrzeniom, artefaktom, obiektom lub wydarzeniom związanym z osobami o cechach chronionych i grupami takich osób”.

- Dokonując oceny dokumentu przygotowanego przez Komitet Ministrów Rady Europy, należy zaznaczyć, iż sama definicja „przestępstwa z nienawiści” jest bardzo nieprecyzyjnie sformułowana. Warto także zwrócić uwagę na szereg rekomendacji, dotyczących szkolenia funkcjonariuszy policji, prokuratorów i sędziów czy przeglądania programów nauczania pod kątem szeroko rozumianej problematyki „przestępstw z nienawiści”. Istnieje bowiem duże ryzyko, iż takie szkolenia będą zabarwione ideologicznie – wskazuje Patryk Ignaszczak z Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris.