szkoła

Od kilku lat wrześniowy powrót do szkoły to nie tylko ekscytacja uczniów, ale także rosnące poczucie niepewności po stronie zatroskanych rodziców. Nasze dzieci – już od pierwszych klas szkoły podstawowej – poza nauką matematyki, historii czy języków obcych mogą za szkolnymi murami spotkać się z aktywistami LGBT, seksedukatorami z organizacji genderowych, czy po prostu wrogami rodziny i normalności.

Szkoły pod ideologiczną presją

Ich celem jest takie ukształtowanie młodego pokolenia, by za kilka lat większość społeczeństwa wspierała radykalne ideologiczne postulaty. Głośne otwarcie w warszawskim liceum Sobieskiego „toalety dla uczniów niebinarnych i transpłciowych”, czy doniesienia o szkołach nakazujących nauczycielom pytanie o rodzaj i zaimek, jakim powinni się zwracać do ucznia, to tylko wierzchołek góry lodowej.  

W efekcie – a to powinno zainteresować wszystkich rodziców – wychowanie i poziom nauczania stają się w kolejnych placówkach mniej ważne niż ideologiczne mody i polityczna poprawność. Świadczą o tym nowe rankingi, w których szkoły pozycjonowane są według spójności z postulatami aktywistów LGBT.

Dajemy narzędzia do walki o swoje prawa

Na szczęście, jako rodzice, mamy konstytucyjne prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego zgodnego z naszymi przekonaniami. Aby zadbać o prawidłowy rozwój naszych dzieci musimy wykazać się czujnością – zwłaszcza teraz, na początku roku szkolnego.

Nasi prawnicy przygotowali już szereg poradników dla rodziców i nauczycieli, w których w przystępny sposób tłumaczymy, jakie są prawa rodziców w procesie edukacji i jak upewnić się, że szkoła nie będzie ich łamać. Na naszej stronie internetowej znajduje się nie tylko poradnik o prawach rodziców w szkole, ale także poradnik dla nauczycieli, w którym przypominamy, że pedagodzy – tak jak przedstawiciele wszystkich innych zawodów – mają prawo do sprzeciwu sumienia. Udostępniamy też publikacje na temat organizowania modlitwy i jasełek w szkole i przedszkolu czy na temat tego, w jaki sposób ustrzec dziecko przed udziałem w takich wydarzeniach jak „Tęczowy Piątek”.

W tym roku nasze materiały w formie przystępnych infografik i broszur przekazaliśmy przedstawicielom organizacji pozarządowych, którzy uczestniczyli w Forum Organizacji Prorodzinnych, zorganizowanym w lipcu w siedzibie Collegium Intermarium. To łącznie około 40 organizacji, które już zapowiedziały wspólne działania na rzecz obrony niewinności dzieci i fundamentalnych wartości rodzinnych w ramach nowopowstającej inicjatywy – Ruch Ochrony Szkoły.

Od 2017 roku udostępniamy i udoskonalamy „rodzicielskie oświadczenie wychowawcze”, które rodzice mogą złożyć w szkole czy przedszkolu, informując władze placówki o tym, że udział dziecka w każdych zajęciach dodatkowych wymaga każdorazowej zgody rodzica. Najczęściej złożenie takiego oświadczenia wystarczy, by szkoła odstąpiła od współpracy z ideologami czy seksedukatorami. Jeśli szkoła zignoruje złożone oświadczenie, prawnicy Instytutu Ordo Iuris natychmiast udzielają rodzicom wsparcia. Niemal zawsze nasze argumenty przekonywały dyrekcję do zmiany stanowiska. W pozostałych przypadkach do porozumienia dochodziliśmy po uświadomieniu dyrektorom, że jesteśmy zdeterminowani do wkroczenia na ścieżkę sądową.

