Informujemy, że Pani/Pana dane osobowe są przetwarzane przez Fundację Instytut na Rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris z siedzibą w Warszawie przy ul. Zielnej 39, kod pocztowy 00-108 (administrator danych) w ramach utrzymywania stałego kontaktu z naszą Fundacją w związku z jej celami statutowymi, w szczególności poprzez informowanie o organizowanych akcjach społecznych. Podstawę prawną przetwarzania danych osobowych stanowi art. 6 ust. 1 lit. f rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO).
Podanie danych jest dobrowolne, niemniej bez ich wskazania nie jest możliwa realizacja usługi newslettera. Informujemy, że przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu wobec ich przetwarzania, a także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego.
Korzystanie z newslettera jest bezterminowe. W każdej chwili przysługuje Pani/Panu prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych. W takim przypadku dane wprowadzone przez Pana/Panią w procesie rejestracji zostaną usunięte niezwłocznie po upływie okresu przedawnienia ewentualnych roszczeń i uprawnień przewidzianego w Kodeksie cywilnym.
Do Pani/Pana danych osobowych mogą mieć również dostęp podmioty świadczące na naszą rzecz usługi w szczególności hostingowe, informatyczne, drukarskie, wysyłkowe, płatnicze. prawnicze, księgowe, kadrowe.
Podane dane osobowe mogą być przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania. Jednak decyzje dotyczące indywidualnej osoby, związane z tym przetwarzaniem nie będą zautomatyzowane.
W razie jakichkolwiek żądań, pytań lub wątpliwości co do przetwarzania Pani/Pana danych osobowych prosimy o kontakt z wyznaczonym przez nas Inspektorem Ochrony Danych pisząc na adres siedziby Fundacji: ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa, z dopiskiem „Inspektor Ochrony Danych” lub na adres poczty elektronicznej [email protected]
Data publikacji: 03.02.2025
13 grudnia 2023 r. w Polsce, po 8 latach rządów koalicji Prawo i Sprawiedliwość – Zjednoczona Prawica, powołany zostały nowy skład Rady Ministrów utworzonej przez koalicję centrolewicowej Koalicji Obywatelskiej, centrowo-liberalnej Polski 2050, agrarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego oraz Lewicy. Nowy polski rząd z Donaldem Tuskiem na czele, działając w oparciu o doraźne uchwały kontrolowanej przez siebie większości parlamentarnej, nieformalne „wytyczne” i opinie zaprzyjaźnionych prawników, w ciągu kolejnych 10 miesięcy podjął liczne bezprawne działania mające na celu fizyczną eliminację opozycji z przestrzeni publicznej, które godzą w fundamenty demokratycznego państwa prawnego, tworząc rewolucyjny porządek „sprawiedliwości okresu przejściowego” oraz „demokracji walczącej”.
Poniższy tekst stanowi aktualizację i uzupełnienie wcześniejszej listy naruszeń, opublikowanej w październiku 2024 r.: https://ordoiuris.pl/wolnosci-obywatelskie/rok-dewastacji-panstwa-prawa-najwazniejsze-naruszenia-praworzadnosci-i-demokracji. W tamtym materiale można zapoznać się innymi z obszarami naruszeń, takimi jak: the forceful takeover of the public media; the unlawful annulment of the mandates of the MPs Wąsik and Kamiński despite a presidential pardon; the issuance of unlawful “guidelines” calling for the maximum expansion of access to abortion in the form of an official press conference and publications; Donald Tusk’s attempt to “withdraw his countersignature”.
