Spotkanie Forum ONZ na temat odbudowy po pandemii i celów zrównoważonego rozwoju

Adobe Stock

· W Nowym Jorku ma miejsce spotkanie Forum Politycznego Wysokiego Szczebla, zajmującego się celami zrównoważonego rozwoju, w pracach którego uczestniczy m.in. Polska.

· Przedmiotem jego obrad będą niektóre z celów określonych w ramach Agendy 2030.

· Program Agendy 2030 budzi liczne kontrowersje m.in. ze względu na forsowanie tzw. praw reprodukcyjnych i seksualnych.

· Podczas spotkania w Nowym Jorku dyskutowane będą cele odnoszące się m.in. do odbudowy po pandemii COVID-19, dostępu do wody oraz źródeł energii i poprawy infrastruktury.

Od 10 do 20 lipca w Nowym Jorku odbywa się spotkanie Forum Politycznego Wysokiego Szczebla (HLPF), czyli specjalnej globalnej platformy mającej za zadanie wzmocnić oraz koordynować politykę ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju, która to została określona w programie Agenda 2030.

Agenda 2030 to skrócona i powszechnie stosowana nazwa rezolucji ONZ, znanej pod formalną nazwą „Przekształcamy nasz świat: Agenda na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 zawierająca cele zrównoważonego rozwoju” (The Sustainable Development Goals). Zawiera ona ustalony przez ONZ oraz państwa członkowskie plan działania obejmujący program rozwiązywania najbardziej palących, w opinii jego autorów, problemów dzisiejszego świata, w wymiarze ekonomicznym, społecznym oraz środowiskowym. Omawiany dokument ustanawia 17 takich celów oraz 169 zadań, odnoszących się do spraw związanych z różnymi i bardzo szeroko pojmowanymi kwestiami, takimi jak ludzie, planeta, dobrobyt, pokój czy partnerstwo. Wszystkie z nich mają zostać osiągnięte do 2030 roku.

Agenda 2030 jest dokumentem budzącym liczne kontrowersje, co wynika m.in. z zastosowanego tam języka oraz niejasnych i nacechowanych ideologicznie terminów. Chodzi tu przede wszystkim o pojęcia takie jak „prawa reprodukcyjne” czy „zdrowie reprodukcyjne oraz seksualne”, które, zgodnie z treścią wielu dokumentów międzynarodowych, obejmują swoim zakresem tzw. prawo do aborcji. 

Tematem tegorocznego, cyklicznego spotkania będzie odbudowa po pandemii COVID-19 oraz wdrożenie Agendy 2030 na rzecz zrównoważonego rozwoju.

W ramach najbliższego spotkania Forum omawianych będzie 5 celów:

• Cel 6. Zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wody i warunków sanitarnych poprzez zrównoważoną gospodarkę zasobami wodnymi.
• Cel 7. Zapewnić wszystkim dostęp do źródeł stabilnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii po przystępnej cenie.
• Cel 9. Budować stabilną infrastrukturę, promować zrównoważone uprzemysłowienie oraz wspierać innowacyjność.
• Cel 11. Uczynić miasta i osiedla ludzkie bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi oraz sprzyjającymi włączeniu społecznemu.
• Cel 17. Wzmocnić środki wdrażania i ożywić globalne partnerstwo na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Dużą uwagę zwraca użycie bardzo ogólnego i nieprecyzyjnego języka, który wykorzystano do sformułowania tekstu rezolucji zawierającej cele wyznaczone w ramach Agendy 2030. Terminy w niej użyte, zwłaszcza w kontekście przytaczanych artykułów, są wieloznaczne. Co istotne, w rezolucji z 2015 roku nie zamieszczono definicji wyjaśniających znaczenie poszczególnych pojęć. Ponadto wiele z 5 wzmiankowanych celów pokrywa się, przynajmniej w części, co do swych zakresów znaczeniowych, jak na przykład tożsame postanowienia dotyczące ochrony środowiska, zawarte odpowiednio w zadaniach 6.6. oraz 11.4.

Po drugie, duża część omawianych spraw odnosi się do szeroko rozumianych państw rozwijających się, a także do państw całkowicie upadłych. Wystarczy bowiem wspomnieć o postanowieniach tyczących się do kwestii związanych z brakiem dostępu do wody pitnej lub środków sanitarnych (zadania 6.1 oraz 6.2), czy o wyrażonej wprost konieczności wspierania państw rozwijających się przez państwa rozwinięte (zadanie 17.2).

Ponadto Agendzie 2030 zarzuca się brak spójności pomiędzy jej poszczególnymi elementami, co odnosi się zwłaszcza do różnic występujących pomiędzy celami socjo-ekonomicznymi oraz tymi, które odnoszą się do ochrony środowiska. Największe kontrowersje budzą natomiast wspomniane wcześniej niejasne kwestie odnoszące się do gender, zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, czy edukacji seksualnej zawarte przede wszystkim w celach 3 oraz 5, które nie są przedmiotem mającego mieć miejsce w lipcu spotkania.

Podczas najbliższego spotkania Forum Politycznego Wysokiego Szczebla (HLPF), omawiane cele przedstawione w bardzo ogólnym ujęciu, często w aspekcie powiązań z innymi celami oraz na tle wybranych i równie ogólnie ukazanych wybranych problemów. Odbędzie się również szereg wydarzeń towarzyszących, organizowanych w związku ze spotkaniem Forum. 

Podczas spotkania głos zabierze przedstawiciel Rzeczpospolitej Polski, który wystąpi w środę 19 lipca, prezentując tzw. VNR, czyli Voluntary National Review. Jest to sprawozdanie z postępów i osiągnięć danego państwa w przedmiocie realizacji celów wyznaczonych w ramach Agendy 2030.

 "Przedmiotem mającego właśnie miejsce spotkania Forum są sprawy, które nie powinny budzić większych kontrowersji. Odnoszą się one bowiem do kwestii związanych przede wszystkim z szeroko pojętą ochroną środowiska, energetyką oraz infrastrukturą, który nie wywołują tylu emocji, co wysoce problematyczne i nacechowane ideologicznie postanowienia, zawarte w niektórych innych celach Agendy 2030” – zaznacza Patryk Ignaszczak z Centrum Prawa Międzynarodowego Ordo Iuris.