Postanowienia Konwencji stambulskiej rodzą zasadnicze wątpliwości odnoszące się do jej zgodności z polską Konstytucją. Kreują one zobowiązania dla organów Rzeczypospolitej Polskiej konkurencyjne względem obowiązujących norm Konstytucji, a zarazem z nimi sprzeczne. Eksperci Ordo Iuris przygotowali wniosek na potrzebę ewentualnego postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, dotyczącego stwierdzenia niekonstytucyjności Konwencji stambulskiej.

PRZECZYTAJ WNIOSEK – LINK

Zgodnie z art. 188 pkt 1 Konstytucji Trybunał uprawniony jest m.in. do badania zgodności treści umów międzynarodowych z polską ustawą zasadniczą. Tymczasem postanowienia Konwencji budzą liczne wątpliwości odnoszące się do ich zgodności z szeregiem przepisów Konstytucji. Wskazać tu należy przede wszystkim art. 2 Konstytucji (zasada demokratycznego państwa prawa), art. 18 Konstytucji (zasada opieki i ochrony rodziny, małżeństwa, rodzicielstwa i macierzyństwa ze strony władz publicznych), art. 25 ust. 2 Konstytucji (zasada bezstronności światopoglądowej władz publicznych), art. 32 ust. 2 (zakaz dyskryminacji), art. 33 ust. 1 Konstytucji (zasada równości kobiet i mężczyzn), art. 48 ust. 1 oraz art. 53 ust. 3 Konstytucji (obydwa przepisy dotyczą prawa rodziców do wychowywania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami).

Wskazać można trzy grupy postanowień Konwencji, które rodzą niekonstytucyjne zobowiązania Rzeczypospolitej. Do pierwszej grupy należą postanowienia Konwencji określające jej siatkę pojęciową w sposób niezgodny z systemem wartości konstytucyjnych. Do tych unormowań należą art. 3 lit. c, który wprowadza i definiuje pojęcie gender (w tekście polskojęzycznym – „płeć społeczno-kulturowa”) oraz art. 4 ust. 3 Konwencji (który wśród cech ze względu na które zakazana jest dyskryminacja wprowadza – poza pojęciem płci – pojęcia gender oraz gender identity). Postanowienia te redefiniują treść obowiązków organów władzy publicznej wynikających z art. 18 i art. 33 ust. 1 Konstytucji, narzucając całkowicie różny sposób ich rozumienia, który jednocześnie jest niezgodny z przyjętym na gruncie ustawy zasadniczej. Poza tym – analizując je od strony techniki legislacyjnej – należy zauważyć, że rodzą one zasadnicze wątpliwości odnoszące się do ich zgodności z art. 2 Konstytucji. Należy wskazać tu przede wszystkim wprowadzenie chaosu pojęciowego, który rodzi stan niepewności odnośnie do pojęcia „płci” w prawie polskim.

Do drugiej grupy należą unormowania art. 4 ust. 4 Konwencji, który z góry przesądza, że wdrażanie postanowień Konwencji nie może stanowić dyskryminacji, oraz art. 6 Konwencji, który nakazuje uwzględniać perspektywę genderową (gender prespective – mylnie przetłumaczone na język polski jako „perspektywa płci”, podczas gdy samo pojęcie gender przetłumaczono jako „płeć społeczno-kulturowa”) w toku wdrażania i ewaluacji postanowień Konwencji. Ze wskazanych przepisów wynikają niekonstytucyjne zobowiązania do kierowania się narzucaną przez Konwencję ideologią oraz wyłączające możliwość chronienia przez Rzeczpospolitą praw podstawowych wynikających z art. 32 ust. 2 oraz 33 ust. 1 Konstytucji.

Do trzeciej grupy należą unormowania art. 12 ust. 1 oraz art. 14 ust. 1 i 2 Konwencji. Art. 12 ust. 1 Konwencji nakazuje promować zmianę społecznych i kulturowych wzorców zachowań kobiet i mężczyzn nie tylko w celu wykorzenienia uprzedzeń, zwyczajów, tradycji oraz innych praktyk opartych na idei niższości kobiet, ale także do wykorzenienia stereotypowych ról kobiet i mężczyzn, niezależnie od tego, czy oparte są one oparte na idei niższości kobiet. Za takie Konwencja uważa również te role społeczne kobiet i mężczyzn, które wynikają z uwarunkowań biologicznych. Art. 14 ust. 1 i 2 Konwencji nakazuje natomiast podejmowanie działań mających na celu wprowadzenie do programów nauczania na wszystkich etapach edukacji treści dotyczących m.in. „niestereotypowych ról społeczno-kulturowych” (non-stereotyped gender roles). Postanowienia te naruszają przede wszystkim zasadę bezstronności światopoglądowej państwa oraz respektowania religijnych i filozoficznych przekonań rodziców w programie kształcenia poprzez zobowiązanie Rzeczypospolitej do wdrożenia w całym systemie edukacji treści ściśle wynikających ze światopoglądowych założeń teorii gender sprzecznych z przekonaniami znacznej części rodziców.