12 stycznia 2024 r. Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar wezwał do siebie Prokuratora Krajowego Dariusza Barskiego i wręczył mu dokument stwierdzający, jakoby rzekomo powołanie go na stanowisko 2 lata wcześniej, w dniu 16 lutego 2022 r., przez poprzedniego ministra Zbigniewa Ziobro, zostało dokonane z naruszeniem obowiązujących przepisów i nie wywołało skutków prawnych. Celem tego działania było ominięcie przepisów ustawy Prawo o prokuraturze z 2016 r., która wyraźnie zastrzega, że Prokuratora Krajowego można powołać tylko po uzyskaniu opinii Prezydenta RP, a odwołać – tylko za pisemną zgodą Prezydenta. Krajowego. 27 września 2024 r. Sąd Najwyższy orzekł, że działania Bodnara były sprzeczne z prawem, a Dariusz Barski wciąż jest Prokuratorem Krajowym. Zostało to potwierdzone przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 22 listopada 2024 r.
15 lipca 2024 r. poseł opozycji Marcin Romanowski został zatrzymany na polecenie prokuratora działającego z upoważnienia Adama Bodnara, ignorując fakt, że posiada on nie tylko immunitet jako parlamentarzysta (który został mu wcześniej uchylony), ale również osobny immunitet jako członek Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. Bodnar oświadczył, że „immunitety nie mogą zapewniać bezkarności”, ale dopiero 2 października Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy uchyliło immunitet posłowi Romanowskiemu, co oznacza, że wszelkie wcześniejsze działania rządu w jego sprawie były bezprawne.
19 grudnia 2024 r. Prokuratura dokonała przeszukania Klasztoru Św. Stanisława ojców Dominikanów w Lublinie, w związku z poszukiwaniami posła Romanowskiego. Jednakże już wtedy media powszechnie informowały, że poseł prawdopodobnie znajduje się za granicą, a wieczorem tego samego dnia ujawnił on fakt złożenia wniosku o azyl na Węgrzech. Przeszukanie budzi również wątpliwości co do jego zgodnością z gwarancją nienaruszalności miejsc kultu, zawartą w konkordacie.
26 lipca 2024 r. Minister Edukacji Barbara Nowacka wydała rozporządzenie, w którym zmieniano zasady organizowania lekcji religii w szkołach.
30 sierpnia Trybunał Konstytucyjny na wniosek prezesa Sądu Najwyższego wydał postanowienie, w którym zawiesił obowiązywanie rozporządzenia na czas rozpatrywania wniosku. Ministerstwo ogłosiło tymczasem, że nie będzie się stosowało do tego postanowienia. 27 listopada 2024 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdził niekonstytucyjność rozporządzenia w całości z uwagi na niekonstytucyjną procedurę jego przyjęcia (brak uzgodnień z właściwymi kościołami). Pomimo wyroku minister edukacji podpisała 17 stycznia 2025 r. kolejne rozporządzenie ponawiając niekonstytucyjną procedurę.
20 grudnia 2023 r. Sejm przyjął uchwałę „w sprawie usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego w kontekście pozycji ustrojowej oraz funkcji Krajowej Rady Sądownictwa w demokratycznym państwie prawnym”, w której uznaje za niebyłe wszystkie uchwały Sejmu z okresu 2018-2022 roku, dotyczące wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa, a wszyscy członkiem Rady są wezwani do niezwłocznego zaprzestania działalności w tym organie. Jest to działanie sprzeczne z art. 186 i art. 187 Konstytucji RP. Jeszcze tego samego dnia, 20 grudnia, Krajowa Rada Sądownictwa oświadczyła, że uchwała Sejmu jest sprzeczna z Konstytucją.
12 kwietnia 2024 r. Sejm przyjął ustawę, w której przewidziano, sprzeczne z Konstytucją, skrócenie kadencji Krajowej Rady Sądownictwa oraz zakaz kandydowania do niej dla sędziów powołanych od 2018 r. 1 sierpnia 2024 r. Prezydent RP skierował przedmiotową ustawę do Trybunału Konstytucyjnego w trybie tzw. kontroli prewencyjnej. Powyższe propozycje zostały również negatywnie ocenione przez Komisję Wenecką.
6 września 2024 r. Minister Sprawiedliwości przedstawił założenia zmian legislacyjnych, w myśl których sędziowie powołani od 2018 r. mogliby nadal sprawować swoje funkcje, o ile złożyliby „czynny żal”. Powyższe propozycje zostały ponownie skrytykowane przez Komisję Wenecką.