Radni Gdańska wprost przyznali, że to właśnie działania Instytutu Ordo Iuris wspierającego rodziców z Odpowiedzialnego Gdańska doprowadziły do fiaska programu wulgarnej edukacji seksualnej „Zdrovve Love”. Dzięki naszej czujności i zaangażowaniu, w wielu polskich szkołach odwołano „Tęczowe Piątki”, a cała akcja do dziś nie odbudowała swojej pierwotnej skali. Podobny sukces odnieśliśmy też w przypadku zajęć z tzw. edukacji antydyskryminacyjnej w Poznaniu i Warszawie.

Poza wspieraniem rodziców i organizacji rodzicielskich, musimy dbać o dobre prawo, które będzie zapewniać bezpieczeństwo dzieciom, a rodzicom poszanowanie ich praw wychowawczych.

W trosce o skuteczne przepisy

Pomimo nieustającego ataku aktywistów LGBT, samorządy przyjmujące Samorządową Kartę Praw Rodzin podejmują kolejne inicjatywy na rzecz praw rodzicielskich i chronią szkoły przed ideologicznymi modami. Naszych ekspertów nie może też zabraknąć w toku spodziewanych prac sejmowych nad zapowiadaną nową ustawą chroniącą dzieci i szkoły.

Na prośbę rodziców i nauczycieli przygotowaliśmy proste przepisy pozwalające szkołom na wprowadzenie i egzekwowanie zakazu używania na ich terenie telefonów komórkowych. Ciągłe wpatrywanie się w ekran telefonu powoduje trudności w koncentracji, przeszkadza w procesie nauki i negatywnie wpływa na rozwój społeczny dzieci. Aktualne przepisy nie są w tym zakresie jednoznaczne. Wskazujemy, jak je zmienić, inspirując się regulacjami funkcjonującymi we Francji już od dwunastu lat – z pożytkiem dla tamtejszych dzieci.

Działanie na kilku poziomach – rodziców, szkół i obowiązującego prawa – pomaga nam wspólnie z rodzicami ocalić szkolę jako miejsce wychowywania i edukacji, wolne od radykalnych ideologii i politycznych aktywistów. Coraz wyraźniej widać, że „tęczowe szkoły” inwestujące w nowe sanitariaty dla „niebinarnych” uczniów, podważające wartość patriotycznego wychowania i ośmieszające chrześcijańskie wychowanie rodziców – nie mają już ani czasu, ani środków na to, by skupić się na kształtowaniu pilności uczniów i wspieraniu ich w nauce.

Adw. Jerzy Kwaśniewski – prezes Ordo Iuris

Ministerstwo Edukacji i Nauki zapowiada, że od roku szkolnego 2023/2024 zapoczątkowana zostanie reforma nauczania religii i etyki w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. Uczeń, który nie będzie chciał uczęszczać na zajęcia z etyki będzie mógł wybrać religię. Zmiana pozwoli na taką organizację nauki, aby, między innymi, umożliwić rodzicom wychowanie dziecka zgodnie z własnymi przekonaniami. Rodzi to również pytania o ewentualne umieszczenie religii i etyki na liście dodatkowych przedmiotów maturalnych.

Na potrzebę dowartościowania lekcji etyki Instytut Ordo Iuris wskazywał już na początku 2020 roku[1]. W związku z planowaną reformą, należy zastanowić się nad możliwością zdawania na maturze egzaminu z etyki lub religii. Takie rozwiązanie byłoby korzystne chociażby dla uczelni prowadzących nauczanie na wydziałach teologicznych i filozoficznych, ponieważ mogłyby one w bardziej miarodajny sposób zweryfikować wiedzę kandydata na studia.

W wykazie przedmiotów dodatkowych na egzaminie maturalnym, znajdują się także takie jak na przykład historia sztuki, historia muzyki czy historia tańca, pomimo braku ich obecności w  programie nauczenia w większości szkół średnich. Dowodzi to, że przedmioty te nie tyle mają zweryfikować wiedzę ucznia po okresie kształcenia, co raczej są ukłonem w stronę uczelni artystycznych, którym łatwiej ocenić kompetencje kandydata na określone kierunki studiów. Nie inaczej powinno być w przypadku uczelni prowadzących kształcenie na wydziałach teologicznych czy filozoficznych, nie wspominając już o uczelniach o całościowym religijnym profilu edukacyjnym.