„Przypomnieć też należy, że ewentualne postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym nie miałoby charakteru precedensowego. W 2018 r. podobna sprawa miała miejsce przed Trybunałem Konstytucyjnym Republiki Bułgarii, który orzekł, że Konwencja stambulska jest sprzeczna z bułgarską Konstytucją. Bułgarski Trybunał Konstytucyjny stwierdził wówczas, że społeczeństwo ludzkie opiera się na binarności płci, to jest na istnieniu dwóch przeciwstawnych płci, z których każda jest powiązana z określonymi biologicznymi i społecznymi funkcjami i obowiązkami. Wymóg pewności i przewidywalności prawa wyklucza istnienie dwóch równoległych i wzajemnie wykluczających się pojęć – płci «biologicznej» oraz «społeczno-kulturowej» określanej jako «gender»” – podkreślił mec. Bartosz Zalewski z Centrum Analiz Legislacyjnych Ordo Iuris.

Czytaj więcej

Prawo rodziców do rezygnacji z „edukacji zdrowotnej”. Nieprawidłowe praktyki szkół wprowadzające w błąd
5 września 2025

Prawo rodziców do rezygnacji z „edukacji zdrowotnej”. Nieprawidłowe praktyki szkół wprowadzające w błąd

W niektórych szkołach dyrektorzy oraz nauczyciele przekazują rodzicom nieprawdziwe informacje,…

Miniony tydzień w Ordo Iuris
5 września 2025

Miniony tydzień w Ordo Iuris

W dniu rozpoczęcia roku szkolnego, przedstawiciele Koalicji na Rzecz Ocalenia…

Nadgorliwość policjantki przyczyną problemów rodziny. Sąd stanął po stronie rodziców
5 września 2025

Nadgorliwość policjantki przyczyną problemów rodziny. Sąd stanął po stronie rodziców

Sąd nie miał żadnych wątpliwości co do zachowania rodzicom Anastazji…

Polska nie zrealizowała większości zaleceń dotyczących zwalczania korupcji. Raport organu Rady Europy
5 września 2025

Polska nie zrealizowała większości zaleceń dotyczących zwalczania korupcji. Raport organu Rady Europy

Grupa GRECO podkreśliła, że Polska zrealizowała zaledwie 3 z 21…

Komitet ONZ interweniuje w sprawie legalizacji „pomocy w umieraniu” we Francji
5 września 2025

Komitet ONZ interweniuje w sprawie legalizacji „pomocy w umieraniu” we Francji

Interwencja Komitetu ONZ wobec Francji pokazuje, że problem eutanazji i…

Działacze oskarżeni o nielegalną pomoc imigrantom. Ostatnia rozprawa w Białymstoku
2 września 2025

Działacze oskarżeni o nielegalną pomoc imigrantom. Ostatnia rozprawa w Białymstoku

Oskarżeni odpowiadają za organizowanie nielegalnego pobytu cudzoziemcom na terytorium Polski….

Finansowanie aborcji z budżetu Unii Europejskiej? Kontrowersyjna propozycja jednej z komisji PE
2 września 2025

Finansowanie aborcji z budżetu Unii Europejskiej? Kontrowersyjna propozycja jednej z komisji PE

Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia Parlamentu Europejskiego postuluje możliwość zapewnienia…

Zarzuty za interwencję w sprawie Gizeli Jagielskiej. Ordo Iuris reprezentuje Martę Czech
1 września 2025

Zarzuty za interwencję w sprawie Gizeli Jagielskiej. Ordo Iuris reprezentuje Martę Czech

Prawnicy Ordo Iuris zapowiadają złożenie zażalenia na zastosowane wobec Marty…

KROPS apeluje do premiera o zatrzymanie reformy systemu oświaty
1 września 2025

KROPS apeluje do premiera o zatrzymanie reformy systemu oświaty

Proponowane zmiany zagrażają suwerenności polskiego systemu edukacji oraz prowadzą do…

Oferta pracy: Recepcjonista/Recepcjonistka
1 września 2025

Oferta pracy: Recepcjonista/Recepcjonistka

Instytut Ordo Iuris przedstawia ofertę pracy: Recepcjonista/Recepcjonistka.