18 grudnia Rada Ministrów przyjęła uchwałę, bez podstawy prawnej, w myśl której, bez podstawy ustawowej, akty wydawane przez Krajową Radę Sądownictwa oraz przez Sąd Najwyższy w składach, w których będą znajdować się osoby powołane od 2018 r., będą opatrywane adnotacją podważającą status tych organów.
W grudniu pojawiły się również doniesienia medialne, sugerujące, że w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie wszyscy sędziowie powołani od 2018 r. zostali sztucznie wydzieleni do osobnej sekcji, co miało na celu wyłączenie ich z systemu losowego przydziału spraw.
13 stycznia 2025 r. Sejm przyjął ustawę budżetową na rok 2025, która przewidywała znaczące zmniejszenie budżetu Krajowej Rady Sądownictwa. Prezydent Rzeczypospolitej skierował ustawę do Trybunału Konstytucyjnego w celu zbadania zgodności tych jej przepisów z Konstytucją.
Oprócz ignorowania wyroków i postanowień Trybunału Konstytucyjnego wskazanych w pozostałych punktach, od początku urzędowania rząd Donalda Tuska notorycznie podważa sam status sędziów Trybunału Konstytucyjnego za pomocą opatrywania przez organ publikujący (Dziennik Ustaw wydawany przez Premiera) ostatnich orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego adnotacją, że „Zgodnie z wyrokami Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Trybunał Konstytucyjny jest pozbawiony cech trybunału powołanego ustawą”. 6 marca 2024 r. Sejm przyjął także bezprawną uchwałę „w sprawie usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego lat 2015-2023 w kontekście działalności Trybunału Konstytucyjnego”, sprowadzającą się do negowania statusu Trybunału w polskim porządku prawnym. Od tego momentu Rząd przestał publikować w Dzienniku Ustaw jakiekolwiek wyroki Trybunału Konstytucyjnego, niezależnie od składu orzekającego. 28 maja 2024 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że taka uchwała jest sprzeczna z Konstytucją RP.
13 września 2024 r. Sejm przyjął ustawę – Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym, która następnie została skierowana przez prezydenta do Trybunału w ramach kontroli prewencyjnej. Ustawa przede wszystkim stwierdza nieważność około 100 wyroków TK wydanych w składach z udziałem sędziów wybranych na kadencje rozpoczęte 7 listopada 2015 r.
7 grudnia swoje stanowisko wydała Komisja Wenecka, uznając za niedopuszczalne niepublikowanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego przez Rząd czy też propozycje wygaszenia kadencji wszystkich sędziów Trybunału.
18 grudnia Rada Ministrów przyjęła uchwałę, bez podstawy prawnej, w której podtrzymała decyzję o niepublikowaniu wyroków Trybunału Konstytucyjnego.
13 stycznia 2025 r. Sejm przyjął ustawę budżetową na rok 2025, która przewidywała znaczące zmniejszenie budżetu Trybunału Konstytucyjnego. Prezydent Rzeczypospolitej skierował ustawę do Trybunału Konstytucyjnego w celu zbadania zgodności tych jej przepisów z Konstytucją.
Od 26 marca 2024 r. w areszcie tymczasowym przebywa ksiądz Michał Olszewski, prezes fundacji Profeto, która otrzymała z rządowego funduszu kilkadziesiąt milionów złotych dofinansowania na budowę ośrodka dla osób skrzywdzonych „Archipelag” w Warszawie. Według relacji zatrzymanego, jak i jego obrońcy, kapłan wielokrotnie spotykał się z fatalnym traktowaniem ze strony służb. Duchownemu komplikowano kontakt z adwokatem, przez kilkadziesiąt godzin odmawiano mu jedzenia oraz utrudniano korzystanie z toalety. Ks. Olszewski wyszedł z wierzenia za poręczeniem majątkowym 15 listopada 2024 r.[s1] 23 grudnia 2024 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wydał komunikat, w którym potwierdził że w ramach postępowania miały miejsce nieprawidłowości, które należy określić jako niehumanitarne traktowanie.