Aktualne podstawy prawne

Podstawę prawną do nauczania religii w szkołach można odnaleźć w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Artykuł 53 ust. 4 wprost gwarantuje, że religia kościoła lub innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej może być przedmiotem nauczania w szkole, przy czym nie może zostać naruszona wolność sumienia i religii innych osób. Nauczanie religii jest jedynym przedmiotem szkolnym, którego obecność w programie zajęć jest gwarantowana konstytucyjnie.

Nie bez znaczenia pozostają w tym kontekście także art. 70 ust. 1 zd. 1, który potwierdza, że każdy ma prawo do nauki, a także art. 48 ust. 1 oraz art. 53 ust. 3, gwarantujące rodzicom wolność wychowania dziecka oraz zapewnienia mu nauczania moralnego i religijnego zgodnie z własnymi przekonaniami.

Ustawową podstawą dla nauczenia religii w szkołach stanowi art. 12 ustawy z dnia 7 września 1991 r.  o systemie oświaty (Dz. U. z 2021 r., poz. 1915 ze zm.), szczegółowe zaś regulacje zawiera Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz. U. z 2020 r., poz. 983).

Artykuł 44zzza ustawy o systemie oświaty upoważnia ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do określenia, w drodze rozporządzenia wykazu przedmiotów dodatkowych na egzaminie maturalnym. W obecnym stanie prawnym ani religia, ani etyka nie są umieszczone w wykazie przedmiotów dodatkowych na egzaminie maturalnym - § 30 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu maturalnego (Dz. U. poz. 2223 ze zm.)[2].

Problem przygotowania arkuszy maturalnych z religii

Zgodnie z art. 9a ust. 2 pkt 1 ustawy o systemie oświaty, za przygotowywanie i ustalanie materiałów egzaminacyjnych, w szczególności zadań i arkuszy egzaminacyjnych do przeprowadzania egzaminu maturalnego, odpowiada Centralna Komisja Egzaminacyjna. Niemniej, same propozycje maturalnych arkuszy egzaminacyjnych są przygotowywane przez Okręgowe Komisje Egzaminacyjne, zgodnie z art. 9c ust. 2 pkt. 2 ustawy o systemie oświaty. Arkusze przygotowują desygnowani do tego eksperci, którzy dbają o porównywalność i spójność danych arkuszy egzaminacyjnych. Sposób powoływania ekspertów oraz układania pytań jest tajny, a autorzy arkuszy są anonimowi. Propozycje arkuszy trafiają następnie do Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, gdzie zostają one zaakceptowane bądź poprawione i trafiają do druku.

Wątpliwości może budzić sposób przygotowania arkuszy egzaminacyjnych z religii z uwagi na fakt, że, zgodnie z umową konkordatową, podstawy programowe przygotowują kościoły, więc i one powinny uczestniczyć w układaniu arkuszy maturalnych. W przypadku matur z przedmiotów „klasycznych”, arkusze układają uznani specjaliści z zakresu danego przedmiotu. W przypadku religii będą to kościelni eksperci, którzy opracowują program katechezy szkolnej. Sam arkusz egzaminu maturalnego z religii powinien zatem zostać opracowany przez komisję złożoną zarówno z ekspertów CKE jak i ekspertów kościelnych.

Rekomendacje

W przypadku pomyślnego przeprowadzenia reformy dotyczącej obowiązkowego nauczania etyki albo religii w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, postulujemy dodanie przedmiotów religia i etyka do wykazu przedmiotów dodatkowych objętych możliwością zdawania na egzaminie maturalnym. W przygotowaniu arkuszy maturalnych powinni brać udział obok świeckich specjalistów, również eksperci właściwych związków wyznaniowych.

Łukasz Bernaciński - członek Zarządu Ordo Iuris