29 sierpnia 2024 r. Państwowa Komisja Wyborcza przyjęła uchwałę o odrzuceniu sprawozdania finansowego Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość z wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. 11 grudnia 2024 r. Sąd Najwyższy, uwzględniając skargę komitetu wyborczego na tę uchwałę, uchylił ją. Wobec powyższego, 30 grudnia 2024 r. Państwowa Komisja Wyborcza wydała ponowną uchwałę, w której postanowiła przyjąć sprawozdanie finansowe.
Minister Finansów odmówił jednak wykonania tejże uchwały i wypłacił Prawu i Sprawiedliwości należnych środków, zamiast tego kierując 8 stycznia pismo do Państwowej Komisji Wyborczej, w którym wnosił o wyjaśnienie treści uchwały oraz sugerował, że nie uznaje postanowienia Sądu Najwyższego.
9 stycznia 2025 r. Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej udzielił Ministrowi odpowiedzi, w której zwrócił się z prośbą o niezwłoczne podanie podstawy prawnej, w oparciu o którą Minister skierował swój wniosek. Wyraził przy tym stanowisko, że uchwała jest jednoznaczna i nie wymaga wyjaśnienia oraz przypomniał, że Minister Finansów nie jest stroną ani uczestnikiem postępowania w sprawie przyjęcia lub odmowy przyjęcia sprawozdania finansowego komitetu wyborczego.
24 stycznia 2025 r. Sejm przyjął tzw. ustawę incydentalną, ustanawiającą specjalny tryb orzekania przez Sąd Najwyższy o ważności wyborów prezydenckich, które mają się odbyć 18 maja 2025 r. Obecnie ustawa oczekuje na rozpatrzenie przez Senat.
Przewiduje ona odsunięcie, wbrew przepisom ustawy o Sądzie Najwyższym, od orzekania o ważności wyborów, Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, a w to miejsce wyznacza 15 sędziów najstarszych służbą na stanowisku sędziego Sądu Najwyższego. Zdecydowana większość spośród tych sędziów została powołana jeszcze w okresie rządów komunistycznych (Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej), a wszyscy zostali powołani do Sądu Najwyższego przed okresem sprawowania rządów przez poprzedni rząd. Ponadto ustawa stanowi bezprecedensowy akt ingerencji władzy ustawodawczej we władzę sądowniczą, polegający na wyznaczeniu przez Sejm konkretnych sędziów do orzekania w konkretnej sprawie. Łamie ona również, wywiedziony z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, zakaz wprowadzania istotnych zmian w prawie wyborczym w okresie krótszym niż 6 miesięcy przed wyborami.
Czytaj również: Raport „Po co nam suwerenność?"
Wolności obywatelskie
Główne tezy:
• Regulamin ETPCz jest aktem wykonawczym względem Konwencji.
• Regulamin jest wiążący dla państw, gdy stają się one stroną w konkretnym sporze lub, gdy oświadczeniem woli poddadzą się procedurze określonej Regulaminem.
• Przekazanie Trybunałowi listy stałych kandydatów na sędziów ad hoc oznacza związanie się przez państwo Regulaminem w zakresie związanej z tym procedury.
Wolności obywatelskie
• W grudniu Rząd ogłosił projekt nowelizacji ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, będący odpowiedzią na rosyjskie i białoruskie działania hybrydowe na wschodniej granicy.
Wolności obywatelskie
• W listopadzie węgierski think-tank Instytut Nézőpont opublikował raport, poświęcony przestrzeganiu zasady praworządności w Unii Europejskiej.
• W swoim wystąpieniu w Parlamencie Europejskim 27 listopada 2024 roku, Ursula von der Leyen przedstawiła nowy skład Komisji Europejskiej oraz program działania na kolejną kadencję